«کاظم جلالی» که چند ماهی است سکان هدایت دستگاه دیپلماسی ایران در روسیه را بدست گرفته است، روز سه شنبه به ایرنا گفت: در مورد روابط ایران و روسیه پیشینه تاریخی وجود دارد و این پیشینه تاریخی در اذهان مردم ایران حفظ شده است.
وی افزود: متاسفانه تلاشی برای اصلاح آن انجام نشده است و خیلی‌ها در ایران روسها را تزارها می‌خوانند و جدیدترها هم آن را اتحاد جماهیر شوروی می‌نامند.
سفیر ایران گفت: هنوز درک درستی در مورد روسیه در دوره پس از فروپاشی شوروی و با مدیریت ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور، در بین ایرانیان وجود ندارد. این واقعیتی است که به روابط دو کشور بر می‌گردد.
مردم دو کشور نیاز به شناخت بیشتر یکدیگر دارند
سفیر ایران گفت: باتوجه به این ذهنیت، عملا مردم دو کشور خیلی با هم رفت و آمد نداشته‌اند و شناخت متقابل به همدیگر نداریم این عدم شناخت متقابل هم نکته‌ای است که طبعا به روابط دوجانبه آسیب می رساند، مردم ایران و روسیه نیاز به شناخت بیشتر یکدیگر دارند.
خیلی ها در غرب تمایلی به توسعه روابط ایران و روسیه ندارند
سفیر ایران در روسیه گفت: متاسفانه هم روسها از دریچه غرب ایران را دیدند و هم ما روسها را از دریچه غرب دیدیم و می‌بینیم.
وی افزود: چرا که زبان مشترک نداریم و سطح تسلط به زبان روسی هم در ایران بسیار پایین است بنابراین مجبور بوده ایم با واسطه همدیگر را بشناسیم و این واسطه غربی‌ها بوده اند.
جلالی افزود: بسیاری از کشورهای غربی تمایلی برای توسعه روابط بین ایران و روسیه ندارند، خیلی از آنها در این مسیر شیطنت و خبرهای کذب منتشر می‌کنند که در این چند ماه بارها شاهد آن بوده‌ام.
پنجاهمین شریک تجاری روسیه بودن رضایتبخش نیست
سفیر ایران در روسیه در بخش دیگری از مصاحبه با ایرنا گفت: متاسفانه ما پنجاهمین شریک تجاری روسیه هستیم که به هیچ وجه رضایتبخش نیست.
وی افزود: زمانی که از مجلس استعفا می‌دادم در داخل پارلمان اعلام کردم که حجم تجارت ما بسیار پایین است، امروز تراز تجاری با روسیه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیارد دلار است که بیشتر آن هم به سود روسها است البته با وضعیتی که کرونا بوجود آورده گمان می کنم در سال ۲۰۲۰ میلادی تراز تجاری کمتر از رقم فعلی شود.
جلالی گفت: یکی از مشکلات اصلی دو کشور در مسیر توسعه روابط اقتصادی، داشتن اقتصاد موازی است چرا که هر دو طرف صادرکننده نفت و انرژی هستند از طرف دیگر ما زیرساخت‌هایی برای ارتباطات بایکدیگر ایجاد نکرده ایم یا هنوز نقص‌هایی در بخش ریلی و جاده‌ای میان دو کشور به رغم تمام تلاش ها وجود دارد.
سفیر ایران در روسیه خاطرنشان کرد: از طرف دیگر، اقتصاد روسیه با برخی کشورهای همسایه هماهنگ شده است، اما ما متاسفانه چون در بحث صادرات برنامه محور نبودیم در زیر مجموعه این کشورها تعریف شده‌ایم مثلا در تره‌بار زیر نظر جمهوری آذربایجان و در بخش دیگری زیر نظر ترکیه تعریف شده‌ایم چرا که اقتصاد ایران صادرات محور نیست.
وی ادامه داد: متاسفانه ما زمانی به فکر صادرات می افتیم که در بخش تولید خود را افزایش داده ایم و با مازاد تولید مواجه شده ایم، در این شرایط است که به فکر صادرات می‌افتیم، البته افراد غیر حرفه‌ای نیز در گذشته وارد بازار روسیه شدند که به نام برند ایرانی ضربه زدند.
جلالی اظهار داشت: بنابراین امروز انتقاد جدی به روابط اقتصادی ما وارد است، چرا که روابط اقتصادی ما نه تنها رضایت بخش نیست بلکه بسیار ضعیف است.
وی این راه هم گفت که در بخش دولتی ارتباطات خوبی ایجاد شده است اما بخش خصوصی نیاز به آسیب شناسی دارد چرا که ارتباطی میان بخش های خصوصی دو کشور نیست و سفارت ایران در دوره جدید امیدوار است بتواند تحرکی در بخش‌های خصوصی دو کشور ایجاد کند.
