مسعود دلخواه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تئاتر و علوم انسانی برای بهبود زندگی معنوی انسان ها هستند اظهار داشت: البته بهبود زندگی معنوی بشر با سلامت جسمی معنا پیدا می کند که در شرایط فعلی شیوع ویروس کرونا این امکان دچار خدشه شده است.
وی افزود: کرونا چالش بزرگ جهانی است که نخست طبق آمار سلامت جسمی را به خطر انداخته و بعد سلامت روانی جامعه را نیز به دلیل وجود ناامنی تحت الشعاع قرار داده است زیرا چشم انداز روشنی برای آینده نیست.
کارگردان نمایش مفیستو با بیان اینکه اوضاع ایجاد شده با به وجود آمدن ویروس کرونا جهان شمول است، خاطرنشان کرد: همه دنیا تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته اند و تئاتر نیز نمی تواند جدا باشد اما تفاوت این عرصه آسیب پذیرتر بودن آن نسبت به تمامی حرفه های دیگر است و از اولین فعالیت های بسته شده به دلیل قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی است و احتمالا جزو آخرین کارهایی است که زندگی را از سر می گیرد.
وی تاکید کرد: در وضعیتی که باید برای زنده ماندن از یکدیگر فاصله بگیریم تئاتر هنری برای رساندن انسان ها به هم و محلی است که در آن ملاقات صورت می گیرد و از نزدیک هم بین تماشاگران و اجراکنندگان ارتباط برقرار می شود و هم بین تماشاگران با یکدیگر ملاقات جریان می یابد و این روند در طول تمرین ها میان گروه نمایش نیز رخ می دهد.
این کارگردان تئاتر با بیان اینکه تئاتر با خیلی از حرفه های دیگر فرق می کند تصریح کرد: این شاخه هنر نمی تواند با اوضاع رعایت اصول بهداشتی فعلی به حیات اصولی خود ادامه دهد زیرا تئاتر انسان ها را به هم می رساند و موجب نزدیکی روحی و فیزیکی می شود زیرا انسان ها زیر یک سقف نفس می کشند و با فاصله کم در کنار یکدیگر و حتی روی زمین به تماشای نمایش می نشینند و به همین دلیل در مقابل اوضاع فعلی آسیب پذیر است.
وی افزود: با تمام این تفاسیر اما شرایط یکسان نمی ماند و زندگی ادامه دارد به همین دلیل دوباره همه با رویکرد جدید به زندگی و با آموخته های جدید از شرایط ایجاد شده کرونایی به زندگی باز خواهیم گشت زیرا این بیماری نتایج دهشت بار مرگ و سختی را به بشر تحمیل کرد.
وی با اشاره به کرونا و خانه نشینی ناشی از آن اظهار داشت: این وضعیت فرصت طلایی برای اندیشیدن و درک موضوعات مختلف است تا بفهمیم مادیات و هر آنچه از غرور و افتخارات به آن می بالیم در چنین روزی بی معنا می شوند و ما کمتر از آن هستیم که همه مسائل را بدانیم.
کارگردان نمایش لیرشاه با بیان اینکه از دستآوردهای دنیا با حضور کرونا بیداری بشر است خاطرنشان کرد: در این میان تئاتر در تلاش برای زنده ماندن از طریق فضای مجازی است، می توان حواشی تئاتر را با پخش زنده نمایش، صحبت راجع به موضوعاتی تئاتری، نشان دادن فیلم، اجرا و آموزش های تئوریک زنده نگه داشت که قابل تقدیر است اما این رسانه دیگری است.
وی افزود: تئاتر خود رسانه ای است که همزمان و در یک مکان مشترک با تنفس افراد از یک هوا ایجاد شود اما امروز این هوا آلوده است پس می توانیم بخشی از تئاتر را به فضای مجازی ببریم که با فضای حقیقی این هنر تفاوت فراوان دارد.
