ویروس کرونا که تمامی مرزهای شناخته شده میان کشورها را درنوردیده و مردم را درگیر تبعات خود کرده است، بی تردید تهدیدی به شمار می رود که باید با همیاری ملت ها و عزمی جهانی بدان خاتمه داد. در کنار اقدامات درمانی ضروری به نظر می رسد از این ویروس منحوس به عنوان فرصتی مناسب برای ایجاد حرکتی صلح طلبانه به سوی جهانی امن تر استفاده کرد. بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی موضوع شیوع ویروس کرونا را از زوایای مختلفی مورد ارزیابی قرارداده اند.
رسانههای اصلاحطلب
روزنامه ایران: شیوع ویروس کرونا طی ۲ ماهه اخیر در جهان و درگیری بیش از ۲۰۰ کشور و منطقه با این میهمان ناخوانده، تلنگری به همه جوامع بود که آمادگی در برابر مخاطرات و مواجهه اصولی با شوکهای برونزا، لازمه عبور با حداقل هزینه از شرایط حادث شده است.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: ویروس کرونا به جهانیان و اقتصادها یادآور شد که درجه تابآوری و میزان آمادگی برای رویارویی با نااطمینانیها و شوکهای برونزا، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کشورهایی که این توانمندی را طی سالها در خود ایجاد کردهاند، لطمات کمتری را از چنین شوک هایی تجربه خواهند کرد. شوکهای برونزا هر زمان به شکلی بروز مییابند. اما آنچه باید از این شوکها آموخت آن است که همه آنها کمابیش عواقب و پیامدهای گسترده ای دارند و عبور کم هزینه از آنها نیازمند داشتن تفکر تابآوری است. بررسی ها و مطالعات مختلف در خصوص شوکهایی در این حد وسیع نشان میدهد که همه کشورهایی که در مدت زمان کمتری توانستهاند به حالت عادی برگردند، دارای چنین نگرش و بینشی بودهاند. در ادبیات موضوع تابآوری به این نکته مهم اشاره میشود که کشورهایی که ساختارهای تولیدی خود را تقویت میکنند و ساختارهای انگیزشی در جهت تقویت بنیه تولیدی و بویژه تولیدات صنعتی کشورشان است، سریعتر قادر به بازگشت به حالت قبل از شوک خواهند بود. به عبارتی بنیه تولیدی کشورها در تعیین میزان تابآوری و مواجهه اصولی با شرایط ناگوار بسیار اثرگذار است.
در یادداشت روزنامه اعتماد که به قلم جلال جلالی زاده منتشر شده است، می خوانیم: ریـیــسجـمهوری در سخنرانی اخیر و در بسیاری از سخنرانیها و اظهارات دیگر خود به شرایط تحریمی کشور اشاره کرده و تاکید داشته که تحریمهای امریکا در مدیریت شرایط حاصل از کرونا و مدیریت شیوع این بیماری موثر بوده است. همچنین سخنگوی دولت نیز دیروز در اظهاراتی، جمهوری اسلامی ایران را درگیر ۳ ویروس تحریم، کرونا و شرایط اقتصادی و اجتماعی حاصل از کرونا توصیف کرده است. بر کسی پوشیده نیست که هنرِ سیاستمداران و سیاستورزی تبدیل امور محال به ممکنات است. همچنین در نظر گرفتن مصالح و منافع ملی و توجه به خواستهها و مطالبات مردم هم در زمره وظایف سیاستمداران تلقی میشود. این قواعد درمورد سیاستمداران و تصمیمگیران جمهوری اسلامی ایران نیز صادق است و شایسته آنکه بر اساس شرایط و وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با درنظر گرفتن موقعیت ایران در جهان و منطقه دست به تصمیمگیری و اعمال تصمیمات خود بزنند. از سویی در کشور ما به دلیل تعدد نهادها و مراجع تصمیمگیری همواره در نظر گرفتن همه عوامل یاد شده و عمل کردن بر اساس آن و تصمیمگیریهای یکدست و یکپارچه با مشکلاتی مواجه بوده است.
