می گویم : پدر جان دو بسته نان کشتا . سر بلند می کند در چشمان ریز دریایی اش غمی به نم نشسته - خدا خیرت بده زای جان،بدجوری گدا بهاره ، از صبح تا حالا اولین فروشمه .
سالهاست اینجا بساط می کند پاچ باقلا، نان محلی، رب آلوچه ، ترشی هفت بیجار، سبزی خشک . اما کرونا چوب لای چرخ زندگیش گذاشته و دستان پر چروک مرد برای چرخاندش ناتوان است.
گیلان با دو و نیم میلیون نفر جمعیت از نخستین استانهایی بود که از کرونا وتبعات اقتصادی و اجتماعی اش متاثر شد.
بسیاری از صاحبان مشاغل خرد ، کشاورزان و اقشار متوسط و کم بضاعت گیلان، فروردین ماه را به دلیل هزینه های بالای زندگی و مخارج بالای عید ، کاهش داد و ستدها و توان اقتصادی و خالی شدن دستهای مردم اصطلاحا گدا بهار می نامند.
اما بحران کرونا مزید بر علت شد و از یک ماه قبل از سال جدید به پیشواز گدا بهار رفت و دستان بسیاری را خالی و سرد گذاشت .
بسیاری از مردم نه تنها قادر به پرداخت کرایه خانه ها و مغازه ها ، پرداخت سررسید اقساط ، وامها و چکهایشان نشدند بلکه برخی حتی در تامین هزینه های روزمره با مشکل مواجه شدند.
ویروسی که اقتصاد جهان را درگیر کرد
البته با توجه به پاندمی یا جهان گیر شدن این ویروس هیچ کشوری از تبعات بحران کرونا در امان نیست.
معاون امور اقتصادی استانداری گیلان با بیان این مطلب افزود:تبعات اقتصادی شیوع کرونا تنها مختص ایران نیست بلکه یک بحران جهانی است به نحوی که در امریکا نرخ بیکاری از یک تا سه درصد به ۱۵ تا ۲۰ درصد رسیده است.
آرش فرزام صفت اظهار داشت : کشور ما با توجه به تحریم و این که هیچ منابع مالی در این شرایط ندارد قطعا آسیب خواهد دید اما متولیان کشور در تلاش هستند شرایطی ایجاد کنند که مردم کمتر آسیب ببینند .
وی در تشریح اقدامات در پیش گرفته در خصوص کاهش بحران اقتصادی پس از کرونا در گیلان به خبرنگار ایرنا گفت : ستاد استانی کرونا و شورای تامین گیلان کارگروه تولید، توزیع و نظارت استان را موظف به شناسایی و یافتن راهکار برای کاهش تبعات اقتصادی منفی این بیماری کرد .
وی اظهار داشت: ما بلافاصله در قالب این کارگروه در معاونت اقتصادی استانداری شروع به شناسایی گروه های در معرض آسیب اقتصادی مثل اصناف ،واحدهای خدماتی ،بخشهای گردشگری ،حمل و نقل ،مجتمع های فرهنگی، ورزشی و تعدادی از واحدهای صنعتی و کشاورزی آسیب پذیر نمودیم تا در سبد حمایتی دولت شامل تسهیلات بانکی ، تسهیل در پرداخت حق بیمه ی کارفرما یا استمهال وام قرار بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: قرار بر این شده که دستگاه های اجرایی ما مثل سازمان صنعت، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی فهرست واحدهای آسیب دیده در حد تعطیلی از بحران کرونا را شناسایی و اطلاعاتشان را استخراج کنند.
فرزام صفت ،همه این موارد را منوط به تصمیمات کلان کشور برای حمایت از این واحدها دانست و تصریح کرد:البته ما قطعا سیاستهای استانی را پی گیری خواهیم کرد اما مهم سیاستهای کشوری است که کلیاتش عنوان شده منتهی جزئیاتش هنوز به استان اعلام نشده .
وی در مورد چگونگی کمک به افرادی که در این زیرمجموعه قرار نمی گیرند مانند کارگران روز مزد، دست فروشان و مشاغل خرد آسیب دیده گفت: به چهار میلیون نفر از افرادی که هیچ بیمه ای نداشتند بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان کمک معیشتی در قالب یارانه پرداخت شده .
فرزام صفت با اذعان به این که این کمکها پاسخگوی مشکل اقشار آسیب پذیر نیست افزود: قطعا یک بخشی را دولت باید کمک کند و یک بخشی را نیز جمع اوری کمکهای مردمی از مردم به مردم صورت بگیرد.
فرزام صفت اظهار داشت: در استان برنامه ریزی ها و پیشنهادهایی صورت می گیرد اما شاید بتواند درصد کوچکی از مشکلات را حل کند.
معاون امور اقتصادی استانداری گیلان خاطرنشان کرد : در تلاشیم از نهادهایی مثل بنیاد مستضعفان، بنیاد برکت، بنیاد علوی حداقل برای کمک به جامعه هدفی که خودمان شناسایی کرده ایم که در موضوع کرونا درآمدی نتوانسته اند کسب کنند یاری بگیریم منتهی همه این مسائل در چارچوب ملی قابل تعریف است این طور نیست که ما بتوانیم در استان همه مشکلات را حل کنیم .
