رضا نباتی به خبرنگار معارف ایرنا گفت: در ماه مبارک رمضان تقریبا هر یک از شبکه های تلویزیون روزانه یک جزء ترتیل را برای مردم پخش می کند در حالی که باید مراقب باشیم این برنامه ها حالت کلیشه ای و خسته کننده نباشد. منظور از برنامه کلیشه یعنی برنامه تکرار ملال آور در حالی که باید نوآوری و خلاقیت داشته باشیم و یکی از نوآوری ها این است که اگر برخی افراد انگیزه کافی برای ختم قرآن ندارند، می توانیم پیام های قرآنی هر جزء را بیان کنیم.
وی از آیه دوم سوره بقره به عنوان نمونه یاد کرد و گفت: هدی للمتقین یک پیام قرآنی است یا در آیه ۸۳ همین سوره می توانیم پیام قولوا للناس حسنا را تبلیغ کنیم و بیش از ۷۰ پیام قرآنی ساده وجود دارد که مناسب کودکان دوره ابتدایی است در حالی که بسیاری فکر می کنند جزء ۳۰ برای کودکان مناسب است ولی کمترین آیات کاربردی در آخرین جزء قرآن است.
مولف کتاب های درسی قرآن با بیان این که در هر جزء از قرآن بیش از ۲۰ پیام مشهور وجود دارد، ادامه داد: بیش از سه هزار پیام قرآنی داریم که ۳۱۳ پیام به صورت کتاب منتشر شده است و همه این پیام ها، کاربردی و فراگیر است و به نظرم ضرورتی ندارد همه مردم به حفظ کل قرآن بپردازند بلکه کافی است پیام های قرآنی را حفظ کنند.
بیش از ۱۲۰ آیه مشهور و نامدار مانند مباهله، ولایت و اعتصام داریم و اگر همین آیات را به کودکان و قرآن آموزان آموزش دهیم، بسیاری از معارف دینی و قرآنی را فرا می گیرند ولی می توان به جرات گفت بسیاری از دانش آموز دبیرستانی از داستان مباهله اطلاعی ندارند؛ درحالی که این آیه از آیات وحدت بخش شیعه و سنی است و تمام مفسران اهل سنت و شیعه گفته اند که این آیه درباره پنج تن آل عباست ولی ما نتوانستیم این آیات را به خوبی طرح کنیم.
وی درباره ترتیل خوانی قرآن در ماه رمضان و توضیحات کارشناسان قرآنی قبل از آغاز تلاوت اظهار داشت: توضیحاتی که در جزء خوانی ماه مبارک رمضان از شبکه سه پخش می شود، بسیار مفید و لازم است و همان زمان نیز از دست اندرکاران تشکر کردم ولی یک توضیحات کلی درباره یک جزء ارائه می شود و نمای کلی ارائه می دهد در حالی که باید کاری کنیم که افراد خودشان به قرآن مراجعه کنند.
این کارشناس سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: رهبر انقلاب فرمودند روزی که مردم مستقیما بتوانند از قرآن استفاده کنند به هدف رسیده ایم. مردم باید بتوانند از پیام قرآنی استفاده کنند و به سراغ آیات بروند و بگویند این جمله در آیه است و ما می توانیم از آیات مشهور استفاده کنیم. اگر این پیام ها را به خانواده ها آموزش بدهیم، اثر تربیتی خواهد داشت.
شکاف تربیتی عمیق در حوزه نظر و عمل وجود دارد
نباتی گفت: اگر پیام های تربیتی کاربردی و علمگرایانه ارائه دهیم بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. چون در حوزه عمل و نظر یک شکاف تربیتی عمیق وجود دارد. یعنی میان ادعای فطرت گرایی توحیدی و حیات طیبه با آن چیزی که در کف جامعه و خانواده اتفاق می افتد، فاصله زیادی وجود دارد و متاسفانه نگاه عملگرایانه نداریم و میان عمل و نظر فاصله زیادی وجود دارد.
وی به حکمت ۳۶۶ نهج البلاغه استناد کرد و افزود: امیرمومنان فرمود باید علم با عمل همراه باشد و هر کسی چیزی می آموزد باید به کار بندد و آنگاه اینگونه تاکید کردند که علم، عمل را فرا می خواند، اگر پاسخ داد، می ماند و گرنه، از آنجا رخت بر می بندد.
تلاوت قرآن در ماه رمضان باید نگاه اهل بیتی و قرآنی داشته باشیم در حالی که اینگونه نیست. چون امیرمومنان در خطبه ۱۷۶ نهج البلاغه فرمود هیچ کسی هم نشین با این قرآن نشد، مگر اینکه از کنار قرآن با افزایشی و یا کاهشی برخاست. افزایشی در هدایت یا کاهشی از کوری و ضلالت. بنا براین در تلاوت باید از قرآن بهره ای داشته باشیم.
وی افزود: برای بهره برداری بیشتر از قرآن می توانیم به خانواده ها بگوییم تا چند آیه قرآنی را در خانواده گفت و گو کنند و طرح ۳۰ منزل نیز برای نگاه تربیتی به قرآن را تهیه کردیم تا هر روز یک موضوع و پیام قرآنی به همراه حدیث را ارائه دهیم. بنابر این می توان روزی چند آیه و حدیث بخوانیم و در کنار جزء خوانی، بر روی پیام های کاربردی قرآن علامت بگذاریم.
نباتی ادامه داد: در بسیاری از مراکز فرهنگی و هنری و همچنین در خانه ها قاب های قرآنی وجود دارد که آیاتی مانند ان یکاد، آیه الکرسی، چهار قل و حداکثر ۱۰ آیه بر آنها نقش بسته است در حالی که آیات بسیاری همچون پیام های قرآنی وجود دارد و می تواند زینت بخش خانه ها باشد و مردم با خواندن این آیات و پیام های قرآنی با معارف الهی آشنا شده و می توانند این پیام ها را در زندگی به کار بندند.
وی از خانواده ها خواست در ماه مبارک رمضان ضمن بارگذاری درسنامه خانواده قرآنی (۳۰ منزل نورانی) و کتاب گنجینه نور از آیات قرآن و روایات پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) استفاده کرده و به فرزندان خود نیز آموزش دهند.