مجید ابهری با درج یادداشتی در روزنامه آرمان ملی می نویسد: گسترش بیماری کرونا در سراسر جهان، همه مردم دنیا را با مشکلات ریز و درشتی روبهرو ساخته است. دولتها تلاش میکنند در موضوع قرنطینه و دور ماندن مردم از اپیدمی کرونا، روشهایی را تصویب و تنظیم نمایند که هم بهحل مشکلات اقتصادی مردم منجر شود و هم فاصلهگذاری اجتماعی طوری تنظیم گردد که حداقل آسیب کرونا به جمعیت شهرها وارد شود. در کشور ما با توجه به تنوع سلیقهها در این زمینه و تعدد مراکز تصمیمگیری، متاسفانه هنوز معلوم نیست بسیاری از اصناف، کسبه و صاحبان شرکتها در شرایطی که مردم همچنان بیم از کرونا دارند، چه باید بکنند. یعنی اگر قرار است افراد دستفروش و آنهایی که درآمد ثابت ماهیانه ندارند، در قرنطینه خانگی بمانند، پس درآمد و هزینههای زندگی آنها را چه کسی تقبل خواهد کرد. عده زیادی از مردم بهطور روزانه، درآمد دارند و کارگر هستند و اگر آنها بهسر کارشان نروند، از چه روش و راهی امرار معاش کنند. اگر قرار باشد مردم در قرنطینه خانگی بمانند، تکلیف مشاغل مذکور چه خواهد شد؟ اگر قرار است همچون دو سه روز اخیر مردم به خیابانها هجوم ببرند، پس تکلیف سلامت مردم چه خواهد شد؟ از سوی دیگر هزینههای مالیات، اجاره بهاء، بیمه، چک، سفته و... صاحبان مشاغلی همچون رستورانها، فستفودها، مهدهای کودک، آژانسهای مسافربری و صدها شغل دیگر را چه کسی پرداخت میکند و بسیاری از آنها در آستانه ورشکستگی قرار دارند. باید دولت آنها را مشمول عفو قرار داده و اجازه دهد که با خیال راحت تا احراز راحتی خیال از عدم انتشار ویروس در قرنطینه خانگی بمانند. متاسفانه در بسیاری از شهرستانها طرح فاصلهگذاری اجتماعی چندان رعایت نمیشود و باید فاصلهگذاری در برخی از شهرها که آمارشان در حال افزایش است، اجباری شود و قرنطینه برخی از مشاغل با شدت ادامه یابد و گرنه تا سه هفته دیگر با افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا روبهرو خواهیم بود، کمااینکه با هجوم مردم در چند روز گذشته به خیابانها این نگرانی برای هفتههای آینده نیز در پایتخت وجود دارد. باید برای رسیدن به نتیجه مطلوبتر، کارشناسان و صاحبنظران دانشگاههای علوم پزشکی، وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا همسو با نیروی انتظامی، اداره اماکن، تعزیرات در یک کمیته مشترک به بررسی صنوف و جبران زیانهای آنها در حد مقدور حرکت کنند، در غیر این صورت هیچ طرحی موفق نخواهد شد.
قرنطینه؛ فرصتی برای سفر درونی، همدلی واعتمادسازی عنوان یادداشتی در روزنامه همدلی است، در گزیده ای از آن می خوانیم: در فضای نگرانکننده کرونایی و شرایط بسیار بد اقتصادی و معیشتی مردم بخصوص برای صاحبان مشاغل تعطیل شده بهدلیل شرایط مذکور یکی از مواردی که میتواند مرهمی بر زخم و درد مردم و آرامشی نسبی برای روحهای خسته و تنهای رنجور باشد، امید ناشی از همدلی در حرکتهای مشارکتجویانه و انساندوستانه و مهرورزانه آحاد مردم و مسئولین کشور نسبت به هم و شاید تجلی همدلی و احساس همدردی بین همه جوامع امروزی بشر است که از تیررس ویروس به ظاهر کوچک و ناچیز کرونا در امان نماندهاند، این پیوند و همبستگی تداعیگر نمود این سخن حکیمانه سعدی شیراز ماست که: بنی آدم اعضای یکدیگرند/که در آفرینش ز یک گوهرند/چو عضوی به درد آورد روزگار/دگر عضوها را نماند قرار.