با توجه به سرایت شدید ویروس کرونا، یکی از توصیههای اصلی سازمان جهانی بهداشت، دوری مردم از اجتماعات و خانه نشینی است تا بلکه زنجیره سرایت بیماری شکسته شده و شیوع کرونا مهار شود. دولتها و کارفرمایان با توجه به این توصیه و برای تداوم کسب و کار و خدمات رسانی خود به گزینه مهجور دورکاری که اکنون تبدیل به راهکاری ناگزیر شده، متوسل شدند.
دورکاری، یا به عبارت واضحتر «کار از خانه»، گرچه از هفتمین دهه قرن بیستم مطرح شد ولی به کارگیری جهانی و فراگیر آن با تاخت و تاز ویروس کرونا همزمان شده و تبدیل به راهکاری راهگشا و اطمینان بخش شده است.
چه کشورهایی که دورکاری از گذشته در آنها مرسوم بوده و چه ممالکی که به این راهکار اعتنایی نداشتند اکنون و از بیم کرونا درصد بالایی از کارکنان خود را به بهره گیری از این امکان ترغیب و یا اجبار میکنند شاید که فاصله گذاری اجتماعی رعایت شده و زنجیره شیوع کرونا بشکند.
پس از آنکه تعداد موارد ابتلا به ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از آن در آمریکا رو به فزونی نهاد، شرکتهای خصوصی بزرگی همچون گوگل، توییتر، فیس بوک و آمازون از میلیونها کارمند خود خواستند تا برای پرهیز از ابتلا به کووید ۱۹، دورکاری کنند. پیش از طغیان کرونا، اخباری در مورد آماده سازی زیرساختها برای دورکاری کارمندان آمریکایی منتشر شده بود ولی ترس از هک و نفوذ، نگرانیهای امنیت سایبری را نیز به همراه آورده است.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل نیز به خاطر شیوع بیسابقه ویروس کرونا در نیویورک مجبور شد به تمامی کارکنان دورکاری داده و نشست خبری خود را به صورت غیرحضوری برگزار کند.
پیش از شیوع کرونا در اروپا، کشورهای این قاره تا حدی با دورکاری آشنا بودند و سالمندان و کشورهای غرب اروپا نسبت به جوانان و کشورهای شرق اروپا تمایل بیشتری به کار از خانه داشتند. موسسه یوروستات در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که هلند و فنلاند با ۱۴ و ۱۳.۳ درصد کارمندان دورکار، بیشترین آمار دورکاری را در این قاره داشته و بلغارستان و رومانی با ۰.۲ درصد و ۰.۴ درصد در قعر جدول قرار داشتند.
با سرایت ویروس کرونا به کشورهای اروپایی، اکنون کشوری در این قاره نیست که کارمندان خود را به دورکاری توصیه یا اجبار نکند.
بر اساس تصمیم دولت صربستان و با توجه به وضعیت اضطراری ناشی از شیوع ویروس کرونا، تصمیم گرفته شد که در ادارات و شرکتها نیازی به حضور افرادی که میتوانند دورکاری کنند، نباشد و حقوق آنها نیز به طور کامل پرداخت میشود.
بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس که به تازگی به کووید ۱۹ مبتلا و راهی بیمارستان شده، اذعان کرده بود که این کشور در سربالایی آمار ابتلا به این ویروس قرار دارد و ضروری است که افراد، از تماسهای غیر ضروری خودداری و در صورت امکان دورکاری کنند.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی که در وین اتریش قرار دارد، در صفحه توئیتر خود نوشت: شرایط کنونی درخصوص شیوع ویروس کووید ۱۹، یک شرایط بیسابقه محسوب میشود. به منظور اقدامی پیشگیرانه و احتیاطی و برای مقابله با افزایش شیوع ویروس کرونا، از کارکنان آژانس خواسته است از روز دوشنبه دورکاری کنند.
نخست وزیر ایرلند هم اعلام کرد که تمام مدارس و موسسات آموزشی تا اواسط فروردین ماه آینده تعطیل خواهند شد. لئو وارادکار کارکنان ادارات را تشویق به دورکاری و توصیه کرد که جلسات به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شود.
میشال دورشیک (Michal Dworczyk) رئیس دفتر نخست وزیر لهستان هم از مردم این کشور خواسته بود تا «طبق قانون» دورکاری کنند.
در دیگر قارهها نیز اوضاع کمابیش به همین منوال بوده و به دورکاری توجه ویژهای شده است.
دولت فیلیپین در تلاش برای مهار شیوع ویروس کرونا، دستور تعطیلی یا دورکاری شرکتها و تعطیلی شبکههای حمل ونقل را صادر کرد و کار به جایی کشید که رئیس جمهور آن رودریگو دوترته، ناقضان قرنطینه را تهدید به تیراندازی به قصد کشت کرد.
گسترش شیوع ویروس کرونا در سرزمینهای اشغالی موجب تعطیلی مدارس، دانشگاهها و موسسات آموزشی شده و برخی مشاغل نیز مجبور به مرخصی اجباری یا دورکاری شده اند.
بیرژان نوریمبتوف (Birzhan Nurymbetov) وزیر کار قزاقستان از تمام شرکتهای دولتی و خصوصی خواسته تا در صورت امکان دورکاری کنند.
دولت ازبکستان هم به تمام شرکتهای مستقر در پایتخت دستور داده تا دورکاری کنند.
با این حال برخی از کشورها کماکان به این راهکار بیتوجهی میکنند.
ژاپن که به علت شیوع کرونا مجبور شد تا عطای میزبانی المپیک را دستکم تا یک سال دیگر به لقایش ببخشد، در اعطای دورکاری و یا حتی کاهش جلسات حضوری بسیار عادی رفتار کرده و اهمیت چندانی به فاصله گذاری اجتماعی نمیدهد.
گر چه شهردار توکیو از شهروندان خواسته تا دورکاری کنند و شرکتهای بزرگی مانند تویوتا، هوندا و نیسان از کارکنانشان چنین درخواستی را مطرح کردهاند، با این وجود ایستگاههای مترو کماکان پر ازدحام است، کنفرانسهای خبری وزارتخانهها همچنان با حضور خبرنگاران برگزار شده و کارفرمایان از بیم کم کاری کارمندانشان با دورکاری مخالفت میکنند.
نتیجه تلاشهای دولتها برای دورکاری کارمندانشان در نتایج نظرسنجی موسسه مشاور کولیرز متبلور است. این نظرسنجی که از میان ۳ هزار کارمند دور کار ۲۵ کشور انجام شده نشان میدهد که ۸۲ درصد پاسخدهندگان مایلند که پس از پایان بحران کووید ۱۹ یک روز در هفته یا بیشتر را دورکاری کنند. ۵۳ درصد دورکاران معتقدند که بازدهی آنها در دورکاری تغییری نکرده و ۲۴ درصد نیز به افزایش بازدهی و ۲۳ درصد به کاهش آن اعتقاد دارند.
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که با افزایش دورکاری کارمندان، تمایل آنان به کار حضوری کاهش مییابد.
از میان کارمندانی که ۴ هفته دورکاری کردهاند تنها ۷ درصد مایل به کار حضوری هستند در صورتیکه از میان کارمندانی که یک هفته به دورکاری مشغولند ۲۲ درصد راغب به حضور در محل کار هستند.