گسترش ویروس کرونا که از شهر ووهان در چین آغاز شد بنا به ماهیت خطرناک و سرایت بسیار سریع آن ابعاد مختلف زندگی اجتماعی در همه جای جهان را بهطور جدی و بنیادین بهچالش کشیده به گونه ای که سازمان بهداشت جهانی آن را پدیده ای همه گیر اعلام کرده است. بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی به تاثیرگذاری این ویروس در ابعاد مختلف زندگی مردم و چگونگی مواجهه جهان با آن پرداختهاند.
رسانههای اصلاحطلب
کرونا، جهان و سیاست
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم ناصر فکوهی می آورد: روزنامه اعتماد: روزهای آغازین بهار ۱۳۹۹، با دستکم دومیلیون مبتلا و نزدیک ۱۵۰ هزار نفر کشته، گویای همهگیر شدن بیماری کرونا ویروس در جهان هستند و درست در این وضعیت، دونالد ترامپ به صورت غیر قانونی اعلام میکند که حمایت مالی خود را از سازمان بهداشت جهانی قطع میکند؛ در روسیه پوتین ناچار است ورود اضطراری خود را به موقعیت بحران بپذیرد و در چین همه جا صحبت از موج دوم بیماری است.در این حال هزینههای انسانی بیماری به نسبت اپیدمیها و فجایع موسوم به «طبیعی» یا «انسانی» پیشین در قرن اخیر، تا امروز تکاندهنده نبوده و پیشبینی نمیشود چنین باشد. رونا ویروس، نه به خودی خود، بلکه در واکنشهایی که دولتها به آن نشان دادهاند و اغلب با گفتمان پزشکیشدن جوامع انسانی خود را توجیه میکنند، شاید گویای یک تمرین عمومی برای بزرگترین فرآیند مهارزدن و پسرفت نظامهای دموکراتیک (آزادی حرکت زمانی – مکانی در شهر) از انقلاب صنعتی تا امروز بوده و نتیجه آن میتواند برای آینده انسانیت تعیین کننده باشد. اما این موضوع را نباید در قالب یک نظریه توطئه دید، بلکه باید موضوع را به رابطه حوزه عمومی و حوزه خصوصی، حفظ دستاوردهای دموکراتیک یا تخریب آنها و حقوق دموکراتیک به سود تداوم مصرف و سبکهای زندگی پیشین، با کمترین حد از دموکراسی و بیشترین حد از تبعیض بر اساس ثروت و قدرت اجتماعی، کاهش دموکراسی یا با محدودیت کامل آن دانست. این موضوع یکی از بحثهای آینده ما خواهد بود.
روزنامه جهان صنعت در یادداشتی به قلم حسن بهشتی پور کارشناس مسایل بین الملل نوشت: رییسجمهور آمریکا از همان ابتدای ورودش به کاخ سفید با هر آنچه جلوهای از همکاری بینالمللی بوده است مخالفت کرد. او به اصل سازمان بینالملل اعتراض داشته و معتقد است که هیچ خاصیتی ندارد و این همه بودجهای که آمریکا در اختیار سازمان بینالملل گذاشته نفعی به حال مالیاتدهندگان آمریکایی ندارد. همچنین در مورد پیمان پاریس تصمیم اشتباهی گرفت. این پیمان یکی از مهمترین پیمانهایی است که در طول تاریخ برای مقابله با پدیده آب و هوایی وجود دارد و اعضا در تلاشند هر آنچه کره زمین را تهدید میکند از جمله آلودگی که به وسیله کارخانههاست یا منابعی که گاز CO۲ را تولید میکنند و کل بشریت را در خطر میاندازند مقابله کنند اما اولین دستور ترامپ، خروج از همین پیمان پاریس بود مثالهای اینگونه در خصوص تصمیمات ترامپ زیاد است. اکنون هم ترامپ سازمان بهداشت جهانی را بهانهای کرده تا ۵۰۰ میلیون دلار به این سازمان کمک نکند تا بتواند ثابت کند همه چیز از آن آمریکاست و ابتدا باید این کشور و اولویتهایش را در نظر گرفت. ترامپ میخواهد این هزینه ۵۰۰ میلیون دلار را خرج مردم خود کند در حالی که با نگاه بینالمللی مشکل این موضوع و پدیدهای مثل کرونا را نمیتوان به صورت ملی حل کرد.
