شاید بزرگ‌ترین دغدغه و دل مشغولی بسیاری از نوجوانان در سال‌های آموزش متوسطه، موفقیت در کنکور و امتحان های نهایی باشد. دنیای افراد در این بازه از زندگی در کتاب‌های درسی و کلاس‌های کنکور و رقابت با هم‌سالان خلاصه می شود و رویای مشترک هر شب بیشتر این نوجوانان پذیرفته شدن در دانشگاه مورد نظرشان و پیروزی در این رقابت است. گویا تضمین آینده خود را در گرو نتیجه این آزمون می‌بینند.
بسیاری از مردان و زنان امروز به یاد می آورند آن قدر اضطراب داشتند که فرصت ۱۰۰ ساله هم برای مطالعه و مرور درس ها به نظرشان کافی نبود، ولی در عین حال می خواستند هرچه زودتر روز موعود فرا برسد که از این فضای پر تنش خارج شوند.
حال با در نظر گرفتن اینکه دانش‌آموزان کنکوری امسال، روزهای بیشتری تا رسیدن روز کنکور می‌گذرانند و علاوه بر اضطراب معمول رقابت در این آزمون، بار نگرانی ناشی از شیوع ویروس کرونا هم بر دوششان مضاعف شده، قطعا روزهای سخت‌تری می‌گذرانند.
واضح و روشن است که اضطراب باید کنترل شود. ولی چگونه؟ دانش‌آموزان برای مهار این تنش نیاز به راهنمایی و کمک دارند. از این رو دست اندرکاران آموزشی، والدین و مشاوران تلاش می کنند تا جای ممکن مرهمی بر روزهای سخت کنکوری‌ها گذاشته شود.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ظهر جمعه اعلام کرد: تاکنون ۹۵ هزار و ۶۴۶ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۶۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۹۱ نفر رسید.
یک داوطلب کنکور سراسری به خبرنگار ایرنا گفت: اولین لازمه تمرکز و فراگیری عمیق درس‌ها برای ما کنکوری‌ها آرامش خاطر است اما از زمان شیوع ویروس کرونا، این آرامش از بین رفته است.
مهدیه کاظمی افزود: برای من و بقیه کسانی که عادت به مطالعه در کتابخانه‌ها دارند و یا فضای شلوغ خانه امکان مطالعه در منزل را نمی‌دهد، تعطیلی کتابخانه‌ها مشکل و اضطراب ایجاد کرد.
کاظمی ابراز کرد: خیلی از ما کنکوری‌ها با شنیدن هر خبر ناگوار درباره این بیماری به شدت مضطرب و نگران می‌شویم به طوری که بسیاری از دوستانم از قبولی در کنکور به طور کلی ناامید شده‌اند همچنین تعطیلی مدارس و کلاس‌های آموزشی خیلی به دلهره ما دامن زد.
یکی دیگر از داوطلبان دیگر کنکور سراسری نیز گفت: تا جایی که می‌دانم، اضطراب در سال‌های کنکور طبیعی است و بسیاری از داوطلبان را درگیر می‌کند اما اینکه امسال سه ماه آخر سال تحصیلی با کرونا همزمان شده است، از بدشانسی ماست.
عرشیا باقری ادامه داد: تعطیلی مدارس و آموزشگاه‌ها از یک سو و اضطراب ناشی از شیوع کرونا از سویی دیگر باعث شده است که سال خوبی برای ما کنکوری‌ها نباشد.
وی افزود: ناچار به فراگیری و تقویت دروس خود از طریق فضای مجازی هستیم اما این اصلا جایگزین مناسبی برای آموزش حضوری نیست و امیدوارم با وجود همه این مشکلات همه بتوانیم غول کنکور را شکست بدهیم.
تبدیل کرونا به فرصت
مشاور تحصیلی مدارس پایه متوسطه سمنان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: با توجه به اینکه شیوع بیماری کرونا باعث ایجاد اضطراب در بیشتر مردم جامعه، از جمله دانش آموزان کنکوری شده است، بهترین کار این است که دانش آموزان با تمرکز روی دروس، حواس خود را از کرونا منحرف کنند.
لطف الله سالاریان افزود: موضوع مهم دیگر این است که دانش‌آموزان باید یاد بگیرند نتیجه گرا نباشند و وظیفه گرا باشند بدان معنی که سعی کنند برنامه شخصی برای درس خواندن داشته باشند و هر روز طبق همان برنامه درس های خود را مطالعه کرده و به نتیجه فکر نکنند و به این ترتیب فضا تلطیف شده و نتیجه خوبی هم می‌گیرند.
وی ادامه داد: تعطیلات ناشی از شیوع کرونا را می توان به عنوان فرصتی برای مطالعه بیشتر و عمیق‌تر دروس در نظر گرفت.
وی افزود: زمانی که مدارس باز بود، برخی دانش‌آمزران معتقد بودند رفت و آمد به مدرسه و درگیر مدرسه شدن مقداری از وقتشان را تلف می‌کند و ترجیح می‌دادند تعطیل باشند که در خانه بتوانند بهتر درس بخوانند؛ پس می‌شود به این تعطیلات از این جنبه هم نگاه کرد چون در این تعطیلات، مستقیما کنکور اهمیت دارد و می‌توانند هر طور راحت هستند درس بخوانند.
