سال که نو می شود به هر دین و آئین و نژادی، شادی زاده می شود و در هر کوی و برزن ضرب آهنگ طبل نوروز خوانان طراوت بهار فزون تر می کند؛ اما امسال از پس سالی سخت، ویروسی تاجدار از راه رسید و گویی ما را به جهانی دیگر پرتاب کرد؛ شادی نوروز کم فروغ شد اما حس شادش همچنان بر جامعه مستولی ماند؛ مردمان هر چند مضطرب و در قرنطینه اما رگه ای هایی از آئین را پاس داشتند تا نوروز به ۱۳ رسید.
دمان ویروس زده مان خوفناک و به فیلم های تخیلی می ماند؛ شهرها گاه به شعور و گاه به ضرب زور خالی شده و مردمان با هیبت هایی متفاوت ظاهر می شوند و اقشار، تلخی خانه نشینی را به جان خریده و بر خوف کرونا تاکید می ورزند و یک به یک تکرار می کنند بترسید! لطفا از کرونا بترسید؛ تلخی خانه نشینی را تاب آورید و در خانه بمانید، شاید این روزهای تلخ هر چه زودتر بگذرد؛ لطفا سیزده بدر در خانه بمانید.
البته انگار کرونا در حال قِلقِلک دادن اندیشه بشری است؛ نظام تکرار را مساله دار کرده و افق‌های جدیدی را گشوده و انسان ها را در اندیشه اندیشه های نو در انداخته است.
سیزده بدر، آخرین مرحله از مراسم سنتی نوروز در ایران و گیلان است و مردم این روز را باسرور و شادی دست جمعی در میان سبزه‌زارها می‌گذراندند، غذاهای سبزی دار می‌خورند، سبزه‌های نوروز را (هر چند ناخوش) به آب روان می‌سپردند و به کنار رودخانه می رفتند و هفت دانه سنگ ریزه در آب می‌انداختند و با انداختن هر سنگ آرزویی برای سال جدید می‌کردند تا به امسال که سیزده اش به ویروسی تاجدار گرفتار شد و دختران گیلانی اگر هر سال به شوخی و مزاح، سبزه‌های دشت و دمن را گره می‌زدند تا برایشان پیوند زندگی در پی داشته باشد و به خانه بخت بروند امسال در هجوم این ویروس به شعور و آگاهی در خانه می مانند و زنده مانی برای خود و خانواده آرزو می کنند و تاج های کریه کرونا را برای ریشه کنی به خودش گره خواهند زد.
صبا دانشجوی مهندسی تغذیه است و در گفت و گو تلفنی با خبرنگار ایرنا سرشار خنده است و می گوید: نه! امسال نه! امسال فقط باید زنده بمانیم و الان یکماه است که از خانه بیرون نرفته ام البته این در خانه مانی، خیلی هم به یاری فضای مجازی بد نبوده است؛ اما مادر مدام غر می زند و مادربزرگ لحظه ای نیست بر ذات پلید کرونا لعنت نفرستد؛ اما در خانه می مانیم.
وی می گوید : تا کنون همه خانواده خوب رعایت کرده اند و خوشبختانه اتفاق بدی نداشته ایم اما دلم برای هموطنان داغدارم می سوزد و به واقع امسال عیدی نداشتیم چرا که نوروزمان جشنی جمعی است و آنگاه جشن واقعی داریم که همه با هم و در سلامت کنار هم به جشن بنشینیم.
وی آئین سبزه گره زدن را تنها یک شوخی می داند و می گوید : امروز جوانان دغدغه های وسیع تری دارند که ازدواج در رده های آخر قرار دارد؛ اما امسال در خانه می مانیم چون باید ویروس های دیو وش را به هم گره بزنیم و باز می خندد.
