حدود ۵۰ روز از اعلام نخستین مورد مثبت کرونا ویروس در ایران میگذرد به طوری که شیوع این ویروس جدید تقریباً تمامی استانهای کشور را در برگرفت. درست در همان روزهایی که مسئولان دست اندرکار در وزارت بهداشت و سایر بخشها جلسات و نشستهای متعددی را برای چاره اندیشی مقابله با این ویروس تشکیل میدادند، رفته رفته پای ستادهای مردمی در استانهای مختلف برای کمک به مسئولان نیز به این مقوله باز شد و در این عرصه پیشتاز شدند.
بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی موضوع شیوع ویروس کرونا را از زوایای مختلفی مورد ارزیابی قرارداده اند.
رسانههای اصلاح طلب
روزنامه ایران: ویروس کرونا همچنان قربانی می گیرد اما تلخی این واقعیت زمانی بیشتر می شود که می بینیم خانواده های جانباختگان ناشی از این داغ و مصیبت، به خاطر شیوع بیماری کرونا نمی توانند برای عزیزانشان سوگواری کنند؛ آنها بدون برگزاری هر گونه مراسم ترحیم و عزاداری با بغض هایی فروخورده عزیزانشان را به خاک می سپارند.
روزنامه ایران در گزارشی آورده است: آغوشی برای گریستن نیست، کلمات تسلی به گفت و گوهایی کوتاه پشت تلفن و در فضای مجازی خلاصه شده و اشک ها و حرف های ناتمام بر رنج این خانوادهها افزوده است. خانوادههای مصیبت دیده از کرونا در تنهایی و مظلومیت از رنجی می گذرند که آن را مرهمی نیست. سوگواری به سبک قرنطینه و تنهایی بر دل بازمانده ها سایه افکنده است. آنها نگران هستند. نگران از اینکه نکند کسی بخاطر ملاقات شان به ویروس کرونا مبتلا شود، کرونا بین خانوادههای داغدیده فاصله انداخته است آنقدر که مظلومانه و غریبانه عزیزشان را کفن می کنند و بدون هیچ بوسه و آغوشی از قربانیان خداحافظی می کنند. اما باید این روزها از جانفشانی های کادر درمانی کشورهم گفت. آخرین آمارهای وزارت بهداشت نشان می دهد که از ابتدای شیوع کرونا در ایران تا هفته اول فرودین ماه، ۴۳ نفر از کادر درمانی در راه مقابله با ویروس کرونا جانشان را از دست داده اند. پزشکان و پرستارانی که از آنها به عنوان رزمندگان خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا و شهدای خدمت یاد می شود خیلی از آنها به دلیل شرایط شغلی شان از نزدیک خطر رویارویی با ویروس کرونا را به جان خریده اند و البته شماری هم در این راه شهید شده اند.
کرونا، دستگاه قضا و حقوق شهروندی، عنوان یادداشتی در روزنامه آفتاب یزد است در گزیده ای از آن می خوانیم: ایام تلخ شیوع بیماری کرونا در بهترین برهههای زمانی ایرانیان در سال، به سختی سپری شد و رو به روزهای پایانی آورد. اما آنچه در این ایام کمتر مورد توجه قرار گرفت اقدامی جهادی و بی سابقه در بدنه عظیم نظام قضایی کشور مبنی بر اعطای مرخصی به حدود یکصد هزارنفر از زندانیان بود که از چند منظر نیازمند تذکر و تحلیل است: ۱- در موقعیت های سخت، مردم و شهروندان نیازمند داشتن آرامش روانی و احساس در کنار هم بودن هستند. دوری یکصدهزار نفر از خانه های خود به واسطه جرایمی که در گذشته مرتکب شده یا حقوقی که بر گردن ایشان وجود دارد، این حس را برای جمعیت حداقل چهار یا پنج برابری خانواده های ایشان تا حدود زیادی تحت شعاع قرار می داد که مستمر نگران وضعیت سلامتی عضو دور از خانواده خود بودند. ۲- در موقعیت شیوع بیماری مطابق اعلام ستاد مقابله با کرونا، مکان های عمومی بیش از هرجا در معرض خطر و آسیب جدی قرار داشته و سوء مدیریت یا کوچکترین اشتباه در خصوص آنها می تواند آثار جبران ناپذیری بر جای گذارد. به همین دلیل علی رغم مشکلات فراوان آتی، وزارتین آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری کلیه دانشگاه ها را در این ایام تعطیل کرده و کلیه مراسم ها و اماکن عمومی نیز حتیالامکان تعطیل شدند.
