انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۹ در این کشور در دو دوره برگزار شد. دور اول در ۳۱ مارس ( ۱۲ فروردین ۹۸) و دور دوم در ۲۱ آوریل (دوم اردیبهشت ۹۸) بین ولادیمیر زلنسکی و پترو پروشنکو رئیس جمهوری پیشین اوکراین اتفاق افتاد و این زلنسکی ناشناس در عرصه سیاسی بود که توانست ۷۳ درصد آرا را به دست آورد.
زلنسکی ۲۱ آوریل ۲۰۱۹ (دوم اردیبهشت ۹۸) بدون پیشینه کار سیاسی و با پیروزی بر پترو پروشنکو رئیس‌جمهور پیشین اوکراین با بدست آوردن اکثریت آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور اوکراین انتخاب شد.
این میزان حمایت از زلنسکی که او را در ابتدا کاندیدایی جدی به حساب نمی‌آوردند ، طبق گزارش ها در تاریخ استقلال این کشور بی سابقه بوده است. قبل از او، تنها در سال ۱۹۹۱، «لئونید کوچما» ۶۱ درصد آرا را به دست آورده بود.
بخش عظیمی از تلاطم سیاسی در اوکراین، از سوی تحلیلگران زاییده رقابت ها و دخالت های دو قدرت فعال فرامنطقه ای، یعنی بین «فدراسیون روسیه» و قدرت غربی یعنی «ایالات متحده» ارزیابی شد.
در عین حال، کارشناسان پس از مبارزات سیاسی اخیر اوکراین می گویند که تحولات سیاسی از جمله انتخابات ریاست جمهوری اوکراین مختص این کشور نیست. به گفته آنها، وقایع این کشور غالباً برای کشورهای پس از اتحاد جماهیر شوروی پیامی معنادار خواهد داشت. این که این پیام چه خواهد بود ممکن است در کوتاه مدت احساس نشود.
دسامبر سال ۱۹۹۱ اتحاد جماهیر شوروی به رهبری میخائیل گورباچف که کشوری با مساحت ۲۲ میلیون و ۴۰۰ هزار کیلومتر مربع بود، نابود شد و افزون بر روسیه ۱۴ جمهوری دیگر به استقلال رسیدند و بدین ترتیب بزرگ ترین دگرگونی در نقشه سیاسی و جغرافیایی جهان در تاریخ معاصر رخ داد. در طول ۲۸ سال گذشته قدرت را در برخی از این کشورها در دست یک نفر بوده و تنها مرگ بوده است که برخی از آنها را از حکومت جدا کرده یا بصورت تشریفاتی قدرت را به یکی از نزدیکان خود سپرده اند.
البته برای کشورهایی مانند تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان از دست دادن روسای جمهوری فعال که سالهاست حکومت را در دست دارند یک شوک و از نظر برخی شاید یک فاجعه برای این کشورها باشد.
در تاجیکستان زمانی رحمان نبیف اولین مقام عالی تاجیکستان در حالی که کشور در میان خون و آتش بود باز هم در این حالت، او نمی خواست که استعفا دهد اما در شانزدهمین شورای عالی این کشور به ناگاه جای خود را به امامعلی رحمان داد که سالهاست بر اریکه قدرت تکیه زده است. در کشورهایی مثل ترکمنستان، بلاروس، ازبکستان و قزاقستان نیز چنین وضعیت قدرتی برقرار است.
سران کشورهای پساشوروی حتما تحولات سیاسی و نتایج انتخابات در اوکراین را به عنوان یک واقعیت واقعی درک می‌کنند و خود را برای شکست درمبارزات سیاسی آینده این کشورها آماده می‌کنند آمادگی برای تحولاتی جدید.
از این رو حتی رهبران قبلی با از دست دادن انتخابات، آن را یک تراژدی و شرم نمی‌دانند. در عوض، چنین نتیجه گیری از مبارزات سیاسی فقط به معنای از بین رفتن امید و اعتماد مردم را دارد که به مدت پنج سال به رئیس جمهور سابق اعتماد کرده اند.
