ایرج حریرچی روز شنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: در استانهایی که زودتر شیوع کرونا شروع شده و معمولا استانهای پر خطر بودند روند رو به نزول است و تعداد بیشتری از استانها این روند را دارند اما متاسفانه برخی استانها از نظر تعداد موارد و مرگ و میر روند صعودی نسبی دارند استانهایی هستند که ویروس کرونا دیرتر وارد شده است.
وی گفت: از وضعیت تهران نگران هستیم. تهران نقش کلیدی ارتباطی با سایر استانها هر گونه وجود ویروس در حد حتی متوسط باعث انتشار به شهرهای دیگر می شود هم شهرهای اطراف تهران که تبادل زیادی از نظر اشتغال دارند.
وی ادامه داد: همان طور که رئیس جمهوری گفته است روند کرونا در اکثر استانها نزولی است اما به معنی مدیریت بیماری است نه کنترل سرکوب بیماری هنوز نگران هستیم.
حریرچی افزود: سطح ترافیک امروز در تهران نگران کننده بود. در برخی بزرگراهها خودروها ایستاده بودند و هر کدام می توانند ویروس رابه خانه یا محل کار ببرند.
احتمال بازگشت موج صعودی کرونا
حریرچی در پاسخ به پرسش ایرنا درباره بازگشایی مشاغل و پیامدهای آن گفت: اگر روال مشاغل به سابق برگردد که مد نظر هیچ کس نه در دولت و نه ملت نیست، دچار موج بازگشت بیماری خواهیم بود. شرایط بازگشت مشاغل مانند سال گذشته نیست اما همزمان با کنترل اپیدمی کرونا باید به مسائل اقتصادی هم توجه داشته باشیم چون در دو جبهه می جنگیم وعلاوه بر جنگ با کرونا در شرایط تحریم باید مسائل اقتصادی هم در نظر داشته باشیم.
کرونا تا پیدا شدن واکسن یا دارو با ماست
وی افزود: احتمال برگشت بیماری هست. رئیس حمهوری آمریکا، نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهوری خودمان هم گفته اند که تا زمانی که برای ویروس کرونا و بیماری آن واکسن یا دارویی ساخته نشود که حداقل ۱۸ ماه وقت لازم است یا اینکه خود ویروس دچار تغییرات نشود این ویروس در کشورهای مختلف موجود خواهد بود. هیچ کشوری نتوانسته این ویروس را به صفر برساند.
معاون کل وزیر بهداشت گفت: ویروس کرونا فعلا تا ماهها خواهد بود و بسته به تغییرات آب و هوایی و رفتار مردم میزان شیوع آن بالا و پایین می شود. هدف و استراتژی فاصله گذاری اجتماعی هم این است که همزمان با کنترل و مهار کرونا، مسائل اقتصادی هم لحاظ شود البته بازگشایی مشاغل باید تدریجی و گام به گام باشد و قرار نیست یک ضرب همه مشاغل به وضعیت قبلی خود برگردند.
وی گفت: فعلا تا ۲۰ فروردین تعطیلات و شیفت بندی ها انجام می شود و برای بعد از این دوره برنامه ریزی ها اعلام خواهد شد. یک پیشنهاد این است که افراد پر خطر مانند بیماران قلبی، سرطانی، دیابتی ها و بیماران خاص همچنان مشمول دورکاری باشند که بعد از تصویب اعلام خواهد شد.
حریرچی گفت: بررسی نمودارها نشان می دهد مهمتر از تعداد بیماران این است که میزان ابتلا با چه سرعتی رشد می کند. شیب منحنی و تعداد خالص مبتلایان شاید به خودی خود اهمیتش به اندازه رشد بیماری نیست. البته نقص هایی داشته ایم از جمله اینکه تست در افراد سرپایی و بیماران خفیف کمتر انجام شده و تست ها بیشتر برای بیماران بستری و شدید و موارد بیمارستانی بوده است.
