ویروس کووید ۱۹ پدیده ای به نسبت جدید برای ایران و سایر کشورها به شمار می رود از این رو پس از ورود به کشور مقابله با آن نیازمند توصیه ها و دستور العمل های خاص بود که مسئولان در یک برنامه ریزی منسجم و با بهره گیری از نظرات کارشناسان تلاش کردند تا با آگاهی بخشی به مردم از فراگیری هر چه بیشتر آن جلوگیری کنند.
در این میان پزشکان و کادر درمانی با توصیه های بهداشتی، رسانه‌ها با تولید برنامه های مختلف و انتشار اخبار هشدار دهنده و راه اندازی پویش های مختلف از جمله پویش «سهم من» تلاش زیادی برای تبیین ماهیت واقعی این بیماری و مهار آن انجام داده اند که به نظر می رسد امروز جمع قابل توجهی از مردم جدی بودن فراگیری این بیماری و همچنین رعایت اصول بهداشتی برای سلامت همگان را تا حد زیادی باور کرده اند.
اگر چه تعداد اندکی نیز توصیه های بهداشتی را جدی نمی گیرند و با تردد در معابر درون و برون شهری سلامت خود و دیگران را به خطرمی اندازند اما گزارشهای رسیده از خبرنگاران ایرنا در سراسر کشور و مشاهدات میدانی و نظر مسولان استان ها حکایت از خلوتی بازار و مراکز عمومی دارد؛ با این وجود نیاز است تا تلاش گسترده‌تری از سوی رسانه‌ها برای ترغیب مردم به در خانه ماندن و روش‌های مقابله با این ویروس انجام گیرد.
ترددها نیز نسبت به مدت مشابه در سالهای قبل از ۲۰ تا حدود ۸۰ درصد کاهش یافته و مبادی ورودی در برخی شهرستان ها و استان ها بسته و یا کنترل و مسافران از همان مبادی بازگردانده می شوند .
در سطح کشور تدابیر و اقدامات پیشگیرانه ای برای شیوع این ویروس همچون تعطیلی اماکن پذیرایی و اقامتی، تاریخی، کمپ های گردشگری، رستوران ها، مراکز تجاری و اداری، اصناف غیر ضرور و همچنین بقاع متبرکه، حرم ها، برگزار نکردن نمازجمعه و جماعات، کم کردن ساعات اداری، تعطیلی مدارس، دانشگاه ها و آموزشگاه های دولتی و خصوصی، تعطیلی مترو و اتوبوسرانی و کاستن از تجمعات صورت گرفته است.
مساله ترددها و سفرهای برون شهری و اتخاذ روش های پیشگیرانه تا حدودی اوضاع را کنترل کرده اما همه این اقدامات به معنای رفع نگرانی ها نیست، چرا که سفرهای نوروزی عده ای شهروندان موج دوم شیوع این بیماری را به همراه خواهد داشت.
کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود با هشدار به شهروندان در خصوص سفرهای نوروزی و اعلام اینکه هیچ نقطه غیرآلوده‌ای به ویروس کرونا در کشور وجود ندارد، افزود: میزان آلودگی نقاط مختلف کشور متفاوت است، افرادی که سفر می کنند یا ویروس را با خود به آن منطقه خواهند برد یا هنگام بازگشت ویروس رو سوغات خواهند آورد.
گفته می شود در برخی استان های شمالی کشور حضور مسافران نوروزی چندان محسوس نیست و عمده کسانی که وارد شهرها شده اند دارای خانه و ویلا هستند که در مناطق مختلف از جمله روستاها پراکنده شده اند؛ سختگیری بومیان بویژه در روستاها باعث شده تا این افراد ظهور عمومی نداشته باشند.
کاهش مصرف بنزین در بسیاری از استان ها بر اساس آمارهای داده شده موید کم تحرکی مسافران نوروزی است.
ورودی و خروجی بیماران در مراکز درمانی برخی شهرها هم به تعادل رسیده است.
اگر چه اکنون بیمارستان های برخی استان ها تا حدودی به تعادل رسیده است و تخت های خالی با ترخیص بیماران ایجاد شده و در برخی از شهرستان ها نقاهتگاه هایی برای بیماران بهبود یافته برپا شده که برخی از آنها هنوز مورد استفاده قرارنگرفته اما بیشتر نگرانی ها معطوف به بعد از ۱۳ فروردین ماه است که با اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی می توان امیدوار بود که شیوع آن تا حد زیادی کاهش یابد.
