یکی از مهمترین توصیه های کادر بهداشت و سلامت در جریان همه گیری ویروس کرونا گندزدایی سطوح بود که این توصیه بهداشتی تقاضا را برای خرید و استفاده محلول های ضدعفونی کننده از جمله فرآورده هایی بر پایه الکل اتیلیک (اتانول) تا حد قابل توجهی افزایش داد تا جایی که در ابتدای شیوع این ویروس بسیاری هنگام مراجعه شهروندتان برای خرید این محلول ها به داروخانه با جمله «نداریم سوال نفرمایید» مواجه می شدند.
در این میان افراد سودجو و قاچاقچیان با سو استفاده از خلاء ایجاد شده در کنار نیاز مبرم و تقاضای زیاد مردم برای خرید موادضدعفونی کننده، دست به عرضه الکل های تقلبی زدند که دسترسی آسان شهروندان به این قبیل مواد تقلبی آسیب هایی به همراه داشت.
چرا که بعد از تبلیغ دروغین تاثیر نوشیدن الکل در مصونیت از ابتلا به کرونا، عده ای از روی ناآگاهی و ساده لوحی اقدام به مصرف خوراکی آن کرده و نتیجه آن، مسمومیت، کوری و حتی مرگ افراد بوده است.
برخی سودجویان الکل صنعتی را با وایتکس ترکیب کرده و پس از اینکه رنگ آن به سفید تبدیل شد، آن را به عنوان اتانول عرضه می کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا بیان کرد: برخی افراد سودجو الکل صنعتی که به شکل رنگ زرد و قرمز است را با وایتکس ترکیب کرده و پس از تبدیل شدن رنگ آن به سفید، محلول یاد شده را به عنوان اتانول عرضه می کنند.
دکتر محمد طاهری افزود: برخی افراد نیز از روی ناآگاهی اقدام به نوشیدن و مصرف این نوع الکل می کنند که این موضوع صدمات جبران ناپذیری را برای آنها به همراه داشته است.
وی اظهار داشت: یکی از راه های تشخیص الکل اتانول (پزشکی) از متانول (صنعتی) این است که آن را به پنبه آغشته کرده سپس پنبه را آتش بزنیم، اگر پنبه دارای شعله کوتاه بوده و در زمان کم و با کناره های نارنجی بسوزد، آن الکل صنعتی است چراکه الکل اتانول یا پزشکی با شعله آبی رنگ، مدت زمان طولانی تر و طول شعله بیشتر می سوزد.
مدیر روابط عمومی علوم پزشکی همدان گفت: الکل متانول یا صنعتی به رنگ زرد و قرمز بوده و از منظر استفاده برای ضدعفونی کردن در پایین ترین سطح در بین الکل ها قرار دارد و این نوع الکل به راحتی توسط پوست، سیستم ریوی و گوارشی جذب و متابولیزه شده و به متابولیت های سمی و بسیار خطرناک تبدیل می شود.
دکترای تخصصی میکروب شناسی پزشکی ادامه داد: این متابولیت ها می توانند آسیب های جبران ناپذیری را برای بخش های مختلف بدن انسان از جمله کلیه، سیستم اعصاب مرکزی ایجاد کرده یا فرد را به حالت کُما ببرد.
طاهری با بیان اینکه الکل متانول به دلیل دمای احتراف بالا بیشتر در بخش صنعتی و به عنوان سوخت موتورها استفاده می شود تاکید کرد: در حال حاضر از هیچ فرآورده الکلی به صورت خوراکی نمی توان برای حذف ویروس کرونا استفاده کرد و در هیچ منبعی علمی هم برای ضد عفونی کردن سطوح از الکلی صنعتی یا متانول استفاده نشده و پیشنهاد هم نمی شود.
الکل های تقلبی و قاچاق، به صورت فله ای و بی نام و نشان عرضه می شوند و نه تنها حاوی اتانول نبوده بلکه حاوی مقادیر بالایی متانول هستند.
عضو هیات علمی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان بیان کرد: ویروس کرونا دارای چربی است و این دسته ویروس ها نسبت به مواد ضد عفونی کننده بر پایه الکل حساسیت زیادی دارند.
طاهری اضافه کرد: الکلی که هم اینک در بهداشت و سلامت استفاده می شود «اتانول» است و این نوع الکل جذب پوستی بسیار پایین و قدرت میکروب کشی بسیار بالایی است.
وی افزود: الکل اتانول برای ضدعفونی کردن علیه میکروارگانیزیم ها استفاده می شود چراکه با تغییر در ساختار پروتئین و حذف چربی می تواند میکرو ارگانیزیم را از بین ببرد و ویروس کرونا دارای چربی بوده و به شدت به مواد ضدعفونی کننده دارای پایه الکلی حساس است.