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، متخصصان در بررسیهای خود به منظور درک بهتر بیماریزاییِ کروناویروس به علائم جدیدی از ابتلا به این ویروس پی بردند که مشابه با سرمازدگی است و ضرورت دارد افراد نسبت به این نشانه دقت لازم را داشته باشند. در حال حاضر آسیب ناشی از کروناویروس روی سیستم تنفسی تایید شده است به این مفهوم که این ویروس ریهها و دیگر اندامهای مرتبط با آن را مورد هدف قرار میدهد. به همین دلیل علائم این بیماری معمولا با سرفههای مداوم، تنگی نفس، تب، علائم مشابه با آنفلوآنزا و سردرد خود را نشان میدهد. تمامی این موارد از علائم تایید شده بیماری کووید-۱۹ است و نشانههای اصلی در فرد مبتلا به حساب میآید. هرچند، نشانههای بیشتری از کروناویروس همزمان با شیوع هر چه بیشتر این ویروس و همهگیر شدن آن تشخیص داده شده است. یکی از علائم دیگر ابتلا به کروناویروس از دست دادن حس بویایی و چشایی است چرا که کروناویروس سلولهای مرتبط با حس بویایی و چشایی را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
سید مالک حسینی سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا در خصوص آخرین اقدامات انجام شده برای پذیرش معتادان متجاهر گفت: با توجه به توقف پذیرش معتادان متجاهر در مراکز ماده ۱۶ پس از شیوع کرونا در جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر استان تهران توافق شد تا فعال سازی مجدد مراکز ماده ۱۶ رخ دهد و ستاد مبارزه با مواد مخدر این موضوع را به ستاد ملی کرونا منتقل کند تا کمیته درمان ستاد ملی مبارزه با مواد مخدر درباره آن تصمیمگیری کند. در کمیته درمان ستاد این نتیجهگیری حاصل شد که ممکن است، این افراد با حضور در مراکز ماده ۱۶ و در صورت ناقل بودن، باعث سرایت بیماری به سایر افراد شوند و برای این منظور پیشنهاداتی مطرح شد، از جمله ایجاد یک قرنطینه موقت که اقدامات غربالگری و تست گرفتن از معتادان در آن انجام شود و پس از انجام این اقدامات و نداشتن علائم برای آنها برگه سلامت صادر و به مراکز ماده ۱۶ منتقل شوند. برای این موضوع ستاد مبارزه با مواد مخدر به دلیل مشکلات زیرساختی که داشت، از ما تقاضای مکانی با ظرفیت نگهداری ۵۰۰ نفر تا پایان دوره کرونا داشت که ما هم سامانسرای مردان خاورشهر را پیشنهاد دادیم و ستاد با آن موافقت کرد.
به گزارش پایگاه خبری فرارو، بیمار صفر چه کسی بود؟ این سوال اهمیت علمی بسزایی دارد و تلاشها برای یافتن پاسخی برای آن، در جریان است. اما این تلاشها تحت الشعاع کشاکشهای سیاسی میان چین و غرب قرار گرفته است. آمریکا، در میانه بحران کرونا، چین را به اهمال کاری و پنهانکاری در مدیریت بحران کرونا متهم کرد. محافل رسانهای و اطلاعاتی آمریکا اخیرا ادعا کرده اند که ویروس کرونا احتمالا از آزمایشگاه ویروس شناسی ووهان منتشر شده است. در همین رابطه، شبکه آمریکایی فاکس نیوز از قول منابع ناشناس، مدعی شد ویروس کرونا احتمالا به طور غیرعمد توسط یک کارآموز در آزمایشگاه ویروس شناسی ووهان به بیرون منتقل شده است. این شبکه با بیان اینکه ویروس کرونا در خفاشها وجود دارد ولذا سلاح بیولوژیک نیست، مدعی شد که در آزمایشگاه ویروس شناسی ووهان، مطالعاتی درباره آن انجام شده بود. فاکس نیوز در ادامه ادعا کرد که بیمار صفر در این آزمایشگاه مشغول به کار بود و به طور تصادفی به این ویروس آلوده شد و سپس آن را به بیرون منتقل کرد. گفتنی است که شهر ووهان، به عنوان کانون اولیه شیوع کرونا، قلمداد میشود.
