بیست، سی نفر بر روی فرشهای کهنهای که بر کف سیمانی انبار پهن شده نشستهاند، برخی ولو شده و تعدادی هم بر پشتیهایی رنگ و رو رفته تکیه زدهاند؛ پکهای پیدر پی، قل قل آب قلیان ، دودهای غلیظی که بر حلق فرو رفته و پرحجم در هوا منتشر میشود؛ نی قلیانها به هم تعارف و از این لب به آن لب منتقل میشود، کم وسن و سالها هم مسابقه خلق اشکال مختلف از دود بیرون داده از حلق خود به راه انداختهاند.
اینجا در زمانه کرونا بزمی شبانه برپاست، هیچکس ترسی ندارد، جوانها همه چیز دنیا را به شوخی گرفته و گویی در حال رقص و پایکوبی با ویروس کرونا هستند.
اینجا کسی کرونا را باور ندارد، حتی آن جوانی که سرفههای خشک و پی در پی امانش را بریده و عرق از سر و رویش میریزد؛ یکی می گوید: کرونا مرونا همهاش افسانه است، دیگری خندهکنان از اینکه کرونا با جوانها کاری ندارد و اگر بیاید هم خفیف آمده و میرود، می گوید!.
صاحب این بساط نیز میگوید: بیخیال کرونا، نباید که زن و بچه من از گشنگی بمیرند، برای همین انباری کلی اجاره میدهم ، تازه صاحب انبار نیز از آشنایان بوده و لطفی کرده و این محل را برایم جور کرده است.
با تلخ خندهای آهسته زیر لب زمزمه میکند: اکثر اینها بدنشان آنقدر دود و کثافت دیده که کرونا نیز از آنها میترسد، دلواپس آنها نباش.
اما گویی او از آینده نامشخص این جوانها، نوجوانان و خانوادههایشان و دست کم وضعیت خطرناک خود، زن و بچه هایش غافل است.
پس از تعطیلی قلیانسراها در اردبیل و دیگر شهرها کم نیستند چنین مکانهایی که به صورت پنهانی در مناطق مختلف استان درحال شکلگیری است، در روستاها نیز هنوز به صورت پنهان و آشکار قلیانسراها و قهوهخانهها مشغول فعالیت هستند.
برخی از قهوهخانهها پنهانی به فعالیت شبانهروی آوردهاند، برخیها با مشتریان خاص خود و پشت کرکرههای بسته فعال هستند و در روستاها نیز تعدادی از مغازهها کارکردی دوگانه داشته و در کنار فروش اجناس خدمات قهوهخانهای از جمله قلیان ارائه میدهند.
به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه کرونا، ویروسی است که از طریق تنفس به دیگران منتقل میشود، افرادی که به صورت جمعی از قلیان مشترک استفاده کنند با سرعت و شدت بیشتری احتمال مبتلا شدن به این ویروس را دارند و قلیان توان انتقال تمام عفونتهای دستگاه تنفسی از جمله کرونا را دارد.
به گفته آنها، حضور در محیطهای جمعی و شلوغ، تماس با اشیا و محیطهای آلوده باعث انتقال سریع این ویروس میشود، همچنین مصرف و مواجهه با دود محصولات دخانی بر تضعیف سیستم ایمنی و مستعد شدن بدن برای ابتلا به بیماریها موثر است و استفاده از وسایل و ابزارآلات قلیان، افزایش ریسک خطر این بیماری را به همراه دارد.
قهوهخانه و قلیانسراها با توجه به ریسک خطر خود جزو نخستین مکانهایی بودند که نسبت به تعطیلی آنها اقدام شد، اما گویی جامعه همچنان باید بیشترین دردسر را از جوانان معتاد به قلیان و دود سیگار متحمل شود.
رصد اقدامات ارگانهایی بهداشتی حکایت از این دارد که بیشترین موارد برخورد قانونی در استان اردبیل با قلیانسراها بوده و تقریبا روزی نیست که گزارشی از کشف و برخورد با فعالان غیرمجاز در این عرصه ارائه نشود.
اواسط اسفندماه در نخستین مرحله برخورد با متخلفان، ۱۰۲ چایخانه و قلیان سرا در استان اردبیل پلمب شد.
