کیانوش جهانپور روز یکشنبه در نشست خبری ویدیو کنفرانس که از وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: با توجه به تغییراتی که در آمار ابتلا و موارد فوت ناشی از ابتلا به ویروس کرونا در روزها و هفته‌های اخیر داشتیم و حداقل در دو هفته اخیر شاهد روند نزول تدریجی بودیم، همکاران ما در معاونت بهداشتی، شهرستان‌هایی که درگیری با بیماری ناشی از ویروس کرونا در آن مناطق، انفرادی بوده یا موارد فوت صفر یا یک نفر بوده را احصا کرده‌اند. به زودی فهرست این شهرستان‌ها در قالب رنگ‌های سفید و زرد و سبز و قرمز اعلام می‌شود.
وی ادامه داد: البته بازگشایی اماکن مذهبی منوط به این است که آن منطقه جزو مناطق سفید باشد. بازگشایی اماکن مذهبی در سایر مناطق تا وقتی در وضعیت سفید قرار نگیرند، مقدور نخواهد بود.
بیش از ۳۰۰ منطقه سفید کرونا در کشور داریم
جهانپور در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت ایرنا درباره اعلام آمار استانی کرونا بیان کرد: بسیج ملی مقابله با کرونا و ستاد ملی کرونا در استان‌ها کار خود را بر اساس تحلیل‌ها انجام می‌دهد. این‌که برخی مراکز چه کار خاصی با آمار می‌خواهند انجام بدهند را متوجه نمی‌شوم. قرار بود هر دو تا سه هفته یک بار آمارهای استانی اعلام شود که در همین راستا، قرار شد برچسب سفید و زرد و قرمز بر اساس آمارهای هفته‌ها و روزهای اخیر احصا و به صورت کاربردی و کارشناسی ارائه شود. این اقدام بسیار بهتر از این است که روزانه اعداد را اعلام کنیم. امروز رییس جمهوری هم وعده این کار را داد و در روزهای آتی توسط معاونت بهداشتی اعلام می‌شود. بیش از ۳۰۰ منطقه سفید در کشور داریم که توسط وزارت بهداشت احصا شده و تعداد این موارد در روزهای آتی بیشتر هم خواهد شد.
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا وزارت بهداشت ادامه داد: این‌که اعداد و ارقام و واژگان متفاوت از داخل و خارج کشور اعلام می‌شود فقط خاص ایران نیست. برخی افراد تفاوت‌ها و نحوه احصا و تجمیع آمار را نمی‌دانند. آنچه از طرف رسانه باشد را می‌پذیریم، زیرا کار رسانه همین نقد و بررسی است.
تجمع در پارک‌ها همچنان ممنوع است
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت ایرنا درباره انتقادات مبنی بر بازگشایی پارک‌ها و تجمع در بوستان‌ها اظهار کرد: تجمع در پارک‌ها آزاد نشده و این‌که ورود به پارک‌ها آزاد باشد با تجمع در پارک‌ها تفاوت دارد. بازگشایی پارک‌ها با هدف حضور انفرادی انجام شده و همچنان تجمع در پارک‌ها ممنوع است. عوامل انتظامی هم با این موضوع برخورد می‌کنند. این‌که افراد برای ورزش انفرادی در پارک‌ها حاضر شوند فعلا برقرار شده و مردم با رعایت فاصله گذاری می‌توانند از این امکانات استفاده کنند. فاصله گذاری و رعایت آن مهم است و البته اکثر مردم متوجه موضوع هستند و با جدیت مراقبت می‌کنند.
یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کننده جهان هستیم
وی در پاسخ به سوالی درباره محصولات ضدعفونی کننده اظهار کرد: مواد ضدعفونی کننده یا توسط شرکت‌های معتبر و مجاز تولید می‌شود که مسئولیت تولید آن محصول بر عهده تولیدکننده است. یک سری از محصولات هم تولیدات غیررسمی یا فله‌ای است که مجوزی ندارد و فروش این محصولات در داروخانه‌ها یا سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای صحیح نیست.
جهانپور افزود: تعزیرات در مورد بحث قیمت در این زمینه نظارت می‌کند، اما تعزیرات بر کیفیت کالا یا صحت محتوای آن فرآورده نظارتی ندارد. مگر این‌که کالای غیرمجاز عرضه شود که تعزیرات در این زمینه نظارت دارد. مشکل چندانی در این زمینه وجود ندارد، زیرا تولید مواد ضدعفونی کننده به قدری زیاد شده که بسیاری از تولیدکنندگان در انبارهای خود این محصولات را دارند و از عرضه آن نگران هستند. با جهش انجام شده در تولید این محصولات، در حال حاضر یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کننده در جهان هستیم.
آمارهای کرونا در برخی کشورها قابل اعتنا نیست
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا وزارت بهداشت بیان کرد: آمار ابتلای رسمی و مرگ و میر در برخی کشورها به علت نبودن زیرساخت‌های تشخیص، قابل اعتنا نیست. ساختار مشخصی که بتواند تست‌های PCR را انجام بدهد در برخی کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه وجود ندارد. زیرا ممکن است دولت‌ها زیرساخت لازم را برای تشخیص و ثبت نداشته باشند.
