به جرات میتوان ادعا کرد هیچ رویدادی نیست که نقش رسانه ها در آن پررنگ نبوده باشد، تاریخ جهان پر است از جنگ و صلح و سرشار از حوادت تلخ و شیرین. لحظه به لحظه حیات بشر در این کره خاکی، خود روایتی است که ثبت آنها در تاریخ تنها به یمن وجود اهالی رسانه میسر شده است.
در لرستان نیز شرایط همین گونه است که بیان شد کم نیستند بزرگان ادب و فرهنگ در این دیار. ستارگانی که سالهاست در آسمان رسانه استان و حتی کشور بسیار خوش درخشیده اند و این روزها علی رغم شیوع گسترده کرونا، لحظه ای از اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جامعه دست نکشیده اند. البته کاملا بدیهی است اگر کسی بگوید موارد مطرح شده جزئی از ذات و رسالت اصلی رسانه است لکن زمانی که پای مسئله امرار معاش به میان می آید مشکل اصلی خودنمایی می کند. ساده تر اگر بیان شود میتوان گفت که حال رسانه های استان خصوصا مطبوعات مکتوب اصلا مساعد نیست.
ابوذر بابایی زاده روزنامه نگار لرستانی می گوید: کرونا از آن مدل ویروس‌هایی بود که تنها ریه انسان‌ها را درگیر نکرد و واقعیت آن است که این ویروس نفس اقتصاد بسیاری از کشورها را هم تنگ کرده است از جمله ایران که این روزها در شرایط تحریم به سختی در حال دست و پنجه نرم کردن با این ویروس است.
وی خاطرنشان کرد: مطبوعات ایران نیز در این جدال نابرابر با ویروس کم آسیب ندیده است.
بابایی زاده افزود: این مسئله بویژه در لرستان که حیات مطبوعات به حیات دولت بند است بیشتر از سایرین خودنمایی می کند.
وی اظهار داشت: با توجه به عدم درآمدزایی نشریات و نیز نبود بخش خصوصی فعال و حامی رسانه، تا زمانی که دستگاههای دولتی در قالب رپورتاژ و آگهی توان حمایت از مطبوعات را داشته باشند ، رسانه ها نیز به صورت نیمه‌جان به کار انتشار می پردازند.
وی ادامه داد: پایان سال ۹۸ که دقیقا زمان کسب درآمد مطبوعات از طریق جمع‌آوری مطالباتشان از دستگاههای مختلف بود، دولت نیمه‌تعطیل شد و شروع سال ۹۹ نیز اساسا دولت فعالیت معمول خود را نداشت و شاید همین نیز بهانه‌ای شد برای وزارت ارشاد تا امر به تعطیلی چاپ نشریات کند.
وی ادامه داد: وزارت ارشاد ظاهرا ، طرحی را ارائه کرده که بر اساس آن قرار است در کنار پرداخت بیمه‌ی بیکاری به خبرنگاران برای اهالی رسانه نیز بسته‌های معیشتی در نظر بگیرد اما تا زمان اجرایی شدن آن باید صبر کرد.
بابایی زاده گفت: اهالی مطبوعات در ایام قرنطینه و خاموشی مطبوعات تعطیل نبودند و تعداد زیادی از آنها در فضای مجازی در بحث اطلاع‌رسانی فعال بودند به طوریکه در تشویق مردم به نشستن در خانه و عدم حضور در طبیعت نقش بزرگی داشتند.
یک فعال رسانه ای در خصوص وضعیت مطبوعات استان گفت: در شرایط کنونی و در صورتیکه نشریه‌های مکتوب با توقف چاپ روبه‌رو شده‌اند در مجموعه خود تلاش داشته ایم به رسالت خود پایبند بوده که انتشار اخبار و مطالب علی رغم وجود همه مشکلات ادامه خواهد داشت.
کرم ملک آسا خاطر نشان کرد: همواره اخبار مرتبط با ویروس کرونا را به جهت اطلاع رسانی صادقانه به مردم تنها از طریق مجازی قانونی تعیین شده انتشار داده است.
وی گفت: متاسفانه با توجه به شرایط کنونی و عدم چاپ نشریه‌های مکتوب، بر مشکلات رسانه‌ها افزوده شده و ادامه‌ی این روند راهی جز توقف فعالیت و یا تعدیل نیرو برای این قشر نیست.
وی اظهار داشت: انتظار می‌رود مسئولان استانی و ملی در این زمینه تدابیری اندیشیده و در این راه یاریگر رسانه‌ها باشند تا از مشکلات آنها کاسته شده و جلوی رکود فعالیت رسانه‌ها گرفته شود.
حسن نجفوند پیشکسوت رسانه ای استان نیز اظهار داشت: ستاد ملی مبارزه با کرونا به منظور جلوگیری از زنجیره انتقال، فعالیت چاپخانه ها را تا ۲۰ فروردین ممنوع کرد در حالیکه نشریه مکتوب زمانی معنی پیدا میکند که چاپ ومنتشر شود اما به دلیل عدم فعالیت چاپخانه ها این امر ممکن نیست .
