حالا با توجه به شیوع کرونا در ۲۲۰ کشور جهان، بدون شک اگر پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشود، کسی نمی‌تواند از ابتلا به این ویروس همه گیر به راحتی عبور کند.
عشایر به دلیل سبک زندگی خود نیز مانند دیگر مردم در همه نقاط کشور در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند و یکی از راهکارهای رهایی از این ویروس جلوگیری از کوچ زودهنگام و خارج از تقویم است.
عشایر کوچرو در طول سال دوبار کوچ دارند، یکبار ابتدای فصل بهار از مناطق گرمسیری خوزستان به سمت مراتع چهارمحال و بختیاری حرکت و کوچ می‌کنند و دیگر بار نیز در آغاز فصل پاییز، به سمت خوزستان می‌روند که این کوچ همان "مالکنون" است.
در کنار عشایر کوچرو برون استانی، عشایر یکجانشین و عشایر دورن کوچ نیز فعال هستند، که در همان استان خود دست به کوچ کوچک در ابعاد جغرافیایی می‌زنند.
اما در سالیان گذشته، برخی از عشایر مستقر در خوزستان برای رسیدن به مراتع بهتر در فصل بهار، گاهی تقویم کوچ را مورد توجه قرار نمی‌دادند و زودتر از تقویم وارد استان و مراتع می‌شدند.
البته این عشایر نیز توجیهه خود را داشتند،آنها بر این عقیده بودند که عشایر دورن کوچ و روستاییان، که دام دارند، پیش از حضور عشایر برون کوچ به مرتع، گَله و دام خود را وارد مراتع متخص عشایر می‌کردند که این مساله، باعث ضعیف شدن چراگاه دام عشایر برون کوچ می‌شد.
حالا با شیوع کرونا، چه عشایر کوچرو و چه دامداران روستایی، برای حفظ سلامتی مجبورند در کوچ درنگ کنند، تا سلامت خود و خانواده هدیه بهاری برای آنها باشد.
حفظ مراتع نیازمند همراهی عشایر و مرتعداران است
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ورود دام به مراتع استان از ۲۵ اردیبهشت ماه آغاز می‌شود، اظهار داشت: ورود پیش از موعد مقرر دام به مراتع و بدون پروانه چرا ، طبق مواد قانون حفاظت از جنگل‌ها و مراتع کشور جرم است.
فرامرز مردانی با بیان اینکه مراتع استان امسال با توجه به بارندگی‌ها و عقب‌افتادن سرما هنوز آمادگی پذیرش دام عشایر و دامداران را ندارد، افزود: جلوگیری از ورود زودهنگام دام به مراتع، نقش مهمی در حفظ مراتع و جلوگیری از تخریب آنها دارد.
وی، با اشاره به مدیریت مرتع در ۳۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های مرتعی استان، تصریح کرد: تاکنون ۱۷ هزار و ۵۰۰ فقره پروانه چرا در استان صادر شده است که ۸۰ درصد آن مختص عشایر و مابقی متعلق به دامداران و مرتعداران است.
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری به تشکیل ۵۰۰ پرونده تخلف چرای دام در سال گذشته اشاره کرد و گفت: از این تعداد طبق کمیسیون بند ۱۰ تعداد ۱۴۰ پرونده چرا با رای قطعی باطل شد.
مردانی تاکید کرد: مطابق اطلاعیه صادر شده از سوی اداره کل منابع طبیعی، نیروی انتظامی، قوه قضائیه و امور عشایر، با متخلفان در حوزه کوچ زودهنگام عشایر به استان و چرای زودهنگام برخورد قانونی می‌شود.
کوچ پیش از موعد مقرر برخورد قانونی را در پی دارد
فرماندار کیار نیز در گفت و گو با ایرنا با اشاره به وجود ۵۲ استقرارگاه عشایری در این شهرستان، بیان کرد: ۴ هزار و ۲۸۲ نفر از عشایر استان، شامل ۹۷۰ خانوار عشایری در شهرستان کیار هستند که از این تعداد ۱۷۰ خانوار برون کوچ و مابقی درون کوچ هستند.