توصیه به دانشجویان ایرانی برای بازگشت به کشور
سفیر ایران در بخش دیگری از مصاحبه با ایرنا به وضعیت اتباع ایرانی در عصر کرونایی در روسیه اشاره کرد و اظهار داشت: امروز بیشتر نگرانی ما وضعیت دانشجویان ایرانی در روسیه است چرا که سایر اتباع ما در روسیه جمعیت چندانی ندارند.
وی افزود: در بخش توریسم هم خیلی گسترش روابط نداشته‌ایم، اما جمعیت زیادی درسالیان اخیر برای تحصیل از ایران به روسیه آمده اند و امروز حدود چهار هزار دانشجو ایرانی در روسیه مشغول به تحصیل هستند.
جلالی خاطرنشان کرد: نگرانی ما به وضعیت خوابگاه‌ها برمی‌گردد چرا که محیطی است که می‌تواند باعث آلودگی دانشجویان به ویروس کرونا شود بنابراین ما صلاح نمی‌دانیم دانشجویان در خوابگاه‌ها باشند در همین رابطه هم جلساتی داشتیم و به دانشجویان ایرانی توصیه کردیم اگر جای مناسبی ندارند، بهتر است به ایران برگردند.
سفیر ایران اظهار داشت: البته برخی از دانشجویان دغدغه تحصیلی دارند ما در همین رابطه ۴۰ نامه به دانشگاه‌های روسیه زده‌ایم که برخی از آنها جواب دادند و برخی دیگر هنوز پاسخی برای ما ارسال نکرده‌اند به همین دلیل ما با یک عدم قطعیت با دانشگاه‌های روسیه مواجه هستیم.
مشکل نظام وظیفه دانشجویان در روسیه حل شده است
سفیر ایران در روسیه در ادامه به دیگر اقداماتی حمایتی از دانشجویان ایرانی شاغل در روسیه اشاره کرد و گفت: با حمایت نظام وظیفه و وزارت خارجه اقداماتی شد که دانشجویان مشمول هم امکان یک سفر به ایران و بازگشت به روسیه داشته باشند.
هنوز از مسکو به تهران خط پروازی داریم
سفیر ایران در خصوص خط پروازی میان ایران و روسیه در عصر کرونایی هم گفت: پروازها همچنان در حال انجام است، ما تلاش کردیم تا امروز پروازها را حفظ کنیم بنابراین امروز یکی از محدود پروازهای ایران، پرواز یکطرفه مسکو به تهران است البته مشکل جهش قیمت داشتیم و با مذاکره توانستیم قیمت را تثبیت کنیم تا دانشجویانی که مکان مناسب ندارند بتوانند از روسیه خارج شوند.
جلالی ادامه داد: سایر ایرانیان هم اگر مساله‌ای داشته باشند ما موظف به خدمت رسانی به آنها هستیم و تمام تلاش خود را برای ارایه خدمت مناسب به آنها به کار خواهیم گرفت.
روسیه با ایران در بحث مقابله با کرونا همکاری نزدیکی دارد
سفیر ایران در خصوص همکاری های ایران و روسیه در عصر کرونایی هم گفت: ما از روز اول با روسیه در این خصوص رایزنی کردیم تا در مقابله با کرونا با همدیگر همکاری های نزدیک داشته باشیم، البته آنها کمک‌هایی هم در بحث دارویی و های تشخیصی کردند و محموله هایی بود که راهی ایران کردیم.
وی گفت: روسها در بحث پروتکل ها و مشاوره‌های بهداشتی برای مقابله با کرونا هم اعلام آمادگی کردند ضمن اینکه چندین شرکت تجاری دارویی روسیه از آمادگی خود برای فروش دارو به ایران خبر داد که این موضوع را به تهران منتقل کردیم، در مجموع می توان گفت همکاری‌های خوبی صورت گرفته است. ضمن اینکه وزرای امور خارجه و روسای مجالس در این زمینه با هم گفت وگوهایی داشته اند.
هنوز دارویی برای درمان قطعی کرونا در روسیه وجود ندارد
جلالی در خصوص انتشار اخباری در شبکه های اجتماعی ایران مبنی بر اینکه روسها به دارو یا واکسن مقابله با کرونا دست یافته اند، نیز گفت: در خصوص دارو هر روز خبرهای مختلفی از نقاط مختلف جهان به گوش می‌رسد، این خبرها به گوش ما هم می رسد اما روزی نیست که در گوشه ای از جهان خبر ساخت واکسن یا داروی قطعی کرونا منتشر نشود.
وی گفت: بررسی های ما نشان می دهد تا امروز که بیماری کرونا در روسیه هر روز بیشتر شده است، شرکت یا مرکزی که دارو یا واکسن کرونا را کشف کرده باشد در روسیه معرفی نشده است و هنوز برآورد دقیقی از رسیدن به این دارو در دست نیست.
