قاسم جان بابایی روز سه شنبه در نشست خبری که به صورت ویدئوکنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: اکنون شرایط بهتری داریم که به خاطر زحمات نیروهای بهداشتی- درمانی و همکاری مردم و مسافرت نرفتن مردم مراجعات سرپایی به طور قابل قبولی کاهش پیدا کرده است و اورژانس های بیمارستانی خلوت شده است.
وی ادامه داد: ۵۰ درصد تخت های بیمارستانی ظرفیت خالی دارد و این نشان می دهد مردم رعایت کرده اند. در عین حال به خاطر مراقبت های بیمارستانی میزان ماندگاری بیماران بدحال در بیمارستان بیشتر شده است.
وی افزود: در کنار کاهش نسبی مراجعات به بیمارستانها روند ترخیص رو به افزایش است که علامت خوبی است. تعطیل مدارس، دانشگاهها، بازار و شرایطی که دولت برای فاصله گذاری اجتماعی ایجاد کرد و همراهی مردم به سمت مهار حرکت می کنیم اما تا مهار کامل زمان داریم و هر گونه رفتار اجتماعی که این مهار را مخدودش کند قابل قبول نیست.
جان بابایی گفت:نگرانی کشورهای اروپایی را در بستری بیماران نداریم. کمتر از ۴۰ روز حدود ۳۰۰ تخت آی سی یو اضافه شده است و توسعه بخش های ویژه در دستور کار بوده است.
وی افزود: با همکاری خیرین و تولید کننده ها نگرانی در مورد لوازم حفاظتی برای پرسنل نداریم. یکی از جاهایی که باعث افتحار است حضور خیرین است در اکثر بیمارستانها خیرین مستقر شده اند. در خرید لوازم بهداشتی و محافظتی گروههای جهادی هم در بیمارستانها حضور دارند در کنار بیماران قرار گرفته اند و کارهای خدماتی بیماران را انجام می دهند که جزو افتخارات کشور ماست.
معاون وزیر بهداشت گفت: بنا داریم با درس آموخته های این بحران با کمک صندوق ذخیره ارزی بتوانیم جاهایی که لازم است را تقویت کنیم. در این زمینه حرکت می کنیم توسعه تخت های ویژه و ایزوله منفی و زیرساخت های تاسیساتی مثل اکسیژن ساز و تجهیزات گرمایی و سرمایی و افتتاح ۶ هزار تخت بیمارستانی در دستور کار است که تا در شرایط بحرانی که ممکن است پیش رو داشته باشیم به سمت جلو حرکت می کنیم.
افزایش ۱۵۰۰ تخت ICU
جان بابایی گفت: ۳۰۰ تخت آی سی یو جدید راه انداختیم و با موافقت ستاد ملی کرونا منابع لازم برای ایجاد ۱۵۰۰ تخت آی سی یو جدید تامین شده و تا یکماه آینده راه اندازی می شود.
وی افزود: فعلا حدود ۵۰ درصد تخت های اختصاص یافته برای کرونا در بیمارستانها خالی است اما احتمال پیک مجدد بیماری به خصوص با توجه به افزایش ترددهای بعد از ۱۳ به در وجود دارد و اگر دوباره با پیک بیماری مواجه شویم از ظرفیت های بالقوه بیمارستانهای کشور در سایر دستگاهها و بخش خصوصی به صورت خرید خدمت و همچنین ظرفیت سامانه خدمات درمانی از دراه دور که به زودی راه انداری میشود استفاده می کنیم.
وی ادامه داد: استانهای شمالی در اوایل اپیدمی کرونا ر ایران پیک بیشتری داشتند. انتظار این است که این استانها اکنون شرایط آرامتری داشته باشند. میزان مراجعه بستری و سرپایی در این استانها کمتر شده است و میزان فوتی نیز در این استانها کمتر از قبل استو اما خالی شدن تخت های کرونایی به معنای مهار این بیماری نیست و احتمال پیک و طغیان مجدد بیماری وجود دارد.
جان بابایی گفت: افرادی که به بیمارستان آمده و ترخیص شده اند، بعد از ترخیص نیز پیگیری می شوند و بیمارستانها موظف به تامین داروهای آنها در خانه هستند اما افرادی که در خانه مانده و مطمئن نیستند که مبتلا شده اند یا نه بهترین کار برای آنها این است که فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند.
