ماده دو قانون اساسی ایالات متحده تصریح می‌کند که هر تبعه آمریکا که حداقل ۳۵ سال سن و ۱۴ سال اقامت در ایالات متحده داشته باشد، می‌تواند داوطلب ریاست جمهوری این کشور شود.
معمولا این روند از طریق احزاب انجام می‌شود، هرچند افرادی هستند که به صورت مستقل هم وارد عمل می‌شوند اما شانسی برای پیروزی به دست نمی‌آورند.
برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ هم فرایند اولیه از ماه اوت ۲۰۱۸ شروع شد. یکی از افرادی که در فوریه سال ۲۰۱۹ یعنی ۶ ماه بعد، به طور رسمی اعلام کرد در رقابت‌های انتخاباتی حضور خواهد یافت، سناتور ایالت ورمونت بود که به سوسیال دموکرات هم شهرت داشت.
برنی سندرز در عین حال برای اینکه بتواند از حمایت حزب دموکرات بهره‌مند شود، اعلام کرد از قوانین این حزب تبعیت خواهد کرد و در صورتی که به پیروزی برسد، به آرمان‌های آنها وفادار خواهد بود.
با گذر زمان تعداد داوطلبان مطرح حزب دموکرات به ۲۸ نفر افزایش یافت اما در مناظرات ابتدایی، ۲۰ نفر اعلام آمادگی کردند و رفته رفته این تعداد با توجه به نظر سنجی‌ها و مشخص شدن میزان اقبال مردمی در تامین مخارج تبلیغاتی کاسته شد.
با کناره گیری چهره‌های مطرحی همچون الیزابت وارن، امی کلوباچر، پیت بوتیجیج و میلیاردرهایی همچون مایک بلومبرگ و تام استیر، رقبان اصلی درون حزب دموکرات به ۲ نفر یعنی جو بایدن معاون اول رئیس جمهوری سابق آمریکا و برنی سندرز سناتور ایالت ورمونت محدود شد.
شیوع ویروس جدید کرونا و لزوم تعطیل کردن تجمعات، باعث شد آخرین مناظره بایدن و سندرز بدون حضور تماشاگری برگزار شود.
شروع طوفانی سندرز
سندرز کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰خود را با استفاده از لیست ایمیلی بزرگ که در طول مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۶ ایجاد کرده بود، آغاز کرد و در عرض چند هفته، بیش از یک میلیون طرفدار را به استخدام کارزار خود درآورد.
او چهار سال پیش هم به رقابت ریاست جمهوری آمد اما نتوانست در نهایت از سد کنوانسیون ملی دموکرات‌ها بگذرد و عرصه را به هیلاری کلینتون باخت.
این سناتور آمریکا، طرفدار سیاست‌های سوسیال دمکرات و ترقی‌خواه است که به دلیل مخالفت با نابرابری اقتصادی و نئولیبرالیسم شناخته شده است. درمورد سیاست داخلی، سندرز از حقوق کارگری، مراقبت‌های بهداشتی، مرخصی والدین با پرداخت حقوق، آموزش عالی بدون شهریه آموزشی و یک توافقنامه جدیدی به نام توافق سبز برای ایجاد مشاغل با هدف تغییر شرایط آب و هوا پشتیبانی می‌کند.
این داوطلب ریاست جمهوری آمریکا در رابطه با سیاست خارجی، از کاهش هزینه‌های نظامی، دنبال کردن دیپلماسی بیشتر و همکاری‌های بین المللی حمایت می‌کند و بر حقوق کار و نگرانی‌های زیست محیطی هنگام مذاکره در مورد توافقنامه‌های تجارت بین‌المللی پشتیبانی دارد.
شعار اصلی انتخابات او در این دوره، «خدمات بهداشتی برای همه» بود که در تمام مناظرات بخش مهمی را به خود اختصاص می‌داد.
