نظرسنجی به عنوان یکی از روش‌های مرسوم در علوم اجتماعی است که می‌تواند در موارد مختلف کارایی قابل توجهی داشته باشد. این موضوع با توجه به شیوع کرونا در ایران و دایره اثرگذاری آن اهمیت بیشتری یافته که با توجه به رسالت اطلاع رسانی دقیق توسط خبرگزاری‌ها، نقش این نهاد بیشتر برجسته می‌شود. از این‌رو خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی(ایرنا) با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد در این زمینه اقدام به نظرسنجی سراسری درباره نحوه مواجهه مردم با این بیماری کرده است که نتایج این نظرسنجی می‌تواند قابل تامل باشد.
سیمای پاسخگویان
تعداد ۲۲۱۲ نفر از مردم ایران طی بازه زمانی ۵ روزه (۲۲اسفند تا ۲۷ اسفند) و با استفاده از روش پیمایش تلفنی مورد نظرسنجی قرار گرفتند. میانگین سنی پاسخگویان برابر با ۴۲ سال و ترکیب جنسیتی آنان هم ۵۵ درصد مرد و ۴۵ درصد زن بوده است. از این تعداد ۴۲ درصد دارای مشاغل آزاد، ۲۴.۵ درصد خانه‌دار و ۱۳.۶ درصد شاغل در بخش دولتی بوده‌اند. به لحاظ تحصیلات هم ۳۰.۷ درصد از مردم دارای مدرک زیر دیپلم و دیپلم و ۲۰.۲ درصد از این افراد دارای تحصیلات لیسانس بوده‌اند.همچنین ۷.۵ درصد پاسخگویان از تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر برخوردار بوده اند. ۴۷.۳ درصد از افراد پاسخگو در مراکز استان‌ها، ۳۹.۲ درصد در سایر شهرها و ۱۳.۵ درصد هم در روستاها سکونت داشته‌اند.
نگرانی زیاد از ابتلا به کرونا
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که ۷۱.۴ درصد از مردم نگرانی جدی از ابتلای خود یا یکی از اعضای خانواده به کرونا را ابراز کرده‌اند. این درحالیست که ۱۶.۲ درصد از مردم «بسیار کم یا اصلاً» نگرانی از این بایت نداشته و ۱۲.۴ درصد هم «تاحدی» از ابتلا به این بیماری ابراز نگرانی کرده‌اند.
۱۵ درصد از پاسخگویان از مراجعۀ یکی از اطرافیان و آشنایانشان به واسطۀ کرونا به مراکز درمانی اطلاع داشته و ۸۵ درصد خبری در مورد مراجعه اطرافیانشان به مراکز درمانی نداشته اند.
انتظار مردم از حاکمیت
سایر نتایج نظرسنجی هم نشان می‌دهد که ۷۶.۶ درصد از مردم معتقدند که دولت باید تعطیلی عمومی اعلام کند تا همه در خانه‌ها بمانند. این درحالیست که ۱۳.۳ درصد مخالف این تعطیلی بوده اند و ۹.۲ درصد هم نظری در این زمینه نداشته‌اند.
مطالبه ۹۰ درصدی تعطیلی مراکز شلوغ
همچنین ۹۰ درصد پاسخگویان بر این باور بوده‌اند که دولت باید جاهای شلوغ مثل حرم ائمه و امامزاده‌ها را تعطیل کند. در مقابل فقط ۳.۶درصد با این اقدام مخالف بوده‌اند.
مطالبه ۹۴درصدی برخورد با مسافران
۹۴.۴ درصد از مردم بر این باور بودند که پلیس باید با کسانی که در این اوضاع به سفر می‌روند برخورد جدی داشته باشد.
