بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی مازندران ، این نسخه عمومی برگرفته از نتایج آزمایش های خاک کشاورزی این است که برای هر هکتار ۱۰۰ کیلو گرم کود اوره ، ۵۰کیلو گرم فسفات و ۱۰۰ کیلو گرم کود پتاس است.
طبق آمار رسمی ، مصرف بی رویه کودهای شیمیایی در سال های اخیر با برنامه ریزی ، آموزش کشاورزان و ایجاد محدودیت های قانونی به صورت جدی کاهش یافته است و حتی میزان مصرف انواع کود شیمایی به کمتر از نیاز استاندارد رسیده است.
از آن جایی که تحقیقات کشاورزی استان مازندران نقشه جامع حاصلخیزی خاک را در اختیار دارد ، سهمیه انواع کودهای شیمیایی به استان نیز مشخص شده است و کشاورزان بویژه شالیکاران استان به مراتب با گسترش و ترویج آموزش های فنی کشاورزی ، به مصرف بهینه در این زمینه رسیده اند.
موسسه تحقیقات برنج کشور که در شهرستان آمل مستقر است ، از سه سال پیش آزمایشگاه خاک شناسی را مورد بهره برداری قرار داد ، آزمایشگاهی که طبق آمار تا کنون ۲ هزار نمونه خاک از مناطق مختلف زمین های شالیزاری استان را مورد آزمایش قرار داد و چگونگی وضعیت خاک را برای تغذیه گیاه برنج و همچنین مقدار و نحوه مصرف انواع کودهای شیمیایی مشخص کرده است.
معاون موسسه تحقیقات برنج کشور در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : علم و تکنولوژی برای هر گونه از خاک های کشاورزی ارقام و گونه های مختلف کود شیمیایی را معرفی می کند که باید مورد توجه قرار گیرد و یکی از مهم ترین عواملی که سبب شده است مقوله آزمون خاک شناسی مورد مورد توجه شالیکاران قرار گیرد ، اجرای طرح تسطیح و یکپارچه سازی شالیزارها بوده است.
عبدالرحمان عرفانی توضیح داد: در اجرای تسطیح ، جا به جایی و خاکبرداری به صورت عمیق صورت می گیرد و به همین دلیل تمامی زمین هایی که طرح تسطیح در آن اجرا شده است، دارای آزمون خاک هستند.
طرح تسطیح و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری به عنوان مهم ترین زیرساخت و اثرگذارترین عامل برای دستیابی به خوداتکایی در تولید برنج از دهه ۷۰ شمسی مورد توجه قرار گرفت . طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی مازندران حدود ۳۰ درصد برابر با ۶۰ هزار هکتار از ۲۲۰ هزار هکتار شالیزارهای استان مازندران مجهز به این طرح شدند.
عرفانی با اشاره به به وجود آزمایشگاه خاک شناسی در محل موسسه تحقیقات برنج آمل ، گفت : در سه سال اخیر ۲ هزار نمونه خاک زمین های شالیزاری از مناطق مختلف استان که هنوز طرح تسطیح در آنها اجرا نشده ، از سوی شالیکاران به موسسه ارائه شده است که این تعداد نمونه قابل توجه است.
وی با بیان این نکته که تجربه شالیکاران در مقدار و نحوه استفاده از انواع کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی نیز بسیار مهم و کاربردی است، ادامه داد : البته استقبال و توجه کشاورزان به توصیه های فنی کارشناسان و محققان بخش کشاورزی نیز سبب شده است تا همواره حفاظت از خاک روندی رو به رشد داشته باشد.
عرفانی از فعالیت مدوام ۲۰ محقق در رسته های تغذیه گیاه ، آفات و مدیریت آبیاری برنج در موسسه تحقیقات برنج مازندران خبر داد و گفت : در سال های اخیر ، این محققان با حضور در ۷۴ مرکز خدمات کشاورزی استان ، آموزش های تخصصی را به کارشناسان این مراکز ارائه دادند و آنان نیز به عنوان سربازان خط مقدم کشاورزی با برگزاری دوره های آموزشی برای کشاورزان و بهره برداران ، توضیه فنی را در مزارع عملیاتی کرده اند.
وی دستیابی به نسخه عمومی مصرف انواع کودهای شیمیایی در زمین های شالیزاری را نتیجه فعالیت این کارشناسان ، همکاری کشاورزان و تحرک مناسب کارشناسان مراکز خدمات کشاورزی دانست و افزود : اگرچه آزمایش خاک برای همه مالکان زمین های شالیزاری برای گرفتن نسخه تعذیه گیاه برنج ضروری است ، اما به طور کلی مصرف ۲۰۰ کیلو گرم انواع کود شیمیایی ضروری اوره ، فسفات و پتاس کافی است.
معاون موسسه تحقیقات برنج مازندران گفت: در حال حاضر اگر یک کشاورز شالیکار در تولید برنج نسبت به بهره بردار همجوارش عملکرد کمتری به صورت محسوس داشته باشد ، آزمایش خاک را انجام می دهد و این دغدغه بسیار مهم و اثر گذار است.
