دهم اسفندماه سال ۹۸ بود که هشت نفر از شهروندان استان قزوین به ویروس کرونا مبتلا شدند و ۲ روز بعد یعنی ۱۲ اسفندماه اولین نفر بر اثر این بیماری جان خودش را از دست داد.
قبل از ابتلای شهروندان قزوینی به ویروس کرونا در چهارم اسفندماه، سازمان‌های مردم نهاد اجتماعی، بسیج، جهادگران سلامت و دیگر نهادهای مدنی وارد میدان شده و برای مقابله و پیشگیری از این بیماری شروع به کار کردند.
نصب بنر، توزیع بسته‌های غذایی و اقلام بهداشتی بین نیازمندان، گندزدایی معابر و اماکن خصوصی و عمومی، تولید ماسک و لباس و انواع اقلام بهداشتی، غربالگری و ایجاد ایستگاه‌های سلامت تنها بخشی از اقدامات مردمی بود.
تشکلات مردمی معتقدند که پس از ۴۰ روز اقدامات مقابله جویانه و پیشگیرانه با ویروس کرونا، اکنون روند تصمیمات کشوری شرایط شدیدی پیش روی مردم گذاشته و باید وارد فاز بعدی شد تا متناسب با نیازها، آینده نگری و دستورالعمل‌های وزرات بهداشت گام‌های جدیدتری برداشت.
امروز دغدغه سازمان‌های مردم نهاد، اطلاع رسانی و توزیع اقلام بهداشتی همانند روزهای اول نیست، آنها معتقدند که به قدر کافی دستورالعمل‌ها و توصیه‌های بهداشتی به مردم اطلاع رسانی شده و تولید اقلام بهداشتی نیز روی روال افتاده است، اما مسئله ضروری بحث کنترل اجتماعی این بیماری، تعیین مکان و قیمت اقلام بهداشتی و ریشه کن کردن این ویروس است که باید برای آن برنامه ریزی کرد.
به این بهانه با چندتن از فعالان و مسؤولان حوزه تشکلات مردمی در مبارزه با ویروس کرونا مصاحبه کردیم:
۱۲ سمن جوان آماده افزایش تولیدات هستند
یکی از بخش‌هایی که هنگام شیوع ویروس کرونا به صورت مستمر با گروه‌های دیگر اجتماعی مشارکت داشت، هیات‌های ورزشی و سمن جوانان بودند که توانستند به لحاظ ارتباط و نزدیکی با اقشار جوان سهم قابل توجهی از مشارکت‌های اجتماعی را پدید آورند.
عباس علایی مقدم مدیرکل ورزش و جوانان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون ۱۲ سازمان مردم نهاد جوان در تولید لباس و ماسک مشارکت داشته و برخی از آنها نیز در گندزدایی و توزیع مواد غذایی مشغول هستند که اگر لازم باشد می‌توان از ظرفیت بیشتر این نهادها بهره برد.
وی پیشنهاد داد در صورت نیاز استان قزوین این امکان فراهم است که یک سالن ورزشی برای تجهیز تولیدات ماسک در اختیار گروه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد قرار گیرد.
این مسؤول بر تعطیلی تمامی ورزشگاه‌ها، اماکن ورزشی و مسابقات اشاره کرد و گفت: تا زمانی که دوره انتقال این بیماری به پایین ترین حد خود نرسد، این تعطیلات همچنان ادامه دارد.
کرونا تشکلات مردمی را به بلوغ مدنی رساند
آزاده مافی فعال اجتماعی به خبرنگار ایرنا گفت: دغدغه مردم و جامعه نسبت به ویروس کرونا تغییر کرده است، مردم همانند روزهای اول با ویروس کرونا غریبه نیستند و میزان قانون پذیری افراد در این بیماری افزایش داشته است.
