با گسترش ویروس جدید کرونا و وحشت برخاسته از شیوع آن به سراسر جهان، ادعاهای جعلی، نظریههای توطئه و اطلاعات نادرست درباره این بیماری نیز در حال گسترش است.
آنقدر اطلاعات نادرست درباره این ویروس پخش شده که «سازمان جهانی بهداشت» آن را «infodemic» خوانده است. این سازمان حتی به بعضی پیام رسان ها پیوسته تا بتواند جلو گسترش شایعات و اطلاعات غلط دربارهی ویروس کرونا را بگیرد.
افسانهها و شایعات درباره این ویروس هم در اینترنت و هم در رسانههای جریان اصلی وجود دارد. با اینکه پلتفرمهای رسانههای اجتماعی برای بالاآوردن اطلاعات معتبر و حذف مطالبی که باعث سردرگمی مردم میشود، اقداماتی را صورت داده اند، اما نبرد دشواری را در پیش دارند. در همینحال، سانسور و بیاعتمادی به حکومت ها در برخی کشورها زمینه را برای گسترش هرچه بیشتر اطلاعات نادرست فراهم کرده است.
شایعه: ویروس کرونا ساخته دست بشر است.
پاسخ شایعه: سازمان جهانی بهداشت در توضیح این شایعه رایج و پرطرفدار نوشته است: هرچیزی را که در اینترنت میخوانید، باور نکنید. وقتی شیوع ویروس کرونا به یک بحران بهداشت عمومی تمامعیار تبدیل شد، یک نظریه غیرعادی درباره منشأ این ویروس شروع به گسترش در فضای آنلاین و اینترنت کرد: اینکه ویروس جدید کرونا از طبیعت نیامده بلکه در یک لابراتوار ساخته شده است.
این شایعات که از حسابهای تأییدنشده در رسانههای اجتماعی نشأت گرفتند و هیچ مدرک موثقی آنها را تایید نمیکند، با گذشت زمان دقیقتر و استادانهتر طراحی و گسترش یافتند.
یکی از نسخههای معروف این شایعه در خارج از چین میگوید که دولت چین مخفیانه در حال کار روی یک سلاح بیولوژیک بود که به بیرون پخش شده است. دیگر نسخهای که بین ناسیونالیستهای رسانههای اجتماعی چین کش پیدا کرد، میگوید که منشأ این ویروس آمریکا است و بسیاری از امریکاییها که تصور میشد در این فصل بر اثر آنفولانزا مردهاند، در واقع به وسیله ویروس جدید کرونا (COVID-۱۹) کشته شدهاند.
دانشمندان هم در چین و هم در غرب بهطور گسترده این نظریهها را رد کردهاند هرچند این مانع گسترش شایعات نشده است. متخصصان هنوز در تلاشند تا منبع دقیق این ویروس را شناسایی کنند، اما تحقیقات نشان میدهد که به احتمال زیاد، ویروس جدید کرونا از خفاشها سرچشمه گرفته است و بعد از انتقال به یک میزبان میانی، به بدن انسانها سرایت کرده است؛ دقیقا مانند سارس که در ۲۰۰۳ میلادی شیوع پیدا کرد.