سی ان ان در گزارش روز چهارشنبه نوشت: با گسترش کرونا در اروپا، سوئد رویکردی متفاوت از دیگر کشورهای اروپایی در پیش گرفت و به سایر کشورهای همسایه خود در تحمیل محدودیتها نپیوست.
از زمان آغاز شیوع کرونا در این قاره سبز، همواره شاهد تصاویر افرادی بودیم که برای کار در خیابانهای شلوغ و یا گپ زدن در کافهها گردهم جمع شده بودند و همین امر پرسشهای بسیاری در مورد سیاست این کشور اسکاندیناوی برای مقابله با همه گیری ویروی کرونا مطرح کرده است.
کودکان در سوئد همچنان به مدرسه میروند، اگرچه دانشگاهها و مدارس برای دانش آموزان بزرگتر به یادگیری از راه دور روی آوردهاند. مشاغل از سالنهای آرایشی تا رستورانها باز ماندهاند، هرچند به مردم توصیه شده تا حد امکان از خانه کار کنند.
در میان کشورهای شمال اروپا که دارای ویژگیهای فرهنگی، جغرافیایی و جامعه شناسی مشابهی هستند، تضاد سوئد بسیار چشمگیر است.
فنلاند به عنوان یکی از همسایگان شمالی سوئد، با اعلام وضعیت اضطراری، مدارس را تعطیل و تجمعات بیش از ۱۰ نفر را از تاریخ ۱۶ مارس (۲۶ اسفند) ممنوع اعلام کرد.
دانمارک از ۱۱ مارس (۲۱ اسفند) تعطیلات گستردهای اعلام کرد و از نخستین کشورهایی بود که در اروپا مرزها، مغازهها، مدارس و رستورانها را بسته و ممنوعیت تجمعات بزرگ را در این کشور برقرار نمود. نروژ از اواسط ماه مارس (اواخر اسفند) محدودیتهای مسافرتی وضع کرد و از آن زمان مدارس و مهدکودکها بسته است.
اکنون براساس آمار و ارقام دانشگاه جان هاپکینز، میزان مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در سوئد به طور قابل توجهی از بسیاری از کشورهای دیگر اروپا افزایش یافته و به بیش از ۲۲ نفر در ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.
در مقابل، در دانمارک شمار جانباختگان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۷ نفر و در نروژ و فنلاند کمتر از ۴ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است. حال آنکه سوئد با جمعیت ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری خود بیش از ۱۸ هزار و ۹۰۰ مورد مبتلا و ۲ هزار و ۲۷۴ مور مرگ ناشی از کووید-۱۹ ثبت کرده است.
اما دانمارک با جمعیت ۵.۸ میلیون نفری، ۹ هزار و ۴۹ مورد مبتلا و ۴۲۷ مورد مرگ، نروژ با جمعیت ۵ میلیون ۴۰۰ هزار نفری، ۷ هزار و ۵۹۹ مورد مبتلا و ۲۰۶ فوتی و فنلاند ۵.۵ میلیون نفری، ۴ هزار و ۶۹۵ مورد مبتلا و ۱۹۳ مورد مرگ و میر گزارش داده است.
لازم به ذکر است که تراکم جمعیتی دانمارک با توجه به جمعیتش در مقایسه با سوئد، ۱۳۸ نفر در هر کیلومتر مربع است حال آنکه تراکم جمعیتی سوئد با توجه به داشتن جمعیتی دوبرابر دانمارک، ۲۵ نفر در هر کیلومتر مربع است. حتی آمار نشان میدهد نرخ مرگ و میر سوئد در یک میلیون نفر در مقایسه با ۳۷ نفر در میلیون در آلمان و ۷۹ نفر در میلیون در آمریکا بالاتر است.
در عین حال نتایج یک نظرسنجی نشان میدهد که بسیاری از سوئدیها از راهبرد کرونایی دولت حمایت میکنند. در راهبرد دولت سوئد به جای اعمال مقررات سخت و اجباری، از شهروندان خواسته شده مسوولیت شخصی پیروی از دستورالعملهای فاصله گذاری اجتماعی را برعهده گیرند.