اواخر اسفندماه ماموران مرکز بهداشت محیط شهرستان اردبیل با شناسایی ۲۶ مکان که پس از بستهشدن قلیانسراها اقدام به عرضه قلیان میکردند، آنها را پلمب کردند.
در شهرستان نیر هم چهار قلیانسرا که پس از ممنوعیت فعالیت قلیانسراها در روستاهای این شهرستان شروع به فعالیت کرده بودند از سوی پلیس شناسایی و پلمب شدند.
در شهرستان خلخال نیز ۲۹ قلیانسرا پلمب شد که یکی از آنها شبانه و به صورت چراغ خاموش، فعالیت می کرد و در دیگر شهرستانهای استان نیز وضعیت مشابهی حاکم است.
مسوولان بهداشتی در استان اردبیل میگویند که با وجود برخوردهای قانونی هنوز عدهای هستند که علیرغم آگاهی نسبت به خطرات ویروس کرونا همچنان اقدام به تجمع و برپایی جمعهای قلیانکشی میکنند.
دکتر عمران خسروی ، رییس مرکز بهداشت شهرستان اردبیل میگوید: برخی افراد بیمسوولیت و بیتوجه به هشدارهای بهداشتی با ایجاد مراکز مخفی در برخی مناطق شهر و روستاها، بساط شبنشینی و قلیان برپا کرده و سلامت خود،خانواده و جامعه را هدف قرار دادهاند.
وی بیانکرد: متاسفانه برخی افراد با سلامت مردم بازی نموده و عدهای از افراد نیز سلامت خود و جامعه را به سخره گرفتهاند.
خسروی روز شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون بیش از ۱۵۰ مرکز تجمعی، قهوهخانه و مرکز عرضه قلیان در شهر و روستاهای اردبیل پلمب شده که تعداد قابل توجهی از آنها مربوط به روزهای اخیر بوده است.
دکتر خسروی از خانوادهها خواست تا با حساسیت بیشتر در قبال سلامت خانواده خود از حضور فرزندانشان در اینگونه مراکز تجمعی ممانعت کنند.
اما اینکه چرا با وجود سختگیریها هنوز وسوسه ایجاد و فعالیت قلیانسراها به صورت پنهانی در استان وجود داشته و عده قابل توجهی بویژه جوانان از آنها استقبال میکنند علتهای مختلفی دارد.
بهگفته برخی کارشناسان، عدم حساسیت لازم به ممنوع کردن و دستکم سختگیری مصرف دخانیات در سالهای اخیر و روی آوری گسترده نوجوانان و جوانان به قلیانکشی در قلیانسراها و حتی معابر و گردشگاهها از جمله عوامل اصلی اتفاقات اخیر در بروز تخلف و ایجاد مراکز پنهانی قلیان کشی و حتی بدتر از آن مصرف قلیان در پارکها و گردشگاهها میباشد.
برخی نیز معتقدند که وجود تقاضای زیاد از سوی قشر جوان و وسوسه درآمدزایی از سوی عدهای افراد سودجو علت دیگر برگزاری تجمعهای شبانه و قلیانکشی در مناطق مختلف میباشد.
همچنین با توجه به افزایش قهوهخانهها ، قلیانسراها و کافیشاپها در سالهای اخیر تعداد زیادی فرصت شغلی در استان ایجاد شده که با تعطیلی آنها اکنون افراد زیادی با مشکل بیکاری مواجه شدهاند و برپایی جمعهای قلیانکشی شاید راهی برای فرار از مشکلات موجود باشد.
در حالی که مبارزه به کرونا در کشور سمت و سویی بسیار جدی یافته، ارگانهای بهداشتی و انتظامی در استان میبایست بیشر از این در باره تخلفات برخی از افراد سوددجو و اقدامات ناآگاهانه نوجوانان و جوانان شدت عمل به خرج داده و با آن مقابله کنند.
با افزایش چهار مورد فوتی تعداد جانباختگان کرونا تا روز گذشته در استان به ۵۶ نفر رسید.
به گفته قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی اردبیل ،تعداد بیماران مبتلا به کرونا در استان نیز با ۱۰ نفر افزایش به ۳۶۵ نفر رسید.
تعداد بیماران مبتلا و مشکوک به کرونا که در بیمارستانهای استان بستری هستند ۳۳۳ نفر است .