محمدتقی فاضل میبدی پژوهشگر مسائل دینی، درباره اینکه عدهای شیوع ویروس کرونا را علامت ظهور امام زمان (عج) میدانند، به خبرگزاری برنا گفت: در دنیای طبیعت انسان شاهد رویدادهای تلخ و شیرین است. بلاهای بزرگ آسمانی قبلا هم آمده و در آینده هم خواهد آمد از سقوط شهاب سنگها گرفته تا زلزله و سیل و آخرین آن کرونا است که شاهد آن، هستیم. همه این رویدادها بر اساس علت و معلول است یعنی یک علتی باعث میشود معلولی به وجود بیاید، ویروس کرونا هم علتی داشته است، مثل وبا، سل، طاعون و دهها امراض دیگر. بشر در پی آن است که علتش را کشف و با آن مبارزه کند. مثل اینکه بشر به مبارزه با ویروسهای دیگری هم رفت و موفق شد. اگر قرار باشد که این را علامت ظهور و مامور خداوند بدانیم یعنی بشر باید به دنبال مبارزه با آن نروند یک گوشهای بخوابد و بگوید که علتش که خداست و ما با خدا چکار میتوانیم بکنیم یا اینکه نشانه ظهور امام زمان (عج) است، با ظهور چه کنیم؟
رسانههای اصولگرا
روزنامه کیهان: این بیماری همانگونه که افراد را از پا درآورده، بازارها را مختل نموده و کفایت (یا بیکفایتی) دولتها را نمایان ساخته است. قدرت سیاسی و اقتصادی را نیز دستخوش دگرگونی خواهد کرد، آن هم به گونهای که صرفا بعدها نمایان خواهد شد.
روزنامه کیهان با انتخاب گزارشی نوشت: چالشهای مدیریت بحران، تجهیزات پزشکی، سرپا نگه داشتن اقتصاد، همه و همه باعث شده تا در درجه اول نگاهها به سوی ابرقدرتها باشد تا ببینیم آنها با بحران جهانی کرونا چگونه برخورد کرده و چه تدبیری میاندیشند؟ اما ماجرا آنجایی جالب میشود که آمارها از شکستن تابوی ابرقدرتی کشورهای مدعی حکایت دارد. در حال حاضر، میتوان از پایان نظم لیبرالی که برای بیش از دو دهه نظم مطلق روابط بینالمللی بود، سخن به میان آورد. نظمی که پس از پایان جنگ جهانی دوم پا به عرصه وجود گذاشت و همزمان با فروکش کردن شعلههای جنگ سرد در دهه ۸۰ به نظم یکه تاز و برتر بینالمللی مبدل شد. حال در پایان دهه دوم از هزاره سوم و با اوج گرفتن بحران کرونا این نظم دیگر قادر به پاسخگویی به نیازهای بینالمللی نیست و هر روز که میگذرد، ضعفها و کاستی هایش بیشتر و بیشتر نمایان و هویدا میشود. گذر زمان معلوم خواهد کرد که چگونه نظمی از دل این بحران زاده خواهد شد؟ اما آن نظم هر چه باشد دیگر لیبرالی نخواهد بود.
حجتالاسلام نصرالله پژمانفر در یادداشتی در روزنامه وطن امروز نوشت: در تمام دنیا مقوله پذیرفتهشدهای به نام حوادث غیرمترقبه وجود دارد. در حوادثی همچون سیل، زلزله یا همهگیری یک بیماری، اگر یک کشور بتواند مدیریت مناسب داشته و برنامهریزی مواجهه با اینگونه بحرانها را داشته باشد و کار را به سمتی سوق دهد که کمترین آسیب در آن زمینه به جامعه وارد شود، میتوان ادعا کرد این یک حرکت موفق بوده است. اگر حادثهای در کشور رخ نداده و روال همه چیز عادی باشد، مدیریت شرایط شقالقمر نیست. شقالقمر زمانی است که یک دولت بتواند در حوادث و توفانها، کشور را از بلاهای اینچنینی به سلامت عبور دهد. چین اولین کشوری بود که درگیر کرونا شد. آنها تجربه هیچ کشوری را نداشتند اما مدیریت چین باعث شد کرونا برای آنها تبدیل به یک فرصت شود. نیاز به کالاهای بهداشتی و درمانی چینی که بر اساس این شرایط به وجود آمد، باعث شد پکن در همین شرایط پیشآمده، مشکلات اقتصادی خود را جبران کرده و از عقب افتادن اقتصاد کشورش جلوگیری کند. در حوزه فضای مجازی آنها توانستند خدمات را به سمتی سوق دهند که مانع تعطیلی زندگی مردم شود.
