صدا و سیما دهه‌هاست که فعالیت می‌کند و در تمام سال‌های کاری خود با آزمون و خطاهای بسیار برنامه هایی شاد یا سوگوارانه از جمله سریال و فیلم های مناسبتی را برای تمامی آیین های سنتی و مذهبی رسمی و غیر رسمی در تقویم شمسی در دستور کار خود قرار داده و به غیر از برنامه های روتین هفتگی، برای مناسب هایی مانند ایام نوروز و شب های ماه مبارک رمضان برنامه های سرگرمی از گفت وگو محور تا سریال های طنز و درام را به روی آنتن می فرستد تا هموطنان در سراسر ایران بتوانند اوقات فراغت خود را با این محتواها پر کنند.
گوی سبقت شبکه‌های مجازی و تلویزیون‌های اینترنتی
اما سال ۹۹ همه چیز به گونه ای دیگر رقم خورد و آزمونی بزرگ برای رسانه ای گسترده مانند صداوسیما را ایجاد کرد که با نگاهی اجمالی می توان به دست خالی آن پی برد، در حالی که بسیاری از هنرمندان حاضر به تولید برنامه های مناسب برای صدا و سیمای جمهوری اسلامی بودند شبکه های مجازی و تلویزیون های اینترنتی با تولیدات متنوع آنلاین از کنسرت، تئاتر و برنامه های گفت و گو محور توانستند بر مخاطبان خود بیافزایند و تلویزیون را در رده های بعدی توجه قرار دهند.
از اسفند ماه سال گذشته که آغاز شناسایی ویروس کرونا در ایران بود و تمامی مراکز، اجتماعات و فضاهای تفریحی، هنری و سرگرمی تحت تاثیر شرایط ویژه کشور محدود یا تعطیل شدند از تمام مردم خواسته شد تا در خانه های خود بمانند به همین دلیل یک ماه پیش از آغاز بهار و تعطیلات نوروز تلویزیون باید به میدان توجه برای پخش سرگرمی برای اقشار مختلف جامعه تبدیل می شد اما نه تنها این اتفاق رخ نداد و موجب شد تا مردم به سمت تماشای شبکه نمایش خانگی بروند بلکه در ایام عید هم آنطور که باید از پس جلب نگاه مخاطب بر نیامد.
تلویزیون و سه برنامه نوروزی
تلویزیون برای شب های تعطیل عید نوروز سه برنامه مشخص داشت نخست سریال پایتخت که در سری ششم خود ظاهر می شد، برنامه استعدادیابی عصر جدید که برای دومین دور خود بر روی آنتن می رفت و سوم برنامه گفت وگو محور دورهمی که در چهارمین سری، از پیش مقرر به پخش بودند اما مشکل از جایی شروع شد که با پیدا شدن سروکله ویروس کرونا ضبط این برنامه ها نیز تحت الشعاع قرار گرفت.
اولین برنامه ای که اقدام به تعطیلی ضبط قسمت های مختلف خود کرد عصر جدید به تهیه کنندگی و مجری گری احسان علیخانی بود که به دلیل قوانین تردد بین شهری پذیرفته شدگان برای اجرای هنر خود و صدها تماشاگری که زمانی طولانی در فضایی محدود باید در کنار یکدیگر قرار می گرفتند برای حفظ سلامت و کنترل شرایط تا زمان بهبود وضعیت شیوع این بیماری نوظهور از هفتم اسفندماه جلوی دوربین قرار نگرفتند و به همین دلیل در ایام نوروز به جای اینکه هر قسمت از برنامه در یک شب که به انتخاب برگزیده برای ورود به مرحله بعد منجر می شد پخش شود هر قسمت به دو نیمه تقسیم و در دو شب بر روی آنتن شبکه سه قرار گرفت تا بتواند ۱۲ شب میهمان خانه های مردم شود و برای پر کردن زمان بسیاری از گفت و گوهای میان مجری، داوران و شرکت کنندگان تدوین شده و پخش می شد.
البته دو قسمت آخر برنامه عصر جدید که در چهار شب پخش شد بدون حضور تماشاگران بود که این موضوع فضایی متفاوت را ایجاد می کرد و به همین دلیل تهیه کننده برنامه خیلی زود از توقف ضبط آن برای قرار ندادن کادر درمانی در شرایطی ویژه خبر داد؛ البته این موضوع را نباید فراموش کرد که عصر جدید در یک ماه اسفند نیز با تولید برنامه های مختلف توانست ساعتی از کنداکتور پخش برنامه شبکه سه را پر کند و بخشی از شب های خانه نشینی مردم به دلیل شیوع ویروس کرونا باشد.
بعد از برنامه عصر جدید، دست اندرکاران مجموعه تلویزیونی پایتخت ۶ با انتشار ویدئوهایی کوتاه از ادامه ضبط برنامه در روزهای کرونایی با شرایط ویژه خبر دادند اما در حالی که طبق اعلام مسئولان در زمان پخش این سریال از شبکه اول سیما استفاده از اینترنت با کاهش ۳۰ درصدی مواجه می شد بعد از گذشتن از شب های عید در ۱۵ فروردین ماه سال جدید مخاطبان هیچ پایانی برای پایتخت نداشتند و وعده پخش دو قسمت پایانی به بعد از شرایط کرونا و در ایام عیدی دیگر در طول سال داده شد.
