به گزارش روز چهارشنبه مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در جلسه شورای روسای کل دادگستری و دادستان‌های مراکز استان‌های سراسر کشور با تاکید بر اینکه گسترش عدل راهبرد فعالانه دستگاه قضاست، افزود: بعد از شناسایی مبتلایان به کروناهای اقتصادی اخلاقی واجتماعی، اولا مراقبت کنید خودتان مبتلا نشوید سپس علت یابی کنید و برای درمان، حکم صادرکنید. در پایان هم بر دوران نقاهت مجرم وبرای بازگشت او به جامعه نظارت کنید.
وی خطاب به روسای کل دادگستری و دادستان‌های مراکز استان‌های سراسر کشور تاکید کرد: برای احیای حقوق مردم، منتظر رسیدن دادخواست و شکایت نمانید.
رییس قوه قضاییه ادامه داد: ارتقاء کرامت مردم در دستگاه قضایی، مبارزه بافساد وتلاش برای رفع موانع تولید سه اولویت دستگاه قضادرسال ۹۹ است.
رییسی اضافه کرد: برای رفع فساد، نظارت های پیشگیرانه هم درون دستگاه قضایی هم در سطح کشور را توسعه دهید.
وی گفت: انحصارگری، عدم وجود رقابت وعدم شفافیت ازموانع فراگیر احقاق حقوق عامه درکشور است که باید دادستان ها درجهت رفع آن اقدام کنند.
رئیسی ضمن تبریک سال جدید و اعیاد شعبانیه و ولادت حضرت ولیعصر (عج)، شب نیمه شعبان را با توجه به اعمال آن، شبی مهم برای ورود به ضیافت الهی و لیله القدر دانست و افزود: بی‌تردید برکات امشب، برکات بی نظیری است که خداوند به ما و ملت بزرگ ما و بشریت مرحمت کرده و خواهد کرد.
وی ادامه داد: در این بلیه‌ای که وارد شده و ویروس منحوس کرونا، قطعا در کنار اقدامات بسیار ارزشمند مجاهدان عرصه سلامت، دعا و نیایش به درگاه حضرت حق به ویژه در امشب و فردا شب و این لیالی و ایام بسیار مغتنم است.
رئیس قوه قضاییه ابراز امیدواری کرد که همگان مشمول عطایای الهی در شب نیمه شعبان شوند و از مهمترین آن‌ها را غفران، توفیق برای گره گشایی از کار مردم و انجام وظیفه عنوان کرد.
رئیسی با تقدیر صمیمانه از اقدامات مجاهدانه همه همکاران قضایی در سراسر کشور در سال گذشته و به ویژه در ماه‌های پایانی سال، گفت: در سال گذشته خصوصا نسبت به رسیدگی به پرونده‌های معوقه و مسن و کثیرالشاکی هم در تهران و هم در مراکز استانها، همت ارزشمندی انجام شد.
رئیس قوه قضاییه به روسای کل دادگستری‌ها تاکید کرد که مراتب تشکر وی را به قضات ابلاغ کنند.
وی با اشاره به زحمات مضاعفی که قضات و کارکنان مجموعه قضایی با وجود شیوع ویروس کرونا متحمل شدند، گفت: همکاران ما ضمن اینکه عرصه خدمت را ترک نکردند، تلاش کردند پرونده‌ها را رسیدگی کنند. بعضا هم ابتلاهایی برایشان پیدا شد؛ ولی تلاش کردند که ضمن اینکه وظایف را انجام می‌دهند، پروتکل‌های لازمی که ستاد ملی مقابله با کرونا و ستادهای استانی داشتند، رعایت شود.
رئیسی با تاکید بر اینکه در ادامه راه هم همکاری‌ها با ستاد ملی مقابله با کرونا ضرورت دارد، افزود: باید اجتماعات ایجاد نشود و تا بشود هم دادرسی صورت گیرد و هم چارچوب‌ها و پروتکل‌های لازم در این رابطه رعایت شود.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به اینکه کرونا محدودیت ایجاد می‌کند؛ اما به هیچ عنوان در مسیر تحول نمی‌تواند مانعی باشد، با تایید محدودیت‌های که این ویروس ایجاد کرده است، گفت: اینگونه حوادث و مسائل نباید هیچ مانعی برای مسیر تحول در دستگاه قضایی ایجاد کند.
