اخبار فیک این روزها در خصوص شیوع کرونا دست به دست می‌چرخد و فضای جامعه را ملتهب کرده است، انتقادها به این سمت رفته که فضای مجازی درست ساماندهی نشده است و بستر رسمی و بومی برای انتشار اخبار نداریم. «دکتر ابوالحسن فیروزآبادی» رییس مرکز ملی فضای مجازی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از تشکیل کارگروه ویژه فضای مجازی برای بحران کرونا خبر داد و از جزییات این کارگروه گفت.
ستاد ملی مدیریت مقابله کرونا مصوبه‌ای برای ایجاد کارگروه ویژه فضای مجازی دارد تا این کارگروه فضای اخبار را مدیریت کند به نحوی که تعداد خبرهای آسیب‌رسان جعلی کاهش پیدا کند. در این رابطه جلساتی تشکیل شده و کارگروه ویژه‌ای در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شده که اولین بیانیه خود را صادر کرده است.
وی افزود: در این بیانیه حوزه‌های خبری رسمی و مراجع مشخص می‌شوند. ضمن این که ستاد ملی کرونا تصویب کرده کسانی که از این بیانیه تخطی کنند با تنبیهی مواجه می‌شوند که برای آنها ایجاد هزینه کند. البته در تمام کشورها این قوانین در اسرع وقت با شدت و ضعف برای مدیریت چنین فضاهایی تصویب میشود.
فیروزآبادی افزود: در این بیانیه برخورد با منتشرکنندگان خبرهایی که موجب تشدید یا توسعه بیماری‌ها در جامعه میشود و ممکن است گاهی ضربات روانی به ناامنی و کمبود کالا می‌شوند، مورد توجه قرار گرفته تا اثر لازم در فضای مجازی کشور را داشته باشد.
او اشاره کرد: برخی متخصصین در کشور اظهارنظرهایی می‌کنند که این اظهار نظرها آسیب‌رسان است. به طور مثال ممکن است متخصصین بگویند زنجبیل برای بهبود کرونا خوب است. مطرح کردن چنین چیزی در گذشته ایرادی نداشت اما اعلام مسئله اکنون به این معناست که این گیاه از کیلویی ۳۰ هزار تومان به چندین برابر قیمت بفروش برسد.
فیروزآبادی با بیان این که چنین اخباری برای درمان بیماران ایجاد مشکل می‌کنند، افزود: فضای مجازی علی رغم موفقیت بزرگ و کارکرد خوبی که در این ایام داشته و بخش بزرگی از کارهای کشور از طریق دورکاری، آموزش مجازی، خرید اینترنتی، کسب و کار الکترونیکی، اطلاع‌رسانی‌های مناسب در بستر آن انجام شده است، اما برخی افراد بعضا هم بدون سو نیت به دلیل کمبود اطلاعات و یک بعدی نگاه کردن به مسایل اخباری را در این فضا منتشر می‌کنند که به ایجاد موج و ناآرامی در جامعه منجر میشود.
وی افزود: برخی افراد مسوولیت و دانش دارند، اما صلاحیت بیان مطالب را فعلا به دلیل شرایط بحرانی ندارند. به طور مثال استاد دانشگاه یا مسوولی در بخشی از کشور درحال فعالیت است، مشاهدات خود را منعکس می‌کند که این مشاهدات ممکن است همه ماجرا را بیان نکند.
بیان برخی مسایل ممکن است به ایجاد بحران روانی، اقتصادی و اجتماعی ختم شود. سعی ما بر این است که فضا را ساماندهی کنیم، با در نظر گرفتن این مسئله که این ساماندهی لطمه‌ای به کل ماجرا وارد نکند.
او گفت: این بیانیه مراجع رسمی اخبار را مشخص می‌کند. به طور مثال آمار مربوط به مرگ و میر کرونا صرفا از طریق وزارت بهداشت در جریان است، قرار نیست هر نماینده مجلس یا استاد دانشگاهی آماری ارایه بدهد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این که محتوای اخبار و اطلاع رسانی ها قرار است در بستر پیام رسان‌ها و سکوهای بومی انجام شود، گفت: بحث ما اکنون بستر نیست و بیشتر روی مراجع رسمی تمرکز داریم است. سکوهای بومی تولید محتوا شاید پاسخگوی کل کشور نباشند، به همین دلیل مواردی که در بیانیه به آن اشاره میشود شامل حال خود افرادی که در سکوهای خارجی فعالیت می‌کنند نیز میشود.
