مهدی شادنوش روز سه شنبه در نشست خبری ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت افزود: نباید ویروس کرونا به عنوان یک امر عادی تلقی شود و این خطر در کمین همه خانواده‌ها وجود دارد و قرار نیست با فعالیت‌ها، از مراعات مسائل بهداشتی غافل باشیم. البته در روزهای گذشته برای ارائه خدمات به بیماران، دستورالعمل‌ها و راهنماهای بالینی در حوزه مدیریت بیماری‌های مختلف در کشور ابلاغ شده است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت ایرنا درباره شرایط بیماران خاص در زمان شیوع ویروس کرونا گفت: بیماران خاص برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا، مراعات و ملاحظه بیشتری داشته باشند، اما مثل سایر بیماران مبتلا به این ویروس، امکان درمان بیماران خاص هم وجود دارد و جای نگرانی نیست.
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت افزود: از روزهای ابتدایی که تمهیدات برای مقابله با کرونا اندیشیده می‌شد، بیماران خاص در اولویت بودند و تلاش شد که این بیماران خدمات لازم را دریافت کنند. در بخش‌های مختلف از جمله تالاسمی و هموفیلی و بیماران دیالیزی که به دریافت خدمات حضوری نیاز داشتند، تلاش کردیم محل‌های جداگانه‌ای در نظر بگیریم تا از سایر بیماران جدا شوند.
وی ادامه داد: در این مدت تلاش کردیم دستگاه‌های دیالیز فرسوده را با دستگاه‌های نو جایگزین کنیم. البته این برنامه از قبل در دستور کار بود و در این مدت به آن سرعت دادیم و در حال حاضر تقریبا دانشگاهی نیست که درخواست دستگاه دیالیز داشته باشد و ما به آنها دستگاه نداده باشیم.
ارسال ماسک و مواد ضدعفونی برای ۵۰۰ هزار بیمار
شادنوش اظهار کرد: برای بیش از ۵۰۰ هزار بیمار که شرایط ویژه و خاص داشتند و تحت درمان بودند، با همکاری سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر، ماده ضد عفونی و ماسک در اختیار آنها قرار دادیم و این کار در هفته گذشته در ۱۰ استان اجرایی شد. برخی از این بیماران که مراجعه منظم نداشتند نیز بسته‌ها را در منزل دریافت کردند. درون این بسته‌ها، ماده ضد عفونی کننده و ماسک قرار داشت. بیماران دیالیزی که مراجعه مکرر داشتند نیز این بسته‌ها را در بخش‌های دیالیز دریافت کردند و برخی که در مناطق دورتر زندگی می‌کنند هم از طریق انجمن‌ها، بسته‌های مربوطه را دریافت کردند.
رسانه‌ها بازوی مهم مقابله با کرونا
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت گفت: رسانه‌ها یکی از بازوهای بسیار مهم برای آگاه سازی جامعه برای آشنایی با ویروس کرونا هستند. فعالان اجتماعی کشور نیز در کنار رسانه‌ها فعالیت کرده‌اند و امروز می‌توانیم شرایط را به شکل بهتری مدیریت کنیم. به هر حال ویروس کرونا به آزمونی برای جوامع بشری تبدیل شده و در این شرایط می‌توان امکانات و توانمندی‌های یک جامعه را ارزیابی کرد. در سال ۱۹۱۸ آنفلوآنزای اسپانیایی اتفاق افتاده و اثرهای مخربی به جا گذاشته بود و بشر توانست از آن مانع بزرگ عبور کند و امروز نیز حتما این شرایط سخت تمام می‌شود و امیدواریم با کمترین عوارض از این وضعیت عبور کنیم.
پیوند قلب در شرایط کرونایی
شادنوش در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت ایرنا درباره انجام اعمال جراحی پیوند در شرایط شیوع کرونا گفت: در زمینه پیوند نیز در کشور ما از ابتدا با دستورالعملی قرار شد که فقط برای بیماران اورژانسی انجام شود. یکی از اتفاقات مهم این بود که یک نوجوان ۱۱ ساله که ماه‌ها به سختی زندگی می‌کرد، یک قلب اهدا شده از فرد مرگ مغزی به بیمارستان شهید رجایی تهران منتقل شد و گیرنده هم تحت حفاظت بهداشتی قرار گرفت و قلب پیوندی در کوتاهترین زمان به طور مستقیم از اهداکننده دریافت و به گیرنده پیوند شد و امروز این نوجوان از بیمارستان مرخص شده و به زندگی عادی بازگشت.
