پیشنهادهای راهبردی فرهنگستان علوم پزشکی در فوریت های عملیاتی همه گیری بیماری COVID-19 که در جلسات کارشناسی با حضور متخصصان، صاحبنظران و مدیران مرتبط فرهنگستان علوم پزشکی، به اجماع رسیده و تدوین شده است، امروز دوشنبه در پایگاه اطلاع رسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد.
سرعت در روش های معتبر پیشگیری، کنترل بیماری از طریق قطع زنجیره انتقال انسان به انسان، شناسایی زود هنگام، ایزولاسیون و مراقبت بهینه از بیماران، یافتن پاسخ برای ابهامات و موارد ناشناخته در مورد ویروس و بیماری، تشخیص و درمان، دستیابی به واکسن، شفافیت در اطلاع رسانی به جامعه در مورد راه‌های ابتلا و جلوگیری از اطلاعات نادرست و مقابله با آنها، تأمین و تدارک بهنگام داروها، به حداقل رساندن آثار و عوارض سوء روانی، معنوی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از همه گیری ویروس و ثبت علمی دستاوردهای ملی حاصله از مقابله با همه گیری جاری برای استفاده مطلوب در آینده، اهداف این توصیه ها عنوان شده است.
توصیه های راهبردی
مدیریت کلان، هدایت و فرماندهی، هماهنگی در سطح ملی، رصد کلان، مداخلات ضروری فعالیت های مدیریت بحران در همه گیری جاری و موارد مشابه در آینده، با بهره گیری از تجارب عظیم و فاخر نظام سلامت تنظیم و تدبیر شود. بطور خاص مزایای منحصر بفردی همانند «ساختار منسجم و فراگیر شبکه بهداشت و درمان کشور»، «ساختار قدرتمند ادغام یافته خدمات و مراقبت های سلامت در نظام آموزش عالی و پژوهش سلامت»، «دستاوردهای عظیم نظام سلامت در دفاع مقدس»، «طرح ژنریک دارویی»، «تجارب عظیم و احاطه و تسلط کامل دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی در سراسر کشور بر همه امور سلامتی در محدوده های جغرافیایی و جمعیتی حوزه های مسئولیتی مرتبط»، «طرح های ملی و پر افتخار نظام سلامت در ۴۱ سال گذشته» و استفاده بهینه از همه ظرفیت های آنها، مورد تاکید است.
اولویت بهداشت و پیشگیری در تمام سیاست ها، برنامه ها، آموزش‌ها، اقدامات و نیز در اختصاص منابع و پایش و رصد کلان باید رعایت شود و مورد غفلت قرار نگیرد. فاصله گذاری اجتماعی در سطح خانه و خانواده، ادارات، اماکن عمومی، حمل و نقل عمومی، پایانه‌های مسافرتی، مراکز آموزشی، مراکز سلامتی، و تمام مصادیق دیگر، با اتخاذ سیاست های قاطع و برنامه‌های آموزشی و ترویجی نافذ و اقدامات اجرائی متقن، در اولین مرتبه اهتمام ستاد فرماندهی و مسئولین کشوری و لشکری قرار داشته باشد.
توصیه های فوری اجرایی
با در نظر گرفتن معیارهای علمی روزآمد، آینده نگاری همه‌گیری، امکانات و منابع نظام سلامت، صرفه و صلاح ملی، نیروی انسانی ورزیده، مراکز معتبر موجود در کشور، سرعت عمل و دقت عمل، دستورالعمل پیشگیری و تشخیص بیماری توسط ستاد مسوول در وزارت بهداشت تدوین و بازنگری مستمر شده، به صورت یکپارچه در سطح ملی اجرایی شود.
بر اساس جمع بندی ستاد علمی مسئول در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دستورالعمل های درمان سرپایی و بستری، معیارهای پذیرش و ترخیص و درمان در بخش مراقبت ویژه و سایر دستورالعمل‌های درمانی ضروری تهیه و بطور مستمر بازنگری شود و ملاک درمان بیماران در مراکز مختلف سراسر کشور باشد. از درمان‌های خارج از پروتکل، جلوگیری و نحوه دسترسی مراکز درمانی به منابع دارویی، درمانی، حفاظتی، و تجهیزاتی ضروری و سایر موارد مهم مشخص شود. همچنین منابع مالی مورد نیاز این مراکز در اولین اولویت تأمین و ابلاغ شود.
