به گزارش روز پنجشنبه سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور سیدجواد حسینی در هفتمین جلسه ویدئو کنفرانس با روسای ادارت آموزش و پرورش استثنایی که با موضوع تبیین بسته تحولی مدرسه انطباقی برگزار شد، اظهار داشت: نظام تعلیم و تربیت باید برای رشد و توسعه همه انسان ها ظرفیت و امکانات لازم را فراهم سازد و یکی از الزامات نظام آموزش و پرورش استثنایی، مناسب سازی فضا و تجهیزات، محتوا و منابع، معلمان، دانش آموزان عادی، اولیا و مربیان است.
وی طراحی، اجرا، ارزیابی و بهبود عملکرد را از اجزای اصلی نظام جامع برنامه ریزی دانست و گفت: در سازمان آموزش و پرورش استثنایی نظام برنامه ریزی به لحاظ کمی و کیفی گسترش خواهد یافت و علاوه بر افزایش تعداد برنامه ها در هر ۶ زیر نظام سند تحول بنیادین نیز برنامه خواهیم داشت.
حسینی با تشریح اصول حاکم بر آموزش و پرورش استثنایی اضافه کرد: فلسفه آموزش و پرورش و مکتب فکری حاکم بر نظام آموزشی دانش آموزان با نیاز ویژه بر مبنای پذیرش هفت اصلی است که محور تمام تصمیم گیری هاست.
وی اولین اصل را «اصل توسعه انسان مبنا» دانست و اظهار داشت: امروزه نگاه به توسعه، پس از گذر از توسعه دوره های تکنولوژی محور، سرمایه و ثروت محور به توسعه انسان محوررسیده است و در این نگاه همه انسان ها نقش آفرین هستند و نتایج توسعه شامل همه افراد جامعه می‌شود.
حسینی افزود: امروزه در کشورهای توسعه یافته بیش از ۷۰ درصد توسعه مبتنی بر منابع و سرمایه های انسانی است و این وضعیت در کشورهای در حال توسعه و ایران کمتر از ۳۲ درصد است.
معاون وزیر با بیان اینکه نظریه توسعه انسان مبنا از دو جهت برای ما اهمیت دارد افزود: اولین جهت این است که همه انسان ها باید در توسعه نقش آفرینی کنند و از منبع انسانی تبدیل به سرمایه انسانی شوند.
وی گفت: وقتی از همه انسان ها و نقش آنها در توسعه سخن می گوییم دانش آموزان با نیازهای ویژه را نیز شامل می شود که با تعلیم و تربیت از طریق آموزش و پرورش نقش خود را در توسعه ایفا می نمایند.
وی تصریح کرد: دومین جهت این است که همه انسان ها بویژه دانش آموزان با نیازهای ویژه باید از مواهب توسعه بهره مند شوند و در چنین وضعیتی است که جامعه دوستدار انسان شکل خواهد گرفت و این رسالت بزرگی است که بر دوش آموزش و پرورش استثنایی است.
حسینی دومین اصل را «اصل تفاوت های فردی» دانست و گفت: انسان ها با یکدیگر متفاوتند و آموزش و پرورش با این نگاه باید گروه های مختلف دانش آموزان با نیازهای ویژه را شناسایی و شرایط استاندارد ارتقاء تعلیم و تربیت آنها را فراهم سازد.
معاون وزیر با بیان اینکه بر اساس اصل تفاوت های فردی دانش آموزان با نیازهای ویژه تفاوت های مشخصی با سایر دانش آموزان دارند، اظهار داشت: این دانش آموزان محدودیت هایی در ظرفیت های جسمانی و ذهنی دارند که باید به دارایی ها و داشته های آنها توجه کنیم و با رشد این داشته ها، محدودیت ها و نداشته هایشان به حاشیه رانده شود و استعداد ها و ظرفیت آنها که کم هم نیستند رشد یابد و در همین راستا باید برنامه های آموزشی فرد محور را در دستور کار آموزش و پرورش قراردهیم
رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی سومین اصل را «اصل تطابق و مناسب سازی» دانست و افزود: نظام تعلیم و تربیت جامعه باید برای رشد و توسعه انسان ها همه ظرفیت و امکانات را فراهم کند و یکی از الزامات نظام آموزش و پرورش دانش آموزان با نیاز ویژه تطابق سازی و مناسب سازی فضا و تجهیزات، محتوا و منابع، معلمان، دانش آموزان عادی، اولیا و مربیان است.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه برخی از انسان ها و دانش آموزان که ما از آنها به عنوان دانش آموزان با نیازهای ویژه یاد می کنیم در برخی از این ظرفیت ها و حواس دچار محدودیت هستند، اظهار داشت: با پذیرش اصل تفاوت های فردی، نظام تعلیم و تربیت و مدارس باید شرایطی را فراهم آورند تا بر اساس نیاز دانش آموزان، مدارس انطباقی و مناسب سازی شده را شکل دهند و از این مسیر حواس و محدودیت های این دانش آموزان را جبران کنند.