علی فتح نصیریان، به توزیع بسته‌های بهداشتی شامل ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی کننده بین عشایر درون کوچ این شهرستان اشاره کرد و افزود: علاوه بر توزیع بروشور ایمنی و آموزش بهداشت فردی و عمومی به آنها در راستای جلوگیری از شیوه کرونا و ابلاغ طرح فاصله‌گذاری اجتماعی با رعایت تقویم مندرج در دستورالعمل، برای جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر به این شهرستان به آنها پیامک ارسال شد.
وی با تاکید بر هماهنگی‌های انجام شده با منابع طبیعی و محیط زیست برای حفاظت از مراتع ییلاقی عشایر، تصریح کرد: چنانچه با وجود همه این اقدامات و توصیه‌های انجام شده به عشایر، آنها زودتر از موعد مقرر به استان کوچ کنند، طبق هماهنگی انجام‌شده با امور عشایر از طریق نیروی انتظامی با آنها برخورد می‌شود.
ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به عشایر توسط ۲۷ پایگاه بهداشت
فرماندار کوهرنگ نیز در گفت و گو با ایرنا، جمعیت عشایری این شهرستان را ۶۰ هزار نفر عنوان و بیان کرد: اطلاع‌رسانی لازم به عشایر در خصوص تاخیر در تقویم کوچ از طریق حضور نیروهای امور عشایر در خوزستان، پایگاه‌های بسیج و تعاونی‌های عشایری انجام شده است.
به گفته وی، ضمن اینکه برای جلوگیری از ورود زودهنگام عشایر به شهرستان کوهرنگ در مبادی ورودی مانند گردنه تاراز و ایل‌راه‌ها نیروهای انتظامی مستقر و با خاطیان برخورد می‌شود.
مصطفوی، به خدمات ارائه شده به عشایر اشاره و تصریح کرد: مدت زمان ۶ ماه که عشایر در استان خوزستان حضور دارند، تمامی خدمات از جمله پزشکی برای آنها و دامپزشکی برای دام عشایر، از طریق این استان به آنها ارائه می‌شود.
وی، با تاکید به استقرار ۲۷ پایگاه بهداشت عشایری در محل سکونت عشایر برای ارائه خدمات درمانی به آنها، تصریح کرد: تمامی مراکز و خانه‌های بهداشتی را موظف هستند، به محض ورود عشایر به استان به صورت ویژه به آنها خدمات درمانی ارائه دهند.
فرماندار شهرستان کوهرنگ، با اشاره به اهمیت حفاظت از مراتع ییلاقی، خاطر نشان کرد: عشایر هر اندازه که دیرتر وارد استان شوند، مراتع محفوظ‌تر و غنی‌تری خواهند داشت، چون دامی نیست که مراتع را تخریب کند، ضمن اینکه خودشان عشایر نیز از گزند باران در امان هستند.
تاخیر کوچ مانعی برای تامین مایحتاج عشایر نیست
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با ایرنا نیز با اشاره به کوچ ۹۷ درصدی جمعیت عشایری استان به خوزستان، اظهار داشت: مطابق آمارگیری سال ۱۳۸۷ جمعیت عشایر استان ۱۲۶ هزار و ۳۹ نفر مشتمل بر ۱۴ هزار و ۷۵۶ خانوار است که این جمعیت در همه شهرستان‌ها جز بن و سامان حضور دارند.
وی، با بیان اینکه تقویم کوچ عشایر زاگرس‌نشین تا ۲۵ اردیبهشت‌ماه است، افزود: امسال با توجه به شرایط پیش‌آمده و شیوع ویروس کرونا در کشور، سازمان جنگل‌ها و مراتع با تاخیر کوچ موافقت کرده است و از نظر قانونی مشکلی برای عشایر به دلیل کوچ دیرهنگام ایجاد نمی‌شود.
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری به تامین مایحتاج عشایر در این مدت اشاره و بیان کرد: ماهیانه ۹۰۰ تا یک هزار و ۱۰۰ تن آرد بین عشایر توزیع می‌شود، که سال گذشته بخشی از سهمیه آرد اردیبهشت‌ماه عشایر در خوزستان و بخشی در استان توزیع شد، ولی امسال سهمیه آرد ماه‌های فروردین و اردیبهشت عشایر را در خوزستان توزیع می‌کنیم.