روسها همکاری تنگاتنگی با ایران در بحث لغو تحریم ها دارند
سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون به همکاری های ایران و روسیه در سطح بین المللی نیز اشاره کرد وگفت: روسها در بحث لغو تحریم ها خیلی فعال بودند و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز به این موضوع پرداخت و از لزوم ایجاد کریدور سبز میان کشورها سخن گفت که به عقیده من بحث مهم آینده است.
جلالی ادامه داد: وزارت خارجه روسیه نیز بیانیه روشنی درمحکوم کردن تحریم های یکجانبه آمریکا منتشر کرد ضمن اینکه سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و نمایندگان این کشور در سازمان ملل در وین و نیویورک به شدت علیه تحریم‌ها موضع گرفتند.
وی ادامه داد: بارها بحث لغو تحریم‌ها و چگونگی رفتن به سمت لغو تحریم‌ها میان مقامات روسیه و ایران مطرح شده است و به شخصه معتقدم که در ابعاد سیاسی، روسها که خود یکی از کشورهای تحریم شده هستند تلاش زیادی داشته‌اند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه تصریح کرد: در داخل روسیه نیز فضا به سود ایران است و در رادیو و تلویزیون از مظلومیت ملت ایران حمایت و از اقدامات ضد بشری آمریکا علیه ایران گفته می شود ضمن اینکه مقاله محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در روسیه انتشار گسترده ای داشت و شخصیت‌های روسی اعم از سیاسی و علمی مواضع خوبی علیه آمریکا و در حمایت از ایران اتخاذ کردند و در پیوستن به کمپین ضد تحریم حضور پر رنگی داشتند.
جلالی گفت: اما با توجه به تفاوت زبانی و ناآشنایی به زبان روسی در ایران، اقدامات و واکنش روسها در حمایت از ایران انعکاس چندانی در کشورمان نداشت.
ملت‌های ایران و روسیه همدیگر را نمی‌شناسند
جلالی در بخش دیگری از این مصاحبه دوری ملت های ایران و روسیه را نقطه ضعف روابط خواند و اظهار داشت: این دو ملت همدیگر را نمی‌شناسند، متاسفانه رفت و آمدهای عمومی خیلی ناچیز است و این مساله زمانی مشخص می شود که نگاهی به حضور چند میلیونی ایرانی ها به ترکیه و اروپا داشته باشیم حال آنکه در بهترین حالت در سال ۲۰۱۸ میلادی که روسیه میزبان جام جهانی فوتبال بود ۷۶ هزار ایرانی به روسیه سفر کردند.
سفیر ایران اظهار داشت: یکی از راه های گسترش روابط، توسعه توریسم است البته قرار بود پروتکل لغو روادید توریستی دسته جمعی اسفندماه پارسال امضا شود که متاسفانه با کرونا روبرو شدیم، در مجموع معتقدم که باید با رفت و آمد مردم، مشکل عدم شناخت ملت ها را حل کرد هر چند که حداقل نیاز به یک شبکه تلویزیونی داریم که بتوانیم خودمان ایران را به روس ها و روس زبانان دنیا معرفی کنیم.
وی گفت: ما به زبان های مختلف شبکه تلویزیونی داریم اما متاسفانه به جمعیت 300 میلیون نفری روس زبانان در شمال ایران و کشور روسیه توجه چندانی نکرده ایم حال این پرسش وارد است که چگونه می توانیم خود را به آنها معرفی کنیم در حالی که نمی توانیم با آنان به زبان خودشان سخن بگوییم از این رو است که شناخت بسیار اندکی از ایران در بین مردم روسیه وجود دارد.
سفیر ایران ادامه داد: البته مراکز متعدد ایرانی در روسیه وجود دارند مثل رایزنی فرهنگی اما به خاطر محدودیت منابع، آنها بر روی ایران شناسان و اسلام شناسان بزرگ این کشور متمرکز شده اند.
وی گفت: اما به واقع عموم مردم فراموش شده اند و من به شخصه امیدوارم پس از کرونا بتوانیم رفت و آمدها بین مردم دو کشور را افزایش دهیم و از طرفی بتوانیم آثار خوب سینمایی خود را در روسیه ترویج کنیم البته البته این کار نیاز به سرمایه گذاری دارد اما نیاز داریم تا تولیدات خود را به زبان روسی به مردم این منطقه از جهان معرفی کنیم حال آنکه پیشتر اصلا به این مساله پرداخته نشده است.
جلالی اضافه کرد: طبعا هر سفیری مشتاق است روابط را در ابعاد مختلف توسعه دهد، من امیدوارم بتوانم در مدتی که در روسیه هستم ملت‌های دو کشور بیشتر از امروز یکدیگر را بشناسند، کار بزرگی در پیش داریم و مسیر راحتی در پیش نیست.