نحوه مصرف انواع کود شیمیایی در زمین های شالیزاری
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور نیز با بیان این که شالیکاران باید به نحوه و زمان مصرف مصرف کود توجه کنند، گفت: بررسی ها نشان داده است که مقدار کود مصرفی اوره باید به سه قسمت تقسیم و در سه مرحله شامل یک سوم پیش از انجام نشاء ، یک سوم ۲۰ تا ۲۵ روز بعد از نشاء و یک سوم پایانی نیز باید در آستانه خوشه گیری گیاه برنج در زمین پاشیده شود.
مهرداد طبری با تاکید بر این که رعایت دستورالعمل مصرف تدریجی کود شیمیایی اوره برای دستیابی به نتیجه مطلوب ضروری است ، افزود : اگر شالیکاران همه کود اوره را یکجا در زمین بپاشند ، گیاه برنج فقط یک سوم آن را جذب می کند و بقیه هدر می رود.
وی گفت : کود فسفر برخلاف کود اوره به تدریج جذب گیاه می شود و معمولا می توان همه این نوع کود مورد نیاز را قبل از انجام نشاء در زمین مصرف کرد.
این کارشناس گیاه شناسی در باره کود پتاس هم به عنوان دیگر کود شیمیایی مورد نیاز برای زمین های شالیزاری ، توضیح داد : بررسی ها نشان داده است که باید نیمی از این نوع کود را قبل ازانجام نشاء و نصف دیگر را در آستانه خوشه گیری استفاده کرد.
کود شیمیایی مازاد بر مصرف در مازندران وجود ندارد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم با بیان این که از هشت سال پیش تا کنون مصرف انواع کودهای شیمیایی در مازندران بهینه شده و حتی کمتر از نیاز مصرفی وارد استان می شود ، گفت : سهمیه انواع کودهای شیمیایی برای ۷۲ نوع محصول کشاورزی استان مشخص است و اگر طی ۲ سال اخیر بیشتر شده به خاطر گسترش کشت دوم است.
عزیزالله شهیدی فر متوسط سهمیه سالانه انواع کودهای شیمیایی برای زراعت و باغداری استان را ۱۷۵ هزار تن اعلام کرد و افزود : این مقدار ، یعنی کودهای شیمیایی مازاد بر مصرف وارد استان نمی شود.
وی با ابراز خرسندی از افزایش اقبال کشاورزان به انجام آزمایش خاک در سال های اخیر ، گفت : در حال حاضر بیشتر شهرهای استان داری آزمایش خاک هستند و مدیریت های جهاد کشاورزی تکلیف انجام آزمایش خاک از سوی کشاورزان را در دستور کار دارند.
شهیدی فر افزود : خوشبختانه آگاهی کشاورزان مازندران در باره کشاورزی فنی و مهندسی افزایش یافته است و امروز به جایی رسیده ایم که تجربه کشاورزان با توصیه های فنی کارشناسان عجین شده و روز به روز عملیاتی کردن این دستاورد در مزارع رو به گسترش است .
نسخه‌پیچی عمومی شرکت خدمات حمایتی کشاورزی
مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی مازندران هم گفت که این شرکت به عنوان متولی تهیه و توزیع انواع کودهای شیمیایی با هدف ساماندهی ، علاوه بر دریافت نتایج آزمون خاک دیگر آزمایشگاههای دولتی و خصوصی ،آزمون خاک را در چندین نقطه از زمین های کشاورزی استان انجام داده است و در نتیجه این کار هم نسخه عمومی مصرف کود شیمیایی را به دست آورده است.
مجید سلطانی افزود: نسخه عمومی از نتایج آزمایش های خاک شالیزارهای مازندران این است که برای هر هکتار ۱۰۰ کیلو گرم کود اوره ، ۵۰کیلوگرم فسفات و ۱۰۰کیلو گرم کود پتاس نیاز است.
وی توضیح داد : البته در زمین هایی که از آب چشمه آبیاری می شود ، نیاز کود اوره از ۱۰۰ کیلو به ۵۰ کیلوگرم کاسته می شود ، ولی مصرف کود پتاس به ۱۰۰ کیلو افزایش می یابد.
سلطانی با بیان این که در زمین های باتلاقی نیز نیاز کود اوره باید کم شود ، افزود : در حال حاضر با چنین فرمولی ، میانگین نیاز هر هکتار زمین کشاورزی استان به کودهای شیمیایی ۲۰۰ کیلو گرم است.
در حال حاضر طبق آمار جهاد کشاورزی مازندران حدود ۹۰ درصد از زمین های شالیزاری استان شخم و شیار و خزانه گیری شده است و نشاکاری نیز درمنطقه مرکزی استان بویژ در حوزه دشت ۱۱۰ هزار هکتاری هراز در مناطق آمل ، بابل ، فریدونکنار ، محمودآباد و بابلسر شروع شده است.
مازندران در تولید ۱۵ نوع از ۷۲ نوع محصولات کشاورزی استان از جمله برنج، مرکبات، کیوی ، گل و گیاه ، مرغ و آبزیان رتبه اول تا سوم کشور را دارد.
مازندران با ۴۶۰هزار هکتار زمین زراعی باغی سالانه حدود حدود هفت میلیون تن انواع محصولات کشاورزی تولید می کند.