وضعیت کنونی کشور در زمینه آمار شیوع ویروس کرونا در کنار بخش درمان و کادر پزشکی حاصل تلاش انسان‌های گمنامی به نام بهورزان و مراقبان سلامت است که در دورترین روستاها برای سلامت مردم گام برمی‌دارند اما کمتر دیده شده و به نقش آنها بخوبی پرداخته نشده‌است این درحالی است که اگر نبود گام‌های موثر این قشر در پیشگیری و ارائه آموزش‌های لازم به مردم شاید امروز آمار این بیماری در ایران بسیار بیش از این بود.
بهورزان در اصل نقش سربازان گمنامی را دارند که با گذشت از جان خود مسئولانه و ایثارگرانه در روستاها و مناطق محروم برای تامین سلامت مردم حاضر هستند حتی در شرایطی که با مقاومت سخت ساکنان آن مناطق روبرو می‌شوند نیز دست از تلاش بر نمی‌دارند و اگر خدمات آگاهی بخشی و بررسی‌های موشکافانه و خانه به خانه آنها نبود شاید امروز تخت‌های بیمارستان‌ها جوابگوی نیاز بیماران آلوده به ویروس کرونا نبود.
در زمان حاضر ۴۰۱ بهورز در ۲۲۳ خانه بهداشت روستایی و ۵۰۰ مراقب سلامت در۸۷ مرکز جامع سلامت استان بوشهر مشغول خدمات رسانی هستند و ارتقای سلامت روستائیان و شهرها مرهون تلاش این قشر از مجموعه عظیم کادر بهداشت و درمان است.
مراقبان خانه به خانه
یکی از بهورزان مرکز بهداشت جم گفت: همزمان با مثبت شدن نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا در کشور ماموریت بهورزان در بخش پیشگیری و ارائه آموزش‌های لازم به جامعه هدف آغاز و همچنان ادامه دارد.
لیلا بشکار افزود: بهورزان خانه به خانه در روستاها و مناطق مختلف جامعه هدف خود حضور یافتند و حتی در برخی مناطق با وجود برخی مخالفت‌ها از سوی مردم آنها را همراه کردند و مانع از شیوع و گسترش بیماری شدند.
وی بیان کرد: آنان با ارائه آموزش‌های پیشگیرانه سلامت هر خانوار بویژه افرادی که موارد مشکوک از جمله سرفه خشک، گلودرد و سایر موارد دیگر را بررسی می‌کردند و در صورت وجود هر مشکلی آنها را به مرکز ارجاع و در صورت نیاز با دستور پزشک به بیمارستان اعزام می‌شدند.
بشکار اضافه کرد: همچنین بعد از مرخص شدن فرد بیمار از بیمارستان و آغاز مراقبت ۱۴ روزه در منزل آموزش‌های لازم در زمینه ضرورت استفاده از ماسک، دستکش و بررسی سلامت افراد بیمار به صورت مداوم را انجام می‌دهند.
تلاش زیاد با حقوق کم
یکی دیگر از بهورزان شهرستان دیر گفت: این قشر از جامعه بهداشت و درمان نخستین افرادی هستند که مسئولیت شناسایی افراد مشکوک و معرفی به پزشک را برعهده دارند.
حسین مهدویان افزود: بهورزان نیز مانند پرستاران هیچ روز تعطیلی ندارند و به طور خیلی فشرده در محل کار حاضر و نسبت به انجام کارهای پیشگیرانه اقدام می‌کنند اما کمترین توجه به این قشر می‌شود.
وی اضافه کرد: بهورزان از همان ابتدای شیوع کرونا در طرح غربالگری، ضدعفونی معابر، توزیع برخی اقلام بهداشتی، نظارت برکارگاه‌های تولید ماسک آموزش خانواده‌ها، تبیین اهمیت رعایت اصل فاصله گذاری اجتماعی حاضر بوده و هستند و موارد را کنترل می‌کنند.