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم علی ربیعی دستیار ارتباطات اجتماعی رئیسجمهوری و سخنگوی دولت می نویسد: گویی مقاومت مظلومانه اما درخشان و تمامعیار نظام سلامت کشورمان برضد کرونا، دفاع از تحریمها را بر سوداگران بازار مرگ از هر زمان دیگر دشوارتر کرده است. از این رو برخی افراد که با روکشی از اپوزیسیون علیه ایران و ایرانیان عناد میورزند، بر مخالفت با حق دسترسی ایرانیان به دارو و تجهیزات پزشکی و به نظام مالی جهانی و به ثروتها و منابع خود به فغان آمده - من همیشه حساب آن دسته از اپوزیسیون که خود را به مطامع بیگانگان آلوده نکرده و در حفظ منافع ایران و ایرانیان در کنار مردم قرار گرفتهاند با این گروه افراد جدا می دانم و به رغم اختلاف نظر برای آنها احترام قائلم - و میگویند چه نشستهاید که «رژیم» دامنه نفوذ دیپلماتیک خود را به حیاط خلوت ما در امریکا و اروپا امتداد داده و میرود تا یک بار دیگر «جامعه بینالملل را فریب دهد» و دامنه تحریم را برچیند و یا کاهش دهد. واقعیت این است که کرونا یک بعد مغفول تحریمها را برای افکار عمومی جهانی آشکار کرده و ماسک توجیه «ضد تروریستی» تحریم را کنار زده و با همه شومی و هولناکی خود نشان داده که این شهروندان کاملاً عادی ایران هستند که در موقعیت قربانی و آسیبپذیر قرار میگیرند و اراده معطوف به زندگی یک ملت بسی بزرگتر از آن است که بتوان برچسب تروریستی و یا توسعهطلبانه به آن زد.
روزنامه جهان صنعت در گزارشی نوشت: در شرایطی که در سراسر جهان برای نخستینبار اتحادی آشکار برای مبارزه با یک بحران مشترک شکل گرفته است، آمریکا با تعلیق بودجه این کشور به سازمان بهداشت جهانی بار دیگر مورد خشم سایر رهبران جهان قرار گرفت. شاید چین بیشتر از اینکه خواستار رهبری جهان باشد، به دنبال اطمینان از این مساله است که سایر قدرتها نمیتوانند یا جرات نمیکنند تلاشی در راستای مقابله با آن داشته باشند. این کشور سعی میکند جایگاه دلار به عنوان یک ارز ذخیره را متزلزل کند و تلاش بسیاری برای وارد کردن دیپلماتهای خود در مشاغل تاثیرگذار دستگاههای چندجانبه دارد تا در جایگاهی قرار بگیرند که بتوانند قوانین جهانی در مورد حقوق بشر یا مثلا حاکمیت اینترنت را شکل دهند. یکی از نکات منفی موضعگیری ترامپ علیه سازمان بهداشت جهانی این است که باعث میشود چین برای چنین جایگاههایی باارزشتر به نظر برسد. بهترین راه برای مقابله با این اپیدمی و پیامدهای اقتصادی آنها، همکاری در سطح جهانی است. مسائلی چون جرائم سازمانیافته و تغییرات جوی هم همینطور هستند. بحران دهه ۱۹۲۰ نشان داد زمانی که قدرتهای بزرگ خودخواه میشوند و به دنبال بهرهبرداری از مشکلات دیگران هستند، چه اتفاقی رخ میدهد.
