چالش های اعمال محدودیت برای اجتماعات، از بدو اعلام مصوبات شورای تامین استان قم آغاز شد، عده ای با استناد به نیاز مادی و معیشتی مردم و احتمال ایجاد جو وحشت کاذب از کمبود کالا و هجوم به فروشگاه ها، با محدود کردن فعالیت اقتصادی، اصناف و بستن مغازه ها و مراکز بزرگ خرید مخالفت می کردند، عده ای نیز با طرح وجود نیت های شوم و ضد دینی، پشت تصمیم بستن مراکز زیارتی و تعمد برای طولانی کردن آن، با اصل بستن و تداوم این مراکز مخالف بودند و طی روزهای اخیر نیز - به گفته برخی منابع - فشار زیادی به ستاد ملی و مسوولان استانی می آورند تا مراکز زیارتی در آستانه مناسبت هایی مثل شب های قدر و عیدفطر بازگشایی شود.
در این میان کارشناسان، رسانه ها و بسیاری از مردم تفاوتی بین این دو حوزه - از نظر تدابیر مقابله با شیوع کرونا - قائل نبودند و تنها بر ضرورت اجرای پروتکل ها و شیوه نامه های بهداشتی و محافظتی در همه مراکز عمومی اعم از بازار یا مراکز دینی و زیارتی تاکید داشتند، اما گویی صدای کسانی که هر چیز را بهانه دوقطبی سازی قرار می دهند، رساتر از دیگران بوده است.
به نظر می رسد، شیوع کرونا ویروس نه تنها برای برخی از ما بهانه بازگشت به دعواهای شخصی و جناحی شده است بلکه مثل سایر بایدهای اخلاقی و قانونی همچون قانونمداری، عدالت و تقوا، فقط میخواهیم دیگران پایبند آن باشند اما خود ما نباشیم! میخواهیم دیگران حقمان را ضایع نکنند اما اگر ما کردیم مشکلی نیست. یکدیگر را به انصاف و عدالت دعوت میکنیم اما خود کمتر به آن عمل می کنیم!
گویی در هر چیزی از جمله همین بحران کرونا، می خواهیم دیگران زحمتش را بکشند و رعایت کنند و در قرنطینه بمانند یا فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند، یا مراکز مورد باور و علاقه یا شغلشان را ببندند و ماسک و دستکش استفاده کنند تا ما آسوده زندگی کنیم و آسیب نبینیم اما نوبت به خود ما و علاقمندی های ما که می رسد با هر توجیهی می خواهیم آن محدودیت ها و ضوابط را دور بزنیم، به مسافرت و میهمانی و کارها و دیدارهای نه چندان ضروری خود برسیم یا حتی برای فعالیت ها و خریدهای غیرضروری خیابان ها را بپیماییم و در مغازه و مراکز خرید، صف بکشیم و ازدحام کنیم. گویی می خواهیم بقیه مردم هوای ما را داشته باشند تا سلامتی و منافع ما بخطر نیفتد اما خودمان به زحمت نیفتیم و به خودمان زحمت ندهیم تا هم خود و هم دیگران کمتر دچار رنج و دردسر شویم!
ادارات و دفاتر خدماتی که بسته یا محدود نشد تا مراکز خرید، امکان عمومی و پارک ها که هر کدام بر اساس پروتکلی متفاوت بسته یا محدود شد از یکسو تا مراکز مذهبی و زیارتی که برغم برخی مقاومت ها و کارشکنی ها، سرانجام با تصمیم سراسری، تعطیل شد، از سوی دیگر... کم کم دارد با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا باز می شود، در حالی که فضای بیم و امید همچنان بر شهرهای کرونایی حاکم است.