الکل‌های تقلبی حاوی مقادیر بالای متانول هستند
داروشناس دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در این باره بیان کرد: الکل های تقلبی و قاچاق، به صورت فله ای و بی نام و نشان عرضه شده یا در مندرجات روی بسته بندی، نه تنها حاوی اتانول نبوده بلکه حاوی مقادیر بالایی متانول هستند.
دکتر مجید حنیفه افزود: بر اساس مستندات علمی، مصرف خوراکی الکل اتیلیک (اتانول) و یا غرغره کردن اتانول در محوطه دهانی هیچ گونه اثری در پیشگیری از عفونت کرونا ندارد و با خطر بروز مسمومیت ناشی از اتانول همراه است.
این داروشناس گفت: الکل متیلیک یا همان متانول، ضمن این که اثر ضد میکروبی بسیار ناچیزی در مقایسه با الکل اتیلیک (اتانول) دارد، به علت سمی بودن، مصرف خوراکی آن با بروز مسمومیت های شدید، کوری و مرگ همراه است.
حنیفه ادامه داد: بر خلاف اتانول که جذب پوستی از پوست سالم ندارد، میزان جذب پوستی متانول به ویژه در پوست های آسیب دیده بالا بوده و می تواند سبب بروز مسمومیت شود.
وی اظهار داشت: با توجه به خصوصیت سمی متانول، مراجع و راهنماهای معتبر بین المللی هیچ گونه توصیه ای مبنی بر استفاده از متانول برای ضدعفونی دست، پوست، لوازم و تجهیزات پزشکی و سطوحی مانند دستگیره، در و میز کار وجود ندارد.
این دارو شناس تاکید کرد: خوردن بیش از حد الکل حتی اگر دست ساز نباشد، اثرهای مخربی به دنبال دارد و می تواند منجر به کاهش هوشیاری، کُما و در نهایت مرگ افراد شود.
حنیفه گفت: افزایش بیش از حد الکل در جریان خون، باعث آسیب به بخش هایی از مغز می شود که کنترل سیستم های حیاتی بدن از جمله سیستم تنفسی و قلبی را بر عهده دارند و موجب گیجی، خواب آلودگی، کاهش هوشیاری، استفراغ، تشنج، اختلال تنفس، کاهش ضربان قلب، کاهش دمای بدن، اختلال در تعادل اکترولیت های خون و مرگ می شود.
مسمومیت ۶۵ نفر بر اثر مصرف الکل
مدیر اورژانس پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز با بیان اینکه ۶۵ نفر از ابتدای اسفند سال گذشته تاکنون بر اثر مصرف الکل در این استان مسموم شدند به ایرنا گفت: بیشترین میزان مسمومیت ها مربوط به شهرستان همدان با ۳۴، ملایر ۱۴ و نهاوند ۶ نفر و سهم مابقی شهرستان ها بین یک تا ۲ نفر است.
حبیب الله معصومی با بیان اینکه ۶۱ نفر از این تعداد از بیمارستان مرخص شدند اضافه کرد: هرچند این افراد از بیمارستان ترخیص شدند اما مصرف الکل برای برخی از آنها عارضه هایی همچون تاری دید و نابینایی به همراه داشته اند.
مدیر اورژانس پیش بیمارستانی و رییس حوادث دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: ۶۱ نفر از افراد بستری در بیمارستان ها به علت استفاده از اتانول و چهار تن به علت استفاده از متانول مسموم شده بودند.
عده ای از روی جهل و ناآگاهی، عده ای برای سرگرمی و افرادی هم برای پایان دادن به زندگی اقدام به مصرف متانول در همدان کردند.
معصومی افزود: چهار تن از افراد به علت مصرف بیش از حد و مسمومیت شدید جان خود را از دست دادند که طبق بررسی های صورت گرفته تعدادی از روی جهل و ناآگاهی، عده ای برای سرگرمی و افرادی هم برای پایان دادن به زندگی اقدام به مصرف متانول کردند.
وی گفت: به دنبال تبلیغ ناصحیح تاثیر مصرف الکل در پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا افرادی اقدام به نوشیدن این ماده کردند که این اقدام آنها عوارض جبران ناپذیر و غیر قابل بازگشت بر روی بدنشان داشته است.
مدیر اورژانس پیش بیمارستانی و رییس حوادث دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: عده ای افراد سودجو نیز اقدام به ترکیب ماده ای با الکل صنعتی و بی رنگ کردن و فروش آن به عنوان اتانول کردند که استفاده از این محلول به علت خاصیت جذب شدن حتی از طریق پوست عوارضی به همراه داشت.
معصومی اضافه کرد: متانول به تنهایی سمی نیست بلکه در بدن تبدیل به متابولیت ثانویه یعنی اسید فرمیک می شود که برای بینایی به شدت سمی است و همچنین می تواند منجر به مرگ افراد شود.
گزارش از: علیرضا جهانگیری عرش