با ورود ویروس کرونا به روستاها، رنگ و بوی دهستان‌ها تغییر کرده است؛ به جای بوی خاک و کاهگل و صدای شب نشینان روستایی که کوچه باغ آبادی‌ها را پر می‌کرد، اکنون محلول‌های ضدعفونی کننده، خانه نشینی و استفاده از ماسک و دستکش جای پای تازه‌ای باز کرده است.
واقعیت این است که روستاها به لحاظ داشتن جمعیت مسن و نداشتن زیرساخت‌های بهداشتی مطابق با آنچه که در شهرها وجود دارد، باید بیش از پیش مورد مراقب و حفاظت از این ویروس قرار گیرند.
استان قزوین با دارا بودن ۸۲۴ روستا و ۶۳۰ دهیاری (۱۹۴ روستا فاقد دهیاری است) جمعیتی معادل ۳۳۶ هزار و ۹۰۴ نفر را درون خود جای داده که اگر تحت مراقبت و اقدامات بهداشتی در قبال کرونا قرار نگیرد، می‌تواند ۲۵ درصد جمعیت استان را درگیر این بیماری کند.
اگرچه برای هر روستا در استان قزوین حداقل یک میلیون تومان اعتبار تخصیص داده شده تا اقدامات لازم برای پیشگیری از بیماری با جدیت پیگیری شود، اما درگیر شدن ۱۸ درصد روستاها و فوت کمتر از ۱۰ روستایی، نشان می‌دهد که جمعیت ساکن در این مناطق هنوز درگیر این ویروس مهلک هستند.
علی فرخ زاد معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین چندی پیش گفته بود که «برخی از روستاهای استان در کانون آسیب پذیری ویروس کرونا قرار داشته و باید مورد توجه جدی قرار گیرند؛ در همین راستا به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها ابلاغ شده از نظر مالی برای تامین مواد اولیه و ضد عفونی کردن محیط اقدام کنند.»
به گفته وی با بررسی روش‌های انجام شده باید اشکالات اصلاح شده و اولویت‌ها مشخص شود.
فرخ زاد افزوده بود که باید روستاهای بزرگ و کوچک استان در توزیع مواد ضد عفونی کننده و اقلام بهداشتی مبارزه با ویروس کرونا مورد توجه قرار گیرند تا بتوان به صورت هماهنگ و همه جانبه برای مقابله با این بیماری در سطح استان گام برداشت.
محسن شعبانی فرمانده حوزه مقاومت بسیج شهید حدادی شهر معلم کلایه نیز پیشتر اعلام کرده بود که «روستاهای شمس کلایه، اناده، ترکان، جولادک، آفتابدر، باغ کلایه، شورستان، شهرک، آتان، هنیز و اسطلبر از توابع الموت شرقی مورد اجرای طرح غربالگری ویروس کرونا قرار گرفته‌اند.»
به گفته این مسؤول با همکاری مشترک حوزه بسیج معلم کلایه، قرارگاه پیشرفت و آبادانی، سازمان بسیج دانشجویی، بسیج دانشگاه علوم پزشکی قزوین، هلال احمر، دهیاران و بخشداری، ۲ ایستگاه غربالگری و تب سنجی نیز در این مناطق مستقر شده است.
خبرنگار ایرنا به این بهانه برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آخرین اقدامات انجام گرفته در روستاهای قزوین با چندتن از روسای شورهای اسلامی روستا و دهیاران مصاحبه کرده است:
مسدود کردن دریاچه اوان الموت
دهیار روستای اوان در منطقه الموت به خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای شیوع ویروس کرونا در استان قزوین، بسته‌هایی شامل دستکش، ماسک و محلول ضدعفونی تهیه و بین روستایان توزیع شد.
مرتضی طاهری افزود: با شناسایی نقاطی که احتمال می‌رفت بیش از سایر مناطق به ویروس کرونا آلوده شوند، خودروهای آتش نشانی از روستای زرآباد به روستای اوان آمده و گندزدایی انجام دادند؛ همچنین در برخی نقاط نیز شاهد اقدامات خودجوش مردم در راستای ضدعفونی و گندزدایی بودیم.
