تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق شهرستان اصفهان در یک دهه اخیر با بحران خشکی و کاهش منابع آبی مواجه بود که پس از سال‌ها، سهمی از حقابه آن در سال گذشته، تامین و وارد این تالاب شد.
حسین اکبری روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: به استناد تحلیل و مقایسه تصاویر ماهواره ای تالاب بین‌المللی گاوخونی در پایان اسفند سال ۱۳۹۸ حدود ۲۱ درصد از سطح آن مرطوب شده است در حالی که در تاریخ مشابه سال ۹۷ این شاخص حدود 3 درصد بود.
وی با اشاره به مساحت ۴۷ هزار هکتاری تالاب گاوخونی اظهار داشت: تامین بخشی از حقابه این اکوسیستم طبیعی و آبگیری آن در سال گذشته به افزایش حدود ۲۰ درصدی رطوبت این زیست بوم منجر شد.
اکبری خاطرنشان کرد: اواسط مهر سال گذشته پس از سال‌ها خشکی و تخصیص نیافتن و تامین نشدن حقابه زیست محیطی تالاب بین‌المللی گاوخونی، آب از سد رودشتین در ۸۵ کیلومتری تالاب به سمت پایین دست رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی به‌صورت موقت رهاسازی شد.
وی به آمارهای ایستگاه سنجش و پایش هیدرومتری "شاخ کنار " در سال گذشته اشاره و اضافه کرد: مهر پارسال در مجموع ۷.۶۲ میلیون مترمکعب، در آبان ۱۰.۱۷، در آذر ۹.۴ ، دی ۴.۵۷ و بهمن ۴.۰۸ میلیون مترمکعب آب به تالاب گاوخونی رسید.
بند شاخ کنار، آخرین سازه سنگ و ساروجی در مسیر رودخانه زاینده‌رود در شرق اصفهان است.
اکبری با بیان‌اینکه ۲۲ اسفند سال گذشته مجددا آب از سد رودشتین به‌صورت موقت و چندروزه به سمت تالاب گاوخونی رهاسازی شد، گفت: در اسفند حداقل دبی ماهانه ۱.۱۷ و حداکثر ۶ مترمکعب در ثانیه در ایستگاه شاخ کنار ثبت و در مجموع در این ماه نیز ۵.۲۴ میلیون مترمکعب آب وارد تالاب شد.
سرپرست معاونت پایش و نظارت اداره‌کل حفاظت محیط زیست اصفهان اظهار داشت: از مهر تا پایان اسفند ۱۳۹۸ حدود ۴۱ میلیون مترمکعب حجم ورودی آب به تالاب برآورد شد که معادل ۲۳ درصد حداقل نیاز آبی سالانه تالاب برای حفظ کارکردهای اکولوژیک است.
وی حداقل نیاز آبی سالانه این تالاب بین‌المللی را به استناد مطالعات دانشگاهی ۱۷۶ میلیون مترمکعب اعلام و اضافه کرد: حجم‌های مذکور متشکل از بخش بیشتر آب و بخش کمتر پساب است.
اکبری گفت: با توجه به اینکه تالاب گاوخونی سالیان متمادی از دریافت حقابه‌های زیست محیطی محروم بود و در سال ۱۳۹۷ به شرایط کاملا خشک و بحرانی رسید، آب دریافتی در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ بیشتر به لایه‌های زیرین نفوذ کرد.
وی ادامه داد: همین امر موجب مرطوب شدن بخش‌هایی از شمال تالاب شد و در نتیجه میزان کمتری آب در سطح تالاب باقی مانده است.
تالاب بین‌المللی گاوخونی واقع در شرق اصفهان یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران است و در طول تاریخ علاوه بر ایجاد فضای فرح بخش در شرق اصفهان، مامنی برای پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بوده است.
این تالاب که منطقه‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی واقع است در یک دهه گذشته در مدت کوتاهی در سال ۹۵ و سپس در سال ۹۸ آب را به خود دید.
کاهش آب ورودی، تغییر اقلیم و خشکسالی و تامین نشدن حقابه‌های طبیعی از جمله چالش‌هایی است که حیات این تالاب را به خطر انداخته است.
به گفته مسوولان و کارشناسان محیط زیست، ادامه این روند می‌تواند تالاب گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع زیادی را تحت تاثیر خود قرار دهد بنابراین تامین حقابه آن ضروری است.