روند نزولی در انتخابات مقدماتی
با شروع انتخابات مقدماتی در سوم فوریه، سندرز که در بیشتر نظر سنجی‌ها رتبه دوم را به خود اختصاص داده بود، نتیجه را ناباورانه با درصد بسیار کمی در ایالت آیوا به پیت بوتیجیج واگذار کرد.
در یازدهم فوریه، این داوطلب سوسیال دموکرات که تئوری انقلاب را مطرح کرده بود، نمایندگان متعهد بیشتری را در ایالت نیوهمپشایر از آن خود کرد و بایدن رتبه پنجم شد.
سندرز انتخابات نوادا در ۲۲ فوریه را هم برد اما بایدن به رتبه دوم رسید. در ۲۹ فوریه شرایط در ایالت کارولینای جنوبی به گونه‌ای دیگر رقم خورد و جو بایدن معاون اول باراک اوباما با اختلاف قابل توجهی به پیروزی رسید.
این انتخابات، روند معکوسی برای سندرز شد. در انتخابات سه شنبه بزرگ سوم مارس، سندرز تنها در چهار ایالت از ۱۴ ایالت برنده شد و بایدن دلیگیت‌های ۱۰ ایالت دیگر را از آن خود کرد.
سندرز دومین سه شنبه بزرگ را با کسب پیروزی یک ایالت و واگذار کردن آن به بایدن در پنج ایالت دیگر، پشت سرگذاشت و انتخابات ۱۷ مارس را به طور کامل به بایدن باخت.
به این ترتیب، تعداد نمایندگان متعهد جو بایدن برای کنوانسیون ملی دموکرات‌ها به یکهزار و ۲۱۷ نفر رسید در حالی که تعداد دلیگیت‌های سندرز با اختلافی حدود ۳۰۰ نفری در عدد ۹۱۴ ایستاد.
انصراف از ادامه رقابت
شرایط، سندرز را واداشت که نسبت به فعالیت کارزار انتخاباتی خود ارزیابی مجددی داشته باشد اما گفت که صحنه را ترک نخواهد کرد تا اینکه در هشتم آوریل ۲۰۲۰ و در شرایطی که کووید-۱۹ همه فعالیت‌های انتخاباتی را تحت تاثیر قرار داده بود، سندرز اعلام کرد که از این کارزار کناره‌گیری می‌کند.
وی در نطق تلویزیونی خود گفت «من نتیجه گرفته‌ام که این رقابت نامزدی دموکراتیک موفقیت آمیز نخواهد بود. بنابراین کارزار انتخاباتی خود را تعلیق می‌کنم».
سندرز این حرف را به هوادارن خود زد و گفت ای کاش می‌توانست برای حامیان خود خبرهای بهتری فراهم آورد اما فکر می‌کند آنها خود، حقیقت را می‌دانند.
وی افزود «ما اکنون ۳۰۰ نماینده متعهد از جو بایدن معاون اول رئیس جمهوری سابق عقب هستیم و مسیر پیروزی تقریبا غیرممکن است».
سندرز در عین حال، بایدن را مرد بسیار شایسته نامید که با او کار می‌کند تا ایده‌های مترقی خود را به جلو حرکت دهد.
واکنش بایدن و حزب دموکرات به این انصراف
جو بایدن هم بیانیه‌ای صادر کرد و در آن ضمن تمجید از سندرز، به وی و هوادارانش وعده داد، برنامه‌ها و سیاست‌هایشان را در نظر خواهد گرفت، هرچند ممکن است در شکل اجرای آن تفاوت نظرهایی داشته باشد.
از سوی دیگر، اکنون تامین هزینه‌های انتخاباتی بایدن برای مقابله با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری مستقر اهمیت یافته است و کمیته ملی دموکرات‌ها قصد دارد با ستاد انتخاباتی بایدن گفت‌وگو کند تا چگونگی همکاری مشترک دو ارگان را برای کسب منابع مالی لازم از طریق کمیته جدید بررسی کنند.
دنیل وسل نماینده کمیته ملی دموکرات‌ها اظهار کرد ما با کارزار بایدن گفت‌وگوهایی خواهیم داشت و بهترین راه را برای قرار دادن نامزد انتخاباتی‌مان در بهترین وضعیت برای مبارزه با ترامپ برمی‌گزینیم.