روزنامه صبح نو با درج سرمقاله ای با عنوان راه نوشت، نوشت: در میان ناخوشایندی و تلاطم اتفاقات وحوادث اخیر از حوادث غیرمترقبه، سیل و زلزله گرفته تا همین مورد اخیر بیماری کرونا که گریبان جامعه را گرفته است؛ رشحات محسوس وملموسی از امید و روشنایی هم شکل گرفته که به جد قابل تأمل وتدبر است. اینکه آرامآرام جریانهایی از بطن جامعه جوشیده و متناسب با نوع تهدید صورت گرفته و بدون اینکه کسی به آنها بگوید و مدیریتشان کند، در حرکتهایی هماهنگ به دل بحران میزنند و هریک گوشهای از آن را اداره میکنند. جریانهایی که نیاز به امر و نهی سازمانی و از بالا به پایین ندارند و اقتضای بحران را مبتنی بر بوم و بر خویش خوب تشخیص میدهند. جریانهایی که هدف نهاییشان نه بیلان کار، گزارش، نام و نشان که باز کردن گرهی از بحران است ودر یک کلام، جریانهایی که آتش به اختیار، چابک و پارتیزان که معطل تصمیم و جلسه و آییننامه نمیمانند. ظرفیت عظیمی که در بحرانها به کاتالیزور مدیریت بحران تبدیل میشوند و هراسی از زدن به دل حادثه ندارند. این نعمت مخصوص جوامعی است که قدرت خود را از جریانهای ناب مردمی میگیرند. تصور کنیم این انرژی و ظرفیت دیده نشده و نامرئی به حوزه اقتصاد سرریز شود و گردش و نظام اقتصادی کاملاً بومی و منطقهای خودش را شکل دهد. حتی تصور نتایجش هم شیرین است...
تقی آزادارمکی استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، در گفت وگو با خبرگزاری مهر می گوید: کرونا اوایل به عنوان یک اتفاق بیولوژیک شناخته میشد که به یک بیماری در سطح نظام پزشکی و سلامت تبدیل شد، اما این مسئله سطح دیگری دارد که تبدیل به یک جریان اجتماعی در جهان شده که بحران ایجاد کرده است. از نظر من کرونا خودش یک جریان اجتماعی است و همچنین منشأ مجموعهای از حوادث، وقایع و پدیدهای به نام بحران اجتماعی است. لذا این مسئله موجب شده که جامعه شناس هم بتواند در مورد کرونا به داوری بنشیند. جامعه شناسان هم مجازند و هم وظیفه دارند در مورد کرونا در ایران بحث کنند و ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن را مورد مطالعه قرار دهند. دوماً باید بررسی کنند کرونا چه اثراتی را بر ساخت اجتماعی دارد و چه حوادثی را ایجاد میکند، مثلاً در عرصه نهاد خانواده، در عرصه دولت، سیاست، مناسبات اجتماعی، سبک زندگی و… چه تأثیراتی دارد. کرونا موجب شده جامعه شناسی یک بار دیگر بتواند در ایران زمینهای برای کنش گری بهتر را پیدا کند؛ مثلاً جامعه شناسان ایران در گذشته معطوف به مناقشه سکولاریسم و دین گرایی بودند یا درگیر فردگرایی و جمع گرایی بودند، یا درگیر مناقشه دموکراسی خواهی و استبداد بودند، اما کرونا موجب شده که جامعه شناسان ایرانی دغدغهای در شناخت این بحران و اثرات این بحران بر کلیت ساختار اجتماعی پیدا کنند. از این طریق هم میتوانند مداخله گری بیشتری در سامان دهی نظام اجتماعی ایران بکنند.
اسماعیل قادریفر رئیس مرکز فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتوگو با خبرگزاری فارس درباره اقداماتی که برای متضرر شدن شرکتهای دانشبنیان با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور صورت گرفته است، گفت: طبیعتاً شرکتهای دانشبنیان در مواجهه با این ویروس متأثر از شرایط اقتصادی دچار نوساناتی در بازار محصولات خود شدهاند؛ البته عمده خسارتهای اقتصادی و اجتماعی متوجه زیست بوم نوآوری ناشی از ویروس کرونا در مراکز نوآوری و فضاهای اشتراکی بوده است. معاونت علمی و فناوری سعی کرده برای جبران بخشی از خسارتهای اقتصادی وارد شده به شرکتهای دانشبنیان دستورالعملی برای حمایت از فعالان زیست بوم نوآوری کشور تدوین کند که بتوانیم در این دوره گذار لطمه های اقتصادی را به حداقل برسانیم. این بستهها شامل حمایت از شتابدهندهها، فضاهای کار اشتراکی و مراکز نوآوری است که با مدیریت بخش خصوصی کار میکردند و سعی کردیم به اندازه میزان بلوغ و سایز این مراکز بستههای حمایتی را در قالب جبران هزینه ثابت، به صورت تسهیلات ارزان قیمت و کمکهای بلاعوض خصوصاً به مراکز نوآوری و فضای کار اشتراکی که به صورت اجارهای فعالیت میکنند را دنبال کنیم.