این اولین بار نیست که چنین اتفاقی در این کشور صورت می‌گرفت. در دو انتخابات قبلی، یوشچنکو که زمانی رئیس جمهور بود، در دور دوم حتی پنج درصد آرا را هم به دست نیاورد. آیا شهرت وی لکه دار شد؟ آیا چیزی تغییر کرد؟
البته اوکراین چند رئیس جمهور دیگر نیز تجربه کرده بود، این کشور مرزهای زیادی را از دست داده است. با این حال، اگر یوشچنکو قدرت داشت، بعید است که او می توانست از این تجزیه جلوگیری کند.
سیاستهای فعلی جهانی فراتر از آنند، که ما تصور می‌کنیم. اما در این کشور رکن‌های دولتداری قوی شدند و بدون شک تأثیر خود را برای آینده خواهد گذاشت.
از این رو نهاد انتخابات برای همین مهم است. از این رو بود که حتی رئیس جمهور پیشین پروشنکو وقتی گفت که از سیاست به طور کامل کنار نمی‌رود کسی به وحشت نیفتاد زیرا گفت «نداشتن مخالفان جدی برای زیلینسکی دولت را با ضعف رو به رو می‌کند».
رییس جمهوری جدید هم نگفت که اکنون با کسی که جایگزینش شده است، دشمن می‌شود. زلنسکی در پاسخ به این سؤال که آیا در دولت بعدی جایی برای پوروشنکو وجود دارد یا خیر، گفت: او از عموم مردم سؤال خواهد کرد و اگر عموم مردم پاسخ مثبت داشته باشند، قطعاً موضعی برای آن پیدا خواهد کرد. امسال می بینیم که به رئیس جمهوری سابق هیج مقامی داده نشده است. شاید کسب آرای پایین درانتخابات همان پاسخی بود که زلنسکی به وی خاطرنشان کرد.
چنین صحبتی از یک رئیس جمهور و حتی یک سیاستمدار عادی سابق که می‌گوید رئیس جمهور جدید باید مخالفت جدی داشته باشد، ممکن است توسط برخی به عنوان تهدید تلقی شود. اما در کشورهای توسعه یافته، دیدگاه متفاوتی دارند چون پیدایش مخالف جدی را یک عنصر قوی دولتداری بحساب می‌آورند.
اما این واقعیت که یک فرد مانند زلنسکی به طور «تصادفی» در انتخابات دست برتر را به دست آورد، عامل مهمی است. این را باید قبل از هر چیز درک کرد، به این معنی که مردم ازسیاست بازی شخصیت های به اصطلاح سیاسی خسته شده اند. حرف تازه و شخصیت جدید می خواهند که آلوده به بازی های سیاسی نباشد.
در تاجیکستان هم سال ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ میلادی مردم خیلی «سیاستزده» بودند و افراد زیادی دعواهای سیاسی داشتند. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۹۱، ۱۱ نامزد مدعی بودند. نه مثل انتخاباتهای فعلی، که شامل چندین «نامزد از یک گروه یا «حزب» باشند.
شاهدان نقل کرده‌اند، که همین عامل «حرف نو و شخصیت جدید» بود که باعث شد امامعلی رحمان در بین 11 نامزد با انتخاب اکثریت مردم ریاست جمهوری را در دست بگیرد. آن موقع وی با گروه‌های سیاسی ارتباطی نداشت و اصلا شخص دارا و ثروتمندی هم نبود. او در برقراری صلح و ثبات نقش ارزشمندی داشت.
حوادث اوکراین اثبات کرد که تغییرات برای کشورها حتمی است و اکنون کشورهایی مثل تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان در انتظار تحولاتی تازه هستند شخصیت‌هایی جدیدی با حرفها و برنامه های نو...
به عقیده تحلیلگران انتخابات ریاست جمهوری آینده در کشورهای پساشوروی و آسیای میانه بخصوص انتخابات سال ۲۰۲۰ تاجیکستان بعد از ۲۵ سال دولتداری امامعلی رحمان متفاوت خواهد بود.