توسعه دادرسی الکترونیک فرصت پیش آمده در دوران کرونا
وی در ادامه با اشاره به فرصت‌هایی که کرونا می‌تواند برای قوه قضاییه ایجاد کند، در این زمینه به توسعه دادرسی الکترونیک اشاره کرد و گفت: در این زمینه روندی تاکنون وجود داشته که باید تسریع شود و همه در این زمینه مشارکت کنند و دنبال شکل گیری یک دستگاه قضایی هوشمند باشند.
رئیس قوه قضاییه استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای دادرسی‌های غیرحضوری و فرهنگسازی در مورد آن را به عنوان فرصت دیگر مورد اشاره قرار داد و اظهارداشت: در این زمینه دستورالعملی ظرف چند روز آینده ابلاغ خواهد شد که معاون اول قوه قضائیه زحمت تهیه آن را متقبل شده و جمع بندی آن در ستاد قوه قضائیه انجام شده است.
رئیسی حبس زدایی و غربالگری زندان‌ها و فعال کردن نهادهایی که در قانون به آن‌ها اشاره شده، را از دیگر فرصت های پیش آمده در دوران کرونا عنوان کرد و بر بازنگری به وضعیت زندان‌ها تاکید کرد.
وی با تاکید بر اینکه حفظ سلامت اصحاب دعوی و ارباب رجوع و همکاران به ویژه در دادسراها و دادگاه‌های سراسر کشور که خط مقدم برخورد با مسائل هستند، اهمیت دارد، گفت: حتما پروتکل‌ها و باید و نبایدهایی که در این رابطه برای دادرسی وجود دارد، کاملا رعایت شود.
رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از اظهاراتش سه نکته محوری کرامت، مبارزه با فساد و تلاش و همکاری با همه بخش‌ها برای رفع موانع تولید را به عنوان اولویت‌های سال جدید عنوان کرد.
وی در تبیین موضوع کرامت افزود: رسیدگی، پیگیری و بررسی مسائل با حفظ کرامت نسبت به قضات و همکاران، اصحاب دعوی، ارباب رجوع، متهم و همه کسانی که به نحوی با عدلیه و سازمان‌های وابسته به قوه قضاییه سروکار دارند، یک امر بسیار مهم است.
رئیسی با اشاره به دستورالعمل ابلاغ شده در این زمینه بر تبیین و بکارگیری آن در بخش‌های قوه قضاییه تاکید کرد و افزود: برای اینکه اسمی در رابطه با بخشنامه باشد این کار را انجام ندادیم و دلیل ابلاغ آن این بود که واقعا در تمام بخش‌ها و اجزای قوه قضاییه اجرایی شود.
رئیس قوه قضاییه در رابطه با مبارزه با فساد از آن به عنوان نکته‌ای محوری و دارای اولویت در دستگاه قضا یاد کرد و گفت: بر سلامت دستگاه قضایی و سازمان‌های وابسته همواره تاکید شده و تداوم این سلامت و مبارزه بی امان با فساد باز هم مورد تاکید خواهد بود.
رئیسی با بیان اینکه هم بستر های فسادزا باید اصلاح شود و هم باید با مفسدان برخورد شود، تاکید کرد که در حوزه نظارت و قضاوت تلاش شود که مبارزه با فساد به عنوان یک نکته محوری در سال جدید مورد توجه قرار گیرد.
فساد اقتصادی و رشوه چوب لایحه چرخ تولید
وی با اشاره به تلاش و همکاری با همه بخش‌ها برای رفع موانع تولید به عنوان محور سوم، یادآور شد: اگر موانع تولید رفع شود، تولید رونق و جهش می‌یابد و شعار سال تحقق پیدا می‌کند.
رئیس قوه قضاییه از قاچاق، وارادات بی رویه، بروکراسی اداری پیچیده را موجب زحمت کارآفرینان و سرمایه گذاران عنوان کرد و افزود: فساد اقتصادی و رشوه به عنوان موانع جدی تولید است و این موارد چوبی لای چرخ تولید است که باید برداشته شود تا تولید رونق و جهش یابد.
وی با بیان اینکه سیاست ما این است که دستگاه قضایی، دستگاهی فعال باشد و با مسائل به صورت منفعل برخورد نکند، ادامه داد: باید از حوزه منتظر دادخواست شدن مقداری خارج شد و به یک اقدام ایجابی گسترش عدل که قانون اساسی بر آن تاکید دارد، دست زد.