غلبه برکرونا با درک و اعتماد مردم
مسئولان و متولیان مدیریت مقابله با کرونا از زمان حضور این میهمان ناخواندi در کشور و بویژه پیش از شروع تعطیلات نوروز در توصیه ها و هشدارهایی چند باره از مردم خواستند تا از سفرها و ترددهای غیر ضرور پرهیز کنند؛ موضوعی که با بی توجهی برخی از شهروندان روبرو شد و به سرایت بیماری و افزایش مبتلایان دامن زده است .
آنها با اشاره به گزارش های وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی از شیوع احتمالی و موج دوم بیماری کرونا در کشور به دلیل سفرهای غیر ضرور مردم، از اجرای طرح های سختگیرانه برای کنترل این ویروس جاری خبر دادند.
این اقدام برخی شهروندان سبب شد تا اقدامات و تصمیمات سختگیرانه ای در جلسات هیات دولت همچون طرح فاصله گذاری اجتماعی ، تعطیلی مراکز خرید، پارک‌ها و بوستان ها و جلوگیری اتخاذ و به متولیان اجرا ابلاغ شود.
رییس جمهوری در روزهای اخیر و در جلسه هیات دولت با طرح موضوع فاصله گذاری اجتماعی و اجرای آن در کشور افزود : موج اول بیماری کرونا عبور کرده‌ایم اما موج دیگری در روزهای آینده پیش روی ما است که باید آنرا کنترل و مدیریت کنیم.
دکتر حسن روحانی افزود: سخت گیری‌هایی در کشور انجام می شود که مردم برای این سخت گیری ها که ضرورت حفاظت و صیانت از زندگی آنها است، آماده باشند.
طرح تقویت فاصله گذاری اجتماعی با هدف کمک به تشدید قطع زنجیره انتقال بیماری با رویکرد کاهش تماس‌ها، عدم برگزاری اجتماعات و حذف ترددهای غیرضروری در سطح کشور (مصوب ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا) از امروز جمعه دراستان ها و شهرهای مختلف آغاز شده و تا ۱۵ فروردین ماه ادامه دارد و در صورت تصویب ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، اجرای طرح تمدید خواهد شد.
سخنگوی دولت هم با تاکید بر این که برای شکست کرونا نیاز به اجتماع و گفتمان عمومی نیاز داریم، گفت: هیچ کشوری نمی تواند بدون درک مردم و اعتماد آنها از پس این موضوع بیرون بیاید.
علی ربیعی افزود: ما به یک قرارداد اجتماعی بزرگ احتیاج داریم. دولت الزام و سخت گیری و قانون را در پشت تصمیمات خود آورده است ولی ما در مرحله اول از مردم خواستیم که خود مراعات کنند.
وی ادامه داد: بیش از ۵۰ درصد مردم به توصیه ها عمل کردند و تعدادی هم به خصوص در باب مسافرت ها عمل نکردند. اگر بخواهیم این میهمان ناخوانده جانگیر و نفسگیر را بیرون کنیم قطعا باید این تصمیمات را به یک قرارداد بزرگ اجتماعی تبدیل کنیم و همه به آن متعهد شویم.
ربیعی تصریح کرد: باید در کنار هم، با اعتماد به نظام سلامت و تصمیمات دولت از این مرحله سخت عبور کنیم؛ مشارکت همه ، سبب کاهش طول دوره بیماری و هزینه‌های انسانی خواهد بود.
سخنگوی دولت همچنین تاکید کرد: برای پیشگیری از موج جدید شیوع کرونا، سفرهای جدید ممنوع است و تمام پارک ها، بوستان‌ها و محل‌های تراکم جمعیت تعطیل می‌شوند.
ربیعی گفت : بر اساس گزارش وزیر بهداشت از شیوع بیماری و با توجه به کنترل موج اول و برای پیشگیری از موج جدید شیوع، ابلاغ کرد سفرهای جدید ممنوع است و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.
با اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی از امروز در برخی استان ها همچون قم ، مازندران ، البرز ،کرمانشاه می توان می توان امیدوار بود که روند شیوع بیماری کنترل شیب نزولی بگیرد.
