روزنامه آرمان ملی در گفت و گو با غلامعلی رجایی استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی پرداخت و آورد: عملکرد دولت در زمینه کرونا قابل قبول بود و شرایط به شکلی است که ما حتی میتوانیم تجربیات پزشکی خود درباره این بیماری را به کشورهای دیگر نیز منتقل کنیم. با این وجود ما در زمینه قرنطینه کردن شهرها و توجیه مردم عملکرد موفقی نداشتیم. بدون شک اگر مسئولان تصاویر اجساد قربانی کرونا را برای مردم به خوبی به تصویر میکشیدند بیش از یک میلیون خودرو در ایام نوروز از تهران خارج نمیشد. ممکن بود مردم از دیدن این صحنهها ناراحت و نگران شوند اما در روند کنترل این بیماری تأثیرگذار بود. سفر و تفریح به هر اندازهای که برای مردم دارای اهمیت است به اهمیت سلامتی و حفظ جان آنها نمیرسد. دولت باید درباره تلفات این بیماری در کشور واقع نمایی میکرد و واقعیتها را به صورت شفاف با مردم در میان میگذاشت.
شاید نوعی بزرگنمایی رسانهای به عنوان یک ترفند درباره پیامدهای این بیماری و مخاطرات ناشی از آن میتوانست مدیریت این بیماری را برای دولت آسانتر کند.در شرایطی که مدیریت کرونا را تنها نمیتوان به بخش پزشکی تقلیل داد آیا در زمینهها و بخشهای دیگر عملکرد قابل قبولی مشاهده شد؟مدیریت بحران کرونا تنها به بخش پزشکی محدود نمیشود و در این بحران همه اجزای دولت و جامعه به شکلهای مختلف درگیر بودند. امروز تاب آوری اقتصادی در شرایط کرونا یکی از مهمترین موضوعات است که دولت باید برای آن برنامهریزی داشته باشد. از سوی دیگر بحران کرونا پیامدهای اجتماعی و فرهنگی برای جامعه به همراه داشته است که به شکلهای مختلف خود را نشان داده است. به عنوان مثال براساس یک گزارش جامعه شناختی میزان اختلافات خانوادگی در بین خانوادههای ایرانی در دوران کرونا افزایش پیدا کرده است که این مسأله نیاز به مطالعه و تعمق جدیتری دارد. البته کرونا میتواند در برخی زمینهها مانند دیپلماسی و روابط بینالملل یک رویکرد مثبت به وجود بیاورد و دولتها را به هم نزدیکتر کند. امروز شرایط خوبی فراهم شده که ما بتوانیم تجارب علمی خود را به کشورهای دیگر جهان انتقال بدهیم. باید موضوع سیاست را از بحران کرونا جدا بدانیم و کرونا را یک موضوع انسانی در نظر بگیریم. به همین دلیل نیز کادر درمانی ایران میتواند در یک اقدام انسانی و اسلامی تجربیات خود را در اختیار دیگر کشورهای جهان نیز قرار بدهد و به بیماران دیگر کشورهای جهان کمک کند.
آیا مسئولان جامعه در مقابل بحرانها و به خصوص بحران کرونا دچار دیر تصمیمی نیستند؟
اگر وضعیت بیماری در چین و کشورهای شرق آسیا به خوبی رصد شده بود و پیشبینیهای لازم در این زمینه صورت گرفته بود مدیریت این بیماری با چالشهای کمتری مواجه بود. دولت باید از همان ابتدای بحران با جدیت به موضوع ورود میکرد و با رویکردی شبیه به حکومت نظامی اوضاع را تحت کنترل میگرفت. نکته دیگر اینکه دولت در شرایط نا مطمئنی به کسبها کارها اجازه فعالیت داده است. بدون شک اگر اجازه فعالیت به کسب و کارها تا اواسط اردیبهشت نیز به تأخیر میافتاد اتفاقی خاصی رخ نمیداد. با این وجود در شرایطی که هنوز چشم انداز روشنی از آینده کرونا وجود ندارد به کسب و کارها اجازه فعالیت داده شده که اقدام پر ریسک و خطرناکی است. اینکه برخی عنوان میکنند مناطق سفید میتوانند فعالیتهای دانشگاهی و آموزش و پرورش خود را از سر بگیرند نیز صحیح نیست و اقدام خطرناکی است. براساس واقعیتهای پزشکی هیچ کجا سفید نیست و این بیماری در همه مناطق میتواند به سلامتی انسان آسیب بزند. در قرآن کریم آمده است: «نجات جان یک انسان به منزله نجات یک جامعه است». به همین دلیل اگر برای یک ترم تحصیلی دانشگاهها تعطیل شود و یا مدارس تعطیل شوند هیچ اتفاقی رخ نمیدهد و این عقب ماندگی تحصیلی در آینده قابل جبران خواهد بود. حفظ سلامتی و جان مردم باید در اولویت نخست مسئولان قرار داشته باشد. بنده یک پیشنهاد نیز برای دولت دارم. به نظر من کسانی که در راه مداوای بیماران کرونایی جان خود را از دست دادهاند باید مانند سرداران جنگ با آنها برخورد شود. حتی برخی از کادر درمانی بیمارستانها که به بیماری کرونا مبتلا شدند اما بهبود پیدا کردند نیز باید به مثابه جانباز با آنها برخورد کرد. بنده به شهرداری تهران پیشنهاد دادم که عکس این عزیزان را در سطح شهر نصب کنند و از آنها به عنوان شهدای بزرگوار درمانی تقدیر شود. کسی که میداند احتمال آلودگی برای وی وجود دارد و احتمال دارد جان خود را از دست بدهد اما عقب نشینی نمیکند و تا لحظه آخر به تعهد خود پایبند میماند و در نهایت جان خود را از دست میدهد یک شهید واقعی است و باید مانند شهید با آن برخورد کرد.