پرستو فخاریان، در روزنامه اعتماد با درج یادداشتی نوشت: ترس از ورشکستگی، جامعه بینالمللی گردشگری را دربرگرفته است. در ایران وضع حتی بدتر هم ارزیابی میشود. کرونا زمانی بر سر ایران آوار شد که یکی از اصلیترین فصول اوج سفرهای داخلی تلقی میشود؛ نوروز. اما ممنوعیت سفر و فعالیت کسب و کارهای صنعت سفر باعث شد تقریبا تمام بخشهای گردشگری ایران خود را برای بدترین اتفاقات آماده کنند؛ باتلاقی که هرروز بیشتر در آن فرو میروند و معلوم نیست سرانجام آیا دستی برای نجات آنها از راه میرسد یا خیر. حالا کم کم آمار و ارقام زیان صنعت گردشگری ایران هم که ناشی از مهمان ناخوانده این روزهاست، رسانهای میشود. هتل داران گفتهاند تنها در دو ماه اسفند و فروردین متحمل ضرری حدودا ۳ هزار میلیارد تومانی شدهاند. مجموع خسارتهای ۳هزار و ۵۰۰ دفتر خدمات مسافرتی هوایی و گردشگری که فعال یا نیمهفعال هستند نیز در این دو ماه حدود یک هزار میلیارد تومان اعلام شده؛ رقمی که گفته میشود قطعی است و فقط یک گمانهزنی ساده نیست. با این همه، دیگر بخشها هنوز میزان خسارت خود را رسما عنوان نکردهاند.
روزنامه شهروند در گزارشی آورده است: در شرایطی که گفته میشود نمونهگیری اصلی و اختصاصی کووید ١٩ تنها در بیمارستانها انجام میشود، حالا خبرها حکایت از انجام تستهای خانگی کرونا و بررسی آن در آزمایشگاههای خصوصی دارد. انتشار یک ویدیو از انجام تست خصوصی برای شرکتکنندگان در یک میهمانی بر این موضوع صحه گذاشته است. در این ویدیو برگزارکنندگان یک میهمانی در ایران میگویند یک نفر از تمام افرادی که قرار بود در میهمانی شرکت کنند، آزمایش گرفته و مدعی شده که دستگاهش آلمانی و مطمئن است و میهمانی پس از منفیشدن تست برپا شده است. به گفته برگزارکنندگان این میهمانی برای هر تست از آنها ٨٥٠هزار تومان پول گرفته شده است. از آن طرف هم آزمایشگیرنده در همین ویدیو میگوید که جواب آزمایش یک روز طول میکشد و در روز ٥ تا ١٠ مورد را به صورت خصوصی در خانهها انجام میدهد.
حسین مدرس خیابانی قائممقام وزیر صمت در گفت وگو با خبرگزاری ایسنا می گوید: همانگونه که در اطلاعیه شماره چهار کمیته اطلاعرسانی ستاد ملی مقابله با کرونا آمده است، اصناف در صورت تمایل میتوانند با ثبتنام و اخذ تعهد نسبت به اجرای دستورالعمل بهداشتی مقابله با کرونا در طرح فاصلهگذاری هوشمند شروع به کار کنند. آغاز به کار مشاغل «غیر پرخطر» مشروط به اخذ تعهد برای اجرای دستورالعملهای بهداشتی از تاریخ ۲۳ فرودین در استانهای کشور و از ۳۰ فروردین در تهران است. برای شروع فعالیت مشاغل کمخطر در طرح فاصلهگذاری هوشمند، کلیه واحدهای صنفی از صبح جمعه (۲۲ فروردین) میتوانند در سامانه salamat.gov.ir به منظور دریافت دستورالعمل سلامت محیط کار، شاغلان، مشتریان و تأیید تعهدنامه بصورت الکترونیکی برای التزام به رعایت دستورالعملهای بهداشتی مقابله با کرونا ثبتنام کنند. اصناف پس از تأیید تعهدنامه التزام به رعایت دستورالعمل بهداشتی مقابله با کرونا بصورت الکترونیکی و اخذ کد بهداشتی از طریق سامانه salamat.gov.ir و نصب آن در واحد صنفی خود، میتوانند فعالیت خود را آغاز کنند.