تست کرونا برای بیماران خفیف کم بود
معاون وزیر بهداشت افزود: اکنون تعداد تست برای افراد سرپایی را بیشتر انجام می دهیم. مهمترین نکته این است که اگر به موارد مرگ و میر توجه کنیم. کسانی که در بیمارستانها دچار مرگ می شوند حتما برای آنها تست انجام می شود و به خصوض از اول اسفند به بعد برای اغلب کسانی که در بیمارستان فوت کرده اند، تست انجام شده است.
وی ادامه داد: برای وزارت بهداشت موضوع مهم این است که با کمک دولت و ملت روند صعودی مرگ ناشی از کرونا کنترل شده و به خط صاف رسیده است. کشورهای کمی به این دستاورد پیدا کرده اند اما حتما نقص هایی هم داشته ایم.
حریرچی گفت: کاهش بیماری و کاهش اثرات اقتصادی دو هدف منتاقض هستند. فاصله گداری اجتماعی هدف ما هست ولی باید ببینیم اقتصاد ایران چقدر تحمل دارد چون همزمان با تحریم های ناجوانمردانه هم می جنگنیم و رعایت تعادل مهم است.
وی درباره تجمع معتادان و زندانیان توضیح داد: نگرانی از جاهایی که معتادان زیاد هستند وحود دارد. البته زندانها از نظر اپیدمی کرونا جزو پایین ترین جاها بودند اما تعدادی از معتادان و تعداد اندکی از زندانیان تجمعاتی داشته اند، گر چه انگشت شمار و به ندرت بوده است ولی وجود داشته که طی مذاکره با نیروی انتظامی و دستگاههای دیگر انجام شده امیداریم میزان ابتلا به کرونا را در این گروهها به حداقل برسانیم.
حریرچی درباره کمبود امکانات تشخیصی و درمانی افزود: مثل همه کشورها از جمله آمریکا، اسپانیا و ایتالیا در زمان شیوع بیماری ویروس کرونا دچار کمبودهایی شدیم اما با توجه به تجهیز کارخانه ها و تغییر خط تولید اکنون در اکثر موارد از نظر تجهیزات و لوازم مراقبتی ذخیره مناسب داریم و تولید برای آینده مناسب است.
وی گفت: سلامت ایرانیان مهمترین اولویت است اگر کالای مازاد داشته باشیم به دلایل اقتصادی و بشردوستانه ممکن است صادر کنیم اما تا زمانی که نیازای داخل را رفع نکنیم اجازه صادرات نمی دهیم.
معاون کل وزارت بهداشت درباره هزینه های ناشی از بحران کرونا گفت: قسمت عمده تخت های بیمارستانی را به کرونا اختصاص دادیم و بسیاری از اعمال جراحی در اسفند به تعویق افتاد.۹۰ تا ۱۰۰ درصد هزینه کرونایی ها را دولت و بیمه ها تقبل کردند.
وی افزود: مجموع موافقت دولت این است که از صندوق ذخیره ارزی است بسته های ۶۰۰ میلیاردی و ۱۲۰۰ میلیاردی برای کرونا پرداخت شده است. هزینه ها بیشتر است . هزینه های غیر مستقیم هم داشتیم مثلا در برخی مراکز سرپایی دولتی و خصوصی ۸۰ درصد کاهش مراجعات داشتیم در جاهاییهم بیماران بیماری حاد مثل آپاندیس دیر مراجعه کرده اند. تعدادی از عمل های جراحی هم به تاخیر افتاد. هر ماه عمل جراحی قلب برای بیمار ضرر دارد و ممکن است سکته رخ دهد.