رئیسی با تاکید بر اینکه باید دادخواست محوری به گسترش عدل با اقداماتی که طبیعتا در این رابطه باید قوه قضاییه انجام دهد، تبدیل شود، گفت: در تحول باید با توجه و نگاه به مردم و مشارکت آن‌ها از یک رویکردهای سنتی به رویکرد فناورانه و آنچه که دادرسی الکترونیک و دستگاه قضایی هوشمند را رقم بزند، حرکت کنیم.
رئیس قوه قضاییه اضافه کرد: در دستورالعملی که در رابطه با توجه به مردم و نقش دادن به مردم و نهادهای مردمی ابلاغ شد، همه بخش‌ها در دستگاه قضایی تلاش کنند از این موقعیت و ظرفیت در جهت انجام وظایف استفاده کنند.
احیای حقوق عامه ماموریت قوه قضاییه
رئیسی در ادامه، احیای حقوق عامه را به عنوان ماموریت قوه قضاییه مورد اشاره قرار داد و گفت: در رابطه با حقوق عامه بخش‌های مختلفی در قوه قضائیه مسئولیت دارند و مطابق قانون اساسی احیای حقوق عامه با قوه قضاییه است.
وی با بیان اینکه موارد روشن از حقوق عامه باید مورد پیگیری قرار گیرد، تصریح کرد: انحصارگری و عدم شفافیت از موانع حقوق عامه است و باید در جای خودش دنبال شود و مسئولیت آن هم با دادستانی کل کشور، سازمان بازرسی، معاونت پیشگیری از وقوع جرم و دادستان‌ها در سراسر کشور است.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به جنبه سلبی و ایجابی احیای حقوق عامه مطابق با اصل گسترش عدل و آزادی‌های مشروع ادامه داد: برخورد با کسی که مانع آزادی‌های مشروع مردم می‌شود، در حوزه سلبی و از سوی دیگر جنبه ایجابی قضیه، نکاتی است که مورد توجه است و بخش‌های پژوهشی و اجرایی در این رابطه کار کنند و در این زمینه چارچوب‌هایی هست که در قانون اساسی و فرمایشات مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است.
رئیسی ادامه داد: حتی حقوقی از مردم که امروز استکبار جهانی به صورت ظالمانه ضایع می‌کند، باید از سوی بخش بین الملل قوه قضاییه پیگیری و به دنبال احیای این حقوق مردم باشیم.
دیوان عالی کشور نظارت پیشگیرانه در جهت اتقان آرا داشته باشد
وی به موضوع نظارت و تقویت آن اشاره کرد و افزود: تقویت نظارت درون قوه‌ای و برون قوه‌ای مورد تاکید است. دیوان عالی کشور نظارت پیشگیرانه در جهت اتقان آرا داشته باشد و باید در سال جاری در این جهت یک گام به جلو برداشته شود.
رئیس قوه قضاییه افزود: نظارت بیشتر و دقیق تر بر عملکرد درون دستگاه توسط متولیان و در بیرون دستگاه هم بوسیله سازمان بازرسی صورت گیرد و باید نظارت پیشگیرانه تقویت شود؛ زیرا می‌تواند جلوی بسیاری از تخلفات را بگیرد.
دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم فعال شود
رئیس قوه قضاییه افزود: در مورد پیشگیری از وقوع جرم، در ادوار گذشته سازوکاری ایجاد شده است؛ اما باید به صورت جدی دنبال شود تا آمار ورود پرونده‌ها کاهش یابد.
وی ادامه داد: کانون شکل گیری وقوع جرم با توجه به اطلس جغرافیایی جرم باید دنبال شود تا تولید جرم نداشته باشیم. بنابراین در این رابطه دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم باید فعال شود.
رئیسی با تاکید بر فعال شدن دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم برای دنبال کردن مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیِ پساکرونا گفت: اگر به این موضوع توجه نشود، تبدیل به آسیب اجتماعی و در نهایت جرم می‌شود. وی اظهارداشت: همه ابعاد پساکرونا باید به صورت پیشگیرانه مورد بحث قرار گیرد و برخورد با این قضیه نباید منفعلانه باشد.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه یکی از وظایف دستگاه قضا که در قانون اساسی به آن اشاره شده، کشف جرم است، تصریح کرد: این موضوع ایجاب می‌کند یک حرکت برتر و فعال در این رابطه صورت گیرد؛ به نحوی که دادستان‌ها نقش هدایتگری در رابطه با ضابطان داشته باشند و درگیر مسائل غیر مهم نشوند.