همچنین تدابیر مؤثر و قابل اجرای آموزش مستمر کادر سلامت و مراقبین بیماران در مورد آشنایی با دستورالعمل ها و سایر وظایف حرفه ای خود و ضوابط محافظت از خود، همکاران، بیماران و مردم، در شرایط همه گیری، اتخاذ و اجراء شود
مدیریت مدبرانه نیروی انسانی فعال در همه گیری، جلوگیری از خستگی مفرط و فرسایش نیروهای خط مقدم ارائه کننده خدمات و مراقبت ها، تأمین ابزار و وسائل محافظت کامل از آنها، پرداخت حقوق و مزایا و پاداش مناسب به آنان و نیز تأمین و ابلاغ اعتبارات لازم برای مراکز فعال در همه گیری.
ارتباط مستمر و مؤثر بین بخش‌های مختلف فعال در درمان بیماران، با استفاده از فضای مجازی و سایر طرق مقتضی برای تبادل تجربیات، انجام مشاوره، هماهنگی فعالیت های بین بخشی و سایر موارد ضروری طراحی و مدیریت شود.
معاون تحقیقات و فناوری و مدیر کل مرکز مبارزه با بیماری ها نیز از اعضای اصلی ستاد مدیریت بحران باشند و در تصمیم گیری ها با حق رای مشارکت داشته باشند.
سایر توصیه های اجرایی
هدایت تحقیقات ضروری همه گیری بیماری COVID-۱۹، به صورت ملی و بر اساس اولویت های سلامت جامعه، و با ترجیح تحقیقات چند مرکزی و بین بخشی و با رعایت صرفه و صلاح ملی انجام شود. اخلاق در پژوهش در همه موارد رعایت شود.
کارآزمایی بالینی در همه گیری‌ها، خاصه روش‌های درمانی متفاوت از پروتکل اصلی، زیر نظر مراکز دانشگاهی مادر (به تشخیص و پس از اخذ مجوز از وزارت بهداشت) و با رعایت جمیع مقررات و ضوابط مربوطه انجام شود و روش‌های درمانی ناشناخته و تجربی و ادعایی و احتمالی و نظایر آن ممنوع شود. دستورات طب ایرانی در مورد بهداشت، تغذیه، سلامت روان و نظایر آن نیز مشمول همین بند است و قابل جایگزینی با پروتکل اصلی نیست.
تفاوت قرنطینه با ایزولاسیون و فاصله گذاری فیزیکی مشخص و به مردم و مسئولین اعلام شود و دستورالعمل‌های پیشگیری در شرایط همه‌گیری بصورت شفاف برای عموم مردم، خانه‌ها و خانواده‌ها، مراکز حساس و راهبردی کشور، بیمارستان ها و مراکز درمانی، مراکز اداری، مراکز خرید، مراکز فرهنگی و آموزشی، پارک ها و سایر مراکز تفریحی، مساجد و سایر اماکن مذهبی، مراکز ورزشی، مراکز نظامی، خانه های سالمندان، مراکز بهزیستی، مراکز نگهداری کودکان معلول و نظایر آنها تنظیم و به شکل صحیح آموزش داده شود. برای افراد آسیب پذیر مانند بی خانمان‌ها، کودکان کار، معتادان، زندانیان و مانند آنها دستورالعمل‌های مناسب تهیه و مسئولیت‌های مربوطه مشخص شود.
کادر پزشکی مشمول نظام وظیفه و کادر پزشکی و پرستاری داوطلب تنها بعد از آموزش‌های مرتبط و ضروری متناسب با وظایف تعیین شده برای آنها، توسط مراجع ذیصلاح برای مشارکت در فعالیت‌های بهداشتی-درمانی بکار گرفته شوند.
ضوابط استاندارد راه اندازی و بکارگیری و اداره نقاهتگاه برای بیماران مبتلا به کرونا با جزییا بصورت استاندارد و علمی تهیه شود و از مراکزی که استعداد محدود آسایشگاهی دارند برای نگهداری و ادامه درمان استفاده نشود. نیروی انسانی واجد شرایط و تجهیزات و تاسیسات استاندارد و داروها و لوازم ضروری بصورت استاندارد مشخص و تامین شود.
ضوابط بهداشت اماکن و محیط های زندگی بصورت علمی و استاندارد، تهیه و ملاک عمل قرار گیرد. از اقداماتی نظیر سمپاشی معابر و فضاهای باز، بدون مجوز بهداشتی و رعایت اصول علمی اجتناب شود.
تب سنجی در معابر و مبادی ورود و خروج برای غربالگری یا اهداف مشابه، همراه با توصیه‌های لازم بهداشتی انجام شود؛ زیرا در غیر این صورت با ایجاد ذهنیت کاذب ناقل نبودن، ممکن است سبب اشاعه بیماری شوند.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۶۰ هزار و ۵۰۰ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و۳ هزار و ۷۳۹ نفر نیز به دلیل ابتلا به این ویروس جان باختند.
همچنین تاکنون ۲۴ هزار و ۲۳۶ نفر از بیماران، بهبود یافته‌اند و ۴ هزار و ۸۳ نفر نیز از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.