مشکلات اقتصادی در بیمارستانهای خصوصی
معاون درمان وزارت بهداشت در پاسخ به ایرنا درباره تعدیل نیرو در بیمارستانهای خصوصی و ورشکستگی مراکز خصوصی گفت: گزارشی از ورشکستگی بیمارستانهای خصوصی و میزان تعدیل نیرو در آنها نداریم لما در زمانی که بسیاری از کارگاهها و کسبه نتوانسته اند وضعیت اقتصادی خوبی داشته باشند، حتما مراکز خصوصی درمانی نیز متضرر شده اند البته هیچ مطب و بیمارستان خصوصی تعطیل نشده که بخواهیم آنها را بازگشایی کنیم.
وی ادامه داد: به هر حال در زمانی که غول های اقتصادی بزرگ دنیا دچار بحران اقتصادی جدی شده اند و بورس و فروش نفت در دنیا دچار مشکل شده است ما که اقتصاد نیم بندی داریم بعید نیست که دچار مشکلات اقتصادی به خصوص در بخش خصوصی بشویم.
جان بابایی گفت: در جاهایی که امکان داشتیم از بخش خصوصی خرید خدمت کردیم مثلا در قم که چهار بیمارستان برای بیماران کرونا اختصاص داده شده بود از سه بیمارستان خیریه برای بیماران غیر کرونایی خرید خدمت کردیم.
دستورالعمل مطب ها تا فردا ابلاغ می شود
وی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا افزود: دستورالعمل خدمات سرپایی و مطب ها نیز امروز تا فردا ابلاغ می شود که این مراکز در چه ساعاتی و با چه شرایط فاصله گذاری فعالیت کنند همزمان سامانه خدمات درمانی از راه دور وزارت بهداشت هم در حال راه اندازی است و اگر در ستاد ملی کرونا مصوب شود از این ظرفیت نیز برای گسترش خدمات درمانی در کشور استفاده می شود.
معاون وزیر بهداشت گفت: به هر حال خود مردم در خیلی از جاها تمایلی برای بیرون آمدن از خانه برای خدمات غیر ضروری پزشکی ندارند اما ما مطب ها را نبستیم که حالا بخواهیم آنها را باز کنیم.
الگوبرداری از چین نداریم
جان بابایی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا درباره آمارهای کشور چین گفت: چین اولین کشوری بود که با بحران کرونا مواجه شد و و تلفات زیاد داشت و ما در ایران دومین کشوری بودیم که رسما اعلام کردیم با این بحران مواجه شدیم بقیه کشورها یا اعلام نکردنند یا متوجه نشدند.
وی گفت: در حوزه نظری نمی توانیم بگوییم آمار چین اشتباه و غیر قابل استفاده بوده است. اما این طور نیست که همه مطالعات چین برای ما قابل استفاده باشد. برخی پروتکل های دمرانی چین یا برخی داروهایی که در این کشور استفاده شد بعد در طول زمان در ایرن و کشورهای اروپایی و آمریکا مشخص شد که موثر نبوده است.
معاون وزیر بهداشت افزود: هیچ کشوری از کشور دیگر الگوگیری نمی کند چون شرایط ژنتیک، جغرافییای و شرایط بروز ویروس در کشورها متفاوت است. ما می توانیم از مطالعات هم استفاده کنیم اما قابلیت الگو برداری نداریم. نه اینکه کارهای چین غلط بوده است اما اینکه چقدر برای ما قابل استفاده باشد جای تامل دارد و ما با توجه به ظرفیت و دانش علمی خودمان اقدام می کنیم.
جان بابایی گفت: در مورد بیمارستانهای دولتی مثلا در تهران دو بیمارستان مرکز قلب و شهید رجایی تمام این مدت مریض قلبی بستری می کردند و این بیمارستانها را زیربار کرونا نبردیم در قم نیز دو بیمارستان خیریه برای خدمات رسانی به بیماران تصادفی، قلبی و زنان و زایمان به صورت خرید خدمت بکارگیری شدند.