۵ درصد تولید ناخالص ملی برای کرونا
حریرچی گفت: پیش بینی این است که کل اقتصادهای دنیا ۴ هزار تا ۴۵۰۰ میلیارد دلار تا حدود ۵ درصد تولید ناخالص ملی دنیا بر اثر کرونا ضرر ببینید کشور ما هم مستثنی نیست کاهش رشد اقتصادی دو درصدی و بالاتر پیش بینی شده است.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: در فاصله گذاری اجتماعی عمده موفقیت های ملت ایران در اسفند رخ داده است. با تعطیلی مدارس و دانشگاهها، تعطیل سینماها، مراکز ورزشی، فرهنگی، مذهبی و زیارتگاهها عمده فاصله گذاری اجتماعی را به وجود آورد و ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش ارتباطات اجتماعی را داشتیم.
وی افزود: در هفته دوم فروردین تشدید فاصله گذاری اجتماعی را داشتیم در مورد سفرها هم مردم خیلی همکاری کردند در مورد رفت و آمدهای شهری هم همین طور ترددهای داخل و بین شهری حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد کاهش یافته است.
حریرچی ادامه داد: در مورد ترافیک امروز گله مند هستیم. مطمئن هستیم مثل سال گذشته نبوده است. جریمه هم در مواردی که لازم بوده در خروجی شهرها انجام شده است و تعدادش قابل توجه بوده است. بنای نیروی انتظامی این بوده که «کاهش جریمه ها را به حداقل برساند» و مصوبات ستاد و کمیته اجتماعی و امنیتی ستاد کرونا برقرار است.
وی گفت: در مورد بازگشایی ها باید بعد از ارزیابی وضعیت و مصوبات ستاد ملی کرونا اظهار نظر کنیم. برخی کارها ممکن است اثرات بدی داشته باشد برخی بازگشایی ها هم ممکن است اثرات کمی داشته باشد به هر حال ممنوعیت فعالیت افراد پر خطر مد نظر است اما در مورد بازگشایی ها به صورت تدریجی و ارزیابی مداوم اقدام خواهد شد.
معاون وزیر بهداشت اضافه کرد: کرونا فقیر و غنی را با هم مبتلا می کند اما اثرات آن بر اقشار فقیر به مراتب بیشتر می شود. کسانی که درآمد روزانه دارند و با درآمد روزشان زندگی می کنند اثرات اقتصادی بیشتر از کسانی است که حقوق ثابت دارند و بیشتر دچار آسیب می شوند.
وی گفت: دو استراتژی اصلی یکی فاصله گذاری اجتماعی است که میزان ارتباط افراد عادی را چه در سطح اجتماع، چه محیط های کاری و خانوادگی به حداقل برسانیم. این استراتژی ادامه دارد. دوم شناسایی بیماران و جداسازی و ایزوله کردن آنهاست. کسانی که از بیمارستانها مرخص شدند نباید بلافاصله به خانه بروند. رفت و آمدهایی که این افراد داشته اند باعث انتقال بیماری شده است.
حریرچی افزود: سالانه ۳۸۵ هزار مرگ در کشور داریم. ۸۵ هزار از این مرگها زیر ۵۰ سالگی و ۱۷۷هزار مورد زیر ۷۰ سالگی است و به ترتیب ۲۲ درصد و ۴۷ درصد مرگ ها زودرس است باید برای این مسائل فکر کنیم در ۱۱ ماه سال ۹۸، حدود ۱۵ هزار مرگ ناشی از تصادفات و ۹۰ هزار مرگ ناشی از بیماری قلبی داشته ایم. بیش از ۳۳۰ هزار نفر هم در تصادفات مصدوم شدند.
وی ادامه داد: سه علت اصلی مرگ در ایران بیماری های قلبی، سرطان و دیابت است و سه عامل ایجاد آنها فشار خون، تغذیه نامناسب و قندخون بالاست و باید به این مسائل هم توجه کنیم. همه این مسائل باید مد نظر باشد و با رعایت فاصله گذاری اجتماعی به به لطف خدا با همکاری دولت و ملت کرونا را شکست می دهیم.