مهدویان گفت: با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته حق و حقوق و مطالبات بهورزان متناسب با سختی ناشی از کاری که انجام می‌دهند پرداخت نمی‌شود و این اجحاف به این قشر است.
یکی دیگراز بهورزان که خواست نامش فاش نشود اظهارداشت: خوب است که در بحران‌ها زحمت و تلاش همه همکاران دیده شود شاید کار ما بهورزان در مقابل پرستاری که ساعت‌ها و روزها با پوشیدن لباس محافظتی در بخش کرونا در خدمت بیماران و روزهای زیادی از دیدن فرزندان و خانواده خود محروم است ناچیز باشد اما اگر تلاش شبانه‌روزی بهورزان نبود امروز شاید به دلیل نبود برخی آموزش‌ها و آگاهی‌ها تخت‌های بیمارستانی هم جوابگوی بیماران نبود.
وی که در شهرستان تنگستان خدمت می‌کند اضافه کرد: بهورزان در آغاز کار با کمترین امکانات در کنار سایر کارهای کنترلی و پیشگیرانه به در خانه‌ها می‌رفتند و مردم را نسبت به ویروس کرونا توجیه می‌کردند به تعبیری بهورزان همانند یک دروازه‌بان مانع شیوع بیماری در روستاها و مناطق دور و نزدیک استان بوشهر شدند.
این بهورز ادامه داد: در شرایطی که افراد مبتلا به ویروس کرونا از نظر روانی دچار استرس می‌شوند، بهورزان با سعه صدر و بردباری و ارائه مشاوره لازم از وقوع بسیاری آُسیب‌های روانی ناشی از ابتلا به این ویروس پیشگیری کردند.
وی گفت: حتی برخی از این بیماران از استفاده دارو امتناع می‌کردند و یا حتی جواب تلفن بهورزان را نمی‌دادند اما با تلاش این قشر بسیاری از این مشکلات برطرف شد.
این بهورز بیان کرد: مهمترین هدف ما تامین سلامتی مردم است و با تمام قدرت و توان خود در خدمت جامعه هدف خواهیم بود هر چند حق‌الزحمه پرداختی به این قشر متناسب با زحمت آنها نباشد.
بهورز مرکزخدمات جامعه سلامت تنگ ارم شهرستان دشتستان گفت: با وجود اپیدمی بیماری کووید۱۹ از روز اول بهورزان همراه کادر درمان ولی باشیوه‌ای دیگر باغربالگری وآموزش همگانی به مردم در کنار آنان بودند.
نقش برجسته بهورزان در قطع زنجیره انتقال بیماری‌ها
هاجر قشقایی افزود: بهورزان با آموزش ماندن در خانه و نکات لازم برای پیشگیری از بیماری تلاش کردند تا چرخه انتقال ویروس کرونا را قطع کنند و نقش بسیار حساسی در کنترل بیماری و کمک به پرستاران دارند.
وی با تقدیر از اعضای شوراها، دهیاران، شهرداران و بخشدار بخش ارم اضافه کرد: بهورزان با استفاده از تلفن ۴۰۳۰ برای شناسایی بیمار مبتلا به کرونا و تشخیص زودتر برای پیشگیری از انتشار بیشتر بیماری به صورت دو شیفت کار کردند و مرحله نخست را با موفقیت پشت سر و مرحله دوم غربالگری را آغاز کردند.
قشقایی اضافه کرد: در گام نخست غربالگری مردم همکاری لازم را با سامانه ۴۰۳۰ نداشتند و بعضی در مورد برگزار نکردن برخی مراسم‌ها از جمله ترحیم و جشن و سرور مقاومت می‌کردند که با تلاش شبانه روزی و فرهنگ سازی که بهورزان انجام دادند توانستند مردم را قانع کنند.
وی خطاب به مردم گفت: بیماری کرونا هنوز از بین نرفته و مردم هرچند خسته شدند اما باید نسبت به رعایت نکته‌های بهداشتی در این زمینه توجه داشته باشند چون در صورت توجه نکردن به توصیه‌ها زحمت ۲ ماه گذشته همه دست اندرکاران بهداشت و درمان از بین می‌رود.