وی با تاکید بر لزوم تحقیق و مطالعه در مورد اقشار آسیب دیده گفت :دستفروشان رشت را بر اساس اطلاعات اولیه دریافت شده از شهرداری شناسایی کردیم تا برای قرار گرفتن در سبد حمایتی پیشنهاد بدهیم.
فرزام صفت اظهار داشت: خوشبختانه بخش کشاورزی گیلان تاکنون خیلی متاثر از بحران کرونا نبود و صنعت نیز کمتر آسیب دید اما بخش گردشگری و اصناف خیلی تاثیر پذیرفت.
وی اذعان کرد: گرچه چندان با عدد و ارقام نمی شود سخن گفت ولی ۹۰ درصد واحدهای گردشگری گیلان از کرونا زیان دیده اند.
کسب و کارها در حال ورود به مرحله ای جدید
مدیرکل جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری گیلان نیز در مورد ضررهای بحران کرونا بر اقتصاد استان گفت: آنچه اکنون بیشتر مشهود است مشاغلی که در حوزه خدمات بودند اعم از گردشگری و خدمات عمومی و مشاغل خرد به دلیل قطع ارتباطشان با جامعه هدف بیشترین آسیب را از بحران دیدند .
یونس رنجکش اظهار داشت : بخش دیگر صنایع بزرگ ما هستند که از یک سو بازار نداشتند و از سوی دیگر برای رعایت فاصله گذاری تنها باید درصدی از نیروهایشان را برای تولید به کار می گرفتند.
وی خاطرنشان کرد : مشاغلی که کالاها و تولیداتشان بیشتر در ایام عید و مناسبتها فروش می رفت مثل پوشاک، مبلمان، لوستر و این قبیل اجناس نیز در کشور و گیلان دچار چالش جدی شدند.
وی افزود: در حوزه های فرهنگی نیز مشاغلی چون هنرمندان و تولید کنندگان فرهنگی و چاپخانه دارها آسیب دیدند .
رنجکش با اشاره به این که از ابتدای هفته پیش رو سرکشی هایی برای بررسی های میدانی برنامه ریزی شده است گفت : می کوشیم متناسب با دستورالعمل ها و بخشنامه های دولت به آسیب دیدگان از بحران کمک کنیم .
مدیرکل جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری گیلان خاطرنشان کرد : آنچه مهم است فضای کسب و کارها در حال ورود به یک مرحله تازه است و مشاغل جدیدتری بر اساس شرایط در عرصه ظهور و بروز پیدا کرده اند.
وی با بیان این که رویکردها در حال تغییر است و گرایش ها به سمت استفاده از فضاهای مجازی می رود تصریح کرد:در بازار داد و ستد مشاغلی می توانند خود را حفظ کنند که با خلاقیت و نوآوری همراه باشد .
رنجکش متذکر شد:مشاغلی که در بازارهای جدید همچنان به شیوه سنتی ادامه کار می دهند آسیب پذیرند .
مدیرکل جذب سرمایه گذار استانداری گیلان یکی از راهکارهای کاهش آسیب کسب و کارها را ارائه آموزشهای مهارتی متناسب دوران بحران کرونا و پس از کرونا توسط دستگاههای کارآفرین عنوان کرد.
ایجاد زیرساخت لازمه عبور از بحران
بی شک با بهبود مدیریت می‌توان بهره‌وری را افزایش داد و از ظرفیت‌ها و امکانات موجود، ظرفیت های افزون تری ایجاد و کالا و خدمات بیشتری را تولید نمود و و همچنین از بحران ها گذر کرد ؛ و این در خصوص همه کسب و کارها اعم از خرد و کلان صدق می کند.
کسب و کارها یک شبه به وجود نمی آیند، یک شبه تغییر نمی کنند و یک شبه هم موفق نمی شوند ، کسب و کارهایی که در دوران بحران به مشکل بر می خورند به خاطر عدم توجه به برنامه ریزی، زیرساختها و بایدها و نبایدهای کاریشان است .
علی معبودی محقق مدیریت کسب و کار با تاکید بر لزوم نقش مهم دولت در رفع بحران اقتصادی گفت : یکی از مواردی که در کسب و کارها بسیار در موردش صحبت می کنیم ولی جدی گرفته نمی شود بحث زیرساختها است . ما معمولا برای زیرساختها کاری نمی کنیم ،همیشه در مورد زیرساختها صحبت می کنیم اما اقدامات لازم را چه در بخش خصوصی و چه دولتی انجام نمی دهیم .
وی خاطرنشان کرد: ما معمولا به راهبری کسب و کارها به شکل سنتی و حجره داری عادت کرده ایم و تا زمانی که چیزی یقه کسب و کارمان را نگیرد اقدامی نمی کنیم.
معبودی متذکر شد: کسب و کارهایی که به شکل حجره داری پیش برود در شرایط عادی هم با مشکل تنفسی مواجه است چه رسد به شرایط بحران .