حریرچی درباره آمار کرونا در کشورهای مختلف گفت: در مورد برخی کشورها مطمئن هستیم که در آمار کتمان دارند. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی بهترین اقدام شفافیت است. بیشترین از همه کشور مبدا از شفافیت نفع می برد. البته برخی آمارها که در نامه ای به رئیس جمهوری استناد شده است درست نیست.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: چین یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفری به کرونا مبتلا شده است اما عمده ابتلا در شهر ووهان و یک استانها بوده است. از لحاظ ابتلا به در روزهای اوج، کشور چین جزو پایین ترین کشورها بوده است چون مخرج کسر و جمعیت کل کشور بزرگ بوده است.
آمار کشورها به میزان تست بستگی دارد
وی گفت: آمارها از نظر ابتلا بستگی به این دارد کشورها به چه میزان تست دسترسی دارند و استراتژی متمرکز روی بیماران بستری است یا سرپایی شدید هم هست یا بیماران ملایم را هم تست می کنند یا افراد در تماس هم تست می کنند و به این ترتیب تعداد مثبت ها بالا می رود.
حریرچی ادامه داد: آلمان روزانه ۱۲۰ هزار تست انجام داده است و در مراحل اول توانست عمده مبتلایان را شناسایی کنند اما کشورهای اروپای دیگر نتوانستند این کار را انجام دهند یا آمریکا روزهای اول نتواست اما اکنون تعداد تست ها را بالا برده است.
وی درباره پذیرش بیماران غیرکرونایی در بیمارستانها گفت: معاونت درمان وزارت بهداشت پیگیر است که در روزهای آینده پذیرش بیماران را آغاز کنیم. با توجه به ظرفیت بیمارستانها مثل سال گذشته نخواهد بود ولی بیماران نیازمند را پذیرش خواهیم داشت. از بخش خصوصی و نظام پزشکی درخواست همکاری کرده ایم و به زودی مراکز سرپایی دولتی، خصوصی و غیر دولتی با رعایت مسائل حفاظتی به فعالیت خودشان برمی گردند.
حریرچی افزود: مردم هم رعایت کنند اما بیماران ضروری مراجعه کنند و درمان بستری و سرپایی را به تاخیر نیندازند.
حاشیه های یک دارو
حریرچی درباره حاشیه های ایجاد شده درباره داروی فایپیراویر گفت: کسانی که دلسوز هستند باید عملکردشان در راستای سیاست های وزارت بهداشت به عنوان تولیت نظام سلامت باشد. کسی شک ندارد که اقداماتی که وزارت بهداشت انجام داده مورد تایید مقام معظم رهبری، رئیس جمهوری و روسای قوای دیگر و تایید سازمان بهداشت جهانی بوده است نمی گوییم اشکالی در کار نبوده است برخی اقدامات ممکن است نتیجه خوبی نداشته است. برخی کارها هم نتیجه بد داده است. کتمان نمی کنیم اما مجموع اقدامات مورد تایید و قابل قبول بوده است.
معاون وزیر بهداشت گفت: دارو در کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و همه جا با تایید وزارت بهداشت و رگانهای رسمی قابل تجویز است. نمی شود کسی دارویی که مورد تایید نیست را استفاده کند بعد اعلام کند کسان دیگری هم استفاده کنند.
وی افزود: ما بر اساس مستندات علمی در مورد دارو اقدام می کنیم. در مورد این دارو عده ای به مقاله چینی ها استناد می کنند اما خود محققان چینی این مقاله را پس گرفتند.
حریرچی گفت: شائبه هایی هم پیدا می شود که این دارو برای مسئولان است. عملکرد وزارت بهداشت نشان داده است مهمترین اولویت ما مردم و فقراست. مرگ و میرهای مسئولان هم رخ داده است چند نماینده مجلس، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، فرمانده های نظامی و مدیرکل ها در استانهای مختلف فوت کردند باید نسبت فوت مسئولان به به جمعیت عادی را مقایسه کنیم ما این نسبت ها را داریم و به ملاحظاتی اعلام نمی کنیم. اگر کسی هم بخواهد تخلف کند مشخص می شود. این طور هم نیست که کسی تخلف نکرده است.