از یکسو شاهد بی توجهی اقشار وسیعی از مردم و اصناف به توصیه های موکد فاصله گذاری و مراقبت های بهداشتی همچون رعایت فاصله، عدم تجمع و استفاده از دستکش هستیم و از سوی دیگر شاهد فشارهایی به ستاد ملی و استانی هستیم که محدودیت ها برداشته شود، محدودیت های اجتماعی و اقتصادی به بهانه/ دلیل معیشت مردم و به خطر افتادن کسب و کارها و محدودیت های مراکز دینی به بهانه /دلیل کم خطر بودن نسبت به سایر مراکز بدلیل حفظ فاصله گذاری ها، بزرگی و روباز بودن این اماکن و نیز امکان اجرای شیوه نامه هایی برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی. برخی در گروه دوم دلیل دیگری نیز می‌آورند که چندان هم غیرمنطقی نیست و آن این که چرا همه مراکز اقتصادی باز شده، مردم در همه مراکز و نقاط شهر رفت و آمد دارند و حتی کمتر کسی فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می کند، آن وقت نوبت به مراکز دینی و زیارتی که میرسد، می‌گویید باید همچنان بسته بماند، آیا این تبعیض نیست آیا این بی توجهی یا کارشکنی در امر دین / مومنان آنهم در ایام و لیالی ماه مبارک رمضان نیست؟
همه این بی توجهی ها و بعضا فشارها در حالی است که هشدارهای مسوولان استان و دانشگاه علوم پزشکی قم مبنی بر تمام نشدن ویروس کرونا و احتمال آغاز موج دوم شیوع ادامه دارد و همچنان روزانه دهها نفر از قمی ها در راه بیمارستان های کرونایی هستند و گروهی از آنان بستری می شوند و با کمال تاسف تعدادی نیز که آمار آن بشکل استانی اعلام نمی شود، هر روز به تعداد شهروندان فوت شده اضافه می شوند.
اما بحث فنی و کارشناسی ادامه یا برداشتن این محدودیت ها یک طرف ماجراست، طرف دیگر ماجرا این است که کرونا و خسارت هایش هم به عرصه جدیدی از رقابت/ دعوای سیاسی و رقابت فکری و جناحی بین برخی افراد و رسانه ها تبدیل شده است و نتیجه آن ایجاد دوقطبی های کاذب و مضر مانند بازار - حرم یا غذای جسم و غذای روح _زیارت و معنویات) است. در حالی که بر همه این ها یک حکم باید جاری کرد، بی توجهی گروه‌هایی از مردم، نظارت ضعیف بر اجرای طرح فاصله گذاری، کمبود یا نبود یا عدم امکان تامین هزینه وسایل حفاظتی مانند ماسک و دستکش توسط اصناف و مردم، در همه جا مشترک است چه بازار باشد چه حرم، چه در تاکسی چه در مراکز خرید. همه این جاها خود ما هستیم و با همین بضاعت، توجه، امکانات و همت!
واقعیت آن است که خیلی از ما بی توجه به چارچوب ها و مسائل حفاظتی و فاصله گذاری هستیم و فقط امیدمان این است که دیگران رعایت کنند و یا بزودی دارویی و واکسنی کشف شود و ما را از شر این دردسرها خلاص کند.
طی دو روز گذشته و با آغاز ماه مبارک رمضان، بحث بازگشایی یا ادامه تعطیلی مساجد و مراکز زیارتی بار دیگر به صدر اخبار و توجه افکار عمومی آمد. باید پذیرفت که اظهارنظر و تصمیم گیری در این خصوص دشواری های خود را دارد اما به نظر می رسد اگر رقابت ها و دعوای سیاسی و جناحی را کنار بگذاریم و کمی بدور از تعصب و احساسات، واقعبینانه بنگریم در می یابیم که وظیفه قانونی، ملی و اخلاقی ما بعنوان یک مسوول یا شهروند این است که در بازگشایی یا ادامه تعطیلی با بازگشایی محدود اماکن عمومی اعم از اجتماعی، اقتصادی و دینی تنها و تنها به معیارهای کارشناسی مورد تاکید نهادهای پزشکی و بهداشتی توجه کنیم.
وقتی در کاهش یا حذف محدودیت مراکز عمومی اعم از تجاری، علمی، هنری و مذهبی پای جان شهروندان در میان است. هر کاری جز عمل به توصیه های نهادهای مسوول و تصمیمات کارشناسی، باعث خسارت مالی و جانی بیشتر به مردم میشود و موجب ضمان و مسوولیت شرعی و اخلاقی است، امری که از روز نخست مورد تاکید مراجع تقلید و رهبری انقلاب بوده است اما در عمل کمتر به آن توجه کرده ایم و بیشتر حس رقابت های سیاسی و جناحی خود را پرورش داده ایم.