پیوند اعضا تعطیل نشده است
وی اظهار کرد: کمیته‌های مشورت به صورت مرتب در حال رصد کشور هستند و از تجربه‌های جهانی بهره برداری می‌کنند. البته پیوند اعضا به طور کامل تعطیل نشده و در سخت‌ترین شرایط هم حدود ۲۰ پیوند کبد در کشور انجام شده که موارد اورژانسی بوده و اهداکنندگان مناسب برای این موارد پیدا شده و مطمئن شدیم که آلودگی به ویروس کرونا وجود نداشته است.
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت افزود: پیوند از فرد زنده در مورد کلیه متوقف بوده است. انجام پیوند در شرایط فعلی به میزانی که ممکن باشد انجام می‌شود و باید منتظر شرایط آینده باشیم.
شادنوش گفت: توصیه کلی ما به بیماران خاص و بیماران پیوندی این است که بیشتر از سایر افراد جامعه بهداشت را رعایت کنند و اگر قرار است سایر افراد در منزل به صورت اختیاری قرنطینه شوند و کمترین تماس را با دیگران داشته باشند، این بیماران باید دقت بیشتری انجام دهند. اگر بیماران خاص یا پیوندی به کرونا مبتلا شوند، ممکن است به زحمت بیفتند و درمان آنها بیشتر طول بکشد.
حفاظت بهداشتی مراکز دیالیز
وی اظهار کرد: تلاش کردیم مراکز دیالیز حفاظت شده باشد و حتی مسیرهای عبور بیماران را هم تا جایی که ممکن بود، مستقل کردیم. البته از گذشته برخی مراکز دیالیز خارج از مراکز درمانی قرار داشتند. در مراکزی که دیالیز انجام می‌شود هم معاینه‌های لازم برای افراد در نظر گرفته شده است. حتی اگر بیمار دیالیزی داشتیم که به این ویروس مبتلا شده باشد هم فضای انجام دیالیز برای این بیمار را از سایر بیماران جدا کردیم.
داروی بیماران خاص در شرایط شیوع کرونا
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت گفت: تحریم‌های ظالمانه آمریکا آزاردهنده است و در کنار آن، ویروس کرونا هم شرایط را تحت تاثیر قرار داده است. اگر بیمار برای تهیه دارو دچار مشکل شد حتما به ما اطلاع بدهند. همکاران ما به صورت شبانه روزی در حال پیگیری امور هستند تا مشکلی در زمینه داروی بیماران خاص وجود نداشته باشد. بیماران خاص یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت در حوزه‌های مختلف است.
فوتی‌های بیماران خاص
وی در پاسخ به سوالی درباره آمار فوتی‌های بیماران خاص به علت ابتلا به کرونا بیان کرد: آمار فوتی‌های بیماران خاص نیازمند بررسی بیشتری است. زیرا باید تفکیک انجام شود که بدانیم آیا بیمار به خاطر بیماری زمینه‌ای فوت کرده یا دلیل دیگری داشته است.
تخصیص داروی بیماران خاص از طریق سامانه
شادنوش اظهار کرد: سامانه حواله الکترونیکی در کشور فعال شده و از ابتدای خرداد تخصیص بیماران خاص از طریق آمار ثبت شده در این سامانه انجام می‌شود. در نتیجه دانشگاه‌ها باید این سامانه را جدی بگیرند و ثبت بیماران را به صورت دقیق در این سامانه انجام بدهند تا تخصیص داروهای بیماران خاص به درستی انجام شود و شخص استفاده کننده از دارو به دقت مشخص باشد.
فوت برخی بیماران لیست انتظار پیوند
وی بیان کرد: یکی از عوارض این بیماری در دنیا همین است که افرادی در لیست انتظار پیوند بوده‌اند و در شرایط فعلی دچار مشکل می‌شوند و ممکن است فوت کنند. این موضوع در بسیاری از کشورها اتفاق افتاده است. حتی در اسپانیا که ۲۵ سال است رتبه اول جهانی را در پیوند اعضا دارد، این اتفاق افتاده است.
شادنوش افزود: قرار نیست فرد گیرنده که سالم است با انجام پیوند عضو، دچار ویروس شود. اگر فرد دریافت کننده عضو دچار ویروس شود، مدیریت او برای بازگشت به شرایط عادی دشوارتر خواهد بود.
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت گفت: البته امیدواریم هیچکس در لیست انتظار عضو به شرایط اورژانسی نرسد و هرچه سریعتر از این شرایط عبور کنیم تا پیوند عضو را پیش ببریم.