وی افزود: در همه شهرها نیز فقط یک یا دو بیمارستان اصلی را برای کرونا اختصاص می دهیم و بقیه ظرفیت برای سایر بیماری ها خواهد بود و اگر بیماری در شهری نتواند برای خدمات غیر کرونایی به جایی مراجعه کند به وزارت بهداشت اعلام کند تا پیگیری کنیم. خدمات تشخیصی و پاراکلنیکی هم در هیچ شهری تعطیل نشده است و مطب ها و مراکز سرپایی نیز بر اساس دستورالعملی که امروز تا فردا ابلاغ می شود فعال می شوند.
اشتباه نکنیم، کاهش بستری به معنای مهار کرونا نیست
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره اختلاف وزارت بهداشت و دولت درباره مهار کرونا گفت: اختلاف وزارت بهداشت و دولت نیست. وزارت بهداشت یک نهاد علمی و تخصصی است. ممکن است در یک استان رئیس دانشگاه بگوید میزان پذیرش سرپایی کم شده است. میزان بستری کم شده یا میزان ترخیص کم شده است. این به معنای مهار بیماری نیست تا زمانی که مردم در خانه هستند و یکسری افراد به عنوان کسبه رفت و آمد می کنند و ممکن است افراد ناقل یا علامت دار باشند احتمال پر شدن بیمارستانها هست.
وی افزود: اینکه می گوییم ۵۰ رصد تختهای کرونا خالی است به معنای مهار بیماری نیست. ۸۰ درصد بی علامت یا کم علامت هستند که هر کدام می توانند چندین نفر را مبتلا کند. نباید مبنای تصمیم گیری بر اساس ترخیص شده ها یا مثبت های شناسایی شده باشد. بسیاری از علامت دارها تست نمی دهند و همه اینها می تواند مشکل ساز باشد.
جان بابایی درباره روشهای پژوهشی درمانی کرونا گفت: نمی توانیم پژوهش را به عنوان روش درمانی در کشور اعلام کنیم. درمان با داروهای کروتنی، هموگلوبین، تزریق پلاسما، تزریق خون هر کدام برای کمتراز ۲۰ بیمار انجام شده است یا حتی درمان با داروی فاویپیراویر هنوز نتایج قطعی ندارد. هر هفته دو جلسه کمیته علمی داریم هر دانشگاهی مطالعات خود رامی آورد و دفاع می کند اگر تشخیص دهیم اثربخش است آن وقت در مورد آن تصمیم گیری می شود و هر مطالعه ای به عنوان درمان کشوری اعلام نمی شود. هر درمانی که تایید شد و مشخص شد برای بیمار مضر نیست و هزینه اثربحشی آن بالاست قطعا اعلام می کنیم چون اولین استفاده کننده آن خود ما در بیمارستانها هستیم اما تاکنون تنها جیزی که ثابت شده مراقبت درست در بیمارستان و منازل به عنوان درمان استاندارد است و هنوز درمان قطعی برای کرونا نداریم.
وی درباره تعدیل نیرو در بیمارستانهای خصوصی گفت: در مورد بخش خصوصی گزارش مکتوبی به ما نداده اند آنچه شنیده ایم از رسانه ها بوده اما از طرف بیمارستانهای خصوصی گزارش مکتوب نداریم در مورد کادر وزارت بهداشت در ستاد ملی کرونا مصوب شده است که اولویت استخدام با کسانی است که در بخش های کرونا کار کرده اند. ظرفیت استخدام ۵۰ درصد ظرفیت استخدامی است که سال گذشته احصا نشد البته اگر بتوانیم کادر آی سی یو ها را تقویت می کنیم.
بیمه بیماران کرونا روی تخت بیمارستان
جان بابایی افزود: مصوبه شورای ملی کرونا این است که کسانی که بیمه ندارند و ایرانی هستند؛ سازمان بیمه سلامت بر بالین بیمار این افراد را بیمه کند و از دفترچه بیمه استفاده شود و از ظرفیت بیمه تکمیلی هم استفاده شود و برای کسانی که توانانیی مالی ندارند نیز از سامانه مددکاری اجتماعی بیمارستانها به افراد بی بضاعت کمک شود.