از نظر حزب دموکرات، کناره‌گیری سندرز که این بار بدون تحمیل هزینه انجام شد، خوب است و می تواند یک رقابت برابر در مقابل ترامپ که او را «بی کفایت» می‌نامند، ایجاد کند.
سرمایه داران حامی دموکرات‌ها هم اعلام کرده‌اند برای جمع آوری کمک مالی در هفته‌های آینده به اهداکنندگان کمیته ملی دموکرات می‌پیوندند تا بتوانند بیشترین آرا را برای بایدن به دست آورند.
به نوشته یکی از رسانه‌های آمریکایی به نقل از یکی مدیران مالی بایدن گفت: "برنی آخرین مانع بود." "این یک امر بزرگ خواهد بود زیرا کمیته ملی دموکرات‌ها و سایر کمیته‌ها، منابع مالی خود را دارند.
کمپین بایدن که از انتخابات کارولینای جنوبی رو به رشد حرکت کرد، توانست در ماه گذشته بالغ بر ۳۰ میلیون دلار جمع آوری کند، هرچند که ترامپ و کمیته ملی جمهوریخواه بیش از ۶۰۰ میلیون دلار از ژانویه سال ۲۰۱۹ تا کنون منبع مالی کسب کرده‌اند.
خروج سندرز از رقابت، کار را برای کمیته ملی دموکرات‌ها آسان کرد چرا که آنها مجبور نیستند به شکل منصفانه‌ای هزینه‌ها را بین ۲ داوطلب تقسیم کنند آن هم در شرایطی که از ۱۱۵ میلیون دلاری که جمع‌آوری کرده است تنها ۱۴ میلیون دلار در اختیار دارد.
بایدن ، سندرز و ترامپ برای تبلیغات انتخاباتی خود در شرایط بحرانی کرونا، به فضای مجازی روی آوردند و این امر باعث شد تا محدودیت‌های اجتماعات بزرگ و ایجاد شور انتخاباتی، تهییج هواداران به درستی انجام نشود اما بررسی هزینه این داوطلبان در صفحه فیس بوک در فاصله زمانی ۲۹ مارس تا چهارم آوریل هم خود نشان دهنده آن است که سندرز چندان امیدی به ادامه رقابت‌ها نداشته است.
در این فاصله زمانی، جو بایدن مبلغ ۸۴۵ هزار و ۸۳۴ دلار، دونالد ترامپ مبلغ ۵۳۴ هزار و ۶۸۴ دلار برای تبلیغات در فیس بوک هزینه کرده‌اند اما برنی سندرز هیچ هزینه‌ای نداشته است.
حضور کاغذی سندرز/فشار برای آینده
اگرچه سندرز به طور رسمی از ادامه رقابت انتخاباتی فاصله گرفت اما در نطق تلویزیونی خود تاکید کرد هواداران وی می‌توانند همچنان در رقابت‌های مقدماتی انتخابات، نام او را به صندوق‌های رای بیندازند.
سناتور الیزابت وارن که پیشتر از رقابت دموکرات‌ها فاصله گرفت و حاضر نشد اعلام کند این انصراف به نفع کدام یک از داوطلبان بوده است، روز چهارشنبه خطاب به سندرز گفت: از جنگیدن خستگی ناپذیرت برای خانواده‌های کارگران آمریکایی در طول کارزار انتخاباتی تشکر می‌کنم. جنگیدن تو برای ایده‌های مترقی، گفت‌وگو را به حرکت در آورد و برای داوطلبان و فعالان، مسیری را ترسیم کرد که دوره کشور و حزب ما را تغییر خواهد داد.
وی هم تاکید کرد: مبارزه امروز پایان نمی‌یابد. ما همکاری را در سنا ادامه می‌دهیم تا بهترین تماس را برای پاسخگو یی به مردم حفظ کنیم.
