مشکل زباله در مازندران به دلیل شکنندگی و حساسیت های محیط زیستی و همچنین گردشگر پذیربودن همواره یکی از مهم ترین دغدغه مردم استان و دوستداران محیط زیست بوده است.
دغدغه ای که دهه ها به دلیل فقدان وجود راه حل مناسب در دل سبزترین مناطق استان از جمله جنگل و مراتع دفن می شود و نه تنها چهره زیبای طبیعت بکر استان را زشت کرده، بلکه پیامدهای زیست محیطی همچون شیرابه های خطرناک و سمی را برای مازندران به یادگار می گذارد.
طبق گزارش های رسمی به طور میانگین روزانه سه هزار تن زباله در استان مازندران تولید می شود که در برخی از ایام سال این رقم به ۲ برابر افزایش می یابد و تقریبا تمامی آن در دل طبیعت دپو می شود.
بحران زباله مازندران حدود یک دهه پیش مسئولان را به فکر ایجاد ۲ نیروگاه زباله سوز در ساری و نوشهر برای پوشش کامل استان انداخت تا با یک تیر ۲ نشان بزنند و نه تنها مشکل زباله تلنبار شده مازندران را حل کنند ، بلکه از زباله به عنوان ذخیره انرژی نیز استفاده کرده و تولید برق کنند.
زباله سوز نوشهر نخستین نیروگاه زباله سوز کشور بود که در سال ۹۱ کلنگ آن بر زمین خورد. طرح ساخت نیروگاه زباله سوز نوشهر هم با هدف امحای مقدار ۲۰۰ تن زباله های تولیدی شهرستان های نوشهر، چالوس و کلاردشت و تولید حدود سه مگاوات برق در ساعت در سال ۱۳۹۰ در زمینی به گستره حدود ۲ هکتار در منطقه "پلنگ چال" نوشهر کلنگ زنی شد و بنا به وعده مسئولان وقت قرار بود در عرض ۲ سال به بهره برداری برسد که چنین نشد.
البته پیش از آغاز نیروگاه زباله سوز نوشهر طرح نیروگاه زباله مرکز استان در سفر استانی دولت دهم تصویب شد که از همان ابتدا به جمع مصوبات کاغذی دولت اسبق پیوست. نیروگاه زباله سوز ساری که با ۳۰ میلیون دلار اعتبار ارزی و ۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار ریالی مصوب شد و قرار بود حداکثر تا پایان کار همان دولت به اتمام برسد که به دلایلی از جمله مشکل فنی، عدم تامین اعتبار و مخالفت محیط زیست تا سال ۹۴ دست نخورده باقی ماند.
این طرح از سال ۹۴ به دنبال صدور موافقت زیست محیطی در دولت یازدهم و رفع مشکل فنی در برنامه اجرایی قرار گرفت و دولت تدبیر و امید تاکنون برای ساخت آن افزون بر ۸۱۰ میلیارد ریال اعتبار اختصاص داد.
باوجود اینکه هر ۲ این نیروگاه تقریبا پیشرفت های قابل توجهی داشتند ، هنوز به بهره برداری نرسیده و هر بار تاریخ افتتاح آنها به تعویق می افتد. البته پیشرفت فیزیکی نیروگاه نوشهر با توجه به زمان شروع آن جلوتر از نیروگاه ساری است.
وعده پشت وعده نیروگاه زباله سوز نوشهر
اواخر سال ۹۷ مسئولان استان مازندران از جمله استاندار پیشین و مسئولان شهری وعده داده بودند که نیروگاه زباله سوز نوشهر در بهار سال ۹۸ افتتاح خواهد شد و پیشرفت فیزیکی این طرح بیش از ۹۰ درصد است.
اما این طرح حتی در ۶ ماهه نخست ۹۸ نیز رنگ بهره برداری به خود ندید تا اینکه در تاریخ ۲۶ آبان ۹۸ شهردار نوشهر با بیان اینکه نیروگاه زباله‌سوز نوشهر دهه فجر به بهره‌برداری می‌رسد، گفت: دولت تدبیر و امید هفته گذشته برای تکمیل و بهره‌برداری از این طرح ملی ۲۳ میلیارد تومان پرداخت کرد.
درست ۲ ماه بعد بار دیگر در تاریخ ۲۵ دی ماه سال گذشته علی امانی شهردار نوشهر با بیان اینکه مردم در سالهای اخیر وعده و وعیدهای متعددی از پیشرفت نیروگاه زباله‌سوز نوشهر شنیدند، اعلام کرد: این نیروگاه هفته آخر بهمن ماه امسال بهره‌برداری خواهد شد و هیچ مانعی در سر راه وجود ندارد.