غلامرضا کاتب نماینده مردم گرمسار در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، درباره اینکه پس از اینکه موج بیماری کرونا از کشور خارج شد و به اصطلاح دوران پساکرونا آغاز شد چه اقداماتی باید صورت گیرد تا ضررهای اقتصادی و اجتماعی که این بیماری رسانده جبران شود، گفت: در دوران پسا کرونا باید به یک عزم ملی درون کشور شکل برای رفع آنچه که اتفاق افتاد، برسیم. دولت هم باید به کارگاههای تولیدی به هر شکلی که ممکن است کمک کند تا بتوانیم چرخه تولید را مجدداً راهاندازی کنیم. fاید بتوانیم بخشهای مختلفی که تعطیل شدهاند را دوباره راه بیندازیم، تا به فعالیتهای خودشان ادامه دهند. شیوع کرونا در کشور عملاً سرمایهگذاری را تعطیل کرده و مشارکت در تولید کاهش پیدا کرده است. اگر بتوانیم در دوران پساکرونا ظرفیتهای واحدهای تولیدیمان را افزایش دهیم و واحدهای نیمه تمام را به سرعت تکمیل کنیم نه تنها میتوانیم ضررهایی که ایجاد شده را جبران کنیم بلکه ظرفیتهای جدیدی را هم به وجود خواهیم آورد. با مشارکت بخش خصوصی و سرمایهگذاری مخصوصاً در بخش فناوریهای نوین میتوانیم در دوران پساکرونا اتفاقات خوبی رقم بزنیم. در حال حاضر سهم محصولات پیشرفته و فناوریهای نوین در کشور باید ۲۵ درصد باشد اما ۰.۹ درصد است که در دوران پساکرونا میتوانیم محصولات فناوری پیشرفته را در چرخه تولید قرار دهیم.
عبدالرضا فرجیراد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک در گفت وگو با فرارو می گوید: کرونا تا حدودی سیاستها گذشته را به وضع جدیدی در میآورد، ما هیچ وقت تصور نمیکردیم که ارتش یک کشور وارد یک کشور اروپایی دیگر شود و یا مثلا کوبا به عنوان یک کشور کوچک در کارائیب سمبل کمک به کشورهای اروپایی شود، یا چین هزاران ونتیلاتور (دستگاه تنفس مصنوعی) به آمریکا بفرستد. اینها موارد جدیدی است و علی رغم برخی مسائل سیاسی نوعی همبستگی در جهان را نشان میدهد. از طرف دیگر برخی پیمانهای بین المللی با شیوع بیماری کرونا تضعیف شدهاند. مانند سازمانها و همگراییهای منطقهای مثلا در ایتالیا و اسپانیا انتقادات زیادی علیه اتحادیه اروپا شده است و حتی پرچم این اتحادیه را هم آتش زدهاند. این مسئله ناشی از عصبانیت مردم این کشورها از کمکهای اندک اتحادیه اروپا به این مناطق بحرانزده از کروناست. اما همین مناطق از رویکرد روسیه و کمکهای این کشور رضایت زیادی داشتند. این موارد میتواند در آینده تغییرات ایجاد نماید، اگر کرونا به اتمام برسد ممکن است خیلی از کشورهای اروپایی در ادامه تحریم اروپایی روسیه، با اتحادیه اروپا همراهی نکنند. از طرف دیگر این کشورها بعد از کرونا نیازمند روابط اقتصادی با روسیه خواهند بود؛ لذا بعد از کرونا اروپا اولین جایی است که به لحاظ سیاسی دچار تغییرات مهمی خواهد شد. حتی در بریتانیا هم که نزدیکترین متحد ایالات متحده است تغییراتی در سیاست خارجی ایجاد خواهد شد.
رسانه های اصولگرا
روزنامه جوان: «ملت ایران در آزمون کرونا خوش درخشیدند» این جمله مقام معظم رهبری درباره نحوه مواجهه مردم ایران یا به عبارت دیگر فرهنگ ایرانی- اسلامی با اپیدمی یک بیماری تفاوت و تقابل این فرهنگ را با فرهنگ غربی به خوبی به نمایش میگذارد.