این نویسنده تئاتر گفت: بعد از گذشتن از شرایط کرونا در سراسر جهان تئاتر قوی تر شروع خواهد شد و کسانی که از این شرایط عبور می کنند و به جهان پسا کرونا وارد می شود عمیق تر و آب دیده تر هستند به همین دلیل هر حرفه ای که دوام بیاورد که تئاتر یقینا از آنها محسوب می شود زیرا تا زمان ادامه حیات انسان عرصه نمایش نیز ادامه دارد، خواستنی تر و غنی تر خواهد بود.
وی افزود: تئاتر حضور واقعی مخاطب را می طلبد و به همین دلیل بعد از کرونا نیاز به تئاتر بیشتر می شود تا بعد از فاصله گذاری اجتماعی با خود، همبستگی و نزدیک شدن به دیگر انسان ها را همراه بیاورد.
تئاتر آنلاین اصیل و واقعی نیست
دلخواه در خصوص تئاتر آنلاین نیز تصریح کرد: من با اجرای آنلاین نمایش ها مخالف نیستم هر چیزی موجودیت تئاتر را یادآوری کند خوب است اما اینگونه اجرا جای تئاتر واقعی را نمی گیرد جای تئاتر اصیل با گروه نمایش و تماشاگران بر روی صحنه است.
به گفته وی، همانطور که در استادیوم نبودن برای تماشای یک بازی فوتبال مخاطب را از هیجان داخل این فضا محروم می کند البته خالی از لذت نخواهد بود؛ در تئاتر آنلاین حتی به صورت اجرای زنده شراکت در احساس انسان ها را از دست می دهیم.
این نویسنده تئاتر افزود: فرق سینما و تئاتر نیز در همین است تئاتر هنری دو سویه است هم بازیگر هم تماشاگر از یکدیگر تاثیر می گیرند اما سینما یک سویه است و ابراز احساسات تماشاگران بر هنرمندان تاثیری نمی گذارد.
وی با بیان اینکه در کنسرت آنلاین نیز تاثیر متقابل هنرمند و مخاطب از میان برداشته می شود تاکید کرد: خواننده بر روی صحنه زنده اجرا از تشویق مخاطب خود و همراهی وی انرژی دریافت می کند و آن را با همان تماشاگر به اشتراک می گذارد اما در پخش آنلاین کنسرت ها تبادل انرژی اتفاق نمی افتد تا بتواند حس خوب و زیبایی را ایجاد کند.
به گفته دلخواه، در تئاتر آنلاین بخش مهمی که همان تاثیر متقابل است را از دست می دهیم؛ البته در شرایط فعلی تماشای تئاتر برای زنده نگاه داشتن یاد آن خوب است اما حس حقیقی این هنر را در خود ندارد.
وی با بیان اینکه البته نباید گول سوءاستفاده های مجازی را نیز بخوریم خاطرنشان کرد: برخی ادعای آموزش بازیگری در فضای مجازی را دارند که این امکان وجود ندارد؛ در تدریس تئاتر بخش عملی باید در کنار استاد آموزش داده شود البته بخش تئوری قابلیت آموختن از فضای مجازی را دارد اما برای بخش عملی این امکان فراهم نیست؛ من نیز در روزهای گذشته با دانشجویان از طریق پرسش و پاسخ در ارتباط هستم تا بتوانیم در بخش تئوری آموزشی داشته باشیم اما بخش عملی باید به زمان حضور در دانشگاه موکول شود.
این کارگردان تئاتر با اشاره به نکات مثبت و منفی فضای مجازی تصریح کرد: بهترین حقایق را می توان در این فضا مطرح کرد و هم می توان فرهنگ و هنر را به ابتذال کشاند که این روزها با انتشار برخی مطالب شاهد نابودی فرهنگ برای نسل جوان و جدید هستیم که باید مراقب و آماده این اتفاق باشیم.
دلخواه اظهار امیدواری کرد که وضعیت امروز به نفع بشریت به ویژه به نفع انسان های راستین تغییر پیدا کند.