ابتلا بیش از یک میلیون نفر و مرگ بیش ازیکصد هزار نفر از تبعات ناخوشایند اپیدمی این بیماری در جهان است که برای قطع زنجیره بیماری و مقابله با آن طرح هایی توصیه شد از ممنوعیت تردد و یا پرهیز از حضور در فروشگاهها و ترویج عرضه و فروش اینترنتی تا انجام امور اداری از طریق تلفن یا اموزش از فضای مجازی است تا بدین طریق از قدرت و سرعت انتشار ویروس جلوگیری شود .
این بیماری مشخص کرد که می توان بخشی از نیازهای حقوقی مردم بدون حضور در اداره انجام شود و به تبع ان نیروی کار کمتری در ادارات حضور یایند. کاستن از حجم حمل و نقل شهری، کاهش هزینه های اداری ، بهبود محیط زیست با کاهش مصرف سوخت تا انجام بخشی از اموزش دانش اموزان از طریق فضای مجازی و به تبع استفاده کمتر از مدرسه است.
ماهها و شاید گزافه نباشد که سالها مسولان جلسه و نشست گذاشتند تا بخشی از کارها بر بستر اینترنت یا تلفن انجام شود اما با توجه به اینکه جامعه پذیرا نبوده این برنامه ها و طرح ها هربار به بن بست عدم توجه و یا عدم‌خواست جامعه بر می خورد. خریدهای تلفنی مشتریان از آن دست برنامه هایی بود که بنا به گفته معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران تا قبل از موضوع کرونا این طرح کلا به بن بست خورده بود.
ابراهیم یعقوبی گفت: در سالهای اخیر با رونق فعالیت فروشگاههای بزرگ که تمام اقلام موردنیاز مردم در آنها یافت می شود به همان نسبت تمایل مردم به خرید وسایل از این مراکز افزایش یافته است .
وی با اشاره به فعالیت بیش از یکصد فروشگاه بزرگ در مازندران ادامه داد : در این سالها تلاش و برنامه ها حول این محور بود که خرید از فروشگاهها به صورت تلفنی باشد یعنی اینکه فروشگاه این بستر را فراهم بکند تا مشتری قادر به تماس با مجموعه و ارائه لیست خرید باشد .
وی دلایل عدم اجرای این برنامه را عادت کردن مردم به شیوه سنتی خرید عنوان و تصریح کرد :برای مردم شیوه حضور در فروشگاه و خرید در محل بیشتر مورد توجه قرار داشت .
یعقوبی گفت : طوری بود که دست اندرکاران بازار مازندران از اجرای این برنامه ناامید شده بودند اما کرونا این مساله را تغییر داد .
وی با اشاره به اینکه بیش از نیمی فروشگاه های مازندران خدمات تلفنی ارائه می کنند ، افزود : وضعیت خریدهای تلفنی از این فروشگاه ها در یک ماه اخیر نشان می دهد که کرونا باعث شد تا مردم به این شیوه خرید روی آورند .
نایب رییس اتاق اصناف مازندران نیز با اشاره به زیرساخت های ارتباطی موجود در استان گفت : اینترنت با سرعت بالا از جمله این زیرساخت ها بود که با آن می توان بساط خرید و فروش اینترنتی را فراهم کرد .
عباس رمدانی افزود : تا قبل از شیوع کرونا خرید و فروش اینترنتی کم رونق بود اما اکنون این نوع بازاریابی ۴۰ درصد رشد یافته است .
وی ادامه داد : توصیه های در خانه ماندن و انجام کارهای خرید به صورت اینترنتی در این زمان تمام معادلات بازاریابی کنونی جامعه ما را تغییر داده است .
فاصله ایران با رفتارهای اجتماعی به روز
یک استاد اقتصاد بین الملل و دکتری مدیریت بازرگانی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : متاسفانه کشورمان از نظر برنامه های دورکاری و دورنگاری با آنچه که در کشورهای توسعه یافته انجام می شود فاصله زیادی وجود دارد .