وی اضافه کرد: در ۴۰ روز اول، کاستی‌های زیادی رویت شد، بیشتر مردم با کمبود اقلام بهداشتی مانند ماسک روبرو بودند که این موضوع همچنان ادامه دارد، متاسفانه با ورود کارگاه‌های مردمی برای تولید ماسک، هنوز هم کمبود این کالا در بازار احساس می‌شود و متاسفانه سازوکاری برای توزیع متناسب و متوازن آن تدارک دیده نشده است.
مافی با بیان اینکه تشکلات مردمی در دوران بیماری کرونا به بلوغ تشکیلاتی رسیده‌اند، اظهار داشت: کرونا با همه تلخی‌ها و دستاوردهای منفی که در جامعه به جا گذاشت، نتایج مثبتی هم به همراه داشت که مهم‌ترین آن تمرین عملی تشکلات مردمی در جامعه برای یک اقدام همه جانبه علیه بحران است.
این فعال اجتماعی تصریح کرد: تشکلات مردمی اکنون با گذشت ۴۰ روز از اقدامات مقابله جویانه به یک بلوغ تشکیلاتی رسیده و کار جمعی را به خوبی یاد گرفته اند که لازم است برای ماندگاری آنها قوانین حمایتی لازم در دستور کار قرار گیرد.
نباید اجازه داد ماسک ۱۰ برابر قیمت اصلی به دست مردم برسد
رییس سازمان مردم نهاد خانه مشارکت مردم در سلامت استان قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: اولین جلسه مقابله با کرونا در چهارم اسفندماه سال ۹۸ تشکیل شد و تمرکز اصلی آن روی کنترل این بیماری در مساجد و مراسمات مذهبی بود.
حبیب الله انصاریان افزود: ۴۱۰ سازمان مردم نهاد اجتماعی از همان ابتدا در فضای مجازی با تشکیل پویش مردمی مقابله با کرونا دستورات بهداشتی علوم پزشکی را دریافت کرده و متناسب با آن در ۱۶ منطقه آسیب دیده و حاشیه نشین استان به توزیع اقلام بهداشتی و آموزش جوامع محلی اقدام کردند.
وی اضافه کرد: بیشتر سازمان‌های مردم نهاد از همان ابتدا با استفاده از ظرفیت‌های موجود تولیدات ماسک و لباس ایزوله بیمارستانی را آغاز کردند تا کمبودهای بیمارستانی برای کادر درمان و پزشکی سریعا مرتفع شود، اما تامین کالاها در حوزه مردمی با مشکل روبرو شد.
انصاریان، رییس خانه مشارکت مردم در سلامت استان قزوین: سازمان صنعت، معدن و تجارت برای قیمت گذاری ماسک با هدف جلوگیری از ایجاد بازار سیاه و گرانی این کالا باید یک اقدام ضروری انجام دهداین فعال اجتماعی با بیان اینکه اکنون تامین اقلام بهداشتی برای بیمارستان‌ها تقریبا اشباح شده و به اندازه کافی در انبار موجود است، اظهار داشت: پس از گذشت ۴۰ روز از شیوع ویروس کرونا، آنچه امروز بیش از پیش ضرورت دارد، تامین ماسک لازم برای مردم است که هم اکنون برای تولید روزانه ۲۰ هزار عدد امکان سنجی شده و البته لازم است برای آن برنامه ریزی کرد.
انصاریان تاکید کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت برای قیمت گذاری ماسک با هدف جلوگیری از ایجاد بازار سیاه و گرانی این کالا باید یک اقدام ضروری انجام دهد و در کنار آن باید واحدهای صنفی لازم برای توزیع و فروش این کالا را هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف نماید.
رییس سازمان مردم نهاد خانه مشارکت مردم در سلامت استان قزوین تصریح کرد: در حال حاضر هر عدد ماسک در بازار به قیمت هفت هزار تومان به فروش می‌رسد، اما قیمت واقعی ماسک یک هزار و ۵۰۰ تومان است و نباید کاری کرد که پول چندبرابری این اقلام به جیب دلالان و بازار سیاه وارد شود.