سالاریان بیان کرد: طبق بررسی‌های بنده و همکارانم، اضطراب در همه دانش‌آموزان، آن هم به میزان یکسان وجود ندارد و بیشتر دانش‌آموزانی دچار آن می‌شوند که زمینه قبلی داشته باشند پس باید به این دانش‌آموزان توجه بیشتری شود.
مشاور تحصیلی پایه متوسطه با اشاره به این که دانش‌آموزان باید یاد بگیرند هر تغییری همراه با اضطراب است گفت: حتی تغییرات مثبت هم از این قاعده مستثنی نیستند چون تغییر، روند زندگی را از حالت عادی خارج می‌کند لذا باید بپذیریم اضطراب در چنین زمان‌ها طبیعی است و نفس اضطراب اشکالی ندارد؛ دانش آموزان از اضطراب خود نگران نشوند و واکنش صحیح و منطقی داشته باشند.
وی به پیگیری مطالب آموزشی در فضای مجازی اشاره و ابراز کرد: درست است که استفاده از آموزش‌های موجود در فضای مجازی، به اندازه آموزش حضوری در یادگیری موثر نیست اما در این روزهای تعطیلی مراکز آموزشی و کلاس‌های کنکور، چاره‌ای جز بهره بردن از فضای مجازی نداریم و قطعا تاثیر خوبی هم دارد.
چند راهکار برای مدیریت و کاهش اضطراب
روان پزشک و مشاور دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در شرایط فعلی، اضطراب برای همه وجود دارد و اولین قدم برای کنترل و مهار آن، رسیدن به این باور است که این اضطراب جهان شمول بوده و همه را درگیر کرده است.
رقیه عمرانی ادامه داد: دانش‌آموزان نباید خود را مقصر بدانند و یا این که شرایط را به شانس بد خود نسبت بدهند و زمانی که به این باور برسند که در این اضطراب و نگرانی تنها نیستند، تا حد زیادی از اضطرابشان کاسته می‌شود.
وی افزود: راهکار مهم دیگر تغذیه مناسب است، خوردن ترشیجات باعث افزایش تشویش و اضطراب می‌شود و در مقابل، مصرف مغزیجات به کاهش آن کمک می‌کند پس بهتر است دانش‌آموزان در این روزها مراقب تغذیه خود باشند.
وی ادامه داد: انجام ورزش‌های ساده در منزل هم بسیار در کاهش اضطراب و افزایش نشاط موثر است زیرا ورزش و تحرک باعث ترشح هورمون اندورفین می‌شود و این هورمون، مورفین طبیعی بدن خوانده می‌شود که به کاهش اضطراب و درد بسیار کمک می‌کند.
مشاور دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان بیان کرد: خانواده‌ها باید باور کنند که غول کنکور، مربوط به زمان‌های گذشته بود و فکر نکنند حتما دانش‌آموز باید در دانشگاه سراسری پذیرفته شود، اکنون اساتید در همه دانشگاه‌ها سطح علمی بالایی دارند و در زمینه اشتغال هم تفاوت چندانی بین دانشگاه‌های مختلف وجود ندارد لذا بهتر است نگاهمان را به پذیرفته شدن فرزندمان در دانشگاه تغییر بدهیم و فرزندانمان را تحت فشار نگذاریم که این موضوع در آرامش دانش‌آموزان تاثیر چشم‌گیری دارد.
معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: تعداد دانش‌آموزان کنکوری در استان سمنان ۱۱ هزار نفر است که در بین آن‌ها تعداد دختران و پسران تقریبا با هم برابر است.
حسین رشیدی افزود: امتحانات نهایی پایه دوازدهم از ۱۸ خرداد تا ۱۵ تیر ۹۹ به صورت حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: سالن‌های بزرگ به برگزاری امتحانات نهایی اختصاص داده شده و تعداد حوزه‌های امتحانی زیاد شده است که دانش‌آموزان بدون خطر و نگرانی در امتحانات شرکت کنند.
رشیدی ابراز داشت: تاریخ امتحان‌های پایه‌های دیگر آموزشی مشخص شده است اما درباره حضوری یا غیر حضوری بودن امتحان‌ها، ستاد مدیریت بیماری کرونا استان سمنان تصمیم می‌گیرد.
وی بیان کرد: برگزاری کنکور سراسری هم به سه هفته بعد از پایان امتحان‌های نهایی، یعنی اوایل مرداد ۹۹ موکول شده است.
اضطراب در شرایط آمیختگی کنکور با کرونا، حالتی طبیعی است؛ ولی در صورتی که این اضطراب مدیریت نشده و از حد طبیعی خود خارج شود، مشکل‌ساز و مانع پیشرفت دروس و برنامه‌ها می‌شود. مدیریت و کاهش اضطراب کار دشواری نیست و با راهکارهای ساده‌ای که بیان شد، محقق می‌شود.