پس از تعطیلی مدارس به دلیل شیوع کرونا، شیوه مختلف آموزش و ارائه خدمات به صورت مجازی مورد توجه آموزش و پرورش قرار گرفت. آموزش و پرورش در این شرایط بحرانی همزمان با آغاز آموزش دروس به دانش آموزان از راه دور، خدمات دیگری مانند مشاوره به آنها را نیز ارائه کرد.
در واقع مشاوران آموزش و پرورش در این روزهای کرونایی برای پاسخگویی به پرسش های اولیاء و دانش آموزان در حوزه مشاوره تحصیلی، تربیتی وهمچنین پیشگیری از مشکلات روانی و اجتماعی در سطح استان ها و مناطق اقدامات گسترده ای انجام داده اند.
آموزش و پرورش با توجه به شیوع بیماری کرونا مدیریت و پیشگیری از مشکلات روانی و اجتماعی دانش آموزان را هدف قرار داده و خدمات مشاوره ای را برای دانش آموزان به صورت مجازی ارائه کرده است.
براساس گفته های مسوولان آموزش و پرورش، خدمات مشاوره ای به دانش آموزان در سطح کشوری، استانی، منطقه ای و مدرسه ای صورت گرفته و پنج گروه برای ارائه این خدمات مورد هدف بوده اند.
در این میان دانش آموزان بسیاری نیازمند خدمات مشاوره ای هستند تا بتوانند از مشکلات روانی، اجتماعی و تحصیلی به درستی عبور کنند. در تمامی ایام سال مشاوران مدارس به افراد نیازمند توانمندسازی روانی-اجتماعی و همچنین افراد داری مشکل یا اختلالات روان شناختی براساس آزمون های غربالگری پایه و سلامت روانی-اجتماعی خدمات مشاوره ای ارائه می دهند تا کودکان و نوجوانان در گذر از مراحل مختلف زندگی علاوه بر یافتن سلامت روان خود، تصمیمات درستی در زندگی بگیرند.
همچنین دانش آموزان پایه نهم در دوره متوسطه اول که باید فرآیند هدایت تحصیلی را کامل کنند و دانش آموزان پایه دوازدهم برای شرکت در کنکور سراسری گروه های هدف آموزش و پرورش برای ارائه خدمات شناخته شده اند.
اما در میان عده ای دیگر از دانش آموزان که خانواده های خود را به دلیل ابتلا به ویروس کرونا از دست داده اند که نیاز مبرمی به خدمات مشاوران دارند تا بتوانند با مصیبت رخ داده کنار بیایند و همچنین برای گذر از مشکلات پیش روی خود در آینده برنامه ریزی های لازم را انجام دهند.
براساس آمار اداره کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی آموزش و پروش به ایرنا، پس از تعطیلی مدارس تا کنون ۴۵ هزار و ۵۹۲ مشاوره حضوری و غیر حضوری در مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی کشور صورت گرفته است که از میان این خدمات ارائه شده در هسته های مشاوره ۵۹ درصد از مشاوره ها به امور تحصیلی-شغلی، ۱۵ درصد سازگاری، ۱۸ درصد خانوادگی و ۸ درصد مشکلات بالینی مربوط است.
فعال سازی بخش مشاوره در شبکه شاد
مسعود شکوهی مدیر کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره خدمات مشاوره ای آموزش و پرورش به دانش آموزان اظهار داشت: فعالیت های مشاوره ای در سطح کشوری، استانی، منطقه ای و مدرسه برای دانش آموزان صورت گرفته است. وی درباره نوع فعالیت های صورت گرفته در سطح ستاد کشوری افزود: فعال سازی بخش حوزه مشاوره و مراقبت در برابرآسیب های اجتماعی در کانال پرورشی و فرهنگی در شبکه شاد برای بهره گیری دانش آموزان از این فعالیت ها از بستر فضای مجازی از مهم ترین اقدامات خدماتی محسوب می شود.
وی به فعال سازی دبیرخانه های کشوری" ارتقای بهداشت روانی-اجتماعی" و" هدایت تحصیلی و مهارت های یادگیری" در کشور اشاره و عنوان کرد: این اقدام در واقع در جهت تولید محتوای آموزشی چندرسانه ای مورد نیاز وفعال سازی کانال پرورشی و فرهنگی در شبکه شاد صورت گرفته است.
