کم کم به ماه مبارک رمضان و میهمانی الهی نزدیک می‌شویم ولی ممکن است ویروس کرونا همچنان در کشور باقی مانده باشد و تا رسیدن ماه رمضان مجبور باشیم با احتیاط عمل کرده و در خانه بمانیم.
بنابراین، شاید بهتر باشد فرصت خانه نشینی و قرنطینه را غنیمت شمرده و با دعاهای امام سجاد (ع) مقدمات حضور در ضیافت الهی را فراهم کنیم. از دعاهای چهل و دوم تا چهل پنجم صحیفه سجادیه می توان توشه ای برداشت تا هنگام ورود به ماه مبارک طعم بندگی را بهتر بچشیم و در زمان تلاوت قرآن با حضور قلبی بیشتر کلام الهی را بنوشیم. دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه دعای ختم قرآن امام سجاد (ع) است ولی ما می خواهیم قبل از تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان از دعای سیدالساجدین توشه برچینیم تا شاید در میهمانی ماه رمضان بهره بیشتری نصیبمان شود.
صحیفه سجادیه پس از قرآن و نهج البلاغه به عنوان مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به نام‌های خواهر قرآن و انجیل اهل بیت(ع) مشهور است. امام سجاد (ع) بسیاری از معارف دینی؛ مانند خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)، گرامی داشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی و اشارات تاریخی را به زبان دعا مطرح کردند. سیدالساجدین در دعاهای خود به نعمت‌های مختلف خدا اشاره کرده و درباره فضایل و رذایل اخلاقی، آداب دعا، تلاوت قرآن، ذکر، نماز و عبادت نکات فراوانی را بیان کرده اند و دعای بیستم صحیفه سجادیه به نام مکارم الاخلاق یکی از معروف‌ترین دعاهای آن حضرت است.
امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود از صحیفه سجادیه به عنوان نمونه کامل قرآن صاعد یاد کرده و افزودند: صحیفه سجادیه از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور اللَّه نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می آموزد.
امام سجاد (ع) دعای چهل سوم را نیز هنگام رویت هلال ماه رمضان نجوا می کردند و دعاهای چهل و چهارم و چهل و پنجم را هنگام ورود و وداع با این ماه می خواندند.
آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی استاد حوزه در کتاب چهارجلدی شهود و شناخت به ترجمه و شرح صحیفه سجادیه پرداخته است.
امام سجاد (ع) هنگام ختم قرآن در دعای چهل و دوم اینگونه دعا کردند «خدایا! بر محمد و آل محمد درود فرست و نقصان و فقر ما را با قرآن جبران و شیرینی زندگی و وسعت رزق به ما کرامت فرما و از رفتارهای مذموم و اخلاق پست دور بدار و به وسیله قرآن ما را از دره عمیق و هولناک کفر و انگیزه های نفاق نجات ده تا در روز قیامت به سوی خوشنودی تو و بهشت برین رهنمون گردیم و نیز ما را با قرآن در دنیا از ناخشنودی و خشم خود و تعدی و تجاوز به احکام دین باز دار و به احکام حلال و حرام پایدار بدار.»
ممدوحی نوشت: امام سجاد (ع) در این دعا از خدا خواسته تا به وسیله قرآن، گرسنگی را در جامعه برطرف فرماید و زندگی آرام و فراخ و خوش به افراد کرامت فرماید. در نظر نخست انسان خیال می کند که امام (ع) از خدا درخواست معجزه ای از طریق قرآن کرده است که فقر و گرسنگی را از جامعه برچیند و غم و نکبت روزگار زدوده و زندگی پر رفاه و با نشاط جایگزین آن شود در حالی که این پندار، استعداد خام و ذهنیتی بس ساده است.
مقصود امام سجاد (ع) آن است که مردم به قرآن پایبند باشند و به دستورهای آن عمل کنند تا در سایه آن، هرگونه گزند از جامعه سالم الهی رخت بربندد. اگر در نظام اقتصادی جامعه، تمام احکام دین پیاده شود، به طور یقین کمترین تنشی در جامعه نخواهد بود و همگی با کمال عافیت به زندگی مسالمت‌آمیز ادامه خواهند داد.
این استاد اخلاق افزود: اجتماعی که در آن رباخواری نباشد و دروغ، حیله، تزویر و کم فروشی ریشه کن شود و احتکار، منفعت طلبی، افزون طلبی و جاه طلبی به زندگی آکنده از صدق و صفا و صمیمیت تبدیل شود و امانت، صدق و ایثار جانشین ناهنجاری های ا خلاقی شود، قطعا عافیت و سلامت در همه شئون زندگی حاکم خواهد شد؛ به طوری که در برخوردهای اجتماعی کمترین مساله ای در کار نبوده و به تدریج این آرامش موجب خواهد شد که سرشت های پلید ریشه کن شده و حسد، کینه، بخل و نفاق از دل افراد و صحنه جامعه رخت بربندد و بلند نظری و فضیلت در جامعه حاکم شود.
رهایی از آموزه‌های کفرآمیز، اثر دیگر عمل به قرآن
وی ادامه داد: دومین نکته ای که امام (ع) به وسیله قرآن درخواست فرموده، این است که اجتماع از دره عمیق کفر رهایی جوید؛ چون با حاکمیت قرآن در جامعه انسان ها، تربیت قرآنی سایه می افکند و با التزام عملی به دستورهای قرآن، کمبودهای اخلاقی و تربیتی تعدیل می شود و قرآن کریم اثر آرام بخشی خود را در روح و روان مردم به جا می گذارد.
دلیل این ادعا آن است که سیدالساجدین (ع) در ذیل این فراز از خدا موفقیت در قیامت را درخواست فرموده که به خوبی نشان می دهد موفقیت در قیامت به جز با عمل به دستورهای قرآن و تنظیم دنیا به دست آوردنی نیست. دلیل دیگر آن است که آن حضرت می فرماید «خدایا، قرآن را در قیامت پیشرو و راهبر ما قرار ده» یعنی در قیامت دنبال قرآن حرکت کنیم و مسیر ما قرآنی باشد و در دنیا ما را از تجاوز به حدود و احکام باز دارد.
این استاد حوزه اضافه کرد: بسیار روشن است ما آنگاه نسبت به حدود احکام الهی پایبند می شویم که قرآن، برنامه حرکت و عمل ما باشد و از مجموع این دعا به دست می آید که عمل قاطع به قرآن، سرچشمه همه آثار خوب در جامعه بوده و مدیریت جوامع بشری جز با دستورهای الهی میسور نیست.