طاهری دهیار روستای اوان در الموت: ابتدا دریاچه اوان با زنجیر مسدود و تعطیل شد، بعد از پاره کردن زنجیرها توسط افراد نامعلوم از ایجاد خاکریز برای مسدودسازی دریاچه استفاده کردیم.
وی به اقدامات انجام شده پیرامون دریاچه اوان اشاره کرد و گفت: از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا و قبل از تحویل سال نو با کمک مدیرکل میراث فرهنگی، دریاچه با یک نوار زنجیر بسته و تعطیل شد تا از ورود مسافران و گردشگران به حاشیه آن جلوگیری شود، اما پس از مدتی به علت نامعلوم این زنجیرها پاره شدند و ناچار شدیم با ایجاد خاکریزی مصنوعی از ورود افراد به داخل محوطه دریاچه جلوگیری کنیم.
طاهری به وجود چند دستگاه تب سنج در روستا اشاره کرد و اظهار داشت: با کمک نیروی انتظامی و بخشداری هماهنگی لازم انجام شده تا پایش و غربالگری افراد به نحو مطلوب انجام شود.
دهیار روستای اوان الموت با بیان اینکه تراکت و بنر اطلاع رسانی مقابله با کرونا در تمام مناطق روستا توزیع شده است، گفت: تقریبا ۸۰ درصد روستا توصیه‌های بهداشتی و قرنطینه خانگی را تمکین می‌کنند و فقط عده‌ای دامدار برای چرای دام در مناطق اطراف روستا تردد دارند که به لحاظ نبود تجمع انسانی، فعلا چندان مشکلی وجود ندارد.
آموزش مقابله با کرونا از طریق تلویزیون؛ خرید اقلام بهداشتی توسط روستاییان سنگان
رییس شورای روستای سنگان در طارم سفلی به خبرنگار ایرنا گفت: از زمان شیوع ویروس کرونا در استان، رفت و آمد خاصی به روستا انجام نمی‌شود، اما ترددها از روستا به شهر طبق روال عادی ادامه دارد.
حسن کشاورز افزود: خودروهای آتش نشانی با محلول‌های ضدعفونی کننده به گندزدایی مکان‌های مختلف روستا اقدام کردند و مردم نیز توصیه‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند.
وی با بیان اینکه آموزش مقابله و پیشگیری از ویروس کرونا از طریق تلویزیون و رسانه ها به مردم اطلاع رسانی می‌شود، گفت: آموزش‌ها و توصیه‌های بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا فقط از طریق تلویزیون و فضای مجازی انجام می‌شود.
کشاورز به کمبود اقلام بهداشتی و ضدعفونی کننده در روستا اشاره کرد و اظهار داشت: هیچ گونه ماسک و تجهیزات پزشکی رایگان در روستاها توزیع نشده و هرچیزی که هم اکنون در دست روستائیان برای ضدعفونی و پیشگیری از ویروس کرونا قرار دارد، توسط خود آنها خریداری شده است.
رییس شورای روستای سنگان در طارم سفلی خاطرنشان کرد: از مسؤولان خواهشمندیم که برای رفاه حال روستاییان به توزیع مناسب اقلام بهداشتی بین افراد اقدام کرده و نیاز این افراد را به نحو مقتضی برآورده سازند.
تردد از شهر به منازل روستایی و احتمال افزایش خطر ابتلا به کرونا
رییس شورای روستای علی آباد از توابع دهستان چوقور به خبرنگار ایرنا گفت: اقدامات پیشگیرانه و مقابله جویانه با ویروس کرونا از طریق مردم رعایت می‌شود، اما همواره توزیع امکانات و تجهیزات بهداشتی بسیار ضعیف است.
محمد شجاعی افزود: مردم روستا برای پیشگیری از ویروس کرونا کمتر تجمع می‌کنند و قرنطینه خانگی توسط افراد رعایت می‌شود، اما دغدغه اصلی روستاییان علی آباد و دیگر روستاها این است که برخی از ساکنان در این روستاها ویلا دارند و مدام بین اینجا و استان خودشان رفت و آمد می‌کنند.