رضایت از خدمات مراکز درمانی
کیفیت ارائه خدمات در مراجعه به مراکز خدمات درمانی کرونا در این نظرسنجی از دیگر مواردی است که مورد ارزیابی پاسخگویان قرار گرفته است. در این ارزیابی ۲۸.۶درصد از پاسخگویان رضایت از خدمات ارائه شده را «زیاد و خیلی زیاد» عنوان کرده‌اند. این در حالیست که ۱۲.۲درصد کیفیت ارائه این خدمات را «متوسط» و ۲۸.۶درصد هم این میزان را «اصلاً و بسیار کم» تلقی کرده‌اند.
از نظر ۸۳.۹درصد از مردم هم برای پیشگیری از کرونا تنها باید به توصیه‌های پزشکان عمل کرد.
نتایج دیگر این نظرسنجی هم نشان می‌دهد بین آن دسته از افرادی که یکی از اعضای خانواده و یا آشنایان به دلیل مشکوک بودن به ویروس کرونا به مراکز درمانی مراجعه کرده اند و افرادی که هیچ گونه مراجعه‌ای به این مراکز نداشتند، در میزان نگرانی از ابتلا به کرونا تفاوتی وجود ندارد.
همچنین مطابق با سایر نتایج نظرسنجی، هر چه میزان اعتقاد به توصیه ماندن در خانه بیشتر می‌شود، اشخاص در عمل نیز بیشتر این مورد را رعایت می‌کنند. از آن سو هر چه شخص کمتر به اهمیت این توصیه باور داشته باشد نسبت به ماندن درخانه هم کم توجه‌تر است.
مهمترین مشکلات برای عمل به توصیه‌های پزشکی
عمل به توصیه‌های پزشکی در دوران کرونا با مشکلات متعددی روبرو است که این مشکلات از دید پاسخگویان در چهار حوزه قابل بررسی است. به عنوان مثال ۳۷.۸درصد از مردم اظهار کرده‌اند: «چون وسایل بهداشتی مثل ماسک و مواد ضدعفونی را پیدا نمی‌کنند»، لذا عمل به توصیه‌های پزشکی برای آنان با مشکلاتی روبرو است. ۲۱.۸درصد هم معتقدند به خاطر مسائل «مالی» مجبور به سر کار رفتن هستند و اگر نروند خرج زندگی‌شان را در نمی‌آورند. ۱۵.۵درصد از پاسخگویان هم گفته‌اند چون ادارات و کارخانه‌ها «تعطیل نشده» مجبورند به سر کار بروند. ۱۵ درصد نیز عدم رعایت نکات بهداشتی از جانب اطرافیان را مهمترین مشکل عنوان کرده‌اند.
از دید ۹۸.۲درصد از پاسخگویان، مردم باید در خانه بمانند و جز در موارد ضروری از منزل خارج نشوند.
۹۱.۳ درصد از مردم هم چنین اقدامی را عملی می دانند و تنها ۸.۷ درصد چنین اقدامی را عملی ندانسته‌اند.
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که ۵۲درصد از مردم همیشه یا بیشتر مواقع در بیرون منزل از ماسک استفاده می‌کنند و ۴۸ درصد «اصلاً و یا گاهی اوقات» چنین کاری می‌کنند. از دید آن‌ها مهمترین علت آن هم پیدا نشدن ماسک و یا گرانی زیاد آن بوده است.
هرچند استفاده از ماسک برای مردم با مشکلاتی روبرو بوده اما مردم تا حدودی در استفاده از دستکش مشکلات کمتری داشته‌اند. به عنوان مثال ۵۶درصد از پاسخگویان از دستکش یکبار مصرف در بیرون از منزل استفاده می‌کرده‌اند. ۴۴ درصد هم که گاهی اوقات یا اصلاً از دستکش استفاده نمی‌کردند، گرانی یا نایاب بودن آن را علت اصلی این اقدام می‌دانند. در نظرسنجی انجام شده، استفاده از مواد ضد عفونی و الکل در قیاس با دو مورد دیگر رواج بیشتری دارد. ۶۵درصد از مردم همیشه یا بیشتر مواقع از این مواد استفاده کرده و ۳۵ درصد باقیمانده هم به دلیل نایاب بودن و یا گرانی این کالاها در استفاده از آن با مشکل روبرو بوده‌اند.