وی اضافه کرد: در این رابطه برخط کردن سامانه‌هایی که کشف جرم را تسهیل می‌کنند و راهنمایی و هدایت ضابطان باید به صورت محوری مورد توجه قرار گیرد.
رئیسی با تاکید بر موضوع رسیدگی‌های قضایی گفت: نهادهایی همچون شوراهای حل اختلاف، میانجیگری و داوری که در قانون تاسیس شده است، باید فعال شوند. این موضوع منجر به کاهش ورودی پرونده‌های می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: سامانه انتشار آرای قضایی به اتقان آرا و رسیدگی عادلانه کمک می‌کند و باید این سامانه فعال تر شود.
اصلاح مجرمان در دستور کار قرار گیرد
رئیس دستگاه قضا اظهارداشت: مسئله اصلاح مجرمان باید به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد. زندانیان بخشی از مجرمان هستند و اینکه این موضوع به صورت اداره کل در گوشه سازمان زندان‌ها باشد، کافی نیست.
وی ادامه داد: موضوع اصلاح مجرمان در قانون اساسی به عنوان یکی از وظایف قوه قضاییه آمده است؛ بنابراین باید سازوکارهایی در رابطه با اصلاح کسانی که مجرم هستند، ایجاد کنیم.
رئیسی خاطرنشان کرد: مسئله کاهش جرم و جنایت و برخورداری از جامعه سالم مبتنی بر این است که جرم و جنایت در جامعه در حداقل ممکن باشد؛ بنابراین اصلاح مجرمان نه فقط در گوشه‌ای در سازمان زندان‌ها بلکه این مسئله باید احیا شود و این در حالی است که آیین نامه و سازوکاری تاکنون برای آن نداشته‌ایم.
براساس این گزارش، در این نشست روسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌های استان‌های کرمان، آذربایجان شرقی، اصفهان، همدان، خراسان جنوبی، گیلان، اردبیل، خراسان رضوی، البرز، قم، فارس، کرمانشاه، خوزستان، خراسان شمالی، گلستان، مرکزی، لرستان، آذربایجان غربی، کهکیلویه و بویراحمد و سمنان به صورت ویدئو کنفرانس به ارائه گزارش عملکرد استانها و طرح مسائل مهم قضایی پرداختند.
کروناهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی باید درمان شود
رئیس قوه قضاییه در ادامه با بیان اینکه علاج کرونا نیازمند اقدامات بهداشتی و درمانی است، گفت: در مورد کسانی که مبتلا به کرونای اخلاقی و اجتماعی می‌شوند، باید کادر آشنا و متخصص، این افراد را درمان کنند.
وی ادامه داد: این کادر باید علت کرونا (علت جرم، علت فساد اقتصادی و رشوه) را بشناسد و درمان کند و بر دوره نقاهت نظارت داشته باشد. رئیسی گفت: کروناهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی باید درمان شود؛ چون ممکن است جامعه مبتلا به فساد و آلودگی شود؛ بنابراین دادستان‌ها، قضات و روسای دادگستری ها همواره باید این موضوع را رصد کنند تا جامعه مبتلا به اینگونه کرونا نشود.
وی افزود: اگر احکامی صادر و به هر دلیلی اجرا نشده، باید فهرست آن مشخص و اعلام شود تا علل آن مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس دستگاه قضا اضافه کرد: همچنین در مورد بازداشتی‌هایی که قرار بازداشت آن‌ها طولانی شده، باید بررسی و پیگیری لازم انجام شود همچنین غربالگری زندان نیز مورد توجه باشد.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به تکالیفی که در قوانین بر عهده دستگاه قضایی گذاشته شده است، گفت: در ماده 21 و 22 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و در برنامه ششم توسعه احکامی برای قوه قضاییه در نظر گرفته شده است که معاونت راهبردی قوه قضاییه این موضوع را دنبال کرده است؛ بنابراین باید با همه ظرفیت تلاش کنیم که این تکالیف و احکام اجرایی شود تا حجتی علیه ما نباشد مبنی بر اینکه قانون ما را موظف به امری کرده و انجام نداده‌ایم.