حسام دانشجوی پزشکی است و نمی گذارد کلام صبا ادامه پیدا کند، می خندد و می گوید : گره زدن سبزه در سیزده بدر فقط مختص دختران نیست؛ ما هم برای گشوده شدن بخت و روزمان سبزه گره می زدیم و آرزو می کردیم؛ اما امسال ترجیح می دهم خود و خانواده ام زنده بمانند پس در خانه می مانم و تاج شکن کرونا کریه می شویم.
وی ادامه می دهد : فارغ از شوخی، امسال نوروز متفاوتی است؛ باید کرونا را جدی گرفت و در خانه ماند؛ کادر درمان و همه آنانی که از خانواده دور ومجبور به کناره‌گیری از عزیزان خود شده‌اند را درک کنیم چرا که بهای اصرار ما به حضور در اجتماع و جمعیت، جدایی آغوش‌هاست.
حسام قدری از حزن فاصله می گیرد و می گوید: البته امسال تلویزیون را به گوشی وصل کردم و اول شوخی شوخی خانواده را هر روز به یک سفر مجازی به یک گوشه جهان می بردم اما بعد از چند روز انگار خوششان آمد و الان جدی جدی طلب سفر مجازی می کنند.
او می گوید : اگر سیزده بدر سال پبش در بیرون گذرانی هایمان با اقوام پیمان می بستیم چیزی جز رد پا از ما در طبیعت نماند؛ امسال پیمان بسته ایم پا در طبیعت نگذاریم تا همان رد پا هم در این زیبای دوست داشتنی باقی نماند، بلکه این روزهای تلخ زودتر گذر کنند.
آنچه حسام از آن به سفر مجازی یاد می کرد که بخشی از گردشگری الکترونیکی است؛ در این نوع از گردشگری نوین به‌کارگیری فناوری‌های جدید بویژه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در دو بعد عرضه و تقاضای گردشگری است که در آن علاوه بر عرضه خدمات مورد نیاز گردشگران، زمینه های بازاریابی و دورنمای گردشگری مقاصد فراهم می‌آید.
گردشگری در مجموع نه تنها موجب اشتغال، افزایش درآمد، صلح و آرامش می شود بلکه سطح هنر و ذوق و استعداد را ارتقا می بخشد چون گردشگران فرهنگی ثروتمند حاضرند برای آثار فرهنگی با ارزش پول خوبی بپردازند و این بار در بحرانی که مردمان به ناچار می باید بر خانه مانی اصرار بورزند شکل نوینی از گردشگری با عنوان گردشگری الکترونیکی می تواند تسهیل کننده این پروسه در روزگار امروز باشد.
سیزده بدر با گردشگری مجازی
اما ˈروشن باباییˈ استاد دانشگاه در رشته توریسم می گوید: گردشگری مجازی ۳۶۰ درجه بخشی از گردشگری الکترونیکی است که امکان بازدید از جاذبه های گردشگری را از طریق فضای مجازی فراهم می کند.
وی ادامه می دهد: گردشگری مجازی در این روزگار کرونایی می تواند هم پای دیگر بخش های فضای مجازی در خانه ماندن را برای مردم سهل تر کند ؛ فقط تقاضا می کنم مردم سیزده بدر امسال را در خانه تاب بیاورند.
این استاد گردشگری به سبب تسلط جوانان به فضای مجازی از آنان می خواهد بحث گردشگری مجازی را در روز سیزده بدر برای خانواده ها یشان جدی بگیرند چرا که ۱۳ بدر در حافظه تاریخی مردمان سرزمینمان یعنی از خانه بیرون زدن و به همین سبب خانه ماندن در این روز از دیگر روز های قرنطینه سخت تر است.
بابایی ادامه می دهد: فراهم کردن گردش های مجازی در مکان های گردشگری بویژه موزه ها ایده نو و جذابیست که می تواند در این شرایط و خانه ماندن های اجباری لحظه های لذت بخشی برای خانواده ها فراهم کند.
در بحران کرونا بسیاری از زخم ها دهان گشود و یکی از آنها زیرساخت های مجازیست که می باید در دوران پسا کرونا بدان پرداخت.