انصاریان خاطرنشان کرد: امروز برای مرحله بعدی اقدامات علیه بیماری کرونا بیش از هر زمان دیگری نیاز به هم افزایی و هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی داریم.
طرح‌های «محله محور؛ مسجد محور» و «شفاخانه سیار» برای ۴۰ روز دوم
مسؤول گروه جهادی شهید اسدی به خبرنگار ایرنا گفت: جبهه مردمی، بسیج دانشجویی، گروه جهادی شهید حجت اسدی، جامعه ایمانی مشعر، جهادگران صراط، جهادگران حوزه علمیه، مدافعان غرب قزوین و گروه شهدای روحانیت حوزه در یک گروه تحت عنوان قرارگاه مدافعان سلامت کنار یکدیگر قرار گرفته و به اقدامات مقابله جویانه با ویروس کرونا مشغول شدند..
فاطمه محمدبیگی افزود: تهیه و توزیع اقلام بهداشتی بین مردم، برپایی ایستگاه های غربالگری و گندزدایی معابر از عمده وظایفی بود که از سوی این گروه‌های مدافعان سلامت در طول شیوع ویروس کرونا انجام شده و همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه در ۴۰ روز دوم مقابله با کرونا طرح «محله محور مسجد محور» با یک رویکرد مویرگی برای ریشه کردن این بیماری برنامه‌ریزی شده است، اظهار داشت: این طرح همانند طرح ایزولاسیون کشور "کره" اقدام کرده و برای جلوگیری یک خانواده مبتلا به ویروس کرونا در جامعه، روش حمایتی از آنها حمایت را در پیش می‌گیرد.
محمدبیگی تصریح کرد: بر اساس اطلاعات به دست آمده، هر خانواده مبتلا به ویروس کرونا می‌تواند ۶۰۰ نفر را در جامعه بیمار کند و طرح محله محور مسجد محور با برطرف کردن نیازهای خانوار مبتلا، از ورود آنها به جامعه جلوگیری می‌کند.
محمدبیگی، مسؤول گروه جهادی شهید اسدی: بیش از ۱۰۰ هزار نفر به صورت مراجعه حضوری به ایستگاه‌های جهادی مراجعه کردند، اگر این ایستگاه‌ها نبود، این حجم از افراد به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کرد و بار مضافعی روی دوش کادر درمان و پزشکی می‌انداخت.این مسؤول به طرح دیگری تحت عنوان «شفاخانه سیار» اشاره کرد و گفت: بر اساس این طرح خانواده های مبتلا شناسایی شده وبرای آنها پرستار و پزشک جهادگر اعزام می‌شود، همچنین انجام خرید مایحتاج این خانوار و ارائه مشاوره و آموزش‌های پیشگیری از بیماری از دیگر اقداماتی است که در این طرح پیش بینی شده است.
محمدبیگی تاکید کرد: با گذشت ۴۰ روز از شیوع ویروس کرونا در استان قزوین، عملیات‌های واکنش سریع و حاد به اتمام رسیده و همانند گذشته به اقدامات ضرب الاجل نیازی نداریم، امروزه باید اقدامات ما مویرگی باشد و تلاش کنیم تا برای از بین بردن این ویروس وارد عمل شویم که این مهم نیازمند تصویب طرح‌های اشاره شده در استانداری است.
مسؤول گروه جهادی شهید اسدی نقش نیروهای جهادگر در کنترل ویروس کرونا را بی بدیل عنوان کرد و گفت: بیش از ۱۰۰ هزار نفر به صورت مراجعه حضوری به ایستگاه‌های جهادی در سطح شهر مراجعه کردند که اگر این ایستگاه‌ها نبود، حجم انبوهی از افراد به بیمارستان‌ها مراجعه کرده و بار مضافعی روی دوش کادر درمان و پزشکی می‌انداخت.