«اندرس تگنل» کارشناس همه گیرشناسی سوئد رویکرد دولت کشورش را تلاشی برای تضمین در زمینه کند کردن سرعت ابتلا و تحت تاثیر قرار نگرفتن خدمات بهداشتی در ارتباط با این بحران برشمرده بر این باور است ایمن شدن بخشی از جمعیت کشور اهمیت بسیاری دارد.
وی در عین حال برنامه سوئد برای ایجاد مصونیت گروهی سریع در برابر ویروس را رد کرد؛ طرحی که ابتدا در انگلیس و هلند به کار گرفته شد، اما با افزایش شمار فوت شدگان کرونا در این دو کشور تغییر یافت.
برخی کارشناسان گمانه زنی کردهاند که رویکرد سوئد برای مدیریت کرونا تحت تأثیر جمعیت آماری این کشور قرار دارد؛ به طوری که بیش از ۵۰ درصد خانوارها، تک نفره هستند و تراکم جمعیت پایینی در این کشور حاکم است.
اما رویکرد سوئد بشدت مورد انتقاد دانشمندان این کشور قرار گرفته است. گروهی متشکل از ۲۲ پزشک، ویروس شناس و محقق در مقالهای که در روزنامه سوئدی «داگنز نیهتر» به چاپ رسید، از وزارت بهداشت این کشور بشدت انتقاد کردند.
در این مقاله نسبت به نرخ ۱۰ برابری مرگ و میر سوئد در مقایسه با فنلاند به عنوان کشور همسایه، هشدار داده و فاصله گذاری اجتماعی امری ضروری عنوان شده است. اما روش سوئد برای مقابله با کرونا، نظر «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا را جلب کرد و وی در یکی از سخنرانیهای خود گفته بود: سوئد آن را انجام داد، آنها آن را روش گلهای زندگی کردن مینامند، سوئد به سختی رنج میبرد.
«اند لیند» وزیر امور خارجه سوئد یک روز پس از اظهارات ترامپ، با رد ادعاهای وی و اعتماد به سیاست به کار رفته گفت: ترامپ اشتباه میکند که میگوید سوئد با پیروی از نظریه "ایمنی گلهای" جان مردم را به خطر میاندازد. لیند راهبرد سوئد را نه به قرنطینه خواند و اعلام کرد: ما بسیار متکی به افرادی هستیم که خودشان مسئولیت این امر را بر عهده دارند.
در سوی دیگر ماجرا، سازمان بهداشت جهانی به راهکار و روش سوئد برای مقابله با ویروس کرونا خوشبین نیست. این سازمان با توجه به افزایش شیوع بیماری کووید-۱۹ در سوئد به سی ان ان گفت: این امر ضروری است که سوئد اقدامات لازم برای کنترل انتشار ویروس، آمادهسازی و افزایش ظرفیت سیستم بهداشتی، اطمینان از فاصله گذاری فیزیکی و ارتباطات مردم را افزایش دهد.
سخنگوی سازمان جهانی بهداشت در اروپا گفت: فقط یک رویکرد جامع میتواند مانع تشدید گسترش ویروس کرونا و باعث بدتر نشدن شرایط شود.
مهاجران در سوئد، بیشترین مبتلایان به کرونا
مهاجران در سوئد بهطور چشمگیری تحت تاثیر کرونا هستند، امری که نشانگر واقعیت تبعیض در این کشور ثروتمند اروپایی است.
براساس گزارشها، این کشور اسکاندیناوی متمول با ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت، مهاجرپذیر بوده به طوری که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹میلادی، به بیش از ۴۰۰ هزار نفر پناهندگی اعطا کرده است.
