کشف نرخ کالاهای گوناگون یکی از اصلی ترین وظایف بورس های کالایی در دنیاست. این بورس‌ها محلی برای حضور آزادانه خریداران و فروشندگان محصولات مختلف است که می‌توانند بر سر یک قیمت مشخص که از تلاقی میزان عرضه و تقاضا برآمده است، کالای مشخصی را مورد معامله قرار دهند.
در ایران نیز ١٢ سال است که از تاسیس بورس کالا می‌گذرد و این بورس طی این سال‌ها توانسته بازار شفافی را برای انجام معاملات محصولات در سه بازار فیزیکی، مشتقه و بازار مالی فراهم آورد.
«بهادر بیژنی» امروز (دوشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در امور بین الملل در خصوص نقش‌های بورس کالای ایران در اقتصاد کشور گفت: بورس کالا از ابتدای راه اندازی تاکنون نقش بسیار اساسی را در اقتصاد کشور ایفا کرده است؛ به طوریکه از لحاظ کشف واقعی قیمت کالاها و شفافیت معاملات شاهد تحولات اساسی در صنایع بوده‌ایم.
بیژنی با بیان اینکه ارزیابی آمار کل معاملات انجام شده در بازار سرمایه به ما نشان می‌دهد که بورس کالا درصد بالایی از ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است، خاطرنشان کرد: این موضوع نشان‌دهنده رشد روزافزون بورس کالا و اهمیت دادن به آن از سوی مسوولان و فعالان صنایع و بازار است.
مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل با اشاره به نقش بورس کالا در توسعه زیرساخت و تولید صنعت فولاد و پتروشیمی و همچنین حذف واسطه‌گران از این بازارها گفت: واقعی شدن قیمت محصولات در صنعت فولاد و پتروشیمی به طور مستقیم در توسعه این صنایع و انتقال سود به تولید مرتبط بوده است.
وی تصریح کرد: قیمت یک محصول نهایی به طور مستقیم مرتبط با یک زنجیره تولید متشکل از مواد اولیه‌ای است که به یکدیگر متصل هستند، بنابراین زمانی که شاهد شفافیت بازار مواد اولیه این محصولات در بورس کالا باشیم، قیمت محصول نهایی هم شفاف خواهد شد.
به اعتقاد بیژنی، با توجه به وسعت و فراگیری مواد اولیه و واسطه‌ای در صنایع فلزی، معدنی، پتروشیمی، نفتی و کشاورزی در سایر صنایع و بازارها، عرضه این محصولات در بورس کالا و شفافیت حاصل شده در سایر بخش ها و کلیات اقتصاد پررنگ بوده است.
حضور خارجی‌ها در بورس کالا
مشاور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل اظهار داشت: بورس کالا در چند سال گذشته تحولات بسیار مهمی را داشته و به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت‌های موجود، شاهد افزایش نقش بورس کالا در اقتصاد کشور باشیم. همچنین بورس کالا علاوه بر گسترش حوزه فعالیت خود در بازار داخلی، اقداماتی را در جهت توسعه فعالیت ها در سطوح بین المللی در دستور کار قرار داده است.
وی ادامه داد: محصولات قابل توجهی در بورس کالا عرضه می‌شود که مصرف‌کنندگان خارجی به عنوان مشتریان اصلی این کالا در حال استفاده از آنها هستند و در برخی از مواقع این خریداران خارجی از طریق طرف‌های ایرانی اقدام به خرید محصولات مورد نیاز خود از بورس کالا می‌کنند.
بیژنی خاطرنشان کرد: در صورتی که زمینه تعامل و همکاری معاملاتی بورس کالای ایران با بورس دیگر کشورها فراهم شود، می‌توان چندین محصول ایرانی را به طور مستقیم و با شفافیت قیمتی به کشورهای خارجی عرضه کرد تا نقش بورس کالا به یک نقش فراملی و بین المللی تبدیل شود.
مشاور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرد: در حوزه بین المللی، بورس کالا از چند سال پیش مذاکرات متعددی را با بازارهای هدف خود انجام داده که برخی از آن با امضا موافقتنامه و تعریف پروژه بین بورس کالای ایران و دیگر کشورها همراه بوده است؛ اکنون هم مذاکراتی در حال انجام است تا نقش بورس کالا فراملی شود.
اهمیت بورس کالا برای اقتصاد
وی با تاکید بر اینکه در تمام سطوح مدیریتی کشورمان اعتقاد به کشف قیمت به شیوه درست، شفافیت معاملات و حذف زمینه سوء استفاده ها وجود دارد، گفت: این اعتقاد از جمله مواردی است که ارزش بورس کالا را در اقتصاد ملی بالا می برد و روز به روز بر نقش های این بازار به منظور کمک به تعادل اقتصادی و رونق تولید افزوده می شود.
مشاور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل در پایان به ورود بورس کالا به حوزه محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: بورس کالا در حوزه کشاورزی برای کشاورزان اقدام قابل توجهی را انجام داده و تعداد بسیار زیادی از این کشاورزان را توانسته تحت پوشش خود قرار دهد، به طوریکه عرضه چند محصول کشاورزی از سوی دولت به بورس کالا واگذار می‌شود و به تازگی نیز شاهد رونق معاملات زعفران، زیره و پسته به عنوان محصولات ارزشمند ایرانی هستیم که در به مرور شاهد گستردگی عرضه کالاهای کشاورزی و آشنایی عموم کشاورزان با کارکردهای بورس کالا خواهیم بود.