افزون بر یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در بیش از ۲۰۰ کشور جهان به ویروس کرونا مبتلا شده و بیش از ۱۰۵ هزار نفر نیز در اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ جان باخته اند و در شرایطی که نحوه مدیریت بحران بیماری حتی در صحنه های سیاست و انتخابات کشوری مثل آمریکا تاثیرگذار است و ساختارهای سیاسی و فرهنگی بسیاری از کشورهای مدعی ترقی را متزلزل کرده و به رفتارهای مغایر با ادعاهایشان واداشته است، ملت بزرگ ایران با اعتماد به مواضع و عملکرد مسئولان و خدمتگزاران خود کشور را به میدانی فراخ برای کارزار عمومی علیه کرونا تبدیل کرده اند.
اینک طبقات و اقشار مختلف مردم، گویی در یک منطقه عملیاتی بزرگی علیه دشمن مشترک بسیج شده اند و هر یک به نوعی در این راه همراهی می کند.
مسئولیت پذیری در ایران، توسل به زور در غرب
بنا بر اذعان مسئولان ستاد ملی مدیریت بحران کرونا بخش اعظم توفیقات دولت و ستاد، ماحصل توجه و همکاری مردم است؛ در حالی که در برخی کشورها برای اقناع عمومی به ماندن در خانه یا رعایت توصیه های بهداشتی، به زور و قوه قهریه متوسل می شوند، در میهن ما به علت درک متقابل مردم و مسئولان از مشکل پیش آمده، موجی از همراهی و همیاری شکل گرفته و در برابر هجوم ویروس به سدی مقاوم تبدیل شده است.
سخت گیری ها و جریمه های پلیس بر رانندگان قانون گریز و دستگاه های ناظر بر تعطیلی اصناف جزو برخوردهای مرسوم و معمول محسوب می شود و قبل از ماجرای کرونا نیز سابقه تعزیر و پلمب متخلفان اقتصادی وجود داشته است، اما تمکین عمومی به ویژه بخش های خصوصی و کسبه و بازاریان به تصمیمات مدیران در مسیر حفظ سلامت جامعه با همه اثرات نامطلوب این امر بر زندگی، معیشت و اقتصادشان جایی برای اجبار نگذاشته است.
احساس مسئولیت مردم، موهبتی بسیار ارزشمند است و تعطیلی های خودجوش یا با برنامه کسبه و صنوف، تحمل مشقت ها و ضرر و زیان اقتصادی، جز برای تضمین صحت و ثبات عافیت عمومی توجیه دیگری ندارد و همگان برای ادای سهم و اثرگذاری موثر در این مقابله پا به میدان گذاشته اند.
تماشای راهزنی مدرن برخی دولت ها برای تصاحب محموله ماسک و اقلام بهداشتی کشوری دیگر و هجوم مردم به فروشگاه ها و خالی بودن قفسه های کالاها در غرب و آمریکا قابل مقایسه با آرامش بازار و تامین کالاهای اساسی و رونق فروشگاه های زنجیره ای در ایران نیست و با وجود فشار مضاعف تحریم ها، مردم به مصاحبه ها و سخنان مسئولان همچنان اعتماد دارند و با اعتماد به درایت و فراست مدیران در تامین مایحتاج در این مدت هیچ صفی در مقابل فروشگاه و محل های عرصه کالاهای اساسی وجود نداشته و نخواهد داشت.
البته هیچ جامعه ای عاری از افراد فرصت طلب نیست و ما نیز در ابتدای هجوم ویروس کرونا مواردی از احتکار اقلام بهداشتی را در کشور شاهد بودیم، اما همین رفتار مغایر با نوع دوستی و مهر ایرانیان، باعث انگیزش گروه های جهادی و ورود افراد و گروه های مختلف برای تولید ماسک، دستکش و محلول های ضدعفونی و ... شد و برخلاف شرایط شکننده اجتماعی در برخی کشورهای اروپایی، دولت و ملت برای بی نیازی به اقلام بهداشتی و مقابله با محتکران، در کنار هم قرار گرفته و همدلانه کار را پیش بردند.
نقش فرهنگ در اعتماد مردم و ضرورت اغتنام این سرمایه اجتماعی
بی گمان تقید به دین اسلام، فرهنگ و ادب ایرانی نقش بسیار مهمی در این همدلی مردم و مسئولان دارد و ریشه های این اعتماد، تعامل و همراهی ها را باید در فرهنگ، دین و باورهای اخلاقی هم میهنان جستجو کرد.
وقتی نخست وزیر اسپانیا با شرح و بیان شعر سعدی بزرگ، مردم خود را به همدلی برای مقابله با بیماری کرونا فرا می خواند، پس باید قبول کنیم که ادبیات فاخر و انگیزه بخش ایران زمین در روح و جان هم میهنان رسوخ کرده و به عنوان سنگ بنای اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی نه تنها در جامعه ما که در عرصه جهانی جای گرفته است.
عشق به اولیای الهی، تعلق خاطر به عاشورائیان و دلدادگی به صحنه های ایثار آنها، هشت سال تمرین ایستادگی در جنگ تحمیلی و استقبال و هدایت هزاران زائر خارجی و داخلی اربعین حسینی دل های مردم را نسبت به همدیگر رئوف و مهربان تر کرده است و اگر چه گاه این مهر و مهربانی ها در گیرو دار برخی مسائل حاشیه ای کمتر نمود دارد اما این ادب، مهر، فرهنگ و روحیه که در آینه هنرهای مختلف نیز تجلی می یابد، در ذات این مردمان است و ایرانیان را از ملت های دیگر متمایز کرده است.
مردم سربلند در آزمون های سیل و زلزله اکنون در میدانی به بزرگی کشور علیه کرونا بسیج شده اند و محور این حرکت ملی، دلبستگی به نظام و کشور است و اگر غیر این بود، هرگز این همت و همیت در این گستره وسیع شکل نمی گرفت آنچنانکه برخلاف تصور دشمنان نه تنها کرونا سبب آسیب به پایه های اعتقادی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی ما نشد، بلکه پیوند مردم و مسئولان را محکم تر و فاصله آنها را کمتر کرد و از نظر فرهنگی نیز سبب تقویت همبستگی در روزهای سخت شد.
بی شک همنوایی و هم داستانی مردم در نبرد علیه کرونا از نظر سیاسی نیز به لحاظ تحکیم وحدت در کشور دستاوردی با ارزش است و این امتحان و بلای بزرگ برخلاف بسیاری از کشورها که به علت بی تدبیری ها سبب یاس و بدبینی به حاکمیت ها شده، در ایران بر باورپذیری مردم نسبت برنامه مدیران بیشتر کرده و در بخش اقتصادی هم با وجود تنگناهای دولت در شرایط تشدید تحریم ها، تحریک غیرت ملی برای پای کار آمدن صنعتگران و کارآفرینان و گردش چرخ های اقتصاد را در پی داشته است تا بار دیگر در عزمی عمومی از این میدان هم پیروز بیرون بیایند.