این فعال رسانه ای تصریح کرد: با توجه به طرح تعطیلی چاپ خانه و فاصله گذاری اجتماعی، معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تداوم حیات مطبوعات، انتشار روزنامه ها را از طریق همان سایت های روزنامه مجاز و حتی جز شمارگان نشریات منظور کرد.
وی ادامه داد: البته این طرح انتخاب بین بد و بدتر است زیرا ادامه فعالیت و حیات رسانه مکتوب به فروش نسخه ای، چاپ آگهی و رپرتاژ است که در این طرح هرسه منبع درامدی کاملا از بین می رود.
نجف وند اظهار داشت: در این شرایط که مطبوعات به سختی می توانستند فعالیت داشته باشند ویروس کرونا هم نفس های آخر آنان را گرفت .
وی اظهار داشت: همانطور که وزارت کار اعلام کرده خبرنگاران نشریات مکتوب می توانند برای سه ماه از اسفند تا پایان اردیبهشت ثبت نام کنند و بدون تشکیل هیات های تشخیص به آنان بیمه بیکاری تعلق می گیرد که این به معنای ناکار آمدی طرح است.
نجف وند توضیح داد: به نظرم این طرح که بمنظور اطلاع رسانی و ایجاد حلقه خوانندگان با روزنامه ها می باشد به کمتر از ۱۰ درصد اهداف خود می رسد چراکه بررسی های نشان داده خوانندگان نشریات مکتوب با نسخه چاپی رسانه ها ارتباط برقرار می کنند نه از طریق فضای مجازی.
وی گفت:این طرح تنها برای روزنامه هایی که از طریق نهادهای دولتی یا سرمایه گذاران حمایت می شوند بد نیست اما برای مطبوعات بخش خصوصی تاثیری ندارد و در عمل منجر به خاموش شدن چراغ دفاتر رسانه های مکتوب خواهد شد که امیدوارم با شکست کرونا زمان اجرای آن هم زودتر به اتمام برسد.
رشد اخبار بی هویت در نبود رسانه های مکتوب
محدثه مقدم از فعالان رسانه ای لرستان نیز گفت: یکی از مصائب و مشکلاتی که این روزها "کرونا ویروس" به وجود آورده، اختلاف نظر در لزوم چاپ یا عدم چاپ نشریات مکتوب است.
وی اظهار داشت: از آنجا که نشریات مکتوب حکم اسکناس را در این روزهای کرونایی داشته و می توانند یکی از عوامل انتقال ویروس باشندفصاحب نظران طب، لزومی در انتشار ندیده و با توجه به گسترش وسیع و تاثیر گذار فضاهای مجازی، کانال ها و سایت های خبری بهترین شیوه اطلاع رسانی را در این برهه از زمان "برخط ها" می دانند.
وی افزود: گرچه این دیدگاه و نظریه در ایران به شکل قانون درآمده، به دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از مصوبات ذیل مصوبات گوناگون ستاد مدیریت کرونا قید و ابلاغ گردید و تا اطلاع ثانوی از انتشار مکتوب ممانعت شد اما خطرات این تصمیم همچنان پابرجاست،خطراتی که می تواند زمینه رشد و قدرت گرفتن مبادی خبری بی هویت و نا معلوم را در فضای اینترنت فراهم‌سازد.
وی تصریح کرد: از آنجا که استقبال مردم از فضای مجازی در سال های اخیر بی سابقه جلوه می کند و کمتر ذائقه ای به سمت نشریات مکتوب سوق داده می شود اما این نشریات همواره به عنوان رسانه های معتبر و هویت دار نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا شناخته شده، از این رو مطالب منتشر شده در آنان به منزله سند تلقی گردیده، نه صاحب سخن و نه منتشر کننده به راحتی فضاهای مجازی قادر به تغییر و یا فرار از مجازات های فرضی دال بر خلاف واقع بودن آنان نبوده و نیستند از این رو برای مخاطب و خوانندگان مستند تر هستند.
مقدم گفت: گرچه صاحبان مسوول نشریات مکتوب این مصوبه را پذیرفته و تا کنون به آن عمل کرده اند اما این به معنای رها کردن دروازه های خبری در فضای مجازی نیست و انتظار می رود ساز و کار درست برای شیوه دقیق و صحیح اطلاع رسانی در فضاهای مجازی اعمال شود تا از بی نظمی و شلختگی های موجود در صدور اخبار و اطلاعات که این‌روزها گریبان دنیای ارتباطات را گرفته و سردرگمی مخاطبان را در درستی و صحت رقم‌زده، جلوگیری شود.
وی افزود: اما به نظر می رسد تاکنون درک درستی از این شیوه هابین متولیان و دست اندرکاران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و از این رو الزام و اجبار لازم هم در بین منتشر کنندگان دیده نمی شود.
وی اضافه کرد: به هر حال نمی توان و نباید دنیای اطلاع رسانی شفاف و دقیق را با آنچه امروز در فضای مجازی شاهدیم تلفیق نمود و انتظار داشت اعتماد مردم به اخبار انتشار یافته مثل سابق باشد چراکه خبر صحیح نیازمند منبع واقعی و موثق است که مسوولان باید موانع و مضامین جدی و قانونی انتشار های کاذب و جعلی را در شیوه نامه های ابلاغی اعمال نمایند.