وی افزود: این درست نیست که بگوییم وظیفه من تجویز است وظیفه وزارت بهداشت تامین دارو است. این طور نیست وزارت بهداشت صلاحیت افراد را برای طبابت تایید یا رد می کند و تولیت، قانونگذار و ناظر بر اموری است که به سلامت افراد مربوط است.
حریرچی درباره ترور بیولوژیک بودن کرونا گفت: این مساله اولین بار از کشور چین مطرح شد و بعد آمریکا هم آن را مطرح کرد و چندین بار رئیس جمهوری آمریکا از ویروس چینی نام برد. چنین مساله ای محتمل است اما هنوز تایید یا رد نشده است. مهم این است که این ویروس در کشور ما و خیلی کشورها موجود است و باید با حداکثر شدت با آن مقابله کنیم.
شرمنده پزشکان و پرستارانیم
وی ادامه داد: ما هم مثل همه کشورهای دیگر در اولین روزها با موج عظیم بیماری مواجه شدیم که آمادگی در داخل کشور و حتی امکان تامین از منابع بین المللی موجود نبود. شرمنده جامعه پزشکی و پرستاری هستیم. در برخی مراحل نقص بزرگ ما بود که وسایل حفاظتی کم داشتیم اما هیچ پزشک و پرستار وپیراپزشکی کم فروشی نکرد.
معاون وزیر بهداشت گفت: یکی دو روز از نظر تخت بیمارستانی مشکل داشتیم البته همه بیماران را پذیرش کردیم. اسم کشوری را نمی بریم اما برخی کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی که جز ۷ اقتصاد برتر دنیا هستند رسما به پزشکان می گویند کسانی از این سن بالاتر یا مبتلا به سرطان یا بیماری قبلی هستند را به ونتیلاتور وصل نکنید. ما هرگز به چنین وضعی نرسیدیم بهبود یافته ۹۰ ساله هم داریم.
روزهای اول کمبود تست داشتیم
وی افزود: نقص دیگر ما کمبود تست در روزهای اول بود اکنون ظرفیت مناسبی فراهم شده و باز هم شدیدا باید افزایش پیدا کند. شاید می توانستیم هماهنگی های بیشتری داشته باشیم فاصله گذاری ها را دقیق تر می توانستیم انجام دهیم ولی مجموع عملکرد همان طور که مراجع بین المللی اعلام می کنند. عملکرد ما در کنترل مرگ و میر مناسب است.
حریرچی گفت: مراکز فروشگاهی بزرگ یکی ازمراکز مهم تامین مواد غذایی و مواد مصرفی مردم این این مراکز و بازارهای سرپوشیده سنتی پر تراکم هستند. اینها باید با اصولی و در اولویت بعدی بازگشایی باشند. در برخی کشورها ورود با ترتیب خاصی انجام می شود و یک دفعه نباید هجوم بیاورند.
وی افزود: ورود به این بازارها باید نوبتی انجام شود. البته ساعت فعالیت این بازارها باید ۲۴ ساعته شود تا ورود افراد توزیع شود. اکنون که هوا رو به گرمی می رود ممکن است تراکم مردم در بازارها بیشتر شود اما بای موانعی ایجاد شود تا به شرایط عادی برگردیم.
معاون وزیر بهداشت درباره تعداد شهدای کرونا گفت: کمیته خاصی برای شهدا تشکیل شده است و آمار شهدای مدافع سلامت بعد از جمع بندی اعلام می شود.
حریرچی درباره بازگشایی مدارس و دانشگاهها گفت: با توجه به تعداد زیاد دانش آموزان و تراکم در سرویس های مدارس چه سواری و چه مینی بوس و با توجه به تردد دانشجویان از شهرهای دیگر به شهرهای بزرگ از جمله تهران و تراکم در خوابگاهها، باید بازگشایی این مراکز با ظرافیت هایی انجام شود.