رئیس شبکه بهداشت و درمان تنگستان گفت:درطرح غربالگری بیماری کرونا نقش بهورزان بی بدیل و انکار ناپذیر بود و نشان داد بهورزان به عنوان پرسنل اولین سطح ارائه خدمت در نظام سلامت، نقشی تاثیر گذار در شناسایی و پیشگیری از بیماری ها در جامعه دارند.
عادل مقدس بیان کرد : بهورزان در کنار سایر ارگان‌ها و نهاد های محلی و منطقه‌ای، ضمن ارائه آموزش های لازم، با مشارکت در گندزدایی اماکن عمومی و مراکز عرضه مواد غذایی، حرکتی بنیادی و ریشه‌ای را در قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا بنیان نهادند و به شکل قابل توجه‌ای سبب پیشگیری از شیوع آن شدند.
وی با اشاره به نقش آفرینی بهورزان در زمینه تامین سلامت مردم در دهه‌های گذشته یادآورشد : ریشه کنی بیماری هایی مانند فلج اطفال، کاهش مرگ ومیر کودکان و مادران و بیماری‌های واگیر دار و ... در کشور مرهون زحمات و تلاش بهورزان است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان تنگستان اظهارداشت : مجموعه خانواده بهداشت همسو با اهداف نظام سلامت، با کوششی مثال زدنی و دغدغه‌مند، به مقابله با بیماری کرونا برخاسته و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نبوده‌اند.
مقدس اضافه کرد : ارائه اطلاعات به روز به مردم و انجام بازرسی‌های مداوم از صنوف مختلف، برای اطمینان از عدم ابتلای مردم به بیماری، کاری طاقت فرسا و فرسایشی بود که با همت کارشناسان محیطی، تا امروز بخوبی و در سطحی مطلوب صورت گرفته است.
وی یادآورشد : همت و از خودگذشتی پرسنل بخش‌های مختلف بهداشت این پیام را به جامعه مخابره کرد که ما تا آخرین لحظه و در هر شرایطی پشتیبان و فدایی مردم درحراست از سلامتی آنان بوده و هستیم و این را برای خود افتخار می‌دانیم.
سربازان گمنام خط مقدم جبهه سلامت
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر گفت: اطلاعات مردم همزمان با شیوع ویروس کرونا بسیار محدود و کم بود و بهورزان وظیفه سنگین اطلاع رسانی و آموزش شیوه‌های پیشگیری به مردم و افزایش سطح آگاهی و دانش عمومی را برعهده داشتند.
عبدالمحمد خواجه‌ئیان افزود: یکی دیگر از وظایف مهم بهورزان در این شرایط حساس غربالگری مردم از طریق سامانه ۴۰۳۰ بود که با همت و تلاش بهورزان و مراقبان سلامت در مرحله نخست ۹۵ درصد از جمعیت یک میلیون و ۱۶۰ هزار نفری مردم در استان انجام دادند و در زمان حاضر مرحله دوم کار نیز در حال انجام است.
وی ادامه داد: بهورزان به عنوان مراقبان سلامت با تک تک افراد و جامعه هدف خود روزانه با سامانه ۴۰۳۰ تماس می‌گرفتند و در خصوص اینکه افراد علائم بیماری را دارند یا خیر و اگر مورد مثبت بود مسیر را دنبال می کردند تا به تشخیص برسند افزون براین افراد خود نیز در سامانه سلامت اقدام به خوداظهاری می کردند که باید به همه این‌ها پاسخ و رسیدگی کنند.
خواجه ئیان اضافه کرد: افزون بر این بهورزان و مراقبان سلامت در بحث تب سنجی، ضدعفونی معابر و خیابان‌ها، نظارت بر واحدهای صنفی و سایر موارد دیگر نیز حاضر هستند و کارها را انجام می‌دهند.
