توسعه بانکداری الکترونیک، رشد فناوری و تسهیل مبادلات مالی، گرایش مردم به استفاده از روش‌های جدید پرداخت به جای پرداخت پول نقد را افزایش داده، در این میان جذابیت پرداخت به وسیله تلفن همراه بیش از سایر روش ها رو به گسترش بوده است.
ابزار کارتخوان فروشگاهی (کارتخوان) به عنوان رایجترین ابزار پذیرش در کشور محسوب می شود که به دلیل راحتی و در دسترس بودن همچنان بیشترین سهم بازار را در اختیار دارد، اما به تدریج سهم ابزارهای جدید در حال افزایش است.
شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی شامل سه نوع ابزار «ابزار پذیرش اینترنتی»، «ابزار پذیرش تلفن همراه» و «ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی» است که فعالیت‌های مربوط به «خرید کالا و خدمات»، «پرداخت قبض و خرید شارژ» و «مانده گیری» از طریق آنها انجام می‌شود.
بر اساس تازه ترین آمار، در اسفند ۹۸ تعداد یک میلیون و ۳۲۰ هزار و ۲۹۳ ابزار پرداخت فعال موبایلی (تلفن همراه) در کشور وجود داشت که نسبت به بهمن ۹۸ رشد ۱.۲۶ درصدی را نشان می دهد.
کارتخوان‌های فروشگاهی به عنوان بزرگترین گروه ابزار پرداخت الکترونیکی در اسفندماه شامل هشت میلیون و ۳۳۹ هزار و ۲۹۴ دستگاه بود که در این مدت کمتر از یک درصد (۰.۹۶ درصد) رشد کرد.
ابزارهای پرداخت اینترنتی در اسفندماه روند منفی داشت و تعداد آنها با از یک میلیون و ۱۴۳ دستگاه در بهمن ماه به یک میلیون و ۱۳۹ دستگاه کاهش یافت.
رقابت بر سر سهم بازار
البته از نظر سهم بازار، کارتخوان ها همچنان بیشترین تعداد را در اختیار دارند به طوری که در اسفندماه ۷۷.۲ درصد از مجموع کل بازار پرداخت الکترونیکی در اختیار آنها بوده است.
تعداد کارتخوان ها از هشت میلیون و ۲۶۲ میلیون و ۹۹۶ هزار دستگاه در بهمن ۹۸ به هشت میلیون و ۳۳۹ هزار و ۲۹۴ دستگاه در اسفندماه رسید.
رتبه بعدی در اختیار ابزارهای پرداخت موبایلی با سهم ۱۲.۲۳ درصدی بود که یک میلیون و ۳۲۰ هزرا و ۲۹۳ ابزار را در اختیار داشتند.
کمترین سهم نیز با که ۱۰.۵ درصد به ابزار پذیرش اینترنتی تعلق داشت که شامل یک میلیون و ۱۳۹ هزار و ۶۴۲ ابزار فعال می شد.
از نظر ارزش تراکنش نیز کارتخوان فروشگاهی با سهم ۹۰.۹۷ درصدی بیشترین تعداد تراکنش را در بین سایر ابزارهای پذیرش داشته است.
بررسی ها نشان می دهد عواملی مانند وجود محدودیت انجام تراکنش بر روی ابزار پذیرش موبایلی، تعداد بالای ابزار کارتخوان فروشگاهی، فراگیر بودن این ابزار، عدم نیاز این ابزار به تجهیزات مکمل دیگر نظیر کامپیوتر یا گوشی موبایل را می توان از جمله عوامل تاثیر گذار بر تعداد تراکنش های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی دانست.
این در حالی است که به منظور استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی، به بستر اینترنتی امن و در استفاده از ابزار پذیرش موبایل به وجود دستگاه گوشی تلفن همراه نیاز است که امکان دارد هنگام خرید در دسترس همگان قرار نداشته باشد.