وی بیان داشت: متاسفانه یکی از مشکلاتی که امروزه جهادگران سلامت با آن مواجه هستند، نبود پوشش بیمه است که تهدیدی جدی برای آنها در مقابل خطرات و حوادث ایجاد می‌کند، بنابراین لازم است که بیمه درمان، بیمه مسؤولیت مدنی و حوادث برای افراد جهادگر فراهم شود.
محمدبیگی به سه برابر شدن مراجعات روانشناسی اشاره کرد و گفت: اگر این ویروس ریشه کن نشود، ضررهای متعدد اقتصادی را تجربه خواهیم کرد و ممکن است تا مدت‌ها با تبعات اقتصادی و اجتماعی این بیماری مواجه شویم.
این مسؤول به در پیش رو بودن ماه مضان، محرم، اربعین و حج در سال جاری اشاره کرد و یادآور شد: این نوع مناسبت‌ها را نه می‌توان تعطیل کرد و نه می توان به آن بی توجه بود، بنابراین لازم است تا قبل از رسیدن به این مناسبت‌ها تمهیدات لازم برای ریشه کردن بیماری کرونا در دستور کار قرار گیرد.
ضرورت تامین ماسک و ایمن کردن کارگران روزمزد در برابر کرونا
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: سازمان صنعت، معدن و تجارت و علوم پزشکی استان قزوین باید مکان توزیع و قیمت ماسک را تعیین کرده و به دغدغه شهروندان قزوینی به نحو مطلوب پاسخ دهند.
مریم بیدخام افزود: دغدغه و نگرانی مردم به جا و به حق است؛ چون با همه ماسکی که تولید می‌شود، مردم هنوز نمی‌دانند از کجا باید این اقلام را تامین کنند.
وی تاکید کرد: هم اکنون سازمان‌های مردم نهاد در مداخلات مقابله با ویروس کرونا به حدی از توانایی رسیده‌اند که از نظر زیرساختی تقویت شده‌اند و می توان از آنها در مسائل پساکرونا و بحران‌های آتی نیز استفاده کرد.
بیدخام، مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری قزوین: دغدغه و نگرانی مردم به جا و به حق است؛ چون با همه ماسکی که تولید می‌شود، مردم هنوز نمی‌دانند از کجا باید این اقلام را تامین کنند.
بیدخام بیان داشت: یکی از وظایف سمن‌ها از این به بعد، فرهنگسازی بین مردم برای خرید محصولات و اقلام ضروری است؛ چرا که در صوررت نبود ویروس کرونا قطعا با حجم انبوهی از حضور مردم در اماکن مختلف روبرو خواهیم بود که نیازمند کنترل و پایش است.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین یادآور شد: یکی از اقشاری که این روزها زودتر از سایر اقشار در سطح شهر ظاهر شده‌اند، کارگران روزمزد هستند که بر خلاف کارمندان، کسبه و کارگران کارخانجات باید روزانه کار کنند تا نانی به منزل ببرند، بنابراین ایمن کردن این افراد در مقابل شیوع بیماری باید در اولویت قرار گیرد.
نیم نگاه: تشکلات مردمی از همان ابتدا به عنوان بازویی پرتوان در کنار دولت ظاهر شده و توانستند بسیاری از ضرورت‌ها، نیازها و اقدامات بهداشتی در سطح جامعه را عملی سازند که این موراد سبب شده اکنون با تجارب بسیار بالایی روبرو شوند.
تثبیت جایگاه قانونی این تشکلات، ساماندهی آنها برای بحران‌های بعدی، اعطای امتیازات قانونی و مدنی به این افراد و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای آنها می‌تواند به ایجاد نیرویی جدید و توانمند در سطح مدیریت بحران پدید آید.
مسؤولان و تصمیم گیران باید در ۴۰ روز دوم اقدامات مقابله جویانه با ویروس کرونا از تشکلات در صحنه مشورت بگیرند و به دلیل نزدیکی این افراد با مردم از کمبودها و کاستی‌های مردم مطلع شوند.