حسین‌پور، با بیان اینکه عشایر مشکلی برای ماندن در قشلاق ندارند، تصریح کرد: هر چند با وجود بارندگی‌های اخیر ،مراتع وضعیت خوبی دارند ولی چنانچه در این مدت عشایر نیاز به علوفه داشته باشند، با نرخ مصوب در اختیار آنها قرار داده می‌شود و اگر در خصوص تامین آب نیز مشکلی وجود داشته باشد ، این استان برای تامین آب مورد نیاز عشایر در خوزستان آمادگی هر نوع همکاری را دارد.
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری با اشار ه به برخی از مشکلات پیش روی عشایر در استان خوزستان تصریح کرد: بحث گرمای طاقت‌فرسای استان خوزستان است، باید دید تا ۱۵ اردیبهشت ماه وضعیت کرونا چگونه می‌شود، شاید بتوان با شرایط خاص و انجام تست در مرزها راه حلی برای ورود عشایر به استان در این شرایط پیدا کرد چرا که دام‌ها به استرس گرمایی حساس هستند.
حسین‌پور، با بیان اینکه به لحاظ پزشکی همه عشایر در خوزستان از طریق مراکز بهداشت تحت نظر هستند، ادامه داد: با توجه به اینکه عشایر بیشتر در روستاها و شهرک‌های عشایری ساکن هستند، از طریق خانه‌های بهداشت، خدمات بهداشتی لازم به آنها ارائه می‌شود.
وی، با بیان اینکه تا ۳۰ اردیبهشت هیچ‌گونه خدمات‌رسانی از طرف استان به عشایر انجام نمی‌شود، گفت: چنانچه عشایر زودتر از موعد مقرر وارد استان شوند، علاوه بر اینکه هیچ‌گونه خدمات‌رسانی و پشتیبانی از آنها انجام نمی‌شود بدون شک منابع طبیعی نیز آنها را به مراجع قضایی معرفی می‌کند.
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری با اشاره به بسته بودن همه مبادی ورود عشایر به استان تا پیش از موعد مقرر شده، ادامه داد: بخشی از درآمد عشایر از طریق عرضه گوشت دام آنها به جامعه است، از همین‌رو هماهنگی‌های لازم با نیروی انتظامی جهت اجازه ورود دام عشایر به استان برای کشتار انجام می‌شود، چرا که بحث تامین مایحتاج مردم است و مساله با ورود دام به استان برای استقرار فُرق دارد.
حسین‌پور ، طول ایل‌راه‌های ماشین‌رو استان را یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر و طول ایل‌راه‌های مال‌رو را ۴ هزار و ۷۰۰ کیلومتر عنوان و خاطرنشان کرد: سالانه بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر از ایل‌راه های عشایری در استان را بازسازی، ریزش‌برداری و مرمت می‌شود.
وی به خسارت بارش‌های اخیر به ایل‌راه‌های عشایری اشاره کرد و گفت: بارندگی‌های اخیر بیش از ۳۰ میلیارد ریال به ایل‌راه‌های استان خسارت وارد کرده است، که برای بازگشایی، تعمیر و بازسازی آنها در حال تامین اعتبار و انجام هماهنگی برای بکارگیری پیمانکار هستیم.
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری،با توصیه به عشایر برای جلوگیری از ورود زودهنگام به استان، ادامه داد: در همین راستا ۴ هزار پیامک به عشایر ارسال و به بزرگان عشایر و ۱۲۶ فروشنده عشایری نیز اطلاعیه‌هایی به منظور آگاه‌سازی همه جامعه عشایری استان ابلاغ و ارسال شد.
حسین‌پور یادآور شد: مسئولان شهرستانی موظف شده‌اند با همه بزرگان عشایر تماس گرفته و مطالب لازم را به آنها گوشزد کنند ، ضمن اینکه مقرر شده است در همین راستا ۲ اکیپ نیز به استان خوزستان فرستاده شود.
وی، با تاکید بر رعایت مسائل بهداشتی توسط عشایر، بیان کرد: توصیه ما این است که عشایر به هیچ وجه کوچ زودهنگام به استان نداشته باشند ضمن اینکه هماهنگی‌های لازم با نیروی انتظامی برای این مسئله نیز انجام می‌شود.
