مسعود نجابتی هنرمند، طراح و گرافیست در ویژهبرنامه «سوره هنر» ضمن بررسی و تبیین نقش و جایگاه هنر انقلاب در فضای فرهنگی و هنری کنونی گفت: هنرهای تجسمی بیشترین همراهی را با انقلاب داشتند.
وی افزود: البته باید توجه داشته باشیم که وسعت شاخههای تجسمی بیش از رشتههای دیگر است، یعنی محدوده بزرگتری را از این هنر شاهد هستیم. همچنین هر شاخه از هنرهای تجسمی گرایشهایی مربوط به خود را دارد که در مجموع قابل توجه است.
نجابتی افزود: برخی از رشتههای هنری متناسب به ظرفیت و ماهیت خود توان همراهی بیشتری با انقلاب داشتند. یکی از دلایل این همراهی همان ماهیت وجودی برخی رشتههای هنری است. به عنوان مثال عکاسی و گرافیک یا رشتههای تجسمی که بیشتر در جریان انقلاب حضور داشتند، به دلیل ماهیتشان در خدمت برخی پیامها و مفاهیم انقلابی و ابلاغ آنها به جامعه قرار میگرفتند و میگیرند.
وی در ادامه گفت: پیش از اینکه گرافیک در جامعه معرفی و شناخته شود، هنرمندان نقاش ما این وظایف را بر عهده داشتند، اما الان گرافیک به صورت تمام عیار در خدمت این وظیفه است.
نجابتی افزود: همچنین یکی دیگر از دلایل حضور پررنگ هنرهای تجسمی به ویژه گرافیک در انقلاب نسبت به دیگر هنرهایی که نیازمند کار گروهی مثل تئاتر و سینماست، سهلالوصول بودن آن است. از طرفی هم هزینه تولید آثار تجسمی در مقایسه با دیگر هنرها پایینتر است. این موارد دلایلی است که سرعت پیوستن و همراهی هنرهای تجسمی به انقلاب را افزایش میداد.
انقلاب اسلامی یک سبک زندگی جدید است
وی در خصوص تفاوتهای انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلابهای جهان گفت: اگر ماهیت انقلاب اسلامی ایران را به خوبی بشناسیم و بپذیریم که این انقلاب یک سبک زندگی جدید است، متوجه میشویم که انقلابهای دیگر در دنیا تنها تغییرات سیاسی در چهارچوبهای از پیش تعیین شده است. تنها اتفاقی که برای انقلابهای دیگر کشورهای دنیا شکل میگیرد این است که حاکمیت تغییر میکند، اما تفکر و رویکرد کلی نظام حاکم و جامعه مردمی آن تغییر و تحول را حس نمیکند.
این طراح و گرافیست ادامه داد: زیباترین تعبیری که برای بسیاری از انقلابهای دیگر در دنیا میتوان به آن اشاره کرد، همان جاهلیت مدرن است. جاهلیتی که نوعی سبک زندگی را در دنیا رواج داده است و ادامه همان جاهلیتهای اقوام ثمود و عاد و فرعون است که در قرآن به زیبایی به آنها اشاره شده است.
وی گفت: به این ترتیب همان جاهلیتهایی که قرآن به آنها میپردازد با شکل و شمایل امروزی و مجهز به سلاح علم و هنر و تکنولوژی و فلسفه در قالب انقلاب در دیگر کشورهای جهان بروز میکند. این در حالی است که انقلاب اسلامی ایران حرف تازهای برای گفتن دارد.
انقلاب اسلامی جدیدترین انقلاب فکری پس از رنسانی
نجابتی ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران پس از رنسانس تازهترین انقلاب فکری در دنیا محسوب میشود. بیشک افراد شاخص انقلاب اسلامی ایران که در عرصههای علمی، هنری و دیگر عرصهها قرار میگیرند، دستاوردهای این انقلاب هستند. این افراد شاخص را میتوانیم با سرداران دفاع مقدس در فضاهای جنگ نرم و جنگ سخت مقایسه کنیم. اگر این افراد تنها دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران باشند، که البته خیلی دستاوردهای بیشتری داد، موفق و پیروز بوده است.
این هنرمند افزود: انقلاب اسلامی ایران در حوزه فرهنگ و هنر جریانی را ایجاد کرد که همچنان روان است و نه تنها متوقف نشده، بلکه پس از گذشته ۴۰ سال روز به روز در حال پیشرفت است. آنچنان که در حال حاضر جهشی به لحاظ تعداد و کیفیت هنرمندان انقلابی نسبت به اوایل انقلاب داشتهایم.
هنرمندان جوان و رویش های انقلاب
نجابتی با بیان اینکه هنرمندان جوان انقلابی امروز ما رویشهای انقلاب هستند، افزود: چرا که آنها هیچ ذهنیت عینی از انقلاب ندارند و روزهای آغاز و روند پیروزی انقلاب و حتی جنگ را ندیدند، اما امروزه برای انقلاب و دفاع مقدس کار میکنند و با آثارشان به ماندگاری آن کمک میکنند. آنچنان که با تولیدات همین هنرمندان جوان انقلابی دنیا انقلاب اسلامی ما را بیش از پیش شناخته و نمیتوانند آن را نادیده بگیرند.
وی در همین راستا گفت: ممکن است هنرهای تجسمی ما به لحاظ تکنیک به سطوح خیلی بالای بینالمللی نرسیده باشد، اما در مفاهیم و درونمایه آثار بسیار متفاوت، جذاب و تازه برای جهانیان است.
نجابتی افزود: پس از انقلاب، غیر از اینکه هنر، پیوند ارگانیک و عاطفیتری میان مردم ایجاد کرد، همچنین آموزش هنر نیز از انحصار خارج شد. یعنی پیش از انقلاب آموزش هنر در آموزشگاههای هنری و یا دانشگاهها به گونهای بود که برای عدهای خاص از جامعه برنامهریزی شده بود.
وی ادامه داد: رشتههای هنری بسیار پر هزینهای بود و میان مردم هم جا افتاده بود که این رشتهها برای قشر ثروتمند است در حالی که بعد از انقلاب در همه شهرهای ایران و حتی در مناطق محروم در هر فضا و شیوهای که امکان آموزش بوده است، علاوه بر آموزشگاهها و دانشگاهها مثل هیئتهای مذهبی و مساجد، هنر با روشها، شیوهها و رویکردهای تازه رواج یافته است.
این گرافیست با تاکید بر این نوع آموزش هنر در کشور گفت: بسیاری از هنرمندان تراز اول امروز ایران با همین نوع آموزشها رشد یافته و به کمال رسیدهاند. این دسته از هنرمندان بدون هیچگونه آموزش آکادمیکی خود را نشان دادند. امروزه در برخی نقاط کشور روی هنر هیئت کار میکنند و در آن به طراحی صحنه و نورپردازی و از این قبیل آموزشها با دیدگاههای هنری میپردازند.