دندانپزشکی یکی از پرخطرترین مشاغل انتقال کروناست
وی بیان کرد: بر اساس مراکز جهانی سلامت از جمله سازمان جهانی بهداشت، دندانپزشکی یکی از مشاغل پرخطر در زمان شیوع کرونا محسوب می‌شود و به همین دلیل، مطب‌های دندان پزشکی هنوز اجازه فعالیت ندارند، زیرا در زمینه انتقال ویروس بسیار خطرناک هستند.
شادنوش گفت: افرادی که پیوند عضو شدند باید با پزشک معالج خود در ارتباط باشند. زیرا تداخل دارویی ممکن است اتفاق بیفتد و در شرایط فعلی شاید پزشک معالج برای بیمار، داروی دیگری را تجویز کند. ولی توصیه اصلی ما این است که افراد پیوند عضو شده تلاش کنند در معرض این ویروس قرار نگیرند. میزان بروز و ظهور این ویروس در افراد پیوند عضو شده هم متفاوت است.
مصرف الکل و مواد مخدر برای کرونا مستند علمی ندارد
وی بیان کرد: اطلاع رسانی‌های غلطی به برخی افراد در زمینه مصرف الکل انجام شده بود یا برخی افراد در معرض سوء استفاده سودجویان قرار گرفته و الکل مصرف کردند. در جمع بندی‌ها هنوز مشخص نیست که چه تعداد از این افراد کلیه خود را از دست داده و نیازمند به دیالیز شده است.
افزودنی های کشنده در مواد مخدر
شادنوش ادامه داد: لازم است بگوییم که هیچ استنادی در دنیا وجود ندارد که افراد معتاد کمتر در معرض ویروس کرونا قرار می‌گیرند. از طرفی از محموله‌های مکشوفه و آزمایش‌های انجام شده مشاهده کردیم که مواد افزودنی به مواد مخدر اضافه کرده‌اند که بسیار کشنده است. در نتیجه افرادی که دست به کارهای پرخطری مثل مصرف الکل و مواد مخدر می‌زنند، باید بدانند که کار بیهوده‌ای انجام می‌دهند و این کار ممکن است کل زندگی آنها را تحت تاثیر قرار بدهد.
نگران عدم مراجعه بیماران غیرکرونایی هستیم
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت گفت: برای دوران پساکرونا به زمان نیاز داریم تا بیماران بتوانند از نظر باورها و از نظر شرایط روحی در وضعیت پیگیری بیماری خود قرار بگیرند. در وزارت بهداشت یکی از نگرانی‌ها ما این است که بیمار به دلیل ترس از مراجعه به بیمارستان، بیماری خود را فراموش کند. در نتیجه به دنبال این هستیم که بیمارستان‌هایی که ارائه خدمت داشته و از هر گونه آلودگی پاک هستند را اعلام کنیم.
افراد مبتلا به کرونا برای بهبودی به دو هفته زمان نیاز دارند
شادنوش اظهار کرد: از زمانی که علائم بیماری در فرد ظاهر می‌شود، حدود دو هفته زمان نیاز است که علائم برطرف شود. حتی اگر فرد علائم هم پیدا نکرده و بر اساس آزمایش بفهمد که مبتلاست، باز هم دو هفته زمان نیاز دارد.
وی ادامه داد: حتی تا روز سیزدهم یا چهاردهم ممکن است فرد در بدن خود احساس ناراحتی کند. یعنی این طور نیست که علائم آهسته کاهش پیدا کند. بعد از این دو هفته به این معنی نیست که فرد ناقل نیست و ممکن است ویروس را به دیگران انتقال بدهد.
عمل پیوند فعلا در مسیح دانشوری انجام نمی‌شود
رئیس مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت اظهار کرد: در حال حاضر در بیمارستان مسیح دانشوری، پیوند انجام نمی‌شود. پیوندهایی که در این بیمارستان انجام می‌شد به مراکز و بیمارستان‌های دیگر منتقل شده است. همچنان لیست انتظار ۲۵ هزار نفره برای پیوند در کشور وجود دارد.
وی افزود: در گذشته دغدغه ما اهدای عضو بود که با کمک رسانه‌ها، سال گذشته شاخص PMP کشور سه پله ترقی داشت و از ۱۱.۵ به ۱۴.۲ رسید. البته ویروس کرونا اجازه نداد که شیرینی این کار به کام ما بنشیند. میزان آگاهی در کشور برای اهدای عضو افزایش یافته و آمادگی برای این کار ایجاد شده است.