وی ادامه داد: حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد شناسایی و ثبت کرونا در مدیترانه شرقی مربوط به ایران است. زیرا ایران توانایی تشخیص و ثبت این موارد را دارد. مواردی در زمینه تاخیر یا کتمان هم در روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا وجود داشت، اما بعد از پاندمی شدن ویروس، با فاصله چند هفته نسبت به ایران اعلام کردند.
جهانپور افزود: میانگین سنی در برخی کشورها بالاتر است. گزارش‌هایی از خانه‌های سالمندان در برخی کشورها به دست می‌رسد که موارد مرگ و میر بیشتری گزارش می‌شود. مواردی در مورد واکسن «ب ث ژ» و ایجاد ایمنی نسبی با تزریق این واکسن هم گزارش شده که هنوز مورد تایید نیست. تفاوت‌های ایمنوژنتیک در افراد و کشورهای مختلف هم ممکن است شدت بیماری زایی را متفاوت کند.
کاهش حساسیت افراد در مورد کرونا
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره کاهش حساسیت افراد در مورد کرونا گفت: به مرور حساسیت جامعه نسبت به عوامل خطر بیرونی کم می‌شود. هشدارها هم به مرور تاثیر خود را در افراد از دست می‌دهد، اما هشدارها از طرف وزارت بهداشت همچنان باقی است. زیرا هنوز کرونا تمام نشده و هیچ واکسن و دارویی ندارد. عامل اصلی گسترش بیماری هم عدم رعایت فاصله گذاری و رعایت نکردن بهداشت عمومی و فردی است. هرکدام از این پیشگیری‌ها که کم شود، با انتقال بیشتر ویروس مواجه خواهیم بود. در یک تا دو ماه اخیر مردم فاصله گذاری را تا حد زیادی رعایت کرده و نکات بهداشتی هم مورد پذیرش مردم بود. نتیجه این بود که از R0 که در اوایل اسفند تا ۳ بود، ظرف دو هفته اخیر این عدد به یک یا زیر یک رسیده است. حتی در برخی مناطق کشور از حالت اپیدمی خارج شدیم. ۲۰ درصد این اتفاق نتیجه مداخلات حاکمیتی و ۸۰ درصد نتیجه رعایت نکات بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی توسط مردم بود.
زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها بی خطر می‌شوند
وی در پاسخ به سوالی درباره بی خطرسازی زباله‌های عفونی در بیمارستان‌ها گفت: بیمارستان‌ها به طور خاص باید موارد زباله عفونی را بی خطر کنند. یعنی قرار نیست همه زباله‌های بیمارستانی بی خطر شود، بلکه فقط زباله عفونی که جداسازی شده باید بی خطر شود. این موضوع به طور خاص در مورد بیمارستان‌هاست و زباله‌های عفونی مطب‌ها توسط پیمانکاران مربوطه جمع آوری و بی خطر می‌شود. اگر چیزی جز این در بیمارستان‌ها اتفاق بیفتد، تخلف است. قطعا بیمارستانی که زباله عفونی را بی خطر نکرده باشد، متخلف است.
رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت افزود: البته زباله عفونی با زباله بخش عفونی متفاوت است. به هر حال اگر بیمارستانی اقدام به انتقال زباله عفونی بی خطرسازی نشده کند، متخلف است.
شهدای سلامت
جهانپور درباره شهدای سلامت اظهار کرد: کمیته‌ای برای بررسی کادر درمانی که در زمان خدمت رسانی به بیماران کووید ۱۹ مبتلا شده و فوت کرده‌اند تشکیل شده و نتیجه این کمیته که با بنیاد شهید مشترک است، هنوز آماده نشده است. ولی احتمالا تعداد شهدای سلامت بیش از ۶۳ مورد است.
وی ادامه داد: برخلاف برخی موارد که گفته می‌شود، یکی از کمترین موارد ابتلا به بیماری کووید ۱۹ را نسبت به بسیاری از کشورها بین کادر درمان داشتیم و تعداد موارد مرگ و میر ناشی از آن هم کمتر از بسیاری از کشورهای درگیر این اپیدمی بود. این موضوع حاصل تلاش همکاران ما در بیمارستان‌هاست. با وجود مشکلات در تامین اقلام حفاظتی در روزهای نخست، ایران یکی از کشورهایی بود که توانست اقلام بهداشتی و حفاظتی را در زمان سریع‌تری در اختیار کادر درمان قرار بدهد. حتی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته برای یک هفته، یک ماسک در اختیار کادر درمان قرار می‌دهند. به جز روزهای اول، این مشکل در کشور وجود نداشت.
استفاده از تست PCR برای غربالگری عمومی ممکن نیست
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره استفاده از تست‌های PCR برای غربالگری عمومی گفت: هیچ جای دنیا نمی‌تواند از تست PCR به عنوان غربالگری عمومی استفاده کند. البته در کشورهایی که جمعیت بسیار کمی دارد می‌توان این کار را انجام داد. ولی در کشورهایی مثل آلمان و بریتانیا و حتی ایران نمی‌توان غربالگری عمومی با تست PCR انجام داد.