مجموعه گفت وگو محور دورهمی نیز که از شبکه نسیم در سال های اخیر به روی آنتن می رود آخرین برنامه تلویزیونی بود که تن به تعطیلی به دلیل شیوع کرونا داد؛ مهران مدیری مجری این برنامه با آغاز این بیماری گروهی از متخصصان را برای چک کردن وضعیت سلامت تماشاگران حاضر در استودیو مستقر کرد و برای حفظ فاصله ایمنی اعلام شده حاضران را یکی در میان بر روی صندلی نشاند اما به ضبط برنامه ادامه داد به طوری که در توئیتر موجی اعتراضی به راه افتاد و مقامات وزارت بهداشت ضمن تکریم از عصر جدید به روند تولید دورهمی واکنش نشان دادند؛ در آخر نیز مدیری با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام خود از توقف ضبط این برنامه در میانه راه خبر داد که به همین دلیل در آخرین شب های تعطیلی نوروز برخی از قسمت های تکراری پخش شد.
وعده انجام نشده شب های کرونایی
البته این تنها ایراد پخش برنامه های تلویزیون در شب های عید نوروز با حضور ویروس کرونا و قرنطینه نبود بلکه همین برنامه های معدود برای پخش دچار ترافیک شبانگاهی بودند و به این ترتیب بعد از پخش سریال پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم در ساعت ۱۰، هر دو برنامه عصر جدید و دورهمی حوالی ساعت ۱۱ به صورت همزمان بر روی آنتن قرار می گرفت و هر مخاطب در کانون خانواده مجبور به انتخاب می شد که کدام برنامه را با نظر مشترک اعضای خانواده در کنار هم به تماشا بنشینند.
از سوی دیگر برنامه های نوظهوری نیز به لیست پخش اضافه شده بودند که هنوز مخاطبی را برای خود دست و پا نکرده از صفحه تلویزیون خداحافظی کردند زیرا فرصتی برای ضبط برنامه خود در شرایط جدید نداشتند؛ برنامه اتفاق به مجری گری رضا رشیدپور و مسابقه ایران با حضور سام درخشانی از برنامه هایی بودند که پخش آنها پیش از رونق به پایان رسید.
البته این لیست از برنامه ها برای ایام نوروز تدارک دیده شده بودند و تا حدودی توانستند بخش اندکی از سرگرمی های لازم را فراهم کنند اما شب های خانه نشینی به سبک کرونا نه تنها از پیش از ایام نوروز که روزهای پیش رو نیز ادامه دارد و هنوز پایانی قاطع برای آن اعلام نشده است و این شب ها تلویزیون به سراغ اندوخته خود برای ماه های آینده رفته است که آی روند نیز با مشکلاتی همراه است.
قرار بود از ۲۰ فروردین ماه سری دوم مجموعه تلویزیونی نون خ که تدارکی ۲۵ قسمته برای شب های ماه مبارک رمضان در اردیبهشت ماه بود در ۱۷ قسمت جمع بندی شده است تا در شب های کرونایی میهمان مردم خانه نشین شود اما به دلایلی نا معلوم که یکی از آنها می تواند حواشی های به وجود آمده برای سریال پایتخت ۶ باشد آنتن در اختیار نون خ قرار نگرفت.
وعده انجام نشده شب های کرونایی صدا و سیما فقط منوط به پخش نشدن سری دوم سریال نون خ نمی شود بلکه مخاطب برای تماشای پشت صحنه مجموعه پایتخت و قسمت های جدید دور همی نیز با همین روند وعده ای بی سر انجام مواجه شده است.
این سریال به کارگردانی سعید آقاخانی سال گذشته توانست توجه بسیاری را به خود جلب کند و زمان آغاز آن ۲۰ فروردین ماه مقرر شده بود که نخست به ۲۱ و در نهایت شامگاه ۲۲ فروردین ماه روی آنتن رفت.
البته برنامه بازیمون به طراحی حسن فتحی روشن از برگزیدگان دوره پیشین برنامه عصر جدید نیز که از سال گذشته صحبت هایی در خصوص ضبط آن مطرح شده بود از ۱۶ فروردین ماه پخش خود را برای دو روز شنبه و یکشنبه آغاز کرده است و هنوز معلوم نیست بتواند مخاطبی را با خود همراه کند و بخشی از شب های قرنطینه و خانه نشینی شود.
از این ستون به ان ستون فرج است
گویا این روزها برای صداوسیما از این ستون به آن ستون رفتن فرج شده است و به جای پخش برنامه هایی که به صورت آنلاین می توان از آنها بهره مند شد از اندوخته های ماه های آینده خود بهره مند می شود تا بتواند کنداکتور برنامه های خود را پر نگه دارد در حالی که معلوم نیست بتوان جایگزینی برای آنها با تدوام این وضعیت پیدا کرد.
در نیمه اول ماه جاری با وجود پخش تمام تولیداتی که مورد استقبال مردم قرار گرفت آن هم به دلیل سابقه ای که این برنامه های تلویزیونی در خاطر مردم داشتند اما پخش نیمه کاره یا انتخاب سبک های جدید برای پخش باز هم نتوانست برای رسانه ملی دست پری به همراه داشته باشد و در زمانی به غیر از دو ساعت پایانی شب عموم مردم را با خود همراه کند و حالا نیز با توجه به بهره گیری از تولیدات ماه های آینده باید دید با تداوم خانه نشینی مردم برای انتشار ویروس کرونا چه اقدامی را برای پای تلویزیون نشاندن مردم در پیش خواهد گرفت.