روزنامه همدلی در یادداشتی به قلم محسن رفیق روزنامه نگار می نویسد: رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا بین دو حزب دمکرات با نماد الاغ و جمهوریخواه با نماد فیل با شیوع کرونا همزمان شده و در حال حاضر بیش از هر چیز متاثر از سیاستهای دولت در برابر این ویروس است. فضای پیش آمده، بستر رویارویی را آنچنان آماده کرده است که حالا دیگر اوباما هم از علنی کردن حمایت خود از بایدن و وارد شدن به این کاررزار انتخاباتی، ابایی ندارد. اگر چه در همه کشورهای دنیا، سیاست دولتها در برابر مبارزه با کرونا، ابزاری برای انتقاد طیفهای مختلف سیاسی شده و راه را برای جلو گذاشتن قدمی از طرف آنها در میدان حریف، بازتر کرده است، اما به واقع در آمریکا این وضع، فراتر از قانع شدن مخالفان به برداشتن چند گام ساده است. مساله اصلی اما اینجاست که سیطره کرونا بر آمریکا، تا چه اندازه میتواند زمینهساز خروج ترامپ از کاخ سفید باشد؟ دمکراتها با انتقاد از نحوه مدیریت بحران کرونا توسط کاخ سفید، ترامپ را به وقتکشی در مبارزه با آن محکوم کرده و معتقدند در همان زمان آغاز این بیماری در چین، دولت باید اقدامات اساسی پیشگیرانه را آغاز میکرده است. اختلافات ترامپ با آنتونی فائوچی، رئیس مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای واگیر آمریکا، نیز یکی دیگر از این انتقادات است و دمکراتها معتقدند که ترامپ اهمیتی به نظرات متخصصان نمیدهد. هواداران بایدن همچنین ترامپ را متهم میکنند که کنفرانسهای خبری خود را در چنین شرایطی، تبدیل به یک کارزار انتخاباتی کرده و با طولانی کردن آنها سعی دارد تا نظرات مردم را روی عملکرد به ظاهر مثبت خود، متمرکز کند.
روزنامه مردم سالاری در یادداشتی به قلم سیدقائم موسوی آورد: اکنون لبههای قیچی رقابت استراتژیک عقاب و اژدها از همیشه به هم نزدیکتر شده است. کرونا فایل جدید مناقشه است. آمریکا قصد دارد در راندی حیاتی با دستکش کرونا، چین را به گوشه رینگ ببرد. ترامپ بازی جدیدی را شروع کرد. او در اقدامی که با اعتراض رقبایش نیز مواجه شد، بودجه سازمان بهداشت جهانی را معلق کرد! کرونا گذشته از صدمات انسانی، آسیبهای جدی به اقتصاد آمریکا وارد کرده است. در این لبههای قیچی که ترامپ (با خشونت) و چین (با ظرافت) دستههایش را فشار میدهند، معجونی از فرصت و تهدید فراهم میشود. عقلانیت حکم میکند که از فرصت تخاصم اقتصادی و رقابت شدید با درایت استفاده کرد و اگر خوش فکری بهرهبرداری وجود ندارد از لبههای قیچی تا جای ممکن فاصله گرفت. باید کناری ایستاد و تلاش کرد از آب گل آلود ماهی گرفت.
کرونا و دولت
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهوری می آورد: دوستانی که با وجود این تمهیدات، دوراندیشیها و کارنامه قابل دفاع کشور در مقابله با کرونا، امروز دولت را متهم یا تخریب میکنند، بیشتر از دولت به کلیت کشور و نظام جفا میکنند. تحلیل برخی مشکلات اقتصادی کشور، بدون در نظر گرفتن تحریمهای دو سال اخیر کتمان واقعیتهای آشکار و از آن بدتر مغالطه نشاندن معلول به جای علت است. این مشکلات، نتیجه رویکرد دولت در سیاست خارجی نیست، نتیجه تحریمهایی است که ظالمانه بر ما اعمال شده است. نتایج رویکرد دولت در سیاست خارجی، همان شاخصهایی است که پیش از خروج امریکا از برجام در اقتصاد کشور ثبت شده است. نادیده گرفتن آن شاخصها در چارچوب رقابتهای سیاسی قابل فهم است اما تبرئه کامل تحریمها و تحریمگران در مشکلات فعلی اقتصادی کشور و نسبت دادن همه مشکلات به دولت، کاری است که حتی دشمنان هم نمیکنند. کشورمان این روزها روزهای سرنوشتسازی را سپری میکند. روزهای سخت البته قطعاً رفتنیاند، بهشرطی که بیشتر از همیشه در کنار هم باشیم و به دیده انصاف و با حسنظن به یکدیگر نگاه کنیم. دست از تخریب و تخطئه برداریم و با انسجام و یکپارچگی، همه به فردای روشن این دیار فکر کنیم.
