به گزارش روز چهارشنبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین سعیدرضا عاملی در جلسه یک صد و سی امین ستاد راهبری اجرای نقشۀ جامع علمی کشور که به ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد، افزود: شکل جدید ایران هراسی استفاده از داده های دانشگاهی برای سیاه نمایی علم ایران و ایرانی است که در گزارشات استنفورد که به پشتوانه سلطنت طلب ها و چند محقق ضعیف صورت می گیرد است که البته همین گزارش ها نشان می دهد که تولید علم ایران در ۲۰ سال گذشته ۵۰ برابر شده است و رتبه چهارم تولید علم به لحاظ ضریب رشد را به خود اختصاص داده است.
وی اظهار داشت: تحلیل آمریکایی ها این است که اگر بتوانیم توان علمی ایران را به چالش بکشیم، قدم دیگری برای سیاه نمایی و ایجاد تشویش فکری برداشته ایم. اساسا دیگری هراسی با هدف فرو ریختن ملت ها از درون و منزوی کردن ملت ها در جامعه جهانی صورت می گیرد ولی واقعیت این است که در ماجرای کرونا، در مقایسه با کشورهای پیشرفته جهان، ایران عزیز پایدارترین کشور در تامین غذا، بهداشت و درمان بود.
وی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران قوی شده و تحریم توان تولید ملی را بصورت قابل اعتماد افزایش داده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین گفت: به‌طور کلی غرب و آمریکا در چند حوزۀ بدنبال ایران‌هراسی هستند. در حوزه رسانه ای طی این چهل سال همواره تلاش کرده اند ایران ضعیف، ناکارآمد و مملو از چالش‌ها و پلیدی‌ها را به نمایش بگذارند.
عاملی اظهار داشت: در عرصه اقتصادی نیز با استفاده از حربه تحریم خود عملا اقدام به مانع‌تراشی و سیاه نمایی علیه ایران اسلامی کرده اند. در عرصه نظامی هم با حضور متجاوزانه در منطقه و با استفاده ترور شخصیت های علمی باز وجه دیگری از سیاه نمائی و سیاه سازی ایران عزیز را دنبال کرده اند.
وی ادامه داد: هدف از اسلام‌هراسی، ایران‌هراسی و غیره، فروریختن اعتماد ملت ما به نظام است و هدف از این دست گزارش‌ها، کاهش اعتماد ملی است که در همین دوره کرونا، پیمایش های صورت گرفته نشان می دهد که اعتماد ملی بصورت جهشی افزایش پیدا کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در زمینه مهاجرت نخبگان نظر نهادهای رسمی و قانونی کشور ملاک است، گفت: در زمینۀ آمار و ارقام مهاجرت نخبگان متأسفانه ناهماهنگی به چشم می‌خورد.
در ابتدای این جلسه، منصور کبگانیان دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در سخنانی گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور و همه‌گیری بیماری کرونا، تعدادی از اعضا از طریق ویدئو کنفرانس در جلسه حضور دارند.
پس از سخنان دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، گزارش بررسی وضعیت مهاجرت نخبگان توسط سیدحسن قدسی‌پور معاون نظارت و ارزیابی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه شد.
وی به بازگشت جمع زیادی از نخبگان کشور در سال‌های پس از انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: باید این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گیرد که جمع کثیری از نخبگان علی‌رغم همۀ مشکلات کشور، خواهان بازگشت به کشور هستند.
یکی از بزرگ ترین دروغ‌ها علیه جمهوری اسلامی، موضوع فرار مغزها است
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری هم در این جلسه گفت: اردیبهشت ۱۳۹۸ گزارشی در این زمینه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شده که این گزارش باید مبنای بررسی وضعیت نخبگان کشور قرار گیرد.
وی افزود: یکی از بزرگ ترین دروغ‌ها علیه جمهوری اسلامی، موضوع فرار مغزها است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: «رصدخانۀ مهاجرت ایران» تأسیس شده و به‌زودی گزارش فعالیت این مرکز علمی ارائه خواهد شد.
وی افزود: تمامی آمار و ارقام مربوط به نخبگان کشور به‌صورت دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد و نتایج در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری تصریح کرد: حدود یک‌درصد از دانشجویان کشورمان در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند و با توجه به آمار سایر کشورها، این رقم اصلاً قابل توجه نیست.
ستاری افزود: اما همان‌گونه که اشاره شد، آمار بازگشت نخبگان و متخصصان، مطلوب نیست و باید در این زمینه کار بیشتری انجام شود.
علی اکبر حق‌دوست معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در این زمینه گفت: در مقابل تهاجم‌های تبلیغاتی علیه وضعیت علمی کشور تأثیرپذیر هستیم و مدیریت رسانه‌ای کشور باید در این زمینه بیشتر و جدی‌تر وارد میدان شود.