وی ادامه داد: محققان کره جنوبی ثابت کردند افراد ۲۰ تا ۳۰ ساله بیشتر یا همسطح دیگران به کرونا مبتلا می شوند ولی کم علامت تر هستند و برای فاصله گذاری اجتماعی نگران بد حال ها نیستیم جون اینها ایزوله می شوند کسی که علامت زیادی دارد و در خانه هم باشد ایزوله می شود چون کاری نمی کند. کسی که فکر می کند مبتلا نیست اصولی را رعایت نمی کند و می تواند به راحتی به جامعه را دچار درگیری می کند.
موج اول کرونا تا پایان خرداد
معاون وزیر بهداشت گفت: در مورد ویروس کرونا پیش یبنی ها بسته به سطح فاصله گذاری اجتماعی بوده است. در مورد موج اول پیش بینی این بوده که اگر فاصله گذاری اجتماعی انجام نشود تا پایان خرداد موج اول را داریم و در تابستان و حتی پاییز هم بیماری را خواهیم داشت.
وی افزود: حکومت نظامی را هم هیچ کشوری نتوانسته کامل انجام دهد یکی ازسناریوها همین بود اما چین هم که به شدت آن را انجام داد فقط در ووهان و بعد از خروج ۵ میلیون نفر اجرا شد. یک کشوریک میلیارد و چند صد میلیونی پشتیبان یک شهر ۱۲ یلیونی بود و ۴۰ هزار پزشک به آنجا رفتند.
حریرچی ادامه داد: در فرانسه مردم به ۶ دلیل می توانند خارج از خانه خارج شوند. برای خرید مواد غذایی، سر کار، مراجعه به مراکز درمانی، ورزش انفرادی، مراقبت از سالمند یا کودک یا گرداندن حیوان خانگی.
معاون وزیر بهداشت گفت: فاصله گذاری اجتماعی به میزان قابل توجهی انجام شده اما برخی مصوبات با تاخیر انجام شده است. در اکثر استانها از نقطه اوج خارج شده ایم. در اردیبهشت ماه به میزان قابل توجهی از شیوع کم می شود اما این به معنی از بین رفتن ویروس به هیچ وجه نیست.در کره جنوبی هم که کنترل شده بود دیروز ۹۰ بیمار جدید داشتند.
وی تاکید کرد: باید تا مدتها زندگی یا این ویروس را تا زمانی که واکسن یا داروی موثری کشف شود رعایت کنیم و استراتژی فاصله گذاری اجتماعی و کاهش فاصله ها را در مراودات رعایت کنیم. حتی اگر به دیدار پدربزرگ یا مادر بزرگ می رویم فاصله دومتری را حتما رعایت کنیم.
حریرچی گفت: بحران کرونا تبعات اجتماعی جدی دارد در یکی از کشورهای کم شیوع اروپا پیش بینی این است که میزان مرگ ناشی از خودکشی بیش از کرونا خواهد بود. در ایران نیز تماس با اورژانس اجتماعی بیش از سه برابر شده است و بیشترین علت تماس مشاجره خانواده ها درباره روش رعایت اصول بهداشتی کروناست.
وی افزود: نمی توانیم به صورت مکانیکی از مردم بخواهیم رعایت کنند باید به اصول سلامت روان توجه شود. بعد خانوارهای ایرانی کوچک شده و ۳.۴ نفر است. اکثر خانواده ها هسته ای هستند و مثل قبل نیست که بچه ها در کنار بزرگترها زندگی کنند.
معاون وزیر بهداشت گفت: در عین حال باید به معیشت افرادی که درآمد روزانه دارند مانند رانندگان اینترنتی که حدود یک میلیون نفر هستند توجه کنیم. ۵۷ درصد اقتصاد کشور غیر نفتی است و باید به مسائل اقتصادی خانواده هایی که حقوق ثابت ندارند توجه شود.