وی افزود: در کشور ۶۰ میلیونی حداقل ۵۰۰ روز زمان نیاز است تا همه مردم کشور با تست PCR غربالگری شوند. تعداد تست PCR وسیع حتی می‌تواند باعث اتلاف منابع شود. در حال حاضر حدود ۱۰ برابر موارد مثبت در کشور انجام می‌شود که حدود ۱۲ هزار تست است. برای غربالگری نیازمند تست‌های سرولوژیک تایید شده و نهایی شده هستیم که آن هم هنوز به طور کامل در اختیار نظام سلامت در هیچ کشوری قرار نگرفته است. همچنان بحث‌های علمی در مورد انتخاب پادتن‌های اختصاصی در این زمینه مطرح هست. با نهایی شدن تست‌های سرولوژیک می‌توان غربالگری و مطالعات اپیدمیولوژیک انجام داد. در این صورت می‌فهمیم چند درصد از جامعه مبتلا شده و بهبود یافته‌اند.
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا وزارت بهداشت بیان کرد: از تست PCR برای شناسایی خوشه‌های امن و ناامن و رهگیری تماس‌ها می‌توان استفاده کرد. ولی بیش از این کاربردی نخواهد داشت.
کمک به سایر کشورها در شرایط شیوع کرونا
رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره کمک‌های خارجی به ایران و کمک ایران به سایر کشورها در شرایط شیوع کرونا اظهار کرد: روند کمک‌های خارجی کاهش یافته است و برخی از این کشورها خودشان درگیری بیشتری دارند. به هر حال روند کمک‌ها تا حدی ادامه دارد.
وی افزود: ایران هم یکی از کشورهایی است که جهش تولید را در زمینه تولید اقلام ضدعفونی کننده داشتیم و تولید ماسک هم ظرف دو ماه حداقل ۲۵ برابر شده و در حال حاضر سه شرکت تولیدکننده ونتیلاتور داریم و دو یا سه شرکت آمادگی تولید تست‌های سرولوژیک را دارند و دو یا سه شرکت در حال تولید تست‌های مولکولی هستند. تولید الکل در کشور حداقل هشت برابر شده است.
جهانپور گفت: اگر به سمت مهار بیماری در کشور برویم، بخشی از مازاد تولیدی را برای دپوی استراتژیک ذخیره می‌کنیم. زیرا ممکن است در پاییز با شیوع ویروس مواجه باشیم. اقلام حفاظتی و بهداشتی را بعد از برطرف شدن مشکلات داخلی، می‌توانیم با اولویت کشورهای همجوار، در اختیار سایر کشورها بگذاریم. حتی اگر مازاد بر نیاز تولیداتی داشته باشیم، می‌توانیم امکانات خود را در اختیار مردم آمریکا هم بگذاریم، زیرا مردم آمریکا با دولت آنها برای ما متفاوت است.
تغییر در علائم بیماری کووید ۱۹
جهانپور درباره گزارش‌ها مبنی بر تغییرات در علائم بیماری کووید ۱۹ بیان کرد: گزارش قطعی و مستندات علمی و مدارک قطعی مبنی بر تغییر رفتار ویروس در بازه زمانی دو ماهه نداریم. به نظر می‌رسد اطلاعات ما در مورد ویروس و ابعاد بیماری زایی آن بیشتر شده است. این موارد در دو ماه گذشته نیز وجود داشته و شاید به آن توجه نمی‌شد. به مرور شرایط ویروس مشخص‌تر شد و متوجه شدیم که راش‌های پوستی و نابویایی و ناچشایی که در روزهای اول به آن توجه نمی‌شد، مورد توجه قرار گرفت.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت ادامه داد: مواردی مثل سکته‌های مغزی ناشی از ابتلا به این ویروس و مشکلات انعقادی و ایجاد لخته هم یکی از این موارد است. در روزهای اول هم شاید این موارد وجود داشته، اما اطلاعات ما کمتر بود و همه نگاه‌ها به سمت تب و لرز و دیسترس تنفسی بود. بعید است که ویروس با این سرعت تغییر رفتار داده باشد.
استفاده اجباری از ماسک و دستکش در مترو
وی در پاسخ به سوالی درباره استفاده اجباری از ماسک و دستکش در مترو بیان کرد: در مورد استفاده از ماسک در مکان‌هایی که احتمال عدم رعایت فاصله گذاری اجتماعی وجود دارد، توصیه انجام دادیم. حتی گفتیم که استفاده از ماسک خانگی هم می‌تواند کمک کننده باشد. در مورد اجباری شدن ماسک و دستکش در مترو باید در اختیار افراد قرار بگیرد. ما در وزارت بهداشت به دنبال استفاده اجباری از ماسک نیستیم. زیرا معتقدیم مردم این درک عملی را دارند که وقتی گفته می‌شود استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ می‌تواند کمک کننده باشد، خودشان این کار را انجام می‌دهند.