روزهای قرنطینه که با تعطیلات نوروز ۹۹ همراه شده، اگرچه برای برخی فرصت گلایه از زمین و زمان است اما برای برخی فرصت خودشناسی و دیدن نیمه پرلیوان است. فرصتی که در آن بیشتر زمانی را که همواره میخواستهاند تا در کنار خانواده تجربه کنند، فراهم کرده تا نهایت استفاده را از آن ببرند.
مقایسههای جهانی هم گویای این موضوع است که فارغ از بحثهای ایدئولوژیک، جغرافیا و فرهنگ برخی از آدمها این زمان را به تعطیلات مطلوبشان از جهت تبدیل نمودهاند تا زمانی برای خلاقیت، خانواده دوستی و ارزشهای انسانی فراهم کنند. زمانی که به جای تحمل آن میتوان زمینهای برای یادگیری و دنبال کردن اهدافی ایجاد کرد که شاید زمان آن در گذشته مهیا نشده است.
آنچه در ادامه می آید گفت وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا با علی فروتن بازیگر سینما و تلویزیون در راستای پویش اجتماعی سهم من در بحران کرونا است.
فروتن که عمدۀ شناخت مردم از او، حضور و نقشش به عنوان یکی از عمو فیتیلهایها در برنامه فیتیله جمعه تعطیله است، سابقهای طولانی در حضور و ساخت برنامهها و مجموعههای تلویزیونی برای رده سنی کودک و نوجوان دارد. از جمله آثار فروتن میتوان به فیتیله جمعه تعطیله، کارگاه خصوصی من، آتینگا و پاتینگا در شهر، فیتیله دو، شبکه دو، سریال عکاسخانه و فیلم سینمایی فیتیله و ماه پیشونی اشاره کرد.
نیمۀ پر لیوان را ببینیم
فروتن در ابتدا و در اشاره به تبعات مثبت و منفی شیوع ویروس کرونا بیان داشت: به این فکر میکنم که این بحران و این شیوع ویروس، از جنبه منفی، بیماری و متأسفانه مرگ بخشی از مردم کشورمان را در پی داشته است؛ ضمن اینکه روال معمول زندگیمان را هم درهمریخته و داستانهای دردآور دیگری را هم به دنبال داشته است. این قرنطینه اجباری که البته برخی رعایت نکردند و بیرحمانه به سفر رفتند، متأسفانه عواقب جمعی دارد و رفتار آنان که رعایت نکردند دامن سایرین را هم میگیرد؛ و اینگونه نیست که بگویند من اگر رفتم، خودم دچار مشکل میشوم و به کسی ارتباطی ندارد! اینها جزو مسائلی است که به دیگران هم آسیب میرساند.
وی افزود: اما من در این داستان نیمه پرلیوان را میبینم و جنبه مثبت این داستان این است که خود من که بهواسطه کار و موقعیت شغلیام مجبور هستم ساعات زیادی را بیرون از خانه (در استودیو، سر فیلمبرداری و ...) باشم الآن در خانه هستم و بیش از هرزمان دیگری با فرزندان و همسرم در ارتباط هستم و یک سری از معضلات و اشکالاتی را که شاید در زندگی نمیدیدم، تازه متوجه میشوم و بهواسطه حضور مستمر و دائمی در خانه متوجه مشکلاتی که شاید در وجود خودم باشد میشوم؛ میفهمم که در جمع خانواده چطور باید رفتار کرد که آرامش را از آنان سلب نکنی و جریان خوشایند و دلنشینی را تجربه کنیم و از همه مهمتر اینکه کنار هم به ما خوش بگذرد. خوشبختانه ما در خانواده این مدت تلاش کردیم که روی این موضوع توجه و تمرکز کنیم.