عباس احمدی افزود : خریدهای اینترنتی و تلفنی و یا انجام کارهای اداری از منزل را می توان از جمله این فاصله میان کشورمان با دیگر کشورها نام برد در حالیکه اجرای این شیوه علاوه بر صرفه جویی در هزینه ایاب و ذهاب و زمان می تواند افزایش سرعت کار را فراهم بکند.
وی ادامه داد : توجیه اثرات مطلوب این شیوه های رفتاری که به روز هم می باشند با مقاومت جامعه روبرو می شد.
احمدی که دکتری اقتصاد بین الملل خود را از دانشگاه تهران گرفت به چالش پایبندی به فرهنگ سنتی در خصوص دوره دانشجویی خود اشاره کرد و گفت : زمان دانشجویی ام وقتی اجرای ثبت نام اینترنتی در هر ترم مطرح می شد در مقابل این شیوه مقاومت می کردم و همچنان به شیوه سنتی و دستی ثبت نام اصرار داشتم و بعد یکبار انجام این شیوه جدید تغییر را پذیرفتم.
وی درباره اثرات و تبعات سودمند دورکاری از طریق تلفن و اینترنت گفت: براساس تحلیل اقتصاد دان ها و کارشناسان‌جهانی انجام کارها به صورت دورکاری ۷۰ درصد برای سازمان مربوطه و ۳۰ درصد برای کاربر منجر به کاهش هزینه می شود مزایای مثبتی که کشورهای توسعه یافته آنرا به خوبی درک کردند و درحال استفاده از آن می باشند.
وی اضافه کرد : اما در کشورمان تجربه نشان می دهد که برخلاف کشورهای توسعه یافته و اروپایی مردم براحتی تغییرات را پذیرا نیستند و در مواجه با آن مقاومت می کنند .
کرونا ، مقاومت های سنتی را شکست
به گفته رییس دانشگاه پیام نور بهشهر همچنین در تحربیات تاریخی کشورمان نشان می دهد که وقوع حادثه ای یا توفیق اجباری باعث شود تا مردم تغییرات آنهم تغییرات به صرفه و مثبت را بپذیرند که اکنون و در مواجه با کرونا با این‌مساله روبرو شدیم .
احمدی گفت : کرونا را که می توان برای ایرانیان همان حادثه ای که توفیق اجباری را فراهم کرد دانست چرا که این مساله و اتخاذ تدابیر ویژه برای کاستن حضور و تردد افراد در برخی مکان ها از جمله فروشگاهها منجر شده است .
وی افزود : در حالیکه پیش از این زیرساخت های لازم برای انجام این دست امور فراهم شد اما جامعه زیر بار این روند نرفت تا اینکه کرونا و تدابیر خاص باعث شد تا مردم این‌تغییر رو به اصلاح و بروز شدن را بپذیرند .
دکتری اقتصاد بین الملل خاطرنشان کرد : همچنین کرونا باعث شد تا روال دورکاری در جامعه جا بیفتد و اکنون یک رییس بانک یا یک رییس دانشگاه و یا استاد دانشگاه از منزل کارهای اداری و آموزشی خود را انجام بدهد اقدامی که همواره این افراد زیربار انجام نمی رفتند.
احمدی گفت : به طور مثال قانع کردن استاد دانشگاه برای اینکه ۲ واحد درس الکترونیکی برگزار کند و ممانعت اساتید از انجام این کار باعث شده بود تا گاها با اجبار و بخشنامه های اداری ورود پیدا بکنیم .
به گفته احمدی اما کرونا باعث شده تا هم اساتید و هم دانشجویان این‌شیوه را بپذیرند و بر روی این شکل و شیوه حرکت بکنند .
وی ماندگاری تغییرات بوجود آمده در زندگی مردم را منوط به ایستایی این برنامه ها بمدت ۶ ماه عنوان کرد و گفت : اگر بخواهیم این تغییر شیوه رفتاری جامعه ماندگار بماند باید امیدوار باشیم دولت با درخواست استمرار عدم حضور در مکان ها مردم را به استفاده از همین شیوه ها تشویق بکند و در آنصورت می توانیم نتایج این کار را ببینیم.