روزنامه جوان در گزارشی آورده است: روزهای نخست بروز این بیماری کشور ما هم آمادگی لازم را برای مقابله با آن نداشت، به خصوص اینکه ما علاوه بر چالشهای معمول در شرایط بروز یک اپیدمی اینچنینی که کشورهای ثروتمند و پیشرفته دنیا را هم با خود درگیر کرده است با تحریمهای گسترده غرب و امریکا علیه کشورمان هم روبهرو هستیم؛ تحریمهایی که حتی شامل دارو و تجهیزات پزشکی هم میشود و بنا بر همین تحریمها ما نمیتوانیم بسیاری از داروها و اقلام پزشکی را از دیگر کشورها خریداری و به کشور وارد کنیم، اما از همان روزهای نخست گروههای جهادی مردمی از یک سو و شرکتهای دانشبنیان و در کنار آنها نیروهای مسلح دست به کار شدند و همه ظرفیتهای خود را به کار گرفتند. حالا بنا به تأکید مهدی یوسفی رئیس هیئت امنای صرفهجویی ارزی ۸۵درصد از تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای مقابله با کرونا در داخل کشور تولید میشود و در این زمینه نیازی به واردات نداریم. بسیجیان، طلاب و نیروهای جهادی هم نیاز کشور به ماسک و گان و کالاهایی از این قبیل را برطرف کردهاند و حتی با تمام خطرات و احتمال انتقال بیماری نگذاشتهاند متوفیان کرونایی بدون غسل و کفن دفن شوند و به عنوان غسال داوطلب در آرامستانها هم حضور یافتهاند.
روزنامه خراسان در گزارشی آورده است: ویروس کرونا مطمئنا ترسناک است و کاری کرده که سبک زندگی مردم جهان تغییر کند و روزهای زیادی را در خانه قرنطینه شوند تا از گزند این ویروس در امان بمانند. اما مقالات و پژوهش ها این احتمال را قوت می بخشند که این ویروس به سادگی ما را ترک نمی کند و تا پیدا شدن دارو واکسن در میان ما خواهد بود. در این میان چندین راه برای کنار آمدن با این گودزیلای کوچک هم ارائه شده که می توان به قرنطینه سفت و سخت و تداوم خانه نشینی اشاره کرد که بسیاری از کارشناسان این راه را برای غلبه بر کرونا درست نمی دانند چون از یک سو باعث رکود اقتصاد می شود و از سوی دیگر بیشتر خانواده ها هزینه لازم برای زندگی بدون کار در مدت طولانی را ندارند. از طرف دیگر حضور در جامعه و شروع کسب و کار می تواند سلامت مردم را با خطر همراه کند. در این میان راه سومی هم مطرح شده که در حال بررسی بوده و کشور ما نیز در حال پیگیری و تحقیق درباره آن است. در این روش کارشناسان معتقدند که می توان از آنتی بادی تشکیل شده در بدن بیماران بهبود یافته به دیگر بیماران برای بهبودی کمک کرد وبه طور مشخص آلمانی ها معتقدند که می توان ارتشی از بیماران بهبود یافته که روز به روز هم به تعداد آن ها افزوده می شود، برای جنگ با کرونا و فعالیت های اقتصادی تشکیل داد. در همین زمینه رئیس جمهور در جلسه چهارشنبه هیئت دولت از تولید کیت هایی که در زمان کوتاهی نشان می دهد آیا فرد ویروس کرونا گرفته و پشت سرگذاشته یا نه، توسط معاونت علم و فناوری خبر داد.
به گزارش خبرگزاری مهر، آرش محبوبی عضو هیات مدیره انجمن داروسازان تهران، گفت: هیچ داروی پیشگیری از کرونا به صورت محلول جوشانده و فرآورده طبیعی و شیمیایی وجود ندارد و مردم گول تبلیغات اینترنتی را نخورند. اگر محلول سفید کننده به نسبت یک به پنج رقیق شود میتواند ضد عفونی بسیار خوبی باشد، البته مردم توجه کنند که نباید از این محلول برای سطوح زنده مانند پوست و دست استفاده کنند اما برای لوازم و اشیا و سطوح مختلف میتوانند با اطمینان این محلول را مورد استفاده قرار دهند. هیچ داروی پیشگیری از کرونا به صورت محلول جوشانده و فرآورده طبیعی و شیمیایی وجود ندارد و مردم گول تبلیغات اینترنتی را نخورند. ما اگر ماسک تقلبی را از یک دستفروش یا مکان فاقد مجوز تهیه کنیم، نه تنها از انتقال بیماری پیشگیری نمیکند بلکه ممکن است مردم را گرفتار کند.