مرکز بهداشت عمومی سوئد هم در اویل ماه آوریل (اواخر فروردین) اعلام کرد که افراد سومالی الاصل در این کشور درصد بالایی از افراد نیازمند به مراقبتهای بیمارستانی به دلیل ابتلا به کووید-۱۹ را تشکیل میدهند، همانطور که متولدین اریتره، فنلاند، ایران، عراق، سوریه، ترکیه و یوگسلاوی سابق نیز از این دسته هستند. آمار ارائه شده نشان میدهد که برخی مناطق فقیرنشین سوئد تا سه برابر سرانه جمعیت موارد ابتلا به کرونا را داشتهاند.
به طور میانگین، ۷۴ درصد ساکنان این مناطق پیشینه مهاجرتی داشته و خود و یا والدینشان در خارج از سوئد به دنیا آمدهاند. چندی پیش هم انجمن پزشکی سوئدی–سومالی گزارش داد که از ۱۵ مورد اولیه مرگ و میر ناشی از کرونا در استکهلم (پایتخت سوئد)، ۶ نفر از آنها سومالی الاصل بودند.
افشای طرح حذف بیماران سالمند از بخش مراقبتهای ویژه
براساس اطلاعاتی که از اسناد یک بیمارستان در یک دانشگاه سوئد افشا شده، بیماران کرونایی بالای ۸۰ سال و بیماران بالای ۶۰ سال با مشکلات بدنی متعدد در این کشور از اولویت بستری در بخش مراقبتهای ویژه حذف میشوند. براساس این گزارش، هر بیمار سن بالا با سابقه ناتوانی و مشکلات جسمی که در بخش مراقبتهای ویژه، آی سی یو، بستری بوده را میتوان از بخش مراقبتهای ویژه خارج کرد.
پیش از این «دکتر توماس لیندن» از مرکز سلامت و تندرستی سوئد اعلام کرده بود که بیمارستانهای سوئد میتوانند برای بستری شدن بیماران در بخش مراقبتهای ویژه اولویتبندی کنند. وی گفته بود که این اولویتبندی باید براساس نیازهای پزشکی بیماران تعیین شود.
این هفته نیز آژانس بهداشت عمومی سوئد در گزارشی پیش بینی کرد که نزدیک به یک سوم مردم استان استکهلم تا اول ماه مه (۱۲ اردیبهشت) به کووید-۱۹ مبتلا میشوند. این تعداد بیش از ۶۰۰ هزار نفر خواهد بود که به مراتب بیشتر از تعداد موارد مبتلای ثبت شده در سطح ملی است.
کمتر از ۲۴ ساعت بعد، آژانس بهداشتی در توئیتر اعلام کرد خطاهایی در گزارش ارائه شده شناسایی شده و سپس اعلام داشت که براساس مدل ریاضی به روز شده ۲۶ درصد از جمعیت استکهلم تا اول ماه مه (۱۲ اردیبهشت) به کرونا مبتلا میشوند.
تگنل هم روز جمعه گفت که احتمالا کشورش در شرایط بهتری برای مقابله با موج دوم کرونا قرار بگیرد زیرا در حال حاضر افراد زیادی در سوئد در معرض ویروس قرار دارند.
وی به سی ان ان گفت که رویکرد نسبتا آرام کشورش برای مواجهه با کووید-۱۹ "در برخی جنبه ها" کار کرده است، زیرا در تمام مدت شیوع بیماری در سوئد، دستکم ۲۰ درصد تختهای بخش مراقبتهای ویژه خالی بوده و قادر به مراقبت از بیماران کووید-۱۹ بودند.
وی افزود: ما معتقدیم که هفته گذشته اوج انتقال را پشت سر گذاشتیم.
در نهایت باید تاکید کرد اینکه راهبرد این کشور اروپای شمالی در مواجهه با کووید-۱۹ موفق بوده است یا شکست خورده، در آینده مشخص میشود، اما از آنجا که تمامی جهان در پی پیدا کردن راهی برای توقف شیوع کرونا هستند، رویرکد سوئد بیش از پیش مورد توجه دنیا قرار میگیرد.