اولین بیانیه کارگروه ویژه فضای مجازی
به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی، پس از شیوع ویروس کرونا در کشور بخش بزرگی از فعالان و کاربران فضای مجازی از قابلیت های ارتباطی، اطلاع رسانی، بانک های اطلاعاتی، آموزش، اشتغال و کسب و کار از راه دور و پر کردن اوقات فراغت به نحو احسن استفاده کرده اند که این موضوع در مدیریت مقابله با فراگیری این ویروس نقش موثری داشته و نیازمند تقویت بیشتر است.
بی شک موفقیت های فراوان حاصل شده در این مدت مرهون ارتقاء همدلی و همکاری در سراسر کشور و مشارکت و فرهنگ عمومی مردم عزیز است و در همین راستا از نقش و سهم عموم رسانه ها و فعالین فضای مجازی در مقابله با کرونا تشکر می شود.
متاسفانه در همین مدت حجم قابل توجهی از محتواهای آسیب رسان اعم از اخبار کذب و خلاف واقع، آمارهای مبهم و متناقض، آموزش های پزشکی ناصحیح و غیرعلمی، توهین ها و انتساب های دروغ، تبلیغات داروهای تقلبی و القای کمبود کالاهای اساسی، نیز در فضای مجازی تولید و نشر شده و از طریق محتواهای غیرعلمی و بزرگ نمایی یا غلط اندازی موجب مواردی از اخلال در نظام پزشکی، ایجاد هراس و اضطراب و تشویش در جامعه و همچنین آسیب هایی به سلامت آحاد مردم شده است. لذا به منظور رفع دغدغه و پاسخ به مطالبه مردم برای ساماندهی این فضا، کارگروه ویژه فضای مجازی از سوی ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا تشکیل گردید.
با توجه به اهمیت اطلاع رسانی و آگاهی رسانی صحیح، دقیق، گسترده، تخصصی و مسئولانه و به هنگام در جامعه، پس از بررسی های کارشناسی کارگروه ویژه مقرر نمود اقدامات ذیل صورت پذیرد:
۱- موارد ۵ گانه ذیل به سبب اهمیت ویژه در اولویت رسیدگی این کارگروه بوده و محتوای مربوطه بصورت مستمر بررسی خواهد شد:
آمار کذب یا تایید نشده پزشکی (تعداد مبتلایان، مراجعه کنندگان به مراکز درمانی، افراد بستری شده، فوت شدگان، تدفین و ...)، انتشار اخبار و دستورالمل‌های تایید نشده پزشکی، نشر محتواهای سازمانی از قبیل صوت و فیلم جلسات و انتشار نامه های داخلی، اختلال یا تضعیف تصمیمات ستاد ملی و کمیته های زیرمجموعه و مسئولان مربوطه آن و فضاسازی در زمینه کمبود کالاهای اساسی و برهم زدن آرامش بازار
۲- تولیدکنندگان، نشر دهندگان و بازنشردهندگان نسبت به محتوا مسئولیت داشته و لازم است صحت سنجی از منابع معتبر ذیربط صورت پذیرفته و از نشر مطالبی که توسط افراد غیرمسئول و غیرذیربط تولید میشود اجتناب نمایند. بازنشر از رسانه ها، چهره ها و مسئولین غیر ذیربط رافع مسئولیت حقوقی و یا کیفری در قبال محتوا نخواهد بود. کمیته اطلاع رسانی و مدیریت جو روانی ستاد ملی مقابله با کرونا مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ستاد مقابله با کرونا مستقر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مرجع اخبار کرونایی (مندرج در بند یک) می باشند.
۳- دستگاه های مسئول در خصوص اخبار و آمار خلاف واقع منتشره در فضای مجازی، ضمن اطلاع رسانی به هنگام و تبیین موضوع نسبت به انتشار تکذیبیه اقدام نموده و درخواست رسیدگی به محتواهای کذب را به منظور رسیدگی و اعمال محدودیت های اداری و صنفی به این کارگروه منعکس نمایند.
۴- مراجع قضایی و ضابطین عام و خاص و همچنین متولیان رسیدگی به تخلفات اداری و صنفی ضمن اطلاع رسانی های مورد نیاز، از طریق ساز و کارهای رسیدگی فوری نسبت به شناسایی، رسیدگی و برخورد قاطع با اقدامات مجرمانه و متخلفانه اقدام خواهند نمود.
۵- به کاربران و فعالان فضای مجازی توصیه می گردد با هشیاری نسبت به فعالیت های بیگانگان در حوزه رسانه و فضای مجازی، از اخلال آنها در نظام سلامت کشور ممانعت نمایند.