تحریمهای آمریکا علیه ایران پس از خروج این کشور از توافق برجام در حالی دو ساله میشود که تنوع آنها به اذعان مقامات جهانی بیسابقه و به تعبیر مقامات ایرانی نوعی تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران است. این تحریمها اگر تا دو ماه پیش شاهرگ اقتصاد ایران یعنی نفت را میبست یا خطوط هواپیمایی، پتروشیمی، کشتیرانی، بیمه و بانک و ... هدف قرار میداد؛ این روزها جانشهروندان ایرانی را تهدید میکند.
مقامات جمهوری اسلامی بارها خطرات تحریمها علیه ایران در شرایط کنونی را یادآور شدند. حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری در بخشی از پیام نوروزی خود خطاب به مردم آمریکا خاطرنشان کرد: «اینجانب هشدار میدهم که در شرایط یک "همهگیری" خطرناک جهانی، تهران و پاریس و لندن و واشنگتن فاصله چندانی ندارند و هر سیاست کوتهبینانه و خصمانهای که بخواهد موجب تضعیف نظام پزشکی و محدودیت منابع مالی در مدیریت بحران در ایران شود، تاثیر مستقیم بر روند مبارزه با این همهگیری در سایر کشورها خواهد داشت. کووید-۱۹ به معنای واقعی کلمه یک موضوع مرگ و زندگی برای همه کشورها و شکست آن یک «وظیفه» جهانی است.»
رییسجمهوری روز ششم فروردینماه ضمن سپاسگزاری از اقدام وزارت امور خارجه برای حرکت افکار عمومی در جهت «نه گفتن به تحریم»، یادآور شد: الان در شورای امنیت سازمان ملل این بحث مطرح است که مصوبهای به تصویب برسد که همه تحریمها در شرایط شیوع کرونا کنار زده شود.
روحانی در ادامه به مکالمه تلفنی خود با مقامهای یکی از کشورهای عضو غیر دائم شورای امنیت اشاره کرد و گفت: آنها گفتند که طرح ما آماده است و می خواهند آن را در شورای امنیت مطرح کنند، تلاش بر این است که پولهای مسدود شده ما در کشورهای مختلف در این شرایط آزاد شود و قدم های خوبی نیز در این زمینه برداشته می شود.
«محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه کشورمان هم که دستکم در یک ماه گذشته مسئولیت دشوار تبیین و شفافسازی تبعات تحریمها در بحران کرونا را بر عهده دارد؛ در گفتوگو با روزنامه «فولیا دی سان پائولو» برزیل گفته است: تروریسم درمانی ایالات متحده آمریکا مانع واکنش موثر در مقابل بیماری همهگیر جهانی است. ما یک کشور ثروتمند هستیم اما به دلیل تحریمها منابع لازم را برای خدمت به مردم آسیب دیده در اختیار نداریم. حتی اگر توانایی مالی تهیه آن را داشته باشیم، تحریمها مانع خرید دارو و تجهیزات میشود.
هشدارها درباره تاثیر تلخ تحریمهای آمریکا؛ محدود به مقامات ایرانی نیست و بسیاری از مقامات و مسئولان کشورهای مختلف جهان حتی مسئولان آمریکایی را هم شامل میشود. در برابر این هشدارهای جهانی اما مقامات آمریکا بر مواضع پیشین خود مبنی بر تشدید تحریمها علیه ایران مصرانه پافشاری میکنند بیآنکه درباره تبعات آن پاسخگو باشند.
سرپیچی از تحریمهای آمریکا، خواست برحق ایران از جامعه جهانی
«تنها راه چاره این است: از مجازات جمعی (مردم ایران) توسط ایالات متحده سرپیچی کنید. این الزامی اخلاقی و عملگرایانه است.» این بخشی از توییت محمدجواد ظریف خطاب به جامعه جهانی است. در شرایط بحرانی که آمریکا از تروریسم و مجازات جمعی ایرانیان دست برنمیدارد، جهان باید در برابر این زیاده خواهی واکنش نشان دهد. جامعه بین الملل یکبار تجربه تنها رها کردن مردم ایران برابر قدرتی زیاده خواه را در طول جنگ هشت ساله صدام حسین دیکتاتور عراقی در حافظه دارد. جنگی که همه قدرتهای جهانی بعدها در نهان و آشکار بابت حمایتهای بیدریغ، سراسری و مداوم خود از دیکتاتور عراق ابراز پیشیمانی کردند. تکرار چنین تجربهای از کشورهایی که منادی و مدعی حقوق بشر هستند چندان مورد قبول نیست.
اگر تاکنون بهانه اقتصاد و فلج کردن اقتصاد ایران بود اکنون موضوع جان میلیونها ایرانی است که در صورت ادامه تحریمها با تهدید روبرو می شود. خرید بخشی از اقلام مورد نیاز بهداشتی و دارویی از کشورهای دیگر در پاندمی کرونا یکی از پشتوانه های اجرایی و حتی روانی مسئولان در مهار این بحران است. چنین امکانی اما از مردم و مسئولان ایرانی دریغ شده است. ساخت داروها و اقلام بهداشتی مورد نیاز برای مبارزه با کرونا دیگر ضرورت این روزهای کشورهاست اما ایران بازهم به دلیل تنوع تحریمها در این فرایند هم با دشواری های عدیده ای روبروست.
«حسن قشقاوی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا در گفت وگوی اختصاصی با روزنامه لاراسون اسپانیا گفته است: ایران تنها کشور جهان است که به علت تحریم بانکی آمریکا، امکان خرید دارو از خارج را ندارد. این در حالی است که «مایک پمپئو» وزیر امورخارجه آمریکا در یک گروکشی رسانهای اعلام کرده است هرکشوری که تمایل دارد به ایران مساعدت دارویی صورت دهد باید خواستار آزادی تمام اتباع دو تابعیتی در این کشور شود.