وی ادعا کرد که پیمانکار و مسئولان شهرستان نوشهر به هیچ وجه قائل به اعلام امارهای واهی نبوده و به طور حتم نیروگاه زباله سوز نوشهر قبل از اسفندماه بهره برداری می شود.
اما گویا حرف های شهردار نوشهر نیز برخلاف ادعایش یک وعده بود. نیروگاه زباله سوز نوشهر افتتاح نشد تا اینکه ۲۰ روز بعد در تاریخ ۱۶ بهمن معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران در حاشیه بازدید از نیروگاه زباله سوز نوشهر گفت: فاز نخست نیروگاه زباله‌سوز نوشهر در غرب مازندران نیمه اول اسفند افتتاح می‌شود.
این بار با وجود اینکه پول کافی برای تامین هزینه های زباله سوز نوشهر تامین شد، بهره برداری این پروژه با کناره گیری چینی ها به دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد تا بار دیگر شاهد تاخیر در بهره برداری هستیم.
درتازه ترین اظهار نظر مسئولان استان ، ۲ اردیبهشت ماه جاری معاون عمرانی استاندار مازندران کناره گیری متخصصان چینی در ساخت نرم‌افزار مورد نیاز زباله سوز نیروگاه نوشهر را دلیل تاخیر در افتتاح این پروژه زیست محیطی اعلام کرد و گفت: در حال حاضر این نرم افزار که کارکرد مدیریتی برای ارکان زباله سوز را انجام می دهد با شبیه سازی آن از نیروگاه زباله سوز تهران از سوی متخصصان داخلی ساخته شد و در انتظار نصب قرار دارد.
مهدی رازجویان اظهار داشت: این نیروگاه با شکست ویروس کرونا در استان مازندران افتتاح خواهد شد.
ساری همدرد نوشهر
شرایط برای نیروگاه زباله سوز ساری نیز گویا بهتر از رفیق نوشهری آن نبوده است. مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری مازندران در ۲۸ مرداد ماه سال گذشته گفت: شهرداری ساری در آخرین نشست کارگروه پسماند استان متعهد به تامین ۱۰۰میلیارد تومان اعتبار و راه‌اندازی نیروگاه زباله‌سوز این شهرستان تا پایان امسال (سال ۹۸) شد.
محمد محمدی تاکامی در نشست با خبرنگاران با اشاره به اینکه دولت ۸۰ میلیارد تومان از اعتبار مورد نیاز برای خرید و واردات تجهیزات نیروگاه زباله سوز را به شهرداری پرداخت کرده است، افزود: در حال حاضر ابنیه و ساختمان این طرح با ۴۳ درصد پیشرفت فیزیکی با شتاب بیشتر در حال انجام است.
وی با بیان اینکه ۸۵ درصد تجهیزات این نیروگاه وارد سایت شده است،گفت که شهرداری متعهد شده است با تامین یکصد میلیارد تومان این نیروگاه را تا پایان امسال (سال ۹۸) به مرحله سوزاندن زباله برساند.
اما این وعده نیز به دلایل متعدد تحقق نیافت تا اینکه دهم مهر ماه پارسال معاون اجرایی و فنی شرکت مجری نیروگاه زباله سوز ساری وعده داد: در صورت تامین بموقع اعتبار این نیروگاه بهار سال آینده ( سال ۹۹)به بهره‌برداری می‌رسد.
البته هنوز در مورد تاثیر ویروس کرونا بر سرنوشت زباله سوز ساری از سوی مسئولان اظهار نظر نشد، اما چنانچه این پروژه نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا به تابستان و یا پاییز موکول شود ، تعجبی نخواهد داشت.
زباله سوز نوشهر در حال تست
مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری مازندران در تازه ترین اظهار نظر خود عصر روز چهارشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: نیروگاه زباله سوز نوشهر در شرایط آزمون و خطا قرار دارد.
محمد محمدی تاکامی با اشاره به اینکه عملیات ساخت و ساز و تجهیز نیروگاه نوشهر به پایان رسیده است ، افزود: مرحله تست انفرادی تجهیزات به پایان رسیده و اکنون در حال تست نهایی هستیم.
وی با اشاره به اینکه باید تمام تجهیزات با حساسیت بالا آزمایش شوند، افزود: در حال حاضر متخصصان در حال کالیبره کردن سیستم نیروگاه هستند تا برای ورود به فاز اجرایی آماده شود.
به گفته مدیرکل امور شهری این نیروگاه تا کمتر از ۲ ماه آینده زیر بار زباله خواهد رفت.
تاکامی به عملیات اجرایی زباله سوز ساری اشاره کرد و گفت: فعالیت ساخت و ساز این پروژه نیز از ۲ هفته پیش با کاهش محدودیت طرح فاصله گذاری اجتماعی آغاز شده و در حال ساخت ابنیه نیروگاه هستیم.