وی گفت: آمار روزانه بستری و ترخیص و تعدادی که از بخش معمولی به آی سی یو می روند یا فوت می کنند همه را داریم. آمار فوتی هایی که آزمایش کرونای آنها مثبت شده را اعلام می کنیم اما آمار افرادی که با بیماری های دیگر در آی سی یو فوت می کنند جداست و در آمار کرونا اعلام نمی شود.
معاون وزیر بهداشت افزود: اینکه آمار هر روز بهتر می شود علتش این است که بیماریابی در حوزه بهداشت بهتر شده است. صورت کسر میزان فوتی مثبت کرونا به مخرج کشور که موارد مشکوک به کروناست نشان می دهد که میزان مرگ و میر نسبت به کل جمعیت کمتر شده است. در واقع سامانه بهداشت و بیماریابی بهتر مخرج کسر را عددی بزرگتر نشان می دهد این به معنای کاهش مرگ و میر و افزایش بیماری نیست بلکه به معنای بیماریابی بهتر است.
یک چهارم مرگ در بیمارستانها به خاطر کروناست
جان بابای گفت: در آمار فوتی بیمارستانها یک چهارم ناشی از فوتی مثبت کرونا است. سه چهارم فوتی های دیگر بیماری هاست. که آمار آنها جداست.
کسی به زور به نقاهتگاه نمی رود
معاون وزیر بهداشت درباره استفاده از نقاهتگاهها توضیح داد: در شرایطی به ایجاد نقاهتگاه تصمیم گرفتیم که روز به رو آمار تجمعی بیمارستانها رو به افزایش بود و نمی دانستیم که ظرفیت بیمارستانی جوابگوی بیماران هست یا نه. در آن زمان تصمیم گرفتیم با همکاری نیروهای مسلح، بسیج، آموزش وپرورش و هتلداران کسانی که دوره بدحالی را سپری کردند در نقاهتگاهها سه چهار روز نگهداری شوند و با استانداردهای پرستاری و رفاهی به آنها خدمات داده شود اما خوشبختانه به آن نقطه نرسیدیم که ظرفیت بیمارستانها پاسخگو نباشند و اکنون ۵۰ درصد تخت های کرونایی خالی است.
وی گفت: بیماران هم تمایل ندارند وقتی تخت بیمارستانی داریم اصرار داشته باشیم مردم را به زور به نقاهتگاه بفرستیم.فلسه اول نقاهتگاهها برای زمان بحرانی تخت های بیمارستانی بود که فعلا به آن نرسیده ایم.
جان بابایی افزود: بیماریابی از طریق سامانه سیب در حوزه بهداشت انجام می شود کسانی که کرونای آنها مثبت می شود و شرایط قرنطینه در خانه را ندارند. اگر شرایط مناسبی برای درمان در خانه ندارند. می توانند به نقاهتگاههای استاندارد بروند. من برخی از این نقاهتگاهها را دیده ام اگر استاندارد نباشند بیماران را نمی بریم.
وی ادامه داد: با جاهایی مثل هتل ها یا مراکز رفاهی آموزش و پرورش که تسهیلات لازم بوده است حتی مراکز نیروهای مسلح یا نمایشگاه بین المللی که امکانات رفاهی و سرویس های بهداشتی دیده شده است، قرارداد بسته ایم اما رفتن به این مراکز به زور نیست اگر شرایط خود قرنطینگی داشته باشند مردم را در خانه نگهداری می کنیم اما این ظرفیت پشتیبانی برای شرایط بحرانی است.
وی گفت: ایجاد این مراکز پیش بینی برای روزهای بحرانی است تا مثل برخی کشورهای اروپایی که جسدها را در کنار خیابان می بینیم نشویم.
جان بابایی افزود: به این شرایط بحرانی نرسیده ایم. در برخی بیمارستانها میزان مراحعه سرپایی یک پنجم شده است و کسانی مراجعه می کنند که جدی مشکل دارند. میزان بستری مراجعه کنندگان در آی سی یو نیز ۱۵ درصد است و الان اغلب کسانی به بیمارستان مراجعه می کنند که نیاز به بستری دارند و با افزایش سواد و آگاهی مردم مراجعات مردم به بیمارستان خیلی کم شده است و مردم بیشتر تمایل دارند در خانه بمانند.سامانه های بهداشتی نیز مراجعه به بیمارستانها را کم کرده است. مراقبت در خانه موثرتر است.