وی با بیان اینکه برخی برای چرای گوسفندان و دام به چراگاه می‌روند اظهار داشت: بیرون نمی روند و همگی قرنطینه هستند از صبح مشغول دامداری هستند
شجاعی به گندزدایی برخی از اماکن پرتردد و پرتجمع در روستا اشاره کرد و گفت: محوطه مدرسه، میدان روستا و برخی دیگر از حیاطها برای شیوع ویروس کرونا گندزدایی شدند.
روز طبیعت، سلامت روستاهای قزوین را تهدید می‌کند
رضا اقمشه فعال فرهنگی در حوزه روستا به خبرنگار ایرنا گفت: اگرچه بافت روستایی به لحاظ دوری از نقاط شهری کمتر با آلودگی ویروس کرونا روبرو است، اما همواره لازم است که دهیاران، شوراها و بخشداران به توزیع مناسب بنر و بروشورهای آموزشی بین منازل روستاییان اقدام کنند.
وی اضافه کرد: یک فرد روستایی برای خرید ماسک و اقلام بهداشتی ناچارا باید به داروخانه‌های سطح شهر مراجعه کند، همین رفت و آمدها بهترین روش انتقال ویروس به داخل بافت روستایی است.
اقمشه فعال و کارشناس حوزه روستایی: با نزدیک شدن به روزهای پایانی عید نوروز، باید اقدامات برای روز طبیعت متمرکز شود و به مردم اطلاع رسانی کنیم که از رفتن به حاشیه روستاها اجتناب کنند.
اقمشه ادامه داد: خیلی از افراد ساکن در شهرها برای اینکه از ابتلا به ویروس کرونا در امان باشند، به دامان روستاها پناه برده‌اند و این خود باعث می‌شود تا علاوه بر افزایش جمعیت روستایی، با خطر افزایش ابتلا به این ویروس روبرو شویم.
این کارشناس توسعه روستایی تصریح کرد: متاسفانه راه ورود به بیشتر روستاهای استان قزوین باز است و برخی تصمیم می‌گیرند در ایام نوروز و نزدیک شدن به روز طبیعت، حوالی روستا را به عنوان امن ترین مکان از نظر فقدان بیماری برای توقف و اسکان موقت انتخاب کنند.
اقمشه خاطرنشان کرد: اگرچه دولت با تمام قوا برای مقابله با ویروس کرونا دست به کار شده است، اما با نزدیک شدن به روزهای پایانی عید نوروز، باید اقدامات برای روز طبیعت متمرکز شود و به مردم اطلاع رسانی کنیم که از رفتن به حاشیه روستاها اجتناب کنند.
وی یادآور شد: عمقی شدن ویروس کرونا در روستاهای استان قزوین، همه گیری این بیماری را افزایش داده و عمر آن را چندین برابر می‌کند که باید اقدامات محکم تری در روستاها انجام دهیم.
امکان خرید اقلام بهداشتی با اعتبارات دهیاری ممکن نیست؛ روستایی بودن ۱۸ درصد مبتلایان به کرونا
مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای شیوع ویروس کرونا در روستاهای استان قزوین، به لحاظ دوری مسافت تا شهر و اینکه اساسا تردد روستاییان در هنگام ابتلا به بیماری در زمان بسیار کم به مراکز درمانی شهر غیرممکن است، حسساسیت‌های بسیاری اعمال شد.
اکرم نجفی افزود: تشکیل ستاد مقابله با بیماری کرونا در روستاهای قزوین با مشارکت دهیاران، شوراهای اسلامی روتا، خانه بهداشت، پایگاه مقاومت بسیج، نیروی انتظامی و معتمدین محل اطلاع رسانی و آموزش به روستاییان را شروع کردند و با نصب بنر تمام نکات بهداشتی و پیشگیرانه از بیماری را تشریح کردند.