روزنامه آرمان ملی در گفت و گو با محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران نوشت: دولت با یک معضل روبهروست و آن خطری است که معیشت عمومی، یعنی حداقل پنج دهک جامعه را تهدید میکند، همه که کارمند دولت نیستند که یا سرکار بروند یا دورکاری کنند و حقوقشان را دریافت کنند. ما در کشور سهمیلیون کارمند دولت و حداکثر ۵میلیون فردی داریم که به نوعی از حکومت و موسسات عمومی و نهادی حقوق میگیرند و بقیه که بخش زیادی از بازنشستگان هم جزو آنها هستند در مشاغل آزاد وخصوصی فعالیت دارند که با تعطیلی قادر به تامین معیشت خود نیستند. از سوی دیگر قرار گرفتن جامعه در معرض افزایش ابتلا، خسارت سنگینتری به اقتصاد کشور و خانوادهها وارد میکند، بنابراین ما بین دو لبه قیچی کرونا قرار داریم، آغاز کسب وکارها گریزناپذیر نیست، اما میتواند با تدابیری باشد که خطر ابتلا را کاهش دهد، یکی از چالشهای اصلی سیستم حمل و نقل عمومی است. شیوع کرونا تابع ازدحام است، این ازدحام اگر در فضاهای بسته اتفاق بیفتد خطر شیوع را افزایش میدهد، بنابراین سیستم حمل ونقل عمومی، صفها در ادارات و فروشگاهها، فضاهای فرهنگی و تفریحی و مذهبی باید شاهد کمترین ازدحام و تجمع باشند تا فاصله گذاری اجتماعی از بین نرود.
کرونا و مردم
روزنامه ایران در گفت و گو با علی ماهر از اعضای ستاد مقابله با کرونا در تهران می آورد: باید بگویم بیماری کووید۱۹ یک بیماری عفونی است در بیمارهای عفونی همه چیز به رفتار مردم بستگی دارد، اگر بدانیم مردم صددرصد توصیههای بهداشتی را رعایت میکنند و برای مثال ماسک میزنند، از دستکش استفاده میکنند، سطوح غیراستریل را لمس نمیکنند و مدام دستهایشان را هر ۲۰ دقیقه یک بار بهمدت ۲۰ ثانیه میشویند در چنین شرایطی شیوع بیماری بسیار کم خواهد بود ولی اگر با آغاز بهکار مشاغل و برخی صنوف ببینیم مردم نکات بهداشتی را رعایت نمیکنند قطعاً با یک طغیان شدید بیماری مواجه خواهیم شد.
روزنامه اعتماد در گفت و گو با بیژن صدری زاده عضو سابق سازمان بهداشت جهانی می نویسد: مصونیت جمعی به همین معناست که جامعه در مقابل ویروس نوپدید مصونیت ندارد تا زمانی که این ویروس، یک، یا ۱۰۰ یا هزار یا ۱۰ هزار نفر را آلوده کند. سازمان بهداشت جهانی هم معتقد است که وقتی این مصونیت جمعی به ۴۰ الی ۷۰ درصد برسد و در یک جامعه، ۷۰ درصد جمعیت، آلوده - و نه بیمار - شوند، در واقع ۷۰ درصد جمعیت در مقابل این ویروس مصون شدهاند و در این زمان، بدن هر انسان میتواند در مقابل این ویروس، آنتیبادی بسازد و ویروس را از بین ببرد. چون حیات ویروس منوط به این است که در بدن موجود زنده باشد. وقتی ۷۰ درصد مردم در مقابل فعالیت مصونیت پیدا کنند، ویروس هر جا میرود با بنبست روبهرو میشود و خودبهخود محکوم به فناست و به همهگیری ختم میشود. در واقع هر عامل بیماریزا ویروس یا باکتری که وارد بدن میشود، بدن، پادتن میسازد چون ویروس و باکتری، آنتیژن است بدن ظرف دو هفته، آنتیبادی تولید میکند.
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نوشت: در ماههای پایانی سال ۱۳۹۸ کشور با بحران شیوع ویروس کرونای جدید (کووید ۱۹) مواجه شد که بنا به ماهیت خطرناک و سرایت بسیار سریع آن ابعاد مختلف زندگی اجتماعی در همه جای جهان را بهطور جدی و بنیادین بهچالش کشید. در این میان از ابتدا مشخص بود که فعالیت دانشگاهها بهعنوان مکانی که تراکم بالای روابط چهرهبهچهره وجود دارد و نیز توجه به این واقعیت که زندگی تحصیلی محدود به صرف حضور در کلاس و فضاهای آموزشی نبوده، بلکه کل زندگی دانشجویان از جمله حضور در خوابگاههای دانشجویی را هم شامل میشود، تداوم فعالیت دانشگاهها عملاً پتانسیل شیوع و آسیب دیدن دانشجویان و دانشگاهیان و بهطور کلی شیوع بیشتر بیماری در جامعه را بشدت افزایش میدهد.