وی افزود: معلمان، فضای مدرسه، کتب درسی، والدین، دانش آموزان عادی، و تجهیزات آموزشی، پرورشی و توانبخشی باید مناسب سازی شده و بدین طریق شرایط تعلیم و تربیت تطابق سازی شده برای رشد همه جانبه دانش آموزان و مبتنی بر تفاوت های فردی را فراهم سازند.
معاون وزیر چهارمین اصل را «اصل رویکرد تلفیقی- فراگیر سازی» ذکر کرد و اظهار داشت: این رویکرد بر مبنای شناسایی این امر است که کودکان با شیوه های متفاوتی یاد می گیرند، و با روش ها و شتاب مختص به خود رشد می کنند.
حسینیافزود: زیست مشترک انسان ها با یکدیگر که فلسفه تعلیم و تربیت است و لذا باید به سمت مدرسه ترکیبی و معلم ترکیبی حرکت کنیم تا جامعه ای با زیست مشترک داشته باشیم
وی گفت: مدارس و نظام تعلیم و تربیت باید این قابلیت را داشته باشند تا به سمت مدرسه ترکیبی تغییر جهت دهند و این بدین معنی است که دانش آموزان با هوش بالا و سمپادی، دانش آموزان عادی و دانش آموزان با نیازهای ویژه همه بتوانند در یک مدرسه و کلاس تحصیل کنند و معلمان و مدیران ترکیبی و تلفیقی در نظام تعلیم و تربیت، آموزش دیده و تربیت شوند.
رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی پنجمین اصل را «اصل توانمند سازی» ذکر کرد و افزود: با فراهم نمودن شرایط توانمند سازی دانش آموزان با نیازهای ویژه باید آنان را به حداکثر ظرفیت رشدشان که هدف اصلی تعیم و تربیت است رساند تا تبدیل منابع انسانی به سرمایه انسانی که رسالت اصلی نظام تعلیم و تربیت است شکل گیرد.
حسینی ششمین اصل را «اصل توسعه فرصت آفرینی» دانست و افزود: این اصل پس از توانا سازی دانش آموزان با نیاز ویژه تلاش دارد با پیوند نهادهای رسمی، دولتی و عمومی و استفاده مطلوب و بهینه از ظرفیت های آن ها در زمینه های مختلف صنعتی، کشاورزی، خدماتی، فرهنگی و اجتماعی شرایط را برای پذیرش این دانش آموزان در جامعه فراهم آورد.
معاون وزیر هفتمین اصل را اصل «تعادل سازی و ایجاد عدالت» دانست و گفت: با اتکا بر اصول شش گانه فوق قادر خواهیم شد همه آحاد جامعه از جمله افراد دارای معلولیت و دانش آموزان با نیازهای ویژه را برای نقش آفرینی تربیت نماییم.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه برای تحقق این هفت اصل و مبنای نظری، چهار هدف کلان طراحی شده است اظهار داشت: طراحی سیستمی که دانش آموزان با نیاز های ویژه را به زندگی متعادل برگرداند، بکارگیری روش های نوین و به روز شدن و تغییر نگرش، تحت پوشش قرار گرفتن همه دانش آموزان بویژه دانش آموزان با نیاز ویژه زیر چتر تعلیم و تربیت و کمک به پیشگیری از ناتوانی ها قبل، حین و بعد از تولد چهار هدف کلان سازمان آموزش و پرورش استثنایی است.
معاون وزیر با بیان اینکه برای رسیدن به این اهداف دوازده استراتژی و راهبرد تدوین شده است اظهار داشت: توسعه و تثبیت عدالت آموزشی، توسعه رویکردهای فراگیرسازی آموزش وپرورش دانش آموزان با نیازهای ویژه، مناسب سازی آموزش وپرورش دانش آموزان با نیاز ویژه، توسعه مشارکت وارتباطات در ابعاد درون وبرون سازمانی در سطوح منطقه ای، ملی وبین المللی از جمله این راهبردها است.
وی افزود: جامعه پذیری واجتماعی شدن سازمان آموزش وپرورش استثنایی، روانسازی خدمات و فعالیت ها با استفاده از فناوری نوین به منظور تحقق حقوق شهروندی وتکریم ارباب رجوع و ارتقاء کمی وکیفی خدمات ارائه شده توسط سازمان ازدیگر راهبردها است.