مدیر کل امورتربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: تهیه مجموعه های آموزشی «راهنمای مدیریت روانی اجتماعی کودکان و نوجوانان در شرایط سخت و ناگوار به والدین و کارکنان مدارس " با تاکید بر بیماری کرونا و همچنین تهیه راهنمای تخصصی فرایند ارایه خدمات مشاوره ای غیر حضوری در هسته ها و مراکز مشاوره منطقه ای ویژه کرونا برای بهره گیری اعضای تخصصی هسته ها و مراکز مشاوره منطقه ای و استانی از دیگر خدمات مشاوره ای برای دانش آموزان است.
شکوهی، هماهنگی جهت بهره گیری از ظرفیت سامانه های اداره کل امورتربیتی و مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی در سامانه همگام وزارت آموزش و پرورش را از دیگر اقدامات صورت گرفته بیان کرد که شامل فعال سازی سامانه نماد جهت ارایه خدمات غربالگری، ارجاع به هسته ها و مراکز مشاوره منطقه ای و استانی جهت دریافت خدمات تخصصی، اورژانسی، حمایتی و معاضدتی، ارایه آموزش های ارتقایی و پیشگیرانه و اجرای هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم در سامانه هدایت تحصیلی می شود.
وی به راهبری ارایه خدمات مشاوره ای و پیشگیرانه در چارچوب نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان اشاره کرد و گفت: این اقدام در سه حوزه ارتقایی(آموزشی)، شناسایی موارد و مشکلات روان شناختی، فوریت های روانی – اجتماعی وارائه مداخلات غیرحضوری و درصورت نیاز مداخلات حضوری در هسته ها و مراکز مشاوره انجام می شود.
مدیر کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش راهبری روند ارایه خدمات تخصصی، حمایتی برخط(آنلاین) به دانش آموزان را از دیگر فعالیت های صورت گرفته در سطح ستاد کشوری عنوان کرد و یادآورشد:همچنین فعالیت تشکل های دانش آموزی " یاریگران زندگی " و " همیار مشاور " در کشور نیز راهبری می شود.
شکوهی خاطرنشان کرد: آموزش و پرورش ظرفیت سوپروایزری مددکاری در حوزه ستادی و پاسخگویی برخط و تلفنی در خصوص ارایه خدمات مددکاری به دانش آموزان نیازمند ایجاد کرده است که این خدمات حمایتی با عنوان "پویش یک تماس یک یاریگر زندگی، ما به هم عشق را هدیه میدهیم"، ارائه می شود.
وی افزود: در این پویش در راستای ارایه خدمات حمایتی و مشاوره ای و تداوم ارتباط، امید بخشی و توسط کلیه همکاران فرهنگی از، معلمان مدیران، کارشناسان و... و. با دانش آموزان تماس گرفته می شود که براساس لیست تا کنون با بیش از صدهزار دانش آموز در سراسر کشور تماس گرفته شده است.
خدمات مشاوره ای و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در هسته های مشاوره در سطح منطقه ای
مدیر کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش در ادامه درباره ارایه خدمات مشاوره ای و پیشگیری از آسیب های اجتماعی درهسته های مشاوره در سطح منطقه ای اظهار داشت: فعال نگه داشتن اعضای تخصصی هسته های مشاوره جهت ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره ای تلفنی و برخط به دانش آموزان در این روزهای تعطیلی مدارس مورد توجه آموزش و پرورش قرار گرفته است.
شکوهی افزود: مشاوران در واقع وضعیت موارد اورژانسی روان شناختی ارجاعی از مدارس را پیگیری و سپس درمان می کنند.
فعالیت های مشاوره ای و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در سطح مدارس
وی همچنین درباره خدمات فعالیت های مشاوره ای و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در سطح مدارس اظهار داشت: مشاوران با توجه به پیامدهای ناشی از بیماری کرونا و قرنطینه فعالیت های خودرا در نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان(نماد) در سه حوزه شناسایی موارد و مشکلات روان شناختی، فوریت های روانی – اجتماعی وارائه مداخلات غیرحضوری و درصورت نیاز مداخلات حضوری پیگیری می کنند.
شکوهی به ایجاد کانال ارتباطی مجازی در قالب " پیام مشاور " جهت اطلاع رسانی و ارایه خدمات مشاوره ای (روان شناختی، تحصیلی) در مدارس اشاره کرد و گفت: مشاوران در این روزها به والدین، دانش آموزان و معلمان در راستای دریافت کد کاربری جهت ورود و استفاده از ظرفیت سامانه نماد در بخش بهره مندی از محتوای آموزشی و آزمون های غربالگری آگاهی رسانی می کنند.