وی اظهار داشت: در کنار همه وظایف بهورزان برای پیشگیری از شیوع کرونا اما وظایف مهم خود در بحث مراقبت از مادران باردار، واکسیناسیون و دیگر وظایف خود را نیز فراموش نکرده و آنها را نیز به صورت خیلی مرتب و با رعایت اصول و پروتکل های بهداشتی در حال انجام هستند.
خواجه ئیان اضافه کرد: بهورزان تا نیمه‌های شب و حتی بدون هیچ استراحتی به صورت مستمر مشغول انجام وظایف خود هستند.
وی ادامه داد: راهبرد بهداشت و درمان برای مقابله با ویروس کرونا پیشگیری و افزایش میزان هوشیاری مردم است که این کار تنها به وسیله بهورزان و مراقبان سلامت ونظارت نیروهای بهداشت محیط است که انجام می‌شود.
خواجه ئیان گفت: برای پی‌گیری موارد خود اظهاری مردم در سامانه سلامت، استان بوشهر در رده‌های اول تا پنجم کشور قرار دارد.
وی مهمترین مشکل بهورزان را توجه نکردن افراد معدودی از مردم هرمنطقه به توصیه‌ها و رعایت نکات بهداشتی عنوان کرد که باعث انتشار بیماری در یک منطقه محدود می‌شدند که رسیدگی و کنترل آنها دشوار می‌شد.
وی تاکید کرد: در کنار کادر درمان کار بزرگ و مهم بهورزان، مراقبان سلامت، نیروهای بهداشت محیط و حتی کارکنان آزمایشگاه‌ها و گرفتن نمونه از جمعیتی در دورترین نقطه استان بسیار ستودنی است که اگر همت این افراد نبود شاید امروز شرایط استان به این صورت نبود.
وی با بیان اینکه بخش بهداشت همیشه در جامعه مغفول مانده‌است گفت: خدمت و تلاش بی وقفه و شبانه روزی بهورزان و مراقبان سلامت، بهداشت محیط و سایر رده‌های دیگر در جامعه کمتر دیده شده بیشتر وقتها تنها به آنها انتقاد می‌شود.
خواجه ئیان افزود: بهورزان در کنار همه اقدام‌های مراقبتی و کنترلی که در زمینه شیوع بیماری کرونا انجام دادند کارهای روزانه خود از جمله مراقبت از مادران باردار، مراقبت از کودک دچار سوء تغذیه، افراد با بیماری زمینه‌ای، واکسیناسیون و سایر موارد دیگر را نیز باید انجام می‌دادند .
وی با اشاره به شرایط خوب استان بوشهر در زمینه مقابله با بیماری کرونا گفت: در این استان کار در زمان مناسب انجام شد و همین امر باعث شد جزو آخرین استان‌های آلوده به این ویروس معرفی شود.
وی تاکید کرد: طرح فاصله گذاری خوب است اما باید در زمان مناسب و به صورت مطلوب انجام شود که در استان بوشهر این کار به موقع انجام و با بستن مبادی ورودی و خروجی، اقدام خودجوش بازاریان نسبت به بستن بازار و تعطیلی بموقع مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه باعث شد بیماری به خوبی در این استان کنترل شود.
وی یادآور شد: در زمان حاضر ۴۰۱ بهروز در ۲۲۳ خانه بهداشت و ۵۰۰ مراقب سلامت در ۸۷ مرکز جامع سلامت در استان مشغول به فعالیت هستند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهرگفت: بهوروزان مانند دروازه بانی هستند که با رعایت بهداشت و آگاه سازی افراد را پایش، کنترل و کارکنان بهداشت محیط کار نظارت و بازرسی را برعهده دارند مجموعه این کارها بدون همکاری مردم در زمان مناسب نتیجه بخش نبود.
وی تاکید کرد: انتظار می‌رود تا زمانی که واکسن ویروس کرونا کشف نشود مردم فاصله‌های اجتماعی را رعایت کنند تا دامنه این ویروس از حد منطقی بالاتر نرود در همین امر فاصله‌گذاری اجتماعی، شناسایی بیماران، جدا سازی و وسایل حفاظت فردی باید مورد توجه قرار گیرد.