فضای مجازی و ارتقا سطح آگاهی و سواد رسانه ای
با شیوع ویروس کرونا در کشور انتشار و پیگیری اخبار و رویدادهای مربوط به آن در بین کاربران فضای مجازی به مهمترین سرخط های خبری تبدیل شد و بسیاری از کاربران تلاش داشتند با انتشار جدیدترین اخبار و اتفاقات مربوط به این ویروس بازار گرمی کرده و مخاطبان بیشتری برای سایت ها و پایگاه های خبری خود جذب کنند.
در این میان نیز بازار شایعات غلط و اغراق آمیز توسط برخی که همواره بدنبال ایجاد تنش در فضای جامعه هستند همچون دیگر رخدادهای مهم در این فضا خودنمایی می کرد.
انتشار برخی شایعات همچون افزایش آمار فوتی ها و مبتلایان، کمبود زیاد تجهیزات پزشکی و دارو، فرار کادر درمانی از بیمارستان ها، سوزاندن اجساد بیماران، قرنطینه کردن شهرها و... موجی از هراس و ناامیدی را در میان جامعه ایجاد کرده بود.
خوشبختانه با توصیه های هشدار دهنده مسئولان، پیگیرهای نیروی انتظامی (پلیس فتا) ، دستگیری عده ای از شایعه پراکنان و همچنین افزایش آگاهی و سواد مخاطبان، فضا تا حدی زیادی کنترل شده و مردم کمتر شایعات را باور و از دست به دست کردن شایعاتی که سبب ایجاد تنش و نگرانی در جامعه می شود، خودداری می کنند.
یکی از مهمترین نکاتی که برای جلوگیری از شایعه پراکنی در این فضا مطرح است عملکرد مسئولان، اطلاع رسانی صحیح، شفاف سازی و ارائه آمار درست است.
مهمترین نکته برای افکارعمومی این است که مسوولان به برخی شایعات مطرح شده در فضای مجازی به ویژه در زمینه آمار فوتی ها و مبتلایان، تصمیمات دولت برای مهار این بیماری، کمبودها و مسایل اقتصادی به درستی پاسخ داده و شفاف سازی کنند که خوشبختانه اطلاع رسانی هر روزه تا حد زیادی به سوالات پاسخ داده است.
ارتباط خوب مسئولان حوزه بهداشت و همچنین استانداری ها با رسانه های استانی، برگزاری جلسات هر روزه در فضای مجازی و ارایه آماراز طریق رسانه های رسمی از نگرانی های مردم تا حد زیادی کاسته است .
تمامی تصمیمات اتخاذ شده با هدف کمک به مهار کرونا گرفته شده است و انتظار می رود هموطنان با درک دشواری های این روزهای سخت و تلاش بی وقفه و خسته کننده کادر درمانی از سفرهای غیر ضرور پرهیز کنند چرا که کنترل این بیماری علاوه بر تلاش های مسولان عزم عمومی می طلبد؛ مردم هستند که می توانند با پرهیز از تردد در اماکن عمومی و در خانه ماندن شیب این بیماری را نزولی کنند، در غیر این صورت مهار کرونا زمان‌بر و هزینه بر خواهد شد و ادامه آن علاوه بر ایجاد نگرانی تبعات فراوان اجتماعی و اقتصادی بدنبال خواهد داشت.
اتخاذ روش های پیشگیرانه اگر چه بهترین راه مقابله و مبارزه با این بیماری است اما مهار آن با عمل به توصیه های متخصصان ، دوری از اضطراب، دامن نزدن به شایعات، همدلی، صبوری ، ایثارگری ها و در نهایت ماندن در خانه امکان پذیر خواهد شد.
" کرونا" ویروسی است که گستردگی شیوع آن بسیار وسیع است و از جمله راه های انتقال آن عطسه و سرفه و دست دادن و روبوسی است.
پزشکان توصیه می کنند علاوه بر پرهیز از دست دادن و روبوسی و حضور نیافتن در مراکز عمومی،مردم به هنگام عطسه جلوی بینی خود را با دستمال بگیرند و و یا برای مهار آن از آرنج خود استفاده کنند.
بر اساس گزارش وزارت بهداشت ، تا روز پنجشنبه ۲۹ هزار و ۴۰۶ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده، ۲ هزار و ۲۳۴ نفر به علت ابتلا به این ویروس فوت کرده و ۱۰ هزار و ۴۵۷ نفر نیز بهبود یافته‌اند.
مجموع بیماران مبتلا به این بیماری تا هفتم فروردین ۱۳۹۸ به ۲۹ هزار و ۴۰۶ نفر رسید.
گزارش: مریم زبان دان