۱۲ میلیارد تومان برای درمان کرونای اتباع افغانستان
وی درباره درمان افغانه و اتباع خارجی گفت: اتباع افغانستان از قبل هم در بیمارستانها خدمت می گرفتند حتی افراد غیر مجاز نیز مراجعه می کردند و خدمت می گرفتند و همیشه یکی از هزینه ای سرباری وزارت بهداشت افغانستانی های های غیر مجاز بودند واقعا نمی توانیم به آنها خدمت ندهیم و به خاطر مسائل اخلاقی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان برای این افراد هزینه می دهیم.
جان بابایی افزود: در مورد کرونا بسیاری از اتباع افغانستان که بضاعت مالی نداشتند به مددکاری بیمارستان ارجاع شدند و تاکنون ۱۲ میلیارد تومان برای این افراد هزینه شده است که از وزارت کشور خواستیم برای تامین این هزینه با کمیساریای امور پناهندگان مکاتبه کند.
وی درباره پیوند عضو در بیمارستان ها گفت: جراحی پیوند عضو در این شرایط خطراتی که برای گیرنده دارد و این افراد بایئ داروهای قوی بگیرند اما این خدمات را به تدریج از پیوند مغز استخوان شروع می کنیم. به تدریج در هر استان فقط یک یا دو بیمارستان مخصوص کرونا می شود و بقیه مراکز به سایر بیماران اختصاص می یابد و از طرفیت بخش خصوصی نیز در جاهایی که نیاز باشد بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا به صورت خرید خدمت استفاده می کنیم.
وی گفت: برای بکارگیری نیروهای تعدیل شده بخش خصوصی در بیمارستانهای دولتی اجازه استخدام نداریم فقط می توانیم با قراردادهای ۸۹ روزه شرکتی بدون بار تعهد استخدام این افراد را بکارگیری کنیم و این البته فقط برای شرایط بحران کروناست.
جان بابایی افزود: خدمات بهداشتی ایران با توجه به ظرفیت بزرگ شبکه بهداشتی مویرگی ایران در دنیا یک الگوست که در این شرایط به داد ما رسید و سازمان بهداشت جهانی نیز اعلام کرده که کشورهای دیگر می تواند مورد استفاده کشورهای دیگر منطقه قرار بگیرد.
ایجاد کلینیک های مجازی
وی گفت: در این شرایط که توصیه به ماندن در خانه است. اینکه مردم برای چک آپ به مراکز درمانی مراجعه کنند توصیه نمی شود اما قرار است با ایجاد کلینیک های ویژه خدمات درمانی از راه دور و نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیکی بسیاری از این نیازها از راه دور انجام شود و اگر ستاد ملی کرونا تصویب کند کلینیک های مجازی راه اندازی می شوند.
جان بابایی در پاسخ به پرسشی که در اوایل بهمن که کیت تشخیصی نداشتیم چطور ابتلای دو تبعه چینی در یزد رد شد گفت: من معاون درمان هستم و در این مورد اطلاعی ندارم و بهتر است این پرسش را از معاونت بهداشت بپرسید. مساله بازگشایی صنوف هم به حوزه بهداشت مربوط است و من از جزئیات آن اطلاع دقیق ندارم.
وی گفت: در هر صورت احتمال پیک مجدد بیماری ناشی از ویروس کرونا وجود دارد. با ظرفیت بخش خصوصی حدود ۸۶۰۰ تخت آی سی یو در کشور داریم که اگر لازم شد از همه این ظرفیت استفاده می کنیم. ریشه کنی بیماری هنوز مطرح نیست.
جان بابایی افزود: کسانی که در این روزها از خانه بیرون آمدند به کسانی که در خانه ماندند ظلم کردند. موج سفرها بعد از ۱۳ فروردین و ترافیک این روزها در برخی شهرها نگران کننده است و آمار را بالا می برد. برخی کشورها یک ماه تا ۴۵ روز قرنطینه سخت ایجاد کردند که هیچ کس حق بیرون آمدن نداشت. این اقدام در کشور انجام نشد اما ممکن است زمان اپیدمی طولانی تر شود اما اعلام زمان قطعی اتمام اپیدمی در صلاحیت من نیست.