روزنامه همدلی در گزارشی می آورد: برخلاف باوری که معتقد است کرونا مرزبندی و خطکشی ندارد و همه به صورت یکسان در تیررس این ویروس قرار دارند، اما همهگیری جهانی این ویروس تاجدار به نابرابریهای موجود و عدم دسترسپذیری خدمات به برخی از اقشار مانند افراد دارای معلولیت و سالمندان دامن زده و به صورت بیرحمانهای به آن شدت بخشیده است. معلولان و افراد کمتوان جسمی و ذهنی از جمله آسیبپذیرترین گروههای اجتماعی در برابر بیماری کرونا هستند که به سبب نقص در برخی اندامها و کمتوانایی جسمی و ذهنی، نیازمند توجه ویژه هستند، اما با این حال این بخش از جامعه آن گونه که شایسته است مورد توجه مسئولان قرار نگرفتهاند. سخنان چند روز پیش رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز به آسیبپذیر بودن معلولان در مقابل کرونا صحه میگذارد. «وحید قبادی دانا» در گفتوگوی ویدئوکنفرانسی با خبرنگاران گفت: «احتمال ابتلای سالمندان و معلولین به کرونا ۵.۳ برابر بیش از سایر افراد است و ۴.۸ برابر بیشتر از سایر افراد احتمال مرگ بر اثر کرونا در این افراد وجود دارد.» او همچنین خبر داد که ۴۵ مرکز تحت پوشش بهزیستی به کرونا آلوده شدهاند.
خبرگزاری ایسنا در گفت و گو با محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور می نویسد: نباید انتظار داشت که در دوران پساکرونا همانند دوران قبل از کرونا زندگی کنیم، به عبارتی، ما دیگر به سبک زندگی قبل از دوران کرونا باز نمیگردیم؛ دوران پساکرونا سبک زندگی خاص خودش و دوران کرونا نیز سبک زندگی خاص خودش را دارد. در دوران پساکرونا، بحث پیشگیری مهمترین دغدغه نهادهای سلامت کشور خواهد بود، درحالیکه در دوران قبل از کرونا تمرکزها بر موضوع درمان بود؛ مهمترین ویژگی دوران پساکرونا این است که برنامههای کل کشور برای مبنای پیشگیری قرار میگیرد.
خبرگزاری ایلنا در گفت و گو با توماس آلان استاد علوم سیاسی دانشگاه وندربیت آمریکا نوشت: مردم ایران قربانی واقعی این شرایط هستند، ایرانیان قربانی سیاست و تحریمهای آمریکا هستند که آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. کنگره خواهان فشار بر آمریکا برای لغو تحریمهاست. نمایندگان آمریکایی حسن نیت خود را برای کمک به ایران نشان دادهاند و درخواست لغو تحریمها و کاهش آنها برای کمک به ایران را به ترامپ فرستادهاند. اما ترامپ تاکنون انعطافی نشان نداده است. ترامپ حمایت ایران از برخی گروهها و غنیسازی اورانیوم را علت اصلی تصمیم خود میداند و تا زمانی که ایران این موضوعات از نظر او حل نشود، تحریمها وجود دارد شاید در صورت تغییر مواضع ایران شاهد نرمشی در ترامپ باشیم. بنابراین تصور میکنم کماکان تحریمها باقی باشد و ترامپ تحریمها را کاهش ندهد.