وی تاکید کرد: همچنین مشاوران در جهت توانمندسازی روانی – تحصیلی دانش آموزان و اولیا با توجه نیازهای آموزشی مورد نیاز آنان با استفاده از محتوای آموزشی سامانه نماد تلاش می کنند.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مرافبت در برابر آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش افزود:مشاوران مدارس در این روزهای کرونایی کتابچه «راهنمای مدیریت روانی اجتماعی کودکان و نوجوانان در شرایط سخت و ناگوار به والدین و کارکنان مدارس" را به دانش آموزان آموزش می دهند تا از میزان استرس آنها کاسته شود.
شکوهی به انجام مشاوره فردی و گروهی مجازی برای دانش آموزان از طریق ظرفیت " صدای مشاور" اشاره کرد و گفت: فعال سازی و بهره گیری از ظرفیت دانش آموزان عضو تشکل همیاران مشاور مدرسه و دانش آموزان عضو کانون یاریگران زندگی از دیگر اقداماتی است که مشاوران در زمان تعطیلی مدارس انجام داده اند.
وی به اهمیت آموزش مهارت های تحصیلی، طرح ریزی شغلی و انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان اشاره کرد و یادآورشد: مشاوران در زمان تعطیلی مدارس فرایند هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم را براساس موازین شیوه نامه هدایت تحصیلی را تکمیل و همچنین نیم رخ روانی – اجتماعی مدرسه براساس آزمون سلامت روانی- رفتاری دانش آموزان و اولویت بندی ارایه آموزش های مورد نیاز را نیز تنظیم کرده اند.
وی اعلام کرد که مشاوران در مدارس هماهنگی برگزاری اردوها و بازدید مجازی معرفی مشاغل به دانش آموزان به مناسبت هفته معرفی مشاغل را نیز برعهده دارند.
بهره مندی تمام دانش آموزان کشور از خدمات مشاوره ای
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مرافبت در برابر آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش اظهار داشت: تمامی دانش آموزان کشور درمناطق شهری، روستایی و مناطق عشایری می توانند از خدمات مشاوره ای بهره مند شوند.
به گفته شکوهی، دانش آموزانی که به فضای مجازی دسترسی دارند، به دلیل مبارزه با ویروس کرونا تحت پوشش خدمات مشاوره ای و پیشگیری از آسیب های اجتماعی به صورت آنلاین قرار می گیرند و دانش آموزانی که به اینترنت یا وسایل هوشمند استفاده از نت دسترسی ندارند، می توانند به صورت حضوری با حفظ فاصله اجتماعی از خدمات روان شناختی بهره مند شوند.
وی تاکید کرد که اداره کل درصدد آن است که کیفیت این فعالیت ها را به خصوص در مناطقی که دسترسی (آنلاین) بر خط میسر نیست، تقویت کرده و برای ایجاد عدالت در ارایه خدمات، از طریق حضوری عمل کند.
تولید ۱۲ هزار و ۸۰۷ فایل صوتی و تصویری
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مرافبت در برابر آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش همچنین اعلام کرد که در دوران تعطیلی مدارس به دلیل شیوع ویروس کرونا ۹ هزار و ۸۰۳ بخشنامه و اطلاعیه برای سلامت روانی و هدایت تحصیلی دانش آموزان تدوین شده است.
شکوهی افزود: همچنین تعداد ۱۲ هزار و ۸۰۷ فایل صوتی و تصویری در استان های کشور تولید شده که در اختیار دانش آموزان قرار گرفته است.
وی درباره تاثیر خدمات مشاوره در برنامه ریزی درسی دانش آموزان عنوان کرد: مشاوره می تواند به کاهش افت تحصیلی دانش آموزان منجر شود، چرا که دانش آموزان در این روزها آموزش را به صورت حضوری دریافت نمی کنند.
این مسوول در وزارت آموزش و پرورش به تسهیل روند انطباق دانش آموزان با روش آموزش مجازی وفضای قرنطینه اشاره کرد و گفت: ارتقای سلامت، مدیریت استرس و اضطراب و نگرانی دانش آموزان باعث می شود که فرایند یادگیری، تمرکز بر روند مطالعه، شوق فراگیری در آنان افزایش یابد و در این شرایط بحرانی بتوانند تغییر روند آموزش از حضوری به آنلاین رابه سلامت و با کمترین آسیب تجربه کنند.