شریف مطوف با درج یادداشتی در پایگاه خبری تابناک نوشت: اکنون، و پس از این که زمان طلایی مقابله با کرونا را بیشتر کشورهای جهان از دست دادند، این حقیقت هویدا شد که مردم جهان نمیتوانند تا سال ۲۰۲۲ در قرنطینه بمانند؛ آن گونه که گزارشهای علمی مؤسسههای آمریکایی، امیدوارانه مطرح کردند؛ ضمن این که هشدار دادند که این ویروس از بین نخواهد رفت و همه باید با آن همزیستی کنند. این اطلاعات به نظر میرسد به واقعیت نزدیکتر باشد؛ تا زمانی که تولید واکسن حد أقل یک سال زمان لازم دارد و مداوای این بیماری هنوز با مشکلات اساسی رو به رو است. خوشبینانهترین سناریوهایی که توسط دانشمندان تا کنون ارایه شده است به ما وعده میدهد که فصل استراحتی در تابستان خواهیم داشت، و با آغاز فصل پاییز مجدداً شاهد جهش بیماری کرونا خواهیم بود. حتی این آتش بس مؤقت، محل شک و تردید است. همچنین، داستان «مصونیت جمعی» که برای آن کلی تبلیغ شده، و بیهوده به آن دل بستند، در آزمون خونینی که اروپا و آمریکا شاهد آن بوده است، اعتبار خود را از دست داد، به ویژه این که ثابت شد این «مصونیت»، کوتاه مدت است و به عنوان «واکسن طبیعی» نمیتوان به آن اطمینان کرد.
به گزارش پایگاه خبری مشرق نیوز، کروناویروس جدید نخستین بار در ژانویه ۲۰۲۰، پس از بیمار کردن افرادی در ووهان چین شناسایی شد. از آن زمان، این ویروس به سرعت در سراسر دنیا شیوع پیدا کرده و ترس و نگرانی گستردهای را در پی داشته است. هماکنون، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به شدت از این ویروس آسیب دیده است. با تداوم این همهگیری در سراسر منطقه، دولتها اقدامات شدید و فزایندهای را برای جلوگیری از پیشرفت آن اتخاذ میکنند که از جمله آنها میتوان به ممنوع کردن تجمعات عمومی، وضع مقررات محدودیت رفتوآمد، ممنوعیت پروازها و اجرای تدابیر نظارتی اشاره کرد. با توجه به اینکه بحران کروناویروس با سرعتی سرسامآور در حال رشد است، پژوهشگران مؤسسه بروکینگز با نگاهی به آینده، در مورد پیامدهای مهم و کلیدی محتمل این همهگیری برای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تبادل نظر کردند. در دیدگاههایی که در ادامه ارائه میشود، محققان ضمن اشاره به مسائل سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی، بطور خلاصه به بیان چالشهای مهم و سرنوشتساز منطقه میپردازند. ر دو سال گذشته، شاهد اعتراضات گسترده در سراسر منطقه نیز بودیم که در واقع، واکنش عمومی به کاهش امنیت اقتصادی و تضعیف نظامهای حمایت اجتماعی بود. تأثیر بالقوه ویرانگر دو ضربه پیدرپی ناشی از همهگیری کروناویروس و ریزش شدید قیمت نفت بر کسی پوشیده نیست و جای اغراق باقی نمیگذارد. کاهش چشمگیر درآمدهای ارزی هماکنون نیز ترازهای مالی را تحت تأثیر قرار داده و توانایی بیشتر کشورها را برای اتخاذ تدابیر مالی موردنیاز در جهت کاهش اثرات فلجکننده همهگیری ویروس بر فعالیتهای اقتصادی داخلی، محدود خواهد کرد.