به گزارش خبرنگار ایرنا، جهانی شدن محصول ویژگیهای گسترده ای از مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است در اثر آن فاصلههای فکری و ارتباط جهانی کاهش می یابد و شبکه جدیدی از ارتباطات شکل می گیرد. در این چارچوب مردمی که در هر گوشه کره خاکی زندگی میکنند در جهانی مشترک از ارتباطات و اطلاعات ادغام میشوند.
قرنها مردم در مناطق مختلف با سرزمینهای دور تجارت میکردند اما در دهههای اخیر در اثر جهانیسازی، میزان و سرعت تجارت بینالمللی به حد بیسابقهای رشد کرده است. یکی از عوامل تسریع در پاندومی کرونا در شیوع آن در اقصی نقاط جهان همین مسئله است.
بسیاری معتقدند که شیوع ویروس کرونا در جهان موجب تغییرات در دیدگاهها و تحلیلها شده است و مباحثی چون جهانیسازی و دولتهای ملی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
کرونا بحرانی فراگیر و بیسابقه در جهان ایجاد کرده است. بحرانی که آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل آن را بزرگترین بحران پس از جنگ جهانی دوم خوانده است. کرونا نظم بین الملل را تحت تاثیر قرار داده است. نشانههای آن هم از هم اکنون در جهان دیده میشود. در برخی کشورهای اروپایی درگیر کرونا همچون ایتالیا و اسپانیا عقاید ناسیونالیستی جان گرفته است. مردم این کشورها از عملکرد اتحادیه اروپا به شدت انتقاد میکنند و قدردان حمایتهای کشورهایی مانند چین و روسیه هستند.
از همین روست که بسیاری معتقدند شیوع همه گیر کرونا به قدرتگیری احساسات ملیگرایی میانجامد. دولتهای مختلف در جهان، بهمنظور کنترل این ویروس تصمیمات اضطراری اتخاذ کرده اند که این احتمال وجود دارد که حتی پس از پایان این بحران، در رویکرد دولتها و حافظه مردم باقی بماند.
به زعم این کارشناسان در نظم جهان پس از کرونا شاهد رشد ملی گرایی و ناسیونالیسم، زوال جهانی سازی و هنجارهای مربوط به فرهنگ جهانی شدن خواهیم بود. نظمی که مرزها و ملیتها را مجددا باز تعریف خواهد کرد و همچنین نقش دولت ها به عنوان بازیگران اصلی صحنه نظام بین الملل در مقابل بازیگران فراملی و بین المللی افزایش خواهد یافت.
در اتحادیه اروپا مردم ایتالیا در اوج بحران کرونا در واکنش به عدم حمایت اروپا در کمپینی پرچم اتحادیه اروپا را به آتش کشیدند و اعلام کردند خودمان از خودمان حفاظت می کنیم. حتی جوزپه کانته نخست وزیر ایتالیا در واکنش به مطالبه خروج از اتحادیه اروپا گفت: اول، بگذارید ویروس را شکست دهیم، سپس دوباره درباره اروپا فکر کنید؛ و در صورت لزوم، (با اتحادیه اروپا) خداحافظی کنید، حتی بدون تشکر کردن از آن.
در نظم جهانی در آینده پس از کرونا شاهد رشد ملی گرایی و ناسیونالیسم، زوال جهانی سازی و هنجارهای مربوط به فرهنگ جهانی شدن خواهیم بود. نظمی که مفهوم مرزها و ملیت ها مجددا ارزش و جایگاه خود را بازخواهند یافت و همچنین نقش دولت ها به عنوان بازیگران اصلی صحنه نظام بین الملل در مقابل بازیگران فراملی و بین المللی افزایش خواهد یافت.
جهانی شدن شکست نخواهد خورد
اما عده ای از تحلیلگران معتقدند که به هیچ عنوان نمیتوان گفت در نتیجه بحران کرونا، جهانی شدن شکست خواهد خورد. چرا که جهانی شدن روندی است که از سال ها پیش آغاز شده و با قدرت به پیش می رود اما این احتمال وجود دارد که جهانی شدن با موانعی روبرو شود.
نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد این احتمال وجود دارد که جهانی شدن تغییر شکل دهد اما از بین نخواهد رفت. جهانی شدن اکنون در دنیای مجازی شکل گرفته است و افراد بسیاری از نیازهای مادیشان را از این طریق پیش میبرند؛ مثل تجارت الکترونیک، خرید و فروش و آموزش. در واقع با با شیوع بیماری کرونا جهانی شدن در سطح دنیای مجازی تقویت شد.
از سوی دیگر در شرایطی که انتقادها به نهادهای بینالمللی مخصوصا سازمان ملل متحد همهگیر شده بود، ویروس کرونا فواید تشکیل سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن را نشان داد و ثابت کرد که همگرایی در جهان هنوز لازمه حفظ امنیت و صلح بینالملل است. دولت ها در چهارچوب نهادهای بین الملل دارای وظایفی هستند که در بحرانی مانند شیوع کرونا تقویت همکاریهای منطقهای و بینالمللی بیشازپیش احساس میشود. سازمان بهداشت جهانی یکی از مهمترین نقشها را در مقابله با پدیده کرونا ایفا کرده است.
پاندومی کرونا نشان داد که در جهان امروز خطرات بسیاری میتوانند از مرزهای طبیعی عبور کند و تمامی کشورها را درگیر کنند. همین موضوع اهمیت همکاریهای چند جانبه میان کشورها را چندبرابر می کند. اگر چه عدم وجود ذهنیتی که لزوم همکاری های بین المللی را درک کند و حضور در شبکه جهانی اطلاعات را لازم بداند عملا تلاش ها در این زمینه را بی حاصل می کند.