آلبوم عکسها؛ سرگرمی و لذت نسل دیروز
فروتن در پاسخ به این سوال که روزهای قرنطینه را چگونه می گذراند، گفت: روزها با خانواده گپ میزنیم، بازیهای خانوادگی انجام میدهیم، خاطره تعریف میکنیم، فیلم میبینیم و کتاب میخوانیم. به علاوه این که ما در خانه موارد بهداشتی را سختتر از قبل رعایت میکنیم؛ اگر چیزی را از بیرون میخریم یا تلفنی سفارش میدهیم هماندم در میرود توی کیسه و بعد روی بالکن یا جایی که در تماس با سایر چیزها نباشد قرار میدهیم؛ و اگر بشود با مایع ضدعفونیکننده آن را تمیز میکنیم و بعد وارد زنجیره داخلی خانه میشود. سعی میکنیم لباسهایی که برای بیرون استفادهشده است با لباسهای داخل خانه تماس نداشته باشد و قطع یقین در طول روز دستمانمان را بسیار میشوریم.
وی افزود: بیرون خیلی کم میروم مگر در موارد ضروری و برای خرید کالایی که نیازی داشته باشیم مانند نان که نمیشود تلفنی و غیرحضوری تهیه کرد وگرنه بیرون نمیرویم؛ البته برای بچهها سخت است اما تلاش میکنم تا با ترفندهای بازیگری سرشان را گرم کنم و در خانه بمانیم.
این بازیگر برنامه های کودک و نوجوان در اشاره به ترفندی که این روزها رجوع به آن می تواند مفرح و آموزنده باشد، تصریح کرد: نسل گذشتهای مانند ما، آخرین نسلی هستیم که آلبوم عکس داریم و نسل جدید به اعتقاد من از این نعمت متأسفانه برخوردار نیستند و همه آلبومهای عکس در گوشیهایشان است. ما قبلاً آلبوم عکس داشتیم، همچنان که امروز داریم (آلبوم قبل از ازدواج، دوران مجردی، پس از ازدواج و ...) من به بچهها پیشنهاد کردم و خودمان را هم همین کار را کردیم؛ آلبوممان را آوردیم و نشستیم یکییکی عکسها و خاطرههای زمان و دوره هر عکس را تعریف میکردیم که اینجا کجاست و آن سال چه اتفاقاتی افتاد و چه موضوعاتی برجسته بود. این کار باب گفتوگو را باز میکند و اتفاقات خوبی در آن هست اینکه بچهها درک میکنند که پدر و مادرشان هم ناگهان بزرگ نشدهاند و کودکی و نوجوانی و جوانی داشتهاند و شاید اشتباهاتی را انجام دادهاند که الآن از آن اشتباهات درس میگیرند؛ و این اشتباهات میتواند برای بچههای خودشان تکرار نشود چون تجربهای بوده که پدران ما به انتقال دادهاند و ماهم باید آن را به فرزندانمان منتقل کنیم.
بازیهای آپارتمانی، فرصتی برای سرگرمی در خانه
فروتن در تلاشی که این روزها در راستای اثرگذاری اجتماعی انجام میدهد، یادآور شد: این روزها در صفحهای به نام چهره آزاد در اینستاگرام که توسط من و آقای حمید گلی بهصورت مشترک اداره میشود، بازیهای آپارتمانی را به بچهها یاد میدهیم و از مراجع مختلف استفاده میکنیم و این بازیها را میگیریم و آنجا میگذاریم که به خانوادهها آموزش بدهیم چطور با سادهترین چیزهایی که در خانه دارند بازی آپارتمانی انجام دهند؛ مثلاً با لیوانهای یکبارمصرف یا لیوانهای پلاستیکی که در خانه دارند چطور بازی کنند یا با جعبه کفش فوتبالدستی درست کنند و بازی کنند؛ آموزش بازیهایی که ساده باشد و نیازی نباشد برای تهیه کردن وسایلش بیرون از خانه برویم. بعضی از این بازیها مال کشورهای دیگر و برخی مال خودمان است.
خوشبختانه بچهها هم از این برنامه استقبال کردهاند. ضمن این که چند کلیپ از کارهای گذشتهمان را تهیه کردیم و به خیریهها دادیم تا برای کودکانی که متأسفانه بیماری خاص دارند و در مراکز درمانی کلاً قرنطینه هستند، پخش کنند.