کرونا و اقتصاد
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی می نویسد: پاندمی کرونا، تاکنون سبب ابتلای بیش از ۲ میلیون نفر در جهان به بیماری کووید-۱۹ و مرگ بیش از ۱۴۳ هزار نفر شده است. همچنین طبق گزارشها این تعداد، فقط آمار رسمی است در حالی که تعداد مبتلایان و تلفات واقعی بسیار بیشتر از این مقدار است. با این حال، این شیوع بیسابقه در جهان موجب خسارت عظیم به اقتصاد دنیا شده و از سویی سبب شده است تا بانکهای مرکزی دست به اقدامات پولی حمایتی بزنند. تحلیلگران معتقدند در حالی که سیاستگذاران مشتاقانه به دنبال محدود کردن خسارات اقتصادی کرونا هستند، اما تعجیل در گشودن مجدد اقتصاد کشورها میتواند منجر به احیای دوباره ویروس در جمعیت شود. کارشناسان تولید گسترده واکسن کووید- ۱۹ را همچنان شرط لازم بازگشت به زندگی عادی میدانند، موضوعی که در بازارها میتواند موجب صعود پایدار در داراییهای پرریسک نیز باشد. طلا به طور کلی از اقدامات مداخلهای و انبساطی بانکهای مرکزی سود خواهد برد، زیرا پناهگاه سرمایه معمولا به عنوان محافظت سرمایه در برابر تورم و کاهش ارزش ارز در نظر گرفته میشود. علاوه بر نقش محافظت کننده طلا، زمانی که در بحرانهای اقتصادی بانکهای مرکزی دست به کاهش نرخ بهره هدف خود میزنند، در حقیقت هزینه فرصت نگهداری طلا کاهش پیدا میکند و همه این عوامل میتواند سبب افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی شود.
پایگاه خبری فرارو در گفت و گو با مجید شاکری کارشناس مسائل اقتصادی می آورد: دولت باید برای جبران خسارات ناشی از ویروس کرونا به کسب و کارهای و بنگاههای کوچک و متوسط کمک کند و آنها را برای دوران پسا کرونا محیا سازد. در حالیکه در بسیاری از کشورها به کسب و کارها کمکهای بلاعوض و یا وامهایی با بهره صفر داده میشود، دولت میخواهد تسهیلاتی با سود ۱۲ درصد بدهد، این در حالیست که آن فرد صاحب بنگاه چطور میتواند کمر راست کند بعد از کرونا و سود ۱۲ درصدی پرداخت کند، تنها در این بین بانکها خوشبحالشان میشود، در صورتی که دولت باید اقداماتی انجام دهد که در شرایط پسا کرونا رکود تورمی که تشدید میشود را از بین ببرد، چرا که رکود باعث بیکاری میشود و این امر خیلی بدتر از افزایش تورم است، اما با این اقداماتی که میبینیم نمیتوان انتظار کار موثری را داشت.
رسانههای اصولگرایان
جهان و کرونا
روزنامه جوان در یادداشتی به قلم غلامرضا صادقیان سردبیر این روزنامه می نویسد: روزنامه جوان: رسانههای امریکا گزارش دادند که ۲۲ میلیون نفر در یک ماه گذشته در این کشور بیکار شدند. ترامپ سال گذشته هفتهای یک بار مقابل دوربینها میگفت عربستان مانند گاو شیرده است، آنها را دوشیدم و کارخانههای اسلحهسازی را فعال کردم و بیکاری در امریکا را به پایینترین حد خود در تاریخ امریکا رساندم.دنیا هم برای او کف میزد؛ هم دنیای نئولیبرال، هم چپها و سوسیالیستها، هم روشنفکران و جامعهشناسان و سیاستشناسان داخلی. همین الان دهها مقاله از روشنفکران داخلی و جامعهشناسان مبرز را ذخیره کردهام، در ستایش ترامپ و مدیریت اقتصادیاش و اینکه از دشمنی ما با سعودی به بهترین شکل استفاده کرد. توئیتها و اخبار ترامپ را در یک سال گذشته مرور کنید، از رجزخوانی برای کل جهان به پشتوانه اقتصاد و ارتش امریکا و توئیتهایی که مینوشت «نفت را ارزان کردم، بروید حالش را ببرید»، شروع میشود و به وضعیت فعلی که بهرغم تماس ترامپ با سعودی برای گران کردن نفت، با کارشکنی عربستان، نفت ارزانتر شد، ادامه مییابد و با تماس مخفیانه ترامپ با رئیسجمهور یک کشور اروپایی برای خرید ماسک و دزدیدن ماسک دیگران در فرودگاهها و توصیه به استفاده از شالگردن به جای ماسک و برکناری فرمانده ناو جنگی به خاطر هشدار درباره شیوع کرونا و در آخر، تمرد فرمانداران ایالتها از او برای باز کردن اقتصاد امریکا و کنایه او به استقلالخواهی نیویورک ختم میشود.
