امروزه رشد فزاینده جمعیت، تغییر سبک زندگی، تمایل روزافزون شهروندان به مصرف (مصرف‌گرایی)، تنوع محصولات و کالاهای تجاری و به دنبال آن تحولات پدید آمده در میزان و کیفیت مواد مصرفی، مناطق مختلف شهری و روستایی را با بحران بسیار جدی به نام تولید بیش از اندازه و غیرمنطقی انواع و اقسام مواد زائد یا به عبارتی پسماندها روبرو کرده است.
مشکل اصلی ناشی از تولید بیش از اندازه و غیرمنطقی پسماندها که در سال‌های اخیر به یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی برای تمامی مناطق شهری و روستایی ایران تبدیل شده است، تلنبار شدن مواد زائد در زمین‌های اطراف شهرها و روستاها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها و حتی مزارع است که منجر به آلودگی خاک، هوا، آب‌های سطحی و زیرزمینی و اکوسیستم‌های خشکی- آبی شده است. در این میان، علاوه بر محیط طبیعی، محیط انسانی و حتی حیات خود انسان‌ها و جانوران هم تحت تأثیر و تهدید قرار گرفته است.
حال در این میان در ایام خاص تعطیلات مانند عید نوروز که بازار مسافرت ها رونق می گیرد و داغ می شود متاسفانه حجم پسماندها نیز چندین برابر می شود به ویژه در استانی ساحلی و شهرهایی که جاذبه گردشگری زیادی دارند، هر جا سر می چرخانی انبوهی از زباله به چشم می آید ؛ حتما بسیاری از شما این منظره مشمئزه کننده را در ساحل دریای خزر دیده اید که از پوشک بچه تا قوطی کنسرو و غذاهای باقیمانده در این پسمانده دیده می شود.
در روز سیزده به در که سبزه سفره هفت سین نیز به این زباله ها اضافه می شود و در پایان این روز منظره غم انگیزی رقم می خورد که قطعا حق طبیعت و محیط زیست ما این نیست که چنین بلایی سرش بیاوریم. البته امیدواریم مردم فهیم ایرنا هشدارهای وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی را جدی بگیرند در منازل خود بمانند.
وضعیت سه استان شمالی کشور از لحاط حجم تولید زباله اصلا خوب نیست، بر اساس آمارهای اعلام شده حجم زباله‌های تولید شده در سه استان حاشیه دریای خزر( گیلان ، مازندران و گلستان)، روزانه ۶ هزار تن است که سهم استان مازندران، بیش از ۳ هزار تن است که در فصل سفر و با افزایش آمار مسافران در این استان میزان آن تا بیش از دو برابر هم می‌رسد که برای محیط زیست و حتی سلامت افراد جامعه بسیار خطرناک است.
حسن پسندیده مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار ایرنا به چند نکته حیاتی با رویکرد کاهش تولید پسماند و دفع صحیح زباله به گردشگران اشاره و کرد و گفت: تفریح و گردش حق هر انسانی است اما نباید این حق را با خودخواهی به دست آوریم ، قطعا انسان ها باید از طبیعت بهره ببرند اما نه به قیمت از بین رفتن آن ، باید استفاده در حد نرمال و توان طبیعت باشد تا ضربه ای به آن وارد نشود.
وی توصیه هایی را در زمینه کاهش زباله به ویژه در ایام نوروز یادآور شد و افزود: لازم است مسافران و گردشگران در سفرهای خود وسایل ضروری و مواد غیر قابل فاسد شدن به همراه داشته باشند ؛ همچنین از مصرف گرایی در راستای کاهش تولید پسماند اجتناب کنند و سعی کنند تا ساک دستی، ظروف نگهداری آب و چای به همراه داشته باشند تا مجبور نباشند مدام از ظروف یکبار مصرف استفاده کنند.
مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: معمولا در سفر زباله های تر و خشک تولید شده را در یک کیسه قرار می دهند که بهتر است گردشگران کیسه های زباله جداگانه برای زباله های تر و خشک به همراه داشته باشند.
وی ادامه داد: دفع زباله ها به صورت تفکیک شده در صورت وجود زیرساخت های شهری در غیر این صورت زباله هایی مانند کاغذ، پت و پلاستیک به صورت جداگانه جمع آوری شوند و به سطل های زباله در سطح شهر که به صورت مجزا برای این منظور تعبیه شده اند، منتقل کنند.
پسندیده گفت: قطعا همگی این منظره را دیده اید که بعد از اینکه مسافران از مکانی بلند می شوند و می روند حجم زیادی از پسماندها اعم از پوست میوه و باقیمانده غذا در آن مکان برجای می گذارند که واقعا منظره ناراحت کننده ای است بنابراین توصیه می شود تا از پخش و پراکندن مواد غذایی در محیط و تفرجگاه ها خودداری کنند چون در صورت باقی ماندن در محیط آلودگی ایجاد خواهند کرد.