حسینی تصریح کرد: ارتقای کیفیت منابع انسانی در حوزه های جذب، نگهداشت، سازماندهی، سنجش، استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی ودیجیتالی درتحقق اهداف سازمانی، کاهش تمرکز سازمانی و تفویض اختیار در سطوح استانی، منطقه ای به ویژه مدرسه ای، نگاه دانش بنیان و پژوهش محور به برنامه ریزی ها درنظام تصمیم گیری و توسعه آموزش های فنی و حرفه ای از دیگر راهبردهای سازمان آموزش و پرورش استثنایی است.
معاون وزیر در ادامه جلسه با بیان ضرورت ها و چرایی تدوین بسته تحولی "مدرسه انطباقی" اظهار داشت: باید به سمت شکل دادن جامعه ای با حداقل محدودیت ها و دوستدار انسان حرکت کرد و این جامعه، جامعه دوستدار همه انسان ها بویژه کودکان و معلولین است.
وی افزود: براساس نظریه توسعه انسان مبنا و نظریه دارایی محور باید جامعه قبول کند که انسان های دارای نیاز ویژه در کنار محدودیت ها، مزایا و ویژگی های زیادی دارند و در واقع باید توانمندی این دانش آموزان را به رسمیت شناخت و رشد داد.
حسینی با طرح این پرسش که چرا دنبال مدرسه انطباقی هستیم اظهار داشت: کمتر از پنج درصد از ۲۰ هزار مدرسه پذیرای دانش آموزان با نیاز های ویژه برای این دانش آموزان مناسب سازی شده است.
وی افزود: میزان تجهیزات آموزشی، پرورشی و توانبخشی که باید دانش آموزان استثنایی داشته باشند ۱۱۰ قلم است که کمتر از ۵ درصد دانش آموزان با نیاز های ویژه به این تجهیزات دسترسی دارند و در بسته تحولی "مدرسه انطباقی" دسترسی ۱۰ تا ۱۵ درصدی این دانش آموزان هدف گذاری شده است.
حسینی افزود: در بسته مدرسه انطباقی ایجاد یک مدرسه مناسب سازی شده ویژه دانش آموزان طیف اتیسم در هر استان و احداث ۱۴ مدرسه مناسب سازی شده ویژه طیف اتیسم هدف گذاری شده است.
معاون وزیر با بیان ارکان و مولفه های مناسب سازی اظهار داشت: معلمین، فضای مدرسه، کتب درسی، والدین، دانش آموزان عادی، و تجهیزات آموزشی، پرورشی و توانبخشی باید مناسب سازی شده و بدین طریق شرایط تعلیم و تربیت تطابق سازی شده برای رشد همه جانبه دانش آموزان و مبتنی بر تفاوت های فردی را فراهم سازند.
حسینی با بیان اینکه در بسته مدرسه انطباقی سه برنامه و ۹ فعالیت پیش بینی شده است اظهار داشت: "ایجاد شبکه جامع آموزش و اطلاع رسانی دیجتیال"، "مناسب سازی مبتنی بر توانمند سازی مدیران و معلمان" و "مناسب سازی فضا و تجهیزات" سه برنامه تدوین شده در بسته تحولی مدرسه انطباقی است.
وی با تشریح برنامه "ایجاد شبکه جامع آموزش و اطلاع رسانی دیجتیال" اظهار داشت: برای این برنامه ۳ فعالیت "طراحی و تولید اپلیکیشن جامع دانش آموزان با نیازهای ویژه"، "راه اندازی سامانه ندای همراه ویژه معلمین رابط و پذیرا و والدین دانش آموزان تلفیقی- فراگیر در تمامی استان ها" و "ایجاد پایگاه جامع آموزش مجازی در تمامی استان ها" طراحی و پیش بینی شده است.
معاون وزیر با بیان اینکه ۳ فعالیت برای برنامه "مناسب سازی مبتنی بر توانمد سازی مدیران و معلمان" تدوین شده است اظهار داشت: آموزش زبان اشاره به ۴ هزار نفر، آموزش مهارت های چندگانه به ۱۰ درصد معلمین و آموزش خط بریل به هزار نفر از جمله فعالیت های مرتبط با این برنامه است.
حسینی "مناسب سازی فضا و تجهیزات" را سومین برنامه بسته تحولی مدرسه انطباقی دانست و افزود: "ایجاد یک مدرسه مناسب سازی شده ویژه دانش آموزان طیف اتیسم در هر استان"، "ایجاد یک مدرسه پذیرای مناسب سازی شده الگو درهراستان" و "نهضت مشارکت توان افزایی" از جمله فعالیت های پیش بینی شده مرتبط با این برنامه می باشد.
در این نشست روسای ادارات آموزش و پرورش استثنایی استان ها نیز به بیان دیدگاه های خود در خصوص مدرسه انطباقی پرداختند.