این روزنامه در یادداشتی دیگر به قلم حسن رشوند می آورد: تا پیش از انتشار ویروس کرونا وقتی در کنار جماعت دلخوش به غرب مینشستی، نخستین جملهای که برای شاخص فلاکت در ایران و شاخص رشد در دنیای غرب بر زبان میآوردند، این بود که توجه به درمان افراد مسن در غرب بیداد میکند. آنجا وقتی که شهروندی به سن کهنسالی میرسد، به محض کوچکترین بیماریای، با یک تماس تلفنی تیم پزشکی با آخرین تجهیزات اورژانسی، به در منزل فرد میآید، او را به کلینیکهای تخصصی انتقال میدهد و پس از درمان کامل، آقا یا خانم را با آمبولانس و احترام کامل، بدون اینکه حتی یک سِنت از او بابت درمانش دریافت کرده باشند، به خانه باز میگردانند. در این میان، کسی که تا شاه عبدالعظیم هم به زور رفته بلند میشد و میگفت دختر عمه ما که در انگلیس زندگی میکندْ به محض اینکه به سن ۶۰ سالگی رسید، دولت انگلیس حقوق ماهانه ۱۰ هزار دلاری برایش تعیین کرد و الان فقط تفریح و عشق و حال میکند و بندگان خدایی که از همه دنیا بی خبر بودند، دست روی دست میکوفتند و در حسرت یک روز زندگی در بهشت انگلیس، فرانسه و امریکا، چه ناسزاها و بدگوییهایی که نثار نظام، انقلاب، وضعیت بهداشت و درمان کشور و ... نمیکردند. اما امروز که ویروس کرونا، دنیای بهشتی غرب همین عده را فرا گرفته، وقتی تصاویر منازلی را میبینند که صاحبان آن، افراد مسن مبتلا به کرونا را در منزل رها کرده و از آن تیم پزشکی و اورژانسی که با یک تلفن پیر مردها و پیر زنها را به بیمارستان میرساندند، خبری نیست و این تصاویر را نه در تلویزیون جمهوری اسلامی، بلکه در شبکههای لندنی بی بی سی و فرانس پرس فرانسه و یا رسانههای امریکایی میبینند، این سؤال را از خود میپرسند پس آن خدمات بی شائبه و گسترده و آن احترام و حقوق شهروندی چه شد؟
روزنامه فرهیختگان در یادداشتی به قلم امیر حصیرچی، عضو هیاتعلمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) آورد: ترامپ یک ماه پیش، نه یک سال قبل که مرور زمان موجب فراموشی افکار عمومی شود، گفت: «پیشبینیها نشان میدهد آمار مرگ ناشی از کرونا در آمریکا زیر صدهزار نفر است و این از نظر او سناریوی خوبی است. این درحالی است که تعداد قربانیان ویروس کرونا در آمریکا هماکنون در جایگاه اول بین کشورهای جهان قرار دارد، به طوری که قریب به ۶۰۰ هزار نفر مبتلا و بیش از ۲۴هزار نفر مرگومیر در مدت بسیار کوتاهی داشته و این درحالی است که تعداد بهبودیافتگان فقط ۳۷هزار نفر بوده و این تفاوت فاحش بین بهبودیافتگان و مبتلایان نشان از عمق فاجعه دارد. ترامپ و دستگاه سیاستورز او به دنبال کنترل بیشتر بیماری، باز یک سیاست غلط دیگر را درخصوص همین بحران تجویز میکنند و آن ایمنی گلهای است. ایمنی گلهای به معنی دور زدن یک دور بیماری در تن و جان میلیونها آمریکایی است که امروزه به دلیل زندگی و غذای فستفودی، از کمترین سطح سیستم ایمنی برخوردارند و باز همین موضوع و همین سیاست غلط، ضمن توسعه بیماری، نتیجهای معکوس به بار خواهد آورد و این نیز دهنکجی به اصل پنجم تفکر سیستمی است. این اصل میگوید که سعی و اجبار در رشد سریعتر، نتیجهای معکوس و رشدی کندتر را به بار میآورد!