این بازیگر در واکنش به این سوال که این صفحه مختص ایام کرونا ساخته شده است، افزود: صفحه چهره آزاد قبل از کرونا بود اما بعد از کرونا بود که ما بازیهای خانگی را هرچند روز یکبار در آن بارگذاری میکنیم.
توصیههای بهداشت و قرنطینه را رعایت کنیم
فروتن با مخاطب قرار دادن مردم، خاطرنشان کرد: از خانه بیرون نرفتن، در مجامع عمومی حضور پیدا نکردن و رعایت بهداشت راهکارهای جلوگیری از شیوع این بیماری است که بهصورت مکرر این مدت از همه کانالهای رسمی و غیررسمی تکرار شده است که دور از ذهن و غیرقابل فهم نیست؛ این توصیهها بسیار ساده است و من معتقدم اگر این کار را انجام بدهیم این بیماری میتواند بسیار زود ریشهکن شود.
وی افزود: در تمام مواردی که بحران یا مشکلی برای مردم کشورمان ایجاد شده، هنرمندان و ورزشکاران در صدر حضور دارند؛ و به رغم بیاحترامیهایی که بعضی وقتها نسبت به ما صورت میگیرد، روی حرف خودمان ایستادهایم و در کنار مردممان هستیم. بعضی وقتها میگویند که کارهای ما برای پول است یا برای موقعیت است و هزار انگ مختلف ولی من این را بارها گفتهام که بچهها در هرکجای دنیا که باشند ملیت، نژاد و دین و رنگ پوستشان برای من فرقی نمیکند و برای من یک بچه، یک بچه است.
برای کار کردن با کودک و نوجوان باید وقت بگذارید و بدون هیچ مرزی برایشان فعالیت کنید، همکاران و دوستان من و هنرمندان ورزشکاران هم همیشه این کار را انجام دادهاند. از آنان خواهش میکنم اگر برخی حضورشان در این ایام کمتر بوده است، کمی پرتوان باشد و از مردم هم درخواست میکنم همان مقداری که به آن هنرمند علاقه وجود دارد، موارد پزشکی رعایت شود تا شاید گامی در این جهت برداریم که سریعتر این بیماری را در کشورمان ریشهکن کنیم و این موضوع بسیار اتفاق مثبتی است.
خسران زمانی ایجاد میشود که بهموقع عمل نکنیم
فروتن در انتها ضمن تاکید بر نقش پراهمیت مسئولین در بحران، تصریح کرد: روی صحبتم با مسئولین عزیز ما است که مقداری با مردممان صادقتر باشند. فکر نکنند مردم متوجه نمیشوند. مردم همهچیز را میفهمند و متوجه میشوند. لطف کنند صادق باشند و آنقدر همهچیز را به حاشیه نبرند تا همهچیز پیچیده شود. بهموقع عمل کردنو بیان صادقانه مشکلات سیاست بهتری است. این بیماری معضلی فقط در ایران نبوده است که مقصر مسئولان ما باشند اما خسران زمانی ایجاد میشود که بهموقع عمل نکنیم.
وی افزود: حقوق و مسئولیتی که به عهده گرفتهاید، بیتالمال است و اگر به آن اعتقاد دارید باید پای آن بایستید، بهموقع عمل کنید و راست بگویید. امروز حتی بچههای کوچک هم خوب راست را لز ناراست تشخیص میدهند؛ انشالله در سال ۹۹ باهم صادق باشیم و امید و شادی پخشکنیم .
عید را به همه دوستان عزیزم که این مصاحبه را میخوانند، تبریک میگویم و امیدوارم که سال ۹۹ سرشار از سلامتی و شادی و از همه مهمتر امیدواری برای همه ما باشد.
مقابله با بحران نیازمند عزم همگانی است. بدون یک اراده جمعی معطوف به مواجهه مؤثر با بیماری امکان رهایی از زنجیره انتقال آن وجود ندارد. برهمین اساس و به ابتکار ایرنا و روزنامه ایران پویشی برای فراخوان عمومی به مسؤولیتپذیری جمعی در برابر کرونا به راه افتاده است.