خبرگزاری فارس در گزارشی آورده است: ساختارهای سیاسی که بر محور آزادی انسان سامان میگیرند، عملا به حاکمیت سرمایهداران منجر میشوند. در این ساختارها همه چیز در دستان بخش خصوصی است و دولت کوچک میشود و خودش در واقع ابزار دست سرمایهداران خواهد بود. فشار حاکم بر مردم فقیر نیز با ابزارهای غفلت و سرگرمی و همین طور سبک زندگی از پیش طراحی شده آنها به غفلت کشیده میشود. اما وقتی کرونا میآید این مرگ است که پیش چشم همه مردم است و قابل تغافل و پنهانکاری نیست. سرمایهدار چرا باید پولش را خرج مردم کند؟ دولت میماند و مردم؛ دولتی ضعیف و ابزار دست سرمایهدار. این وضع نباید طولانی شود که ناکارآمدی دولت روشن شود. حاکمان باید کاری کنند در کوتاهترین زمان، بیماری فراگیر شود. ایرادی ندارد که مردم بمیرند؛ ولی زودتر از این مرحله عبور میکنند. مهار بیماری خرج دارد و قدرت مدیریت دولتی قویتری لازم دارد. لیبرالیسم در مقابل مشکلی عمومی که قابل چشمپوشی نیست و هزینه بدون عایدی لازم دارد، خوی وحشیگری خود را نشان میدهد. خوی وحشیگری مردم نتیجه کرونا ضرب در حاکمیت لیبرال است. مدیریتهای مقتدرتر که منابع اقتصادی بیشتری دارند، یعنی سبک نزدیکتر به رویکرد چپ و سوسیالیستی با اجبار، مردم را در خانه قرنطینه و حبس میکند و با فشار عمومی، بیماری را کنترل میکند، اما فشار روحی و روانی ناشی از بیماری از یک سوی و اجبار از سوی دیگر در این جوامع بیشتر میشود. وضعیت شکننده این سبک حکومت، شکنندهتر میشود. طلاق و جرم و افسردگی و ناامیدی تشدید میشود و این، خروجی کرونا ضرب در حاکمیت چپ است.
به گزارش پایگاه خبری تابناک، دوران سخت کرونایی به هر صورت خواهد گذشت، اما اتمام این دوران به معنای اتمام مشکلات ناشی از آن نخواهد بود. بدیهی است چنین بحرانهایی با این حجم از آثار مخرب، مسائل و مشکلات بسیاری را نیز برای دوران بعد از خود به ودیعه؟ خواهند گذاشت. بخشی از این بحرانها ناشی از فشارهای روانی و عاطفی ناظر به مشکلات این دوران است که تأثیرات مخربی را نسبت به شهروندان به ویژه خانواده های قربانیان این ویروس خواهد داشت. اما شاید همه گیرترین معضلات آتی ناظر به مشکلات حقوقی ناشی از عدم امکان ایفای تعهدات قراردادی اعم از مالی و غیر مالی و احتمالا برخی دعاوی خانوادگی ناشی از فشار روانی حاکم بر خانوادهها در این شرایط سخت خواهد بود. بدیهی است مدیریت این مشکلات که با حجم کارهای روی زمین مانده قبلی ناشی از توقف یا کاهش فعالیتهای چندماهه جمع خواهد شد کار ساده ای نبوده و مستلزم برنامه ریزی و تدبیر پیشینی است؛ لذا در این راستا ضروری است از امروز تدبیر روشنی برای نحوه ساماندهی مشکلات و تبعات پساکرونایی بود. در این راستا هرچند اولین تکلیف متوجه دولت و نهادهای اجرایی است و دولت مکلف است ضمن برنامه ریزی مناسب جهت اقدامات فوری در چارچوب اختیارات قانونی، لوایح پیشنهادی خود را جهت اخذ مجوزهای قانونی مورد نیاز برای مدیریت این مشکلات تقدیم مجلس نماید، اما با توجه به کثرت مشغله دولت در این ایام ضروری است مجلس نیز با تشکیل کارگروه ویژه ای خود به طراحی نقشه راه مناسب اقدام کرده و قواعد خاصی را نیز متناسب با شرایط خاص بحران و آثار آتی آن برای حل و فصل این مشکلات طراحی و مجوزهای لازم یا اعطای حمایتها یا امتیازهای ضروری را نیز در قالب قانون تصویب نماید.