وی که در این روزها از طریق لایو (اجرای زنده در فضای مجازی) به آموزش های گردشگری می پردازد : خانه ماندن را فرصتی برای فعالان گردشگری در زمینه اعتماد سازی از طریق فضای مجازی می داند.
بابایی می گوید:شاید باور گردشگری الکترونیکی کمی دشوار باشد اما حقیقت آنست که این نوع از گردشگری در جریان‌های توریستی کشورها ریشه دوانیده و انواع خاصی از سفر خلق کرده است.
وی معتقد است: صنعت گردشگری با بهره گیری از این پیشرفت‌های فناوری به سرعت به جلو پیش رفته و صنعت پیچیده ای پدید آمده که باید برای حرکت سریع تر این صنعت به نسبت نیازهای جامعه از تخصص‌های علمی استفاده شود.
این پژوهشگر توریسم، گردشگری در هزاره سوم را ارزنده ترین صنعت پول‌ساز در جهان می داند که دولت مردان کشور باید با تلاشی وافر در این راه بیش از همیشه تلاش نمایند.
وی اعتقاد دارد: این تلاش می تواند جذب توریست، معرفی کشور در سطح جهانی و ارتقای رشد ناخالص ملی را به همراه داشته باشد.
بابایی می گوید: درآمدی که ما می توانیم ازطریق گردشگری الکترونیک برای جذب توریست داشته باشیم، قابل مقایسه با درآمد نفت نخواهد بود.
حال موضوع مهم تاکید به در خانه ماندن حتی در روز سیزده بدر است؛ بررسی آنکه تا چه اندازه پا به عرصه گردشگری الکترونیک نهاده‌ایم آن هم در استانی که به گردشگری بلندای نام یافته و یکی از گیرایی هایش شکوهمندترین دریاچه جهان است و شالی و عطر چای آوازه‌اش شده و بنا به شدت باران‌هایش گیلان نام گرفته است، بماند برای دوره پسا کرونا...
به هر روی گیلان، همایشی است از گیرایی‌ها و گونه های متعدد گردشگری که طبیعت گردی (اکوتوریسم) سرآمد آنهاست و چه بسیار حیف که این بار زمانه بر پاشنه ای چرخیده که می باید دمانمان را برای زنده مانی تنها به لذت های خانگی مملو کنیم و برای زنده ماندن در خانه بمانیم.
آنان که از ذوق سفر سرشارند نیک می دانند که گیلان، سفرنامه ای است بی منتهی و بر این اساس واژه ˈگیلانگردیˈ اغراق نیست چرا که گیلان تنها طبیعت نیست و جای جای آن سرشار از غنای تاریخی ، طبیعی، فرهنگی و آئین است، اما متاسفانه یا خوشبختانه امسال عبارت " بریم شمال " تنها حسرت می آفریند؛ اما نیک می دانیم این بحران پایان جهان نیست و به همت و آگاهی هیچ می شود؛ اگر به منطق رعایت کنیم و کلام متخصصان را در تاکید بر خانه مانی جدی بگیریم.
البته بپذیریم واقعیتِ «کرونا» سایه سنگین مرگ، قرنطینه شهرها و انسان‌ها و تعلیق برخی از مناسک و آئین‌های جمعی نیست؛ کرونا ما را به سمت ساختن جهانی نو سوق داده و یکی از این گشایش ها می تواند گشایشی با برنامه ریزی برای گردشگری الکترونیک باشد؛ اما فعلا حتی در روز سیزده بدر هم در خانه می مانیم و مردم بدانند گیلان امسال تعطیل است.
گیلان از جمله کانون های شیوع کرونا در کشور است و از ابتدای شیوع این بیماری تا کنون بالغ بر ۹ هزار بیمار در این رابطه در بیمارستان های این استان بستری وتحت مداوا قرار گرفته اند.