سلامت عشایر در مبادی ورودی استان کنترل می‌شود
معاون بهداشتی و رییس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری ،با اشاره به ضرورت پیشگیری از شیوع کرونا بین عشایر به دلیل حضور آنها در ایل و طوایف و همچنین استقرار قشلاقی آنها در اجتماعات مسکونی، اظهار داشت: با توجه به وضعیت کرونا و آموزش‌هایی و اطلاعاتی که به عشایر داده شده است و به نظر می‌رسد ،خودشان ترجیح می‌دهند امسال دیرتر از خوزستان به استان بیایند، ضمن اینکه بارندگی‌های خوب نیز سبب شده که عشایر به لحاظ چرای دام مشکلی نداشته باشند.
سید راشد جزایری تاکید کرد: بسیاری از متخصصان معتقدند اگر ویروس کرونا رفتاری مانند سارس و مرس داشته باشد در دمای بالاتر از ۲۵ درجه خود به خود ناپدید می‌شود، پس طبق این نظر خوزستان ایمنی بیشتری برای عشایر دارد.
وی بیان کرد: هر ساله سلامت عشایر در بدو ورود به استان توسط تیم‌های پزشکی و مراقبان سلامت رصد می‌شدند، امسال نیز با توجه به شیوع کرونا این مساله با جدیت و دقت بیشتری در ۳ گذرگاه و ورودی عشایر به استان شامل هزار چمه، سه جو و آب نعلبک انجام می‌شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ادامه داد: علاوه بر بررسی سلامت عشایر در مبادی ورودی، ۷ تیم پزشکی نیز در محل‌های استقرار آنها در استان مستقر می‌شود.
جزایری، به همکاری علوم پزشکی و امور عشایر برای بکارگیری بهورز از بین دانش‌آموختگان فوق دیپلم و لیسانس عشایر در سال جاری اشاره و خاطر نشان کرد: برپایی خانه بهداشت عشایری در قالب سیاه چادر و کیوسک، یکی دیگر از برنامه‌ها برای کمک به حفظ سلامت جامعه عشایری است.
عشایر نیازمند رعایت تقویم کوچ
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری چهارمحال و بختیاری نیز با بیان اینکه شرایط آب و هوایی استان اجازه ورود زودتر از ۲۰ اردیبهشت عشایر به استان را نمی‌دهد، اظهار داشت: ورود زودهنگام عشایر به مراتع و چراگاه‌ها ،نابودی گیاهان را به دلیل رشد نیافتن کافی آنها در پی دارد که این مساله نیز برای خود عشایر آسیب‌رسان است.
جعفر مردانی، با اشاره به شیوع ویروس کرونا و ضرورت کنترل آن، افزود: هر ساله مبادی ورودی عشایر به استان توسط تیم‌های پزشکی، دامپزشکی ، نیروی انتظامی و امور عشایر کنترل می‌شود، امسال نیز با توجه به مساله پیش آمده در کشور از لحاظ پزشکی این امر با شدت بیشتری انجام، غربالگری و کنترل می‌شود.
وی تاکید کرد: درگذشته کوچ عشایر به صورت پیاده بود اما در حال حاضر آنها قسمتی از مسیر را با وسایط نقلیه طی می‌کنند، از همین رو ارزیابی سلامت عشایر و دام‌هایشان از طریق استقرار تیم در ایل‌راه‌های مال‌رو انجام می‌شود.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری چهارمحال و بختیاری گفت: پس از موعد تعیین شده، چنانچه امکان ماندن عشایر در خوزستان وجود نداشته باشد شرایط برای بازگشت آنها به استان فراهم می‌شود.
به گزارش ایرنا،چهارمحال و بختیاری دارای ۲۶۰هزار نفر جمعیت عشایر با بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار راس دام سبک دومین استانی عشایری کشور است.
بیماری ویروسی کرونا یا کووید ۱۹ به بیشتر کشورهای جهان سرایت کرده است و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.
شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون، رعایت بهداشت فردی، خودداری از دست دادن‌های مکرر و منع سفر و اجتماعات از جمله نکاتی است که پزشکان متخصص برای پیشگیری از شیوع این ویروس توصیه می‌کنند.