وی در خصوص ضدعفونی و گندزدایی اظهار داشت: چون از ابتدا دستورالعمل و تجربه خاصی برای گندزدایی وجود نداشت، پاشیدن محلول‌های ضدعفونی کننده سلیقه‌ای صورت می‌گرفت که سریعا تصمیم گرفته شد با ساماندهی این موضوع، مکان‌هایی که بیشترین احتمال آلودگی به ویروس کرونا را دارد مورد هدف قرار گرفت و اکنون به صورت روزانه تحت گندزدایی قرار می‌گیرد.
نجفی تاکید کرد: برای هر روستا حداقل یک میلیون تومان از اعتبار دهیاری‌ها هزینه شده تا با تهیه اقلام بهداشتی و تهیه بسته‌های غذایی بتوانیم اقدامات به موقع و کارشناسی شده‌ای در حوزه مقابله با کرونا انجام دهیم که چون این هزینه کردها ادامه‌دار است، هنوز آمار کلی اعتبارات جمع بندی نشده و ادامه دارد.
این مسؤول در خصوص طرح قطع کردن زنجیره انتقال بیماری توضیح داد: با اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی نسبت به ورود و خروج روستاییان نظارتهای بیشتری اعمال شد و تاکید کردیم که خودروهای بومی و غیربومی تحت رصد و پایش قرار گیرند.
نجفی مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین باید مسیر میدان مینودر به جاده الموت بسته می‌شد، اما این مهم هرگز اجرایی نشد و نیازمند مصوبه ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا است.
نجفی بیان داشت: در روستاهای دارای دهیاری فعالیت‌های پیشگیرانه و مقابله جویانه با ویروس کرونا مستمر انجام می‌شود،اما در روستاهای فاقد دهیاری وظیفه اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه از ویروس کرونا برعهده شورهای اسلامی روستا قرار دارد.
وی با تایید اینکه کم تر از ۱۰ روستایی در قزوین بر اثر ابتلا به بیماری کرونا فوت کرده است، اظهار داشت: آمارها نشان می‌دهد که از بین مبتلایان به ویروس کرونا در استان قزوین، ۱۸ درصد روستایی هستند که این افراد عمدتا به علت رعایت نکردن موارد ایمنی و همچنین ترددهای غیر اصولی بین روستا و شهر، به این بیماری مبتلا شده‌اند.
نجفی ادامه داد: شوراهای روستایی انتظار دارند که از اعتبارات دهیاری ماسک و دستکش خریداری کرده و در اختیار مردم قرار دهند، در صورتی که این اجازه وجود ندارد و دهیاری نمی تواند برای تمام اهالی روستا اقلام بهداشتی ( ماسک و ژل و غیره) خریداری کند.
مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری قزوین در پاسخ به این سوال که برای کاهش تردد افراد دارای ۲ محل سکونت در شهر و روستا چه تمهیداتی اتخاذ شده است، گفت: این مسئله بارها در نشست‌های مختلف مورد مورد بحث قرار گرفته است که باید مسیر میدان مینودر به جاده الموت بسته می‌شد، اما این مهم هرگز اجرایی نشد و نیازمند مصوبه ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا است.
نجفی خاطرنشان کرد: به هرحال اینکه در توزیع مواد ضدعفونی و محصولات بهداشتی حتما روستاها باید در اولویت قرار گیرند و مردم روستا بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
نیم نگاه: تردد روستاییان به شهر برای انجام اموراتی مانند درمان، خرید مایحتاج و تامین اقلام ضروری باعث می‌شود تا پای ویروس کرونا هر روز بیشتر از دیروز به روستاها باز شود.
اگرچه روستاییان خود در قرنطینه بوده و خودمراقبتی را انتخاب کرده‌اند، اما ورود افرادی که در روستا دارای منزل شخصی بوده و یا ویلا دارند، راه دیگری برای ورود این ویروس به بافت روستایی است که باید اقدامات سخت تری برای ممانعت آنها به کار برد.
از آنجایی که روستاییان برای خرید اقلام بهداشتی و ضروری با تنگناهای مالی و مسافتی روبرو هستند، باید سازوکاری فراهم کرد تا این اقلام توسط تیم‌های امدادی و با هزینه مناسب به دست این افراد برسد.