به گزارش ایرنا، آیت الله احمد مبلغی در هم اندیشی علمی پیرامون ویروس کرونا که به صورت مجازی برگزار شد، افزود: "انتقال ذهنیت و تجربه فقهی به فضاها و مسائل کلان جهانی و انسانی" و " امکان یابی فقه برای پرداختن آزادانه‌تر، دقیق‌تر و مناط محورتر به جنبه‌های آیینی دینی" از فرصت‌های ناشی از ویروس کرونا است که فراروی فقه گشوده شده است.
وی گفت: فراهم آمدن زمینه انتقال فقیهان از وضعیت‌های اجتماعی خُرد یا قومی به وضعیت‌های اجتماعی کلان، گسترده، جهانی و انسانی، یک فرصت مهم برای دانش فقه است.
وی در تبیین "فرصت بودن چنین نگاهی" گفت: تصویری که دین و به ویژه مذهب شیعه از مهدویت ارائه می‌دهد، آمیخته و مملو از دیدگاه‌های جهانی و انسانی است و با شعار "عدالت برای همه زمین" شکل می‌گیرد. و این بدون توجه به آن است که آیا استفاده‌کنندگان عدالت، مسلمان هستند یا نه؟
وی اظهار داشت: دسترسی محققان فقه به این امکان که دقیق‌تر ومناط محورتر، به جوانب آیین‌های مذهبی بپردازند، فرصتی دیگر است که در اثر مسائل ناشی از کرونا ایجاد شده‌است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس همچنین " برآمدن و آشکار شدن نیاز جامعه به پاسخ‌های دینی، به صورتی پکیجی و فراتر از "پاسخ‌های صرفاً فقهی" ضرورتی است که عدم توجه به آن چالش‌انگیز است.
مبلغی گفت: وقتی ویروسی مثل کرونا این‌چنین با فوریت عمل می‌کند و دامنه شیوع و چتر تاثیرگذاری خود بر بخش‌های مختلف زندگی را با فوریت می گسترد، حوزه‌ها باید در پرداختن به آن و احکام مسائل مربوط به آن، و تبیین مواضع جامع الاطراف دینی در قبال آن با سرعت بیشتری عمل کنند، و گرنه این به صورت چالش فراروی دانش فقه ظهور پیدا می‌کند.
وی بیان داشت: جامعه مواجه با کرونا برای اینکه به صورت فوری شرایط روحی و فکری دینی خود را مدیریت و کنترل، و نیاز خود را اقناع و ارضا نماید، باید پاسخ‌های دینی جامع الاطراف دریافت کند.
وی یادآورشد: آنچه روشن است پاسخ‌های فقهی به رغم ضرورت، کافی نیست؛ بلکه پاسخ کلامی، تهذیب نفسی و دعا محور نیز لازم است، و نیز رعایت یک نظم هماهنگ بین اجزاء پاسخ هایی که می‌دهیم ضروری است.
وی با اشاره به ضرورت هوشمندی و ظرافت درفتوا، گفت: ما باید ازطریق فتواهای دقیق، دین را به صحنه بیاوریم. هم چنین باید توجه کنیم که نسخه‌های ما نباید به گونه‌ای باشد که ناگهان جامعه را به سمت موقعیتی ببرد که فقط یک گروهی بتوانند آن را اجرا کنند.
سه بخش دینی و شناخت فرصت ها و چالش ها در قبال آنها
وی با اشاره به اینکه ما می‌توانیم از یک زاویه، امور دین را به سه بخش: "بینشی" (ایمان به خدا)، "آئینی" (اجتماعات دینی) و "توقعی" (شفاانتظاری از دین و مقدسات آن)، تقسیم کنیم، گفت: درشرائط کرونا آنچه می‌تواند اتفاق بیافتد، تقویت بینشی دین و بی پیرایه تر شدن، جدی‌تر شدن، معنادارتر شدن و عمیق‌تر شدن توجه به خداوندست.
وی ادامه داد: به موازات بزرگتر شدن بخش بینشی، زمینه‌های پر قدرت برای کشف لایه‌های غرور انسان در پیشگاه خداوند و تعریف ابعاد و چگونگی تخلق به اخلاق خداوند در زندگی اجتماعی، از یک طرف، و توجه به مناط های فقهی برای تنظیم شعائر دینی از طرف دیگر، فراهم می آید، و این دقیقاً راهی است که دین در آن حضور و بروز دقیق تر و واقعی تر پیدا می‌کند.
مبلغی با اشاره به این که اصل نگاه توقعی به دین، همچون شفاخواهی دینی ازحاق بینش خدامحور برمی‌خیزد، و دین نیز آن را تقویت، و بر آن به ویژه در قالب توسل به امامان (ع) تاکید کرده‌است، گفت: درعین حال گاهی حجم استفاده‌های توقعی از دین، برپایه منطقی خودساخته و کمتر بهره گرفته از دین، از سوی عوام شکل می‌گیرد.
وی افزود: دراین صورت آسیب جدی این است که این حجم، آنچنان گسترش پیدا می‌کند و بر دور خود را لایه و تار می‌کند.که در نگاه عمومی آنان به شیرین ترین و اصیل‌ترین بخش دین، بدل می شود به همه ارزیابی ها ارزش داوری های آنها نسبت به دین از این خاستگاه شکل می گیرد./ب.ا