روزنامه رسالت در یادداشتی به قلم حنیف غفاری می نویسد: تغییر قواعد جهانی از طریق «تحقق سلطه مطلق آمریکا»، هدفی بود که دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آن را به یک «شعار انتخاباتی» تبدیل کرد. کمتر کسی شبهه دارد که ترامپ در صدد «تسخیر دنیای امروز» بود: دنیایی که قرار بود مطابق محاسبات رئیس جمهور فعلی آمریکا، حکم متغیری وابسته به اراده کاخ سفید را داشته باشد. ترامپ از این پروسه، تحت عنوان «احیای هژمونی آمریکا» یا «عبور از چندجانبه گرایی» نام می برد! مهره های فرمانبردار واشنگتن در منطقه غرب آسیا، اروپا، آسیای شرقی و آمریکای لاتین، توهمات ترامپ در خصوص چینش نهایی پازل خطرناک خود را تشدید کرده بود. امروز معادلات ذهنی رئیس جمهور آمریکا کاملا دگرگون شده است! «آمریکای ترامپ» امروز به گدایی و دزدی «ماسکهای تنفسی» افتاده و به سانسور و لاپوشانی اخبار مربوط به کمبودهای اولیه در بیمارستانهای برخی ایالات این کشور مشغول است!
مقابله با کرونا
روزنامه وطن امروز در یادداشتی به قلم امیرحسین اسلام دوست نوشت: مدیریت شیوع بیماری نیازمند تغییر رفتار در آحاد جامعه است. تجربه نشان داده اکتفا به توصیهها و دعوت مردم در تلویزیون و پخش کلیپهای متعدد نمیتواند به تنهایی منجر به رفتارسازی شود. علاوه بر این اکتفا به توصیه و هشدار باعث میشود حاکمیت خسارتهایی را هم بر اثر تاخیر در مداخله در کوتاهمدت بپردازد و در نهایت هم پس از مدتی مجبور به دخالت و اعمال فشار است. نمونههای آن هم توصیه به مردم برای مسافرت نکردن در ایام عید نوروز است که در نهایت با تاخیر چند روزه، برای تردد بینشهری جریمه وضع شد. مداخله حاکمیت علاوه بر اینکه باید بموقع باشد، هوشمند هم باید باشد. منظور از مداخله «هوشمند» استفاده همزمان از ۲ مولفه «اطلاعات» و «فناوری» است. در صورتی که مداخله حاکمیت این دو مولفه را نداشته باشد، موفق نخواهد بود. به عبارتی عملا مداخلهای کور خواهد بود.
خبرگزاری فارس در مطلبی آورد: حجت الاسلام ظهیری میگوید: خانواده من که نمیدانند. اگر بدانند همین جا اعدامم میکنند. مادرم هر روز تماس میگیرد و میگوید اگر نزدیک بیمارستان شوی شیرم را حلالت نمیکنم. دیشب هم تماس گرفته بود که با این لباس زرد کجا میچرخیدی؟ حجت الاسلام تیموری از سابقه بیماری آسم حادی که داشته میگوید: به مادرم گفتم برای این که مبتلا نشوم این لباس ها را پوشیدم. من بیماری آسم داشتم. خانوادهام متوجه شدهاند که بیماری کرونا برای کسانی که سابقه بیماری های تنفسی داشتهاند خطرناک تر است. به همین دلیل مادرم هر روز در سه نوبت تماس تصویری میگیرد. به این که تماسها تصویری هم باشد تاکید دارد. حجت الاسلام رحمتی میگوید تنها یک شرط برایش گذاشتهاند: خانم بنده برای حضور من در بیمارستان و غسالخانه تنها یک شرط داشتند. آن هم این بود که اگر نیرو به حد کفایت رسید و دیگر نیازی به حضورمان نبود به خانه برگردم. پدر و مادرم هم از کارم در غسالخانه با خبرند. بیشتر از قبل به من تماس میگیرند و حالم را می پرسند.
کرونا و صنعت
خبرگزاری تسنیم در گفت و گو با آرش فرزامصفت معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گیلان می آورد: در ایام شیوع ویروس کرونا مرز آستارا در استان گیلان بسته نشد و تاکنون نیز مبادلات تجاری در آن انجام شده است. واحدهای تولیدی در طول سال مقداری از کاهش تولیدات خود را جبران میکنند، از طرفی باید دید بحران فعلی دقیقاً تا چه زمانی طول خواهد کشید. اینکه هر کدام از واحدهای تولیدی و صنعتی استان گیلان که از شیوع کرونا آسیب دیدهاند چقدر از این حمایتها برخوردار شوند نیز از جمله موارد مهمی است که باید به آن توجه کرد. دولت برای حمایت از تولید قدمهای بسیار خوبی برداشته است و امیدواریم با پایان بحران جهانی کرونا مشکلاتی که در حوزههای اقتصادی ایجاد شده به تدریح برطرف شود.