این دو اظهار نظر مهم، نشان می‌دهد سندرز با یک برنامه ریزی بسیار دقیق اعلام انصراف کرده است:
نخست سعی کرده است، وحدت دموکرات‌ها را در شرایطی که کشور با بحران کرونا روبرو است و به طور عادی نمی‌توان در برابر ترامپ به رقابت پرداخت، حفظ کند.
دوم آنکه طرفداران خود را همچنان به پای صندوق‌های رای بیاورد. طرفدارانی که بیشتر آنها را نسل جوان و زیر ۴۵ سال تشکیل می‌دهد که در صورت قهر آنان از صندوق رای، شکست ترامپ قطعا ناممکن می‌شود.
و سوم ایجاد فشاری بر سیستم قدیمی و سنتی دموکرات‌ها برای پذیرش برنامه‌ها و تغییر رویکردهای آتی در ریاست جمهوری احتمالی بایدن.
نزدیک به ۷۰ درصد رای دهندگان دموکرات زیر ۴۵ سال به برنی سندرز رای داده‌اند و آینده حزب دموکرات را از آن خود می دانند. آنها اکنون این سوال را از قدیمی‌های این حزب دارند که چگونه می خواهند به آینده پل بزنند اگر نسل جوان را در نظر نگیرند.
به هر صورت، برای بسیاری از آمریکایی‌های جوان و مترقی، برنی سندرز بهترین راه حل برای بدترین بیماری در حال ویران کردن کشور بود که از آن به «سندرم دیوانگی ترامپ» یاد می‌شود.
«اتحاد برای اقدام جوانان»، «دموکرات‌های عادل»، «حرکت برای صندوق اقدام زندگی ما»، «آمریکای نسل بعدی»، «فعالیت دانشجویی»، «جنبش طلوع آفتاب» و «اتحاد اعمال رویایی ما»، در نامه‌ای خواستار اتحاد حزب دموکرات برای برگزیدن نامزدی مترقی‌خواه شدند که اکنون از رقابت‌ها مفقود شده است.
در این نامه افزوده شده است: پیام‌های انحصاری ضد ترامپ برای پیروزی هر نامزدی کافی نخواهد بود. ما نیاز داریم تا شما ایده‌های جسورانه‌ای را که باعث پیشرفت نسل ما شود و ما را به روند سیاسی امیدوار سازد، وارد رقابت کنید.
این اظهارات و تصمیم سندرز برای حضور کاغذی در صندوق‌های رای، کار را برای بایدن و البته حزب دموکرات سخت‌تر می‌کند که نباید تنها رئیس جمهوری ۴۸ درصد باشد. او باید نشان دهد که فعالیت انتخاباتی او، ریاست جمهوری برای اکثریت و اتحاد است.
هواداران سندرز، به صرف وحدت هم اکتفا نمی‌کنند و معتقدند باید این وحدت برای هدفی مبتنی بر مجموعه‌ای از ارزش‌های مشترک به منظور بازسازی آمریکا باشد.
نگرانی از ناتوانی بایدن در برابر ترامپ
اما دموکرات‌ها وهواداران آنها نگرانی بزرگ و اصلی دیگری هم دارند که آن مقابله با ترامپ است. ترامپی که نشان داد در مناظره‌ها و رفتارهای عوامگرایانه مهارت زیادی دارد و می‌تواند از کهولت سن، اتهام فساد مالی و بعضا اخلاقی بایدن و ناتوانی معاون اول ترامپ در پاسخگویی به حملات تند استفاده کند.
از این رو، در برخی رسانه‌ها و محافل سیاسی دموکرات بحث عبور از بایدن هم مطرح است و در این مسیر، نام «اندرو کومو» فرماندار ایالت نیویورک که اکنون بزرگترین چالش را برای مهار کووید-۱۹ پیش رو دارد و می‌تواند در برابر ترامپ با استحکام بیشتری سخن بگوید، شنیده می‌شود.
با این وجود باید منتظر ماند تا قطعات دیگر این پازل انتخاباتی، عیان شود.