وی تصریح کرد: ما برای این که کسب و کارمان در روزهای پرتنش و پرتلاطم کمتر آسیب ببیند و باقی بماند باید روی یک سری زیرساختها کار کنیم . این زیرساختها مواردی است که همیشه باید به آن توجه داشته باشیم و هزینه های لازم را برایش بپردازیم .زیرساخت هر آنچیزی است که باعث شود در شرایط بحران و افت فروش به ما کمک کند .
وی مساله را با یک مثال دنبال و بیان کرد : ما معمولا خانه هایمان را با یک چراغ و یک لامپ روشن نگه نمی داریم و یک چراغه بودن یک خانه و کسب و کار به معنی این است که ما فروشمان جذب مشتری مان با یک کانال و یک ابزار اتفاق می افتد و این اصلی ترین درد کسب و کارهای ما است .
معبودی اظهار داشت: کسب و کاری که اصلی ترین ورودی مشتریانش ، از طریق فروشگاه ، شرکت و یا معرف باشد در شرایط بحرانی با این یک ابزار نمی تواند خود را نجات دهد و بیشترین ضربه را می خورد.
این محقق تصریح کرد: بعنوان مدیر یک کسب و کار اعم از کوچک یا بزرگ باید قبل از بحران به فکر آن باشیم، پیش از بحران، زیرساختها را ایجاد در موردش فکر کرده و راهکارها را یافته و زیرساختها را در کسب و کارمان اجرا کرده باشیم.
وی تاکید کرد: بعد از وقوع بحران شرایط مطلوبی برای راه اندازی یک کسب و کار از صفر نیست ما باید از کاشته های روزهای معمولی برداشت کنیم نه کاشته های زمان بحران.
این محقق کسب و کار تصریح کرد: اگر موقع ورود به بحران زیرساخت مناسب داشته باشیم هزینه هایی به مراتب کمتری پرداخت می کنیم اما اگر زیرساخت مناسب نباشد در شرایط بحرانی تصمیمات لحظه ای می شوند و اگر تصمیمات را به موقع نگیریم تبعات بیشتری را برای ما رقم می زند .
زیرساخت ها را دریابیم
صداقت در کسب و کار ، رعایت دقیق اصول بهداشتی در شرایط شیوع بیماری، اهمیت به مشتری و نیروی کار ، استفاده از کانالها و ابزارهای جایگزین ، شبکه های اجتماعی، وبسایت و اطلاع رسانی های دقیق و فروش دیجیتال از جمله راهکارهای پیشنهادی این مشاور و محقق کسب و کار است.
وی اظهار داشت: بهترین کار این است که با صداقت رفتار کنیم امروز اگر مایحتاج مردم را به چند برابر نرخ می فروشیم فردا مردم ما را رصد می کنند فردا هم بازاری است پس اولین گام کار کردن با صداقت است.
از طرفی باید فعالیتهای بهداشتی و ضدعفونی مان را به مردم نشان دهیم مردم مطمئن شوند که به سلامتی آنها اهمیت می دهیم .با پاکسازی محیط ، رعایت مسائل بهداشتی کسب و کارمان را پیش ببریم .
این مشاور کسب و کار خاطرنشان کرد: در این روزهای بحرانی عیار کسب و کارها مشخص می شود گاهی در شرایطی قرار می گیریم که هیچ راهکاری جواب نمی دهد اما باعث می شود بیشتر باقی بمانیم.
آشکار است که صاحبان مشاغل بسیاری در این دوره بحرانی به دلایلی از قبیل نبود فرصتهای برابر شغلی ، سرمایه اندک، فقدان مهارت یا سواد کافی دچار مشکلات جدی شده اند.
جدای از وظایف جدی دولت برای کاهش تبعات منفی اقتصادی بحران کرونا و کاستن از بار سنگین مشکلات معیشتی مردم و همچنین اهمیت زیرساختها و لزوم توجه صاحبان مشاغل خرد و کلان به شیوه های جدید مدیریت کسب و کار و استفاده از ابزارهای نوین برای پیشگیری از بروز مشکل در زمان بحران های احتمالی، کمکهای انسان دوستانه را نباید از یاد برد.
افراد دارای تمکن مالی کافی می توانند با اقداماتی مثل بخشش کرایه منازل و مغازه ها یا تخفیف و دادن مهلت برای پرداخت اجاره بها یا مبالغ چکهای بانکی ، تامین بخشی از هزینه های معیشتی خانواده های کم بضاعت ، کمک به انجمن های خیریه قابل اعتماد جهت مددرسانی به نیازمندان برای عبور از این بحران به همنوعان خود یاری برسانند.
در کنار لزوم توجه جدی دولت به اقشار آسیب پذیر مردم نیز می توانند کمک های نوعدوستانه خود را از اقوام ، دوستان و آشنایان آغاز کنند.
از یاد نبریم که همگی ما در این کشتی نشسته ایم رخنه در این کشتی بی شک ما را نیز به غرقاب بلا خواهد کشاند.