آمریکا این بار تروریسم پزشکی و درمانی به معنای واقعی کلمه را علیه ایران اعمال میکند آن هم در سکوتی جهانی که بسیاری از مجامع و کشورها درگیر بحران کرونا بوده و اولویت را بر حل بحران داخلی قرار داده اند. در چنین شرایطی تماسهای مکرر، پیگیریهای بیپایان و توییتهایی که به بخشی از دیپلماسی جهانی تبدیل شده است، وزارت امورخارجه می کوشد این سکوت جهانی علیه تروریسم درمانی آمریکا را تا حد امکان بشکند و صدای مردم رنج دیده ایران را به گوش مقامات کشورهای مختلف برساند.
تلفات کرونا در سراسر جهان گرچه روز به روز در حال افزایش است اما دسترسی کشورهای جهان به امکانات بهداشتی و دارویی هم به همان میزان در حال افزایش است اما تحریم دارویی علیه ایران گرچه در ادعاهای مقامات آمریکا وجود خارجی ندارد، اما در عالم واقع دسترسی وزارت بهداشت و درمان به اقلام دارویی را با دشواریهای بسیاری و محدودیت های بیشمار مواجه کرده است.
نشانههایی از سرپیچی در برابر قلدرمابی آمریکا
تجربه بدعهدی آمریکا و خروج «دونالد ترامپ» از این توافقنامه نشان داد که ایستادگی برابر زیاده خواهی های آمریکا حتی از سوی کشورهای قدرتمند جهان هم کار چندان آسانی نیست. خروج آمریکا و بازگشت تحریمها، ضربههای بسیاری بر سیستم اقتصادی بیمار ایران وارد کرد. بسیاری از سرمایهگذاران خارجی از کشور خارج شدند و راه ارتباط اقتصادی اسران با جهان روز به روز تنگتر شد. با وجود این تحریمهای دو ساله اما مردم ایران تاکنون با تمام دشواریها توانستند کشور را اداره کنند. اکنون اما شرایط متفاوتتر از دو ماه گذشته است و موضوع از اقتصاد و نفت به مرگ و زندگی ارتقا پبدا کرده است. بر همین اساس، جهان باید به گونه ای تازه در این بحران تازه برابر زیادهخواهی آمریکا بیاستند و برای یک بار هم شده مقابل مطامع نامشروع آن سرپیچی کنند.
-یک مقام سازمان ملل خواستار توقف تحریم های ایران شد. فعالان سیاسی و مدنی جهت آگاه سازی جهانیان و سازمان ملل از ظلمی که دولت آمریکا در حق مردم ایران در این شرایط بحرانی روا میدارد با به راه انداختن کمپینی تحت عنوان #کرونا_۲_پلاس (نه به تحریم و نه به کرونا) خواستار امضای این تومار الکترونیکی شدند.
-با امضای یک تومار از سوی گروهی از نمایندگان و سناتورهای دموکرات کنگره آمریکا و پیشنهاد تعلیق ۱۲۰ روزه تحریم ایران به دولت ترامپ، فشار رفع تحریمهای ایران در شرایط بحرانی مبارزه کشورها با ویروس کرونا، افزایش یافته است. برخی منابع خبری اعلام کردند شماری از اعضای سنا و مجلس نمایندگان آمریکا و چهره هایی مانند «ایلهان عمر» عضو دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا، «برنی سندرز» و «الیزابت وارن» دو سناتور ارشد دموکرات آمریکایی، «جرد هافمن»، «باربارا لی»، «خواکین کاسترو» و «آیانا پرسلی» نمایندگان دموکرات از ایالتهای کالیفرنیا، تگزاس و ماساچوست و همچنین «اد مارکی» سناتور ایالت ماساچوست این نامه را امضا کرده و در تلاش هستند تا حمایت دیگر قانونگذاران آمریکایی را نیز برای تحت فشار گذاشتن دولت ترامپ جلب کنند.
- اولین هواپیمای چارتر پزشکان بدون مرز با یک بیمارستان صحرایی از «بوردو» فرانسه راهی تهران شد، دومین محموله کمکهای بهداشتی دولت قطر وارد تهران شد.
_کمکهای دارویی امارات به منظور مبارزه با شیوع ویروس کرونا تحویل ایران شد، کمکهای انساندوستانه ازبکستان به ایران فرستاده شد، چهار محموله تجهیزات پزشکی از چین به ایران ارسال شد، محموله کمکهای پزشکی فرانسه برای مبارزه با کرونا به ایران ارسال شد.
-نشریه گاردین هفته گذشته در گزارشی از تلاش پشت پرده دولت انگلیس برای کاهش تحریمهای آمریکا علیه ایران در بحبوحه شیوع ویروس کرونا خبر داد.
این تیترها و خبرها نمونهای از سرپیچیهای جهانی و حتی آمریکایی برابر زیادهخواهی «تاجر کاخ سفیدنشین» است، اقداماتی هرچند محدود اما شکننده زنجیره تروریسم درمانی آمریکا علیه ایران. اقداماتی که در راستای تلاشهای دیپلماتیک و آگاهی بخش وزارت امورخارجه در حال اجرا است و در صورت نتیجهبخشی و رفع دستکم برخی تحریمها میتواند فشار عینی و ذهنی کمبود و نبود داروها و اقلام پزشکی را از دوش کادر درمان و بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بردارد و آرامش نسبی را به مردم بازگرداند و شرایط را در مهار کرونا برای ایران عادلانهتر کند.