حمیدرضا طیبی رییس جهاد دانشگاهی نیز به دست آویز قرار دادن این موضوع توسط دشمنان نظام اشاره کرد و گفت: باید این مشکلات به صورت علمی تحلیل و برطرف شود تا بهانه‌ها از دشمنان گرفته شود.
محمدی رییس رصدخانۀ مهاجرت ایرانیان نیز در این باره گفت: باید نظر نهادهای مسوول در زمینۀ مهاجرت نخبگان، ملاک عمل باشد.
وی افزود: نبود آمار دقیق و تعارض در معیارهای آماری، مشکلات زیادی در این زمینه ایجاد کرده است.
رییس رصدخانۀ مهاجرت ایرانیان با بیان این که موضوع بازگشت نخبگان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، گفت: با توجه به رتبۀ کلی دانشجویان مهاجر، کشور از نظر نرخ مهاجرت دارای رتبۀ بین ۱۶ تا ۲۰ است و تحت هیچ عنوان، رتبۀ بالایی ندارد.
محمدی ادامه داد: باید در موضوع سیاستگذاری برای بازگشت نخبگان کار دقیقی صورت گیرد و سازوکارهای مؤثری در این زمینه وضع شود.
همچنین محمدمهدی طهرانچی رییس دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه گفت: از نظر تحلیل کلان در زمینۀ مهاجرت، نگرانی‌هایی وجود دارد.
وی افزود: آن‌چه که موجب نگرانی است، جذب دانشجویان نخبۀ مقطع تحصیلات تکمیلی توسط سایر کشورهاست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: وضعیت معیشتی دانشجویان نخبه و مشکل ادامۀ تحصیل آنان باید مورد توجه باشد.
محمدعلی کی‌نژاد هم به لزوم معیار قرار گرفتن نظر نهادهای رسمی کشور در زمینۀ نخبگان اشاره و تصریح کرد: وضعیت جذب دانش‌آموختگان دارای «بورسیه» موجب نگرانی است و باید برطرف شود.
وی به موضوع ماندگاری نخبگان اشاره کرد و افزود: این موضوع با توجه به وضعیت اقتصادی کشور تشدید شده است.
نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش هم در این زمینه گفت: بخشی از فرهنگ عمومی جامعه از وضعیت مهاجرت متأثر شده است.
وی افزود: موضوع مهاجرت، موجب آسیب به هویت نسل جوان می‌شود.
وی ادامه داد: باید دلبستگی و پیوند میان جوانان و کشور تقویت شود.
کبگانیان هم اظهار داشت: وضیت آموزش عالی کشور باید از منظر آسیب‌شناسانه مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی کشور باید وضعیت معیشتی نخبگان مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
قائم مقام و دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: البته در این زمینه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فعالیت‌های خوبی داشته است.
پس از ارایه نظرات اعضا مقرر شد تا گزارش بنیاد ملی نخبگان در زمینۀ مهاجرت نخبگان برای بررسی در دستور کار قرار گیرد.
ارائه گزارش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)
در ادامۀ جلسۀ صد و سی اُمین ستاد راهبری اجرای نقشۀ جامع علمی کشور، موضوع گزارش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در دستور کار قرار گرفت و قدسی‌پور در این زمینه گفت: با توجه به لزوم مرجعیت علمی کشورمان در جهان که در اسناد بالادستی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است، لوازم و الزامات ایجاد این مرجعیت مورد توجه است.
وی افزود: در این‌باره، موضوع فهرست‌نگاری مقالات و تولیدات علمی کشورمان از اهمیت زیادی برخوردار است که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) مسئول این موضوع است.
دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: شورای راهبردی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) متشکل از نمایندگان شورای عالی انقلاب فرهنگی و نهادهای مسئول کشور مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ... است.
وی افزود: کمیتۀ اجرایی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، متشکل از نمایندگان کشورهای اسلامی است و از سال ۱۳۹۶ این کمیته با تحرک بیشتری فعالیت می‌کند.
دهقانی ادامه داد: با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر ایجاد مرجعیت علمی کشورمان در جهان، سعی شده تا مشارکت سایر کشورها و به‌ویژه کشورهای اسلامی در این زمینه جلب شود.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: دستیابی به مرجعیت سنجش و ارزیابی توسعۀ علمی و عملکرد پژوهش کشورهای جهان اسلام، اصلی‌ترین چشم‌انداز این پایگاه در سال ۱۴۰۴ است.
وی افزود: در بخش نشریات علمی، سامانۀ نشریات علمی جهان اسلام و همچنین رصدخانۀ علم جهان اسلام با ۴ زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی ایجاد شده است. دکتر دهقانی ادامه داد: اطلاعات و آمار این مرکز همواره به‌روزرسانی شده و قابل استناد است.
وی گفت: نشریات علمی برای ثبت و نمایه‌شدن در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام باید دارای معیارهایی باشند که این موضوع با دقت مورد توجه قرار می‌گیرد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: این شاخص‌ها توسط شورای راهبری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، تدوین و تصویب می‌شوند.
دهقانی ادامه داد: با توجه به این شاخص‌ها، نشریات علمی به‌صورت مستمر مورد پایش و رصد هستند و اگر نشریه‌ای فاقد شاخص‌های مصوب باشد، از لیست پایگاه خارج می‌شود.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: تلاش می‌شود تا نگاه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به همۀ جهان گسترش یابد و این پایگاه، به مرجع علم‌سنجی جهانی تبدیل شود.
وی افزود: موضوع دیگر در زمینۀ فعالیت‌های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، ساماندهی برگزاری «همایش‌های علمی» است که برای این کار یک سامانه ایجاد شد تا با معیارها و شاخص‌های شفاف همایش‌های علمی را ساماندهی کند.
دهقانی خاطرنشان کرد: در بخش مربوط به رصدخانۀ علم جهان اسلام نیز آخرین آمار و اطلاعات وضعیت علمی همۀ کشورهای اسلامی به‌صورت جزئی بارگذاری شده و در دسترس است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: رتبه‌بندی دانشگاه‌های داخلی و دانشگاه‌های جهان اسلام، یکی دیگر از برنامه‌های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است که با دقت در حال انجام است.
وی افزود: برگزاری همایش دبیران کل کمیسیون‌های ملی سازمان علمی‌فرهنگی جهان اسلام از سایر اقدامات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بود که این همایش، منشأ اقدامات مفیدی در زمینۀ تقویت همکاری علمی و پژوهشی جهان اسلام شد.
دهقانی با اشاره به نقش کشورهای عضو سازمان هشت کشور اسلامی در حال توسعه «دی-۸» ادامه داد: با توجه به نقش این کشورها در توسعۀ علمی جهان اسلام، سعی شده تا همکاری‌های علمی با این سازمان تقویت شود.
پس از ارائۀ گزارش سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، قدسی‌پور گفت: کار اصلی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، ارزیابی میزان مراجعه به تولیدات علمی کشورمان و سایر کشورهای اسلامی است. تاکید دکتر طیبی بر ارائۀ آمار دقیق از نشریات علمی ایرانی و سایر کشورهای اسلامی
طیبی نیز در این زمینه اظهار داشت: ارائۀ آمار دقیق از نشریات علمی ایرانی و سایر کشورهای اسلامی باید در دستور کار مرکز استنادی جهان اسلام قرار گیرد.
دکتر حق‌دوست معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز با تأکید بر لزوم رفع محدودیت‌های ایجادشده برای پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در برخی کشورهای غربی گفت: در زمینۀ نمایه‌شدن نشریات علمی برخی ناهماهنگی‌ها وجود دارد.
عبدالله جاسبی هم در این زمینه گفت: باید حق ویژه‌ای که برای (I.S.I) در دانشگاه‌های کشور وجود دارد، لغو شود.
وی افزود: متأسفانه تاکنون گزارشی از عملکرد پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نشده است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر پارسانیا هم در این جلسه گفت: مشکل عدم ارتباط میان پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و شورای عالی انقلاب فرهنگی باید برطرف شود.
وی افزود: این موضوع در درجۀ اول به ضرر خود پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است، چون مانع پشتیبانی شورای عالی انقلاب فرهنگی از مرجعیت علمی این پایگاه می‌باشد.
دهقانی در پاسخ به برخی موضوعات مطرح‌شده گفت: احکام اعضای شورای راهبردی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری امضا می‌شود که این موضوع نمایانگر اهمیت این جایگاه است.
وی افزود: حدود ۱۷۰۰ نشریه از ۳۵۰۰ نشریۀ علمی نمایه‌شده در پایگاه استنادی جهان اسلام به کشورمان تعلق دارند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ادامه داد: در مورد ضریب نفوذ نشریات علمی جهان اسلام به‌صورت مستمر، موضوع در حال رصد است.
دکتر حقیقت معاون پژوهشی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام هم در این زمینه گفت: با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته سعی می‌شود جایگاه و نقش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ارتقا پیدا کند. به‌گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر عاملی در این زمینه گفت: گزارش‌های ارائه شده نشان می‌دهد جایگاه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در حال ارتقا است.
وی افزود: خوشبختانه با ارتباط برقرار شده با گروه دی- ۸ انتظار می‌رود مرجعیت علمی پایگاه علوم استنادی جهان اسلام افزایش پیدا کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: انتظار داریم نقشۀ راه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: در زمینۀ اعتبارسنجی باید تمرکززدایی شود و این موضوع مهم می‌تواند به نهادهای معتبر علمی و پژوهشی محول شود.
وی در پایان با تأکید بر لزوم ارائۀ گزارش متقن از عملکرد پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: باید رